ART

 

.

Αμφίβιο είναι κάθε σπονδυλωτό ζώο που ανήκει στην ομάδα των ζώων που μπορούν να αναπνεύσουν μέσα στο νερό και ελεύθερα τον αέρα. Η λέξη προέρχεται ετυμολογικά από τις λέξεις αμφί και βίος που σημαίνει διπλή ζωή ή διπλή επιβίωση, γιατί τα αμφίβια μπορούν να ζήσουν σε δύο διαφορετικά περιβάλλοντα, ενώ τα περισσότερα ζώα υστερούν να το κάνουν. Αυτή η ικανότητα των αμφιβίων οφείλεται στα αναπνευστικά τους όργανα, τα οποία είναι βράγχια που μπορούν στον αέρα να απορροφήσουν οξυγόνο. Αμφίβια ζώα είναι ο βάτραχος, ο φρύνος και η σαλαμάνδρα. Τα αμφίβια συνήθως υφίστανται μία μεταμόρφωση από μία νεανική υδρόβια μορφή σε έναν ενήλικα που αναπνέει αέρα, αν και υπάρχουν εξαιρέσεις. Στη σύγχρονη ταξινόμηση τα αμφίβια χωρίζονται σε τρεις τάξεις:

τα Άνουρα δηλ. χωρίς ουρά (βάτραχοι και φρύνοι),
τα Ουροδελή δηλ. με ουρά (σαλαμάνδρες),
τα Άποδα (που δεν έχουν άκρα και μοιάζουν με φίδια ή γεωσκώληκες).

Έχουν ανακαλυφθεί 6.500 είδη αμφιβίων.

Αμφίβια
Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:
Ύστερο Δεβόνιο - σήμερα 385.3–0Ma

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Υποσυνομοταξία: Σπονδυλωτά (Vertebrata)
Υπερομοταξία: Τετράποδα (Tetrapoda)
Ομοταξία: Αμφίβια (Amphibia)
Linnaeus, 1758
Υφομοταξίες και τάξεις
  • Τάξη †Τεμνοσπόνδυλοι (Temnospondyli)
  • Υφομοταξία †Λεποσπόνδυλοι (Lepospondyli)
  • Υφομοταξία Λισσαμφίβια (Lissamphibia)
  • Τάξη Άνουρα (Anoura)
  • Τάξη Ουροδελή (Caudata)
  • Τάξη Άποδα

Καταγωγή

Κατά την επικρατέστερη άποψη τα αμφίβια προήλθαν από ζώα που έμοιαζαν με ψάρια που σχημάτισαν, κατά τη Δεβόνια περίοδο, αποικίες στη ξηρά. Η διαδικασία αποξήρανσης των λιμναίων βιοτόπων δημιούργησε τις προϋποθέσεις επικράτησης στη στεριά οργανισμών που ήταν φορείς "προφητικής" μετάλλαξης που επέτρεπε υποτυπώδη αναπνευστική λειτουργία απορρόφησης οξυγόνου από τα βράγχια. Πιστεύεται μάλιστα πως αυτά είναι οι άμεσοι πρόγονοι των ερπετών αν και τα σημερινά υφιστάμενα είδη αμφιβίων ελάχιστα μοιάζουν με τους προγόνους των ερπετών της Δεβονίου περιόδου.

Παρά ταύτα τα αμφίβια συμπεριφέρονται γενικά ως χερσαία ζώα που επιστρέφουν στο νερό μόνο για την αναπαραγωγή τους.
Χαρακτηριστικά

Τα αμφίβια κατέχουν ενδιάμεση θέση μεταξύ των ιχθύων και των ερπετών. Η απουσία ακανθωτών πτερυγίων, τα πενταδάκτυλα πόδια και ο σχηματισμός ουροδόχου κύστης από την κλοάκη είναι χαρακτήρες που τα φέρουν πλησιέστερα προς τα ανώτερα σπονδυλωτά και τα διακρίνουν από τους ιχθείς, με τους οποίους έχουν πολλά κοινά γνωρίσματα, όπως είναι η παρουσία βραγχίων, η ύπαρξη δέκα μόνο ζευγών εγκεφαλικών νεύρων, η εμφάνιση προνέφρου στις προνύμφες, η εμφάνιση πλευρικών αισθητηρίων οργάνων κλπ. Γενικά σήμερα οι επιστήμονες δέχονται ότι τα αμφίβια βρίσκονται πλησιέστερα προς τους ιχθείς παρά προς τα άλλα σπονδυλωτά. Γι' αυτό και ο Χάξλεϋ συμπεριέλαβε και τις δύο ομοταξίες των ιχθύων και των αμφιβίων κάτω από το κοινό όνομα ιχθυόφεις.
Αναπαραγωγή

Η αναπαραγωγή των αμφιβίων είναι εξωτερική. Τα αυγά τους δεν έχουν κέλυφος αλλά ούτε και εμβρυακή μεμβράνη, και αναπτύσσονται στο νερό ως γυρίνοι. Μόλις οι γυρίνοι αναπτυχθούν αρκετά μπορούν να βγουν και στην ξηρά. Τα αμφίβια ίσως αποτελούν τον ενδιάμεσο κρίκο στο γενεαλογικό δέντρο κάθε σπονδυλωτού ζώου, αφού σύμφωνα με τη σύγχρονη αντίληψη της εξέλιξης της ζωής αυτή εμφανίστηκε πρώτα στο νερό με υδρόβιους οργανισμούς.

Αμφίβια
LP Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το αντίστοιχο λήμμα της Live-Pedia. (ιστορικό).

Η εισαγωγή του κειμένου της Livepedia στη Βικιπαίδεια έγινε πριν την 1η Νοεμβρίου 2008, συνεπώς ισχύει η διπλή αδειοδότηση υπό την άδεια CC-BY-SA 3.0 και την GFDL.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

«Spea hammondii: Spea is derived from the Greek σπέος (speos)» (στα αγγλικά). Shasta Co. Ανακτήθηκε στις 2012-20-09.

Ερπετά και Αμφίβια της Ελλάδας


Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License