.
Η αναπνοή σε επίπεδο οργανισμού είναι ή διαδικασία με την οποία ένας οργανισμός προσλαμβανει οξυγόνο και αποβάλλει διοξείδιο του άνθρακα. Η λειτουργία αυτή συντηρεί την κυτταρική αναπνοή, δηλαδή την διαδικασία που πραγματοποιείται στα κύτταρα του οργανισμού, για την παραγωγή ενέργειας. Για την λειτουργία της αναπνοής υπάρχει σε κάθε οργανισμό ξεχωριστό σύστημα οργάνων , το αναπνευστικό σύστημα.
Η λειτουργία των πνευμόνων κατά την αναπνοή
Το αναπνευστικό σύστημα
Κύριο λήμμα: αναπνευστικό σύστημα
Το αναπνευστικό σύστημα είναι το σύστημα οργάνων που χρησιμεύουν στην πρόσληψη του ατμοσφαιρικού αέρα από το περιβάλλον. Χωρίζεται στην ανώτερη και στην κατώτερη αναπνευστική οδό. Η ανώτερη αναπνευστική οδός περιλαμβάνει την μύτη, τον φάρυγγα, τον λάρυγγα, και την τραχεία, ενώ το κατώτερο περιλαμβάνει τους βρόγχους και τους πνεύμονες. Κατά την λειτουργία της αναπνοής ο αέρας εισέρχεται από την ρινική κοιλότητα αλλά και από την στοματική και καταλήγει στον φάρυγγα που βρίσκεται πίσω από την στοματική κοιλότητα. Ο φάρυγγας εξυπηρετεί και την κατάποση της τροφής. Μετά τον φάρυγγα ο εισπνεόμενος αέρας καταλήγει στον λάρυγγα ο οποίος είναι απομονωμένος από την πεπτική αλυσίδα. Στην συνέχεια ακολουθεί η τραχεία για να καταλήξει ο εισπνεόμενος αέρας στους βρόγχους και στις κυψελίδες του πνεύμονα και από 'κει μέσω του καρδιαγγειακού συστήματος το οξυγόνο μεταφέρεται σε όλους τους ιστούς του οργανισμού.
Εισπνοή
Εισπνοή ονομάζεται η είσοδος του αέρα στους πνεύμονες και αποτελεί την πρώτη φάση της αναπνοής. Η είσοδος του ατμοσφαιρικού αέρα στους πνεύμονες επιτυγχάνεται με την αύξηση της θωρακικής κοιλότητας κατά την εισπνοή. Η κάθοδος του διαφράγματος, που είναι ένας θολωτός μυς, και η κίνηση των πλευρών του θώρακα προς τα πάνω και προς τα έξω κατά την εισπνοή, εξασφαλίζουν την αύξηση της θωρακικής κοιλότητας. Η κίνηση των πλευρών και του στέρνου επιτυγχάνεται με τη βοήθεια των μεσοπλεύριων μυών.
Το οξυγόνο του ατμοσφαιρικού αέρα που έφθασε με την εισπνοή στις κυψελίδες πρέπει να μεταφερθεί με το αίμα σε όλα τα κύτταρα του σώματος για τις καύσεις. Το διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται από τις καύσεις πρέπει να μεταφερθεί με το αίμα στις κυψελίδες για να αποβληθεί.
Εκπνοή
Κατά την εκπνοή ο αέρας βγαίνει έξω από το σώμα μας αφού οι κυψελίδες πάρουν το οξυγόνο που χρειάζονται και αποβάλλουν το διοξείδιο του άνθρακα. Η εκπνοή, δηλαδή η έξοδος του ατμοσφαρικού αέρα επιτυγχάνεται με τη μείωση της θωρακικής κοιλότητας.Αυτό γίνεται χάρη στην άνοδο του διαφράγματος(που είναι θολωτός μύς) και με την κίνηση των πλευρών και του στερνού(αυτό χάρη στις μεσοπλεύριων μυών) προς τα κάτω και πρός τα μέσα. Η επανοδός του διαφράγματος και των πλευρών στην αρχική τους θέση επιτυγχάνουν την εκπνοή.
Αναπνοή σε ασπόνδυλα, υδρόβια σπονδυλωτά και αμφίβια
Η αναπνοή στα ασπόνδυλα μπορεί να επιτελείται από την πεπτική κοιλότητα, την επιδερμίδα ή διάφορα όργανα όπως βράγχια, πνεύμονες και τραχείες. Τα υδρόβια σπονδυλωτά αναπνέουν χρησιμοποιώντας βράγχια και τα αμφίβια ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξής τους χρησιμοποιούν διαφορετικό όργανο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο βάτραχος που στο στάδιο του γυρίνου χρησιμοποιεί για την αναπνοή βράγχια ενώ ο ώριμος βάτραχος αεροφόρους σάκους.
Πηγές
Αντρέας Χρ. Κούσπαρος, Αντρούλα Χ. Νικολάου, Αντρούλα Α. Ανθούλη Ανθρωπολογία Γ' Γυμνασίου
HSRed cross.svg Αυτό το ιατρικό λήμμα χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!
Κυτταρική αναπνοή
Κύριο λήμμα: κυτταρική αναπνοή
Η κυτταρική αναπνοή μπορεί να είναι είτε αερόβια είτε αναερόβια. Στα κύτταρα ενός οργανισμού επιτελείται η αερόβια αναπνοή. Με την λειτουργία αυτή μεταβολίζεται η γλυκόζη προς διοξείδιο του άνθρακα και νερό, παράγοντας ενεργειακά μόρια ATP. Κατά την αερόβια αναπνοή παράγεται για κάθε mol γλυκόζης περίπου 32mol ATP. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται σε ειδικά οργανίδια των κυττάρων, τα μιτοχόνδρια ενώ στα φυτικά κύτταρα συμβαίνει στους χλωροπλάστες. Η αναερόβια αναπνοή πραγματοποιείται σε ορισμένους μονοκύτταρους οργανισμούς και έχει ως αποτέλεσμα τον μεταβολισμό της γλυκόζης προς πυροσταφυλικό οξύ. Κατά την διαδικασία αυτή παράγονται μόνο δύο mol ATP για κάθε mol γλυκόζης[1][2].
Παραπομπές
Κυτταρική αναπνοή, κείμενο στα αγγλικά
biology.clc.uc.edu, Κυτταρική αναπνοή, κείμενο στα αγγλικά
Άνθρωπος, Ανατομία, Φυσιολογία
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
