.
Το Βερμπάσκο (Verbascum) γνωστό με τη δημώδη ονομασία φλόμος (επίσης γνωστό και ως βελούδινο φυτό (velvet plant)), είναι ένα γένος από περίπου 360 είδη[2] από ανθοφόρα φυτά της οικογένειας των χοιραδιίδων (figwort) ή [Σημ. 1] Σκροφουλαριίδων (Scrophulariaceae). Είναι εγγενές στην Ευρώπη και την Ασία, με την υψηλότερη ποικιλομορφία των ειδών στην περιοχή της Μεσογείου.
Ο φλόμος ή το "φλομόφυλλο", αναφέρεται συχνά στα φύλλα του Φλόμου του θάψου (Verbascum thapsus), τον μεγάλο ή κοινό φλόμο, ο οποίος χρησιμοποιείται συχνά στη βοτανική φαρμακευτική.[3]
Περιγραφή
Πρόκειται για διετή (biennial)[Σημ. 2] ή πολυετή (perennial)[Σημ. 3] φυτά, σπανίως μονοετή (annual) [Σημ. 4] ή κοντά ξυλώδη φυτά, τα οποία αναπτύσσονται από 0,5 έως και 3 μέτρα. Τα φυτά πρωτίστως, σχηματίζουν ένα πυκνό ρόδακα από φύλλα, στο επίπεδο του εδάφους, εν συνεχεία, στέλνοντας προς τα άνω, ένα ψηλό ανθοφόρο βλαστό. Τα διετή φυτά, κατά το πρώτο έτος σχηματίζουν τη ροζέτα και την επόμενη χρονιά, το στέλεχος. Τα φύλλα είναι τοποθετημένα σπειροειδώς, συχνά πυκνά τριχωτά, αν και σε ορισμένα είδη είναι λεία (άτριχα). Τα άνθη έχουν πέντε συμμετρικά πέταλα· τα χρώματα των πετάλων στα διαφορετικά είδη, περιλαμβάνουν: το κίτρινο (το πιο συνηθισμένο), το πορτοκαλί, το κόκκινο-καφέ, το μωβ, το μπλε ή το λευκό. Ο καρπός, είναι μια κάψα η οποία περιέχει πολυάριθμους λεπτούς σπόρους.
Καλλιέργεια
Στην κηπουρική και την αρχιτεκτονική τοπίου, οι φλόμοι εκτιμώνται για το ψηλό στενό ανάστημά τους και γιατί ανθοφορούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και σε ξηρά εδάφη. Πολλές ποικιλίες είναι διαθέσιμες εκ των οποίων οι "Gainsborough",[4] "Letitia"[5] και "Pink Domino",[6] έχουν κερδίσει το βραβείο της Royal Horticultural Society's Award of Garden Merit.
Από το 2000 κυκλοφορείι ένας αριθμός νέων υβριδικών ποικιλιών, οι οποίες έχουν αυξημένα μεγέθη ανθέων, βραχύτερα ύψη και μια τάση να είναι μακροβιότερα φυτά. Ένας αριθμός έχει νέα χρώματα για αυτό το γένος. Πολλοί φλόμοι αναπτύσσονται από σπόρο, συμπεριλαμβάνοντας τόσο τα βραχύβια πολυετή όσο και τα διετή είδη.
Άλλες χρήσεις
Ο Φλόμος ο θάψος (Verbascum thapsus), έχει μακρόχρονη ιστορία χρήσης ως βοτανική θεραπεία.[7] Παρόλο που αυτό το φυτό είναι πρόσφατη άφιξη στη Βόρεια Αμερική, οι Αμερικανοί ιθαγενείς, χρησιμοποιούσαν τους αλεσμένους σπόρους αυτού του φυτού, ως παραλυτικό δηλητήριο ψαριών, λόγω των υψηλών επιπέδων ροτενόνης (rotenone). Τα άνθη του είδους Verbascum, έχουν χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή Αυστριακή ιατρική, εσωτερικά (ως τέιον) ή εξωτερικά (ως αλοιφή, τσάι, λουτρά ή επιθέματα) για τη θεραπεία των διαταραχών της αναπνευστικής οδού, του δέρματος, των φλεβών, της γαστρεντερικής οδού και του μυοσκελετικού συστήματος.[8]
Ο μίσχος (stalk)[Σημ. 5] του φυτού, θεωρείται πρώτης τάξεως τρυπάνι, για χρήση με το χέρι, στο άναμμα της φωτιάς με την μέθοδο της τριβής.
Επιλεγμένα είδη
Verbascum acaule Β. το άκαυλον (Bory & Chaub.) Kuntze
Verbascum adeliae Β. το αδέλειον Heldr.
Verbascum adenanthum Β. το αδενανθές Bornm.
Verbascum adrianopolitanum Podp.
Verbascum anisophyllum Β. το ανισόφυλλον Murb.
Verbascum arcturus L.
Verbascum argenteum Β. το αργυρόχρουν Ten.
Verbascum baldaccii Degen
Verbascum banaticum Β. το βανατικόν Schrad.
Verbascum barnadesii Vahl
Verbascum bithynicum Boiss.
Verbascum blattaria L. – Moth mullein
Verbascum boerhavii L.
Verbascum boissieri (Heldr. & Sart.) Kuntze
Verbascum botuliforme Murb.
Verbascum bombyciferum Boiss.
Verbascum bugulifolium Lam.
Verbascum chaixii Vill. – Nettle-leaved mullein
Verbascum charidemii Murb.
Verbascum chinense Β. το σινικόν (L.) Santapau
Verbascum chrysanthum Β. το χρυσανθές Murb.
Verbascum creticum Β. το κρητικόν (L.) Cav.
Verbascum cylindrocarpum Β. το κυλινδρόκαρπον Griseb.
Verbascum cyleneum (Boiss. & Heldr.) Kuntze
Verbascum daenzeri (Fauché & Chaub.) Kuntze
Verbascum damascenum Β. το δαμασκηνόν
Verbascum davidoffii Murb.
Verbascum decorum Velen.
Verbascum delphicumΒ. το δελφικόν Boiss. & Heldr.
Verbascum densiflorum Β. το πυκνανθές Bertol.
Verbascum dentifolium Β. το οδοντόφυλλονDelile
Verbascum dieckianum Borbás & Degen
Verbascum dimoniei Velen.
Verbascum dingleri Mattf. & Stef.
Verbascum dumulosum P.H.Davis
Verbascum durmitoreum Rohlena
Verbascum epixanthinum Β. το επιξάνθινον Boiss. & Heldr.
Verbascum eriophorum Β. το εριοφόρον Godr.
Verbascum euboicumΒ. το ευβοϊκόν Murb. & Rech.f.
Verbascum foetidumΒ. το δύσοσμον Boiss. & Heldr.
Verbascum formosum Fisch. πρώην Schrank
Verbascum friedrichsthalianum Kuntze
Verbascum georgicum Benth.
Verbascum glabratum Friv.
Verbascum glandulosum Delile
Verbascum gnaphalodes Β. το γναφαλώδες M.Bieb.
Verbascum graecum' Β. το γραικόν' Heldr. & Sart. πρώην Boiss.
Verbascum guicciardii Heldr. πρώην Boiss.
Verbascum halacsyanum Β. το χαλαξυανόν Sint. & Bornm. πρώην Halácsy
Verbascum haussknechtii Heldr. πρώην Hausskn.
Verbascum hervieri Degen
Verbascum herzogii Bornm.
Verbascum humile Janka
Verbascum hypoleucum Β. το υπόλευκον Boiss. & Heldr.
Verbascum jankaeanum Pancic
Verbascum juruk Stef.
Verbascum laciniatum (Poir.) Kuntze
Verbascum lagurus Fisch. & C.A.Mey.
Verbascum lanatum Schrad.
Verbascum lasianthum Β. το λασιανθές Boiss. πρώην Benth.
Verbascum leianthum Β. το λειανθές Benth.
Verbascum leucophyllum Β. το λευκόφυλλον Griseb.
Verbascum levanticum I.K.Ferguson
Verbascum litigiosum Samp.
Verbascum longifolium Β. το μακρόφυλλον Ten.
Verbascum longirostris (Murb.) Huber-Morath
Verbascum lychnitis L. – White mullein
Verbascum macedonicum Β. το μακεδονικόν Kosanin & Murb.
Verbascum macrurum Β. το μακρόουρον Ten.
Verbascum mallophorum Β. το μαλλοφόρον Boiss. & Heldr.
Verbascum mucronatum Β. το επακανθίζον Lam.
Verbascum nevadense Boiss.
Verbascum nicolai Rohlena
Verbascum nigrum Β. το μέλαν L. – Dark mullein
Verbascum niveum Ten.
Verbascum nobile Β. το ευγενές Velen.
Verbascum gypsicola Vural & Aydoğdu
Verbascum olympicum Boiss.
Verbascum orientale Β. το ανατολικόν (L.) Al.
Verbascum orphanideum Β. το ορφανίδειον Murb.
Verbascum ovalifolium Donn πρώην Sims
Verbascum paniculatum Β. το φοβοειδές Wulf.
Verbascum pelium Β. του Πηλίου Halácsy
Verbascum pentelicum Β. το πεντελικόν Murb.
Verbascum pestalozzae Murb.
Verbascum phlomoides Β. το φλομοειδές L. – Orange mullein
Verbascum phoeniceum Β. το φοινικικόν L. – Purple mullein
Verbascum pinnatifidum Β. το πτεροσχιδές Vahl
Verbascum pseudonobile Stoj. & Stef.
Verbascum pulverulentumΒ. το κονιώδες Vill. – Hoary mullein
Verbascum purpureum Β. το πορφυρούν (Janka) Hub.-Mor.
Verbascum pycnostachyum Boiss. & Heldr.
Verbascum pyramidatum M.Bieb.
Verbascum reiseri Β. το ρειζέρειον Halácsy
Verbascum roripifolium (Halácsy) I.K.Ferguson
Verbascum rotundifolium Ten.
Verbascum rupestre (Davidov) I.K.Ferguson
Verbascum samniticum Ten.
Verbascum scardicola Bornm.
Verbascum shahsavarensis sotoodeh [9]
Verbascum siculum Tod. πρώην Lojac.
Verbascum sinaiticum
Verbascum sinuatum L. – Wavyleaf mullein
Verbascum songaricum Schrenk.
Verbascum spathulisepalum Greuter & Rech. f.
Verbascum speciosum Β. το κομψόν Schrad. – Showy mullein
Verbascum spectabile M.Bieb.
Verbascum spinosum Β. το ακανθώδες L.
Verbascum syriacum
Verbascum tzar-borisii (Davidov πρώην Stoj.) Stef.-Gat.
Φλόμος ο θάψος (Verbascum thapsus) L. – Great mullein ή Κοινός φλόμος (Common mullein)
Verbascum undulatum Β. το κυματόφυλλον. Lam.
Verbascum vandasii (Rohlena) Rohlena
Verbascum virgatum Stokes – Twiggy mullein
Verbascum viridissimum Stoj. & Stef.
Verbascum widemannianum Fisch. & Mey.
Verbascum xanthophoeniceumGriseb.
Verbascum zuccarinii (Boiss.) I.K.Ferguson
Σημειώσεις
Ένα ευρέως διαδεδομένο ποώδες φυτό, με δύο μωβ-καφέ λοβώδη άνθη. Προηγουμένως, είχε θεωρηθεί ότι ήταν αποτελεσματικό, στη θεραπεία της χελώνιας (scrofula).
Διετές φυτό (biennial plant), είναι το φυτό, το οποίο ολοκληρώνει τον κύκλο της ζωής του και πεθαίνει μέσα στο δεύτερο χρόνο· συνήθως, σχηματίζει το βασικό ρόδακα των φύλλων κατά το πρώτο έτος και τα άνθη και τους καρπούς κατά το δεύτερο έτος.
Ένα πολυετές φυτό (perennial plant) ή απλά πολυετές (perennial) (από το Λατινικό per, που σημαίνει "μέσα" και annus, που σημαίνει "χρόνος"), είναι ένα φυτό που ζει για περισσότερο από δύο χρόνια.[Παρ. Σημ. 1]
Ένα ετήσιο φυτό (annual plant) είναι ένα φυτό που ολοκληρώνει τον κύκλο ζωής του από τη βλάστηση έως την παραγωγή σπόρων προς σπορά εντός ενός έτους και μετά ξεραίνεται. Τα καλοκαιρινά μονοετή βλαστάνουν την άνοιξη ή νωρίς το καλοκαίρι και ωριμάζουν το φθινόπωρο του ίδιου έτους. Τα χειμερινά μονοετή βλαστάνουν κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και ωριμάζουν κατά τη διάρκεια της άνοιξης ή το καλοκαίρι του επόμενου ημερολογιακού έτους.[Παρ. Σημ. 2]
Ένας μίσχος (στη βοτανική) είναι ένα στέλεχος που αποδίδει ενιαία λουλούδια στην ταξιανθία. Είναι τα κλαδιά ή τα στελέχη που συνδέουν το κάθε λουλούδι σε μια ταξιανθία, που περιέχει περισσότερα από ένα λουλούδι.[Παρ. Σημ. 3]
Παραπομπές σημειώσεων
The Garden Helper. The Difference Between Annual Plants and Perennial Plants in the Garden. Retrieved on 2008-06-22.
http://www.illinoiswildflowers.info/files/line_drawings.htm
Hickey, M.; King, C. (2001). The Cambridge Illustrated Glossary of Botanical Terms. Cambridge University Press.
Παραπομπές
«USDA GRIN Taxonomy». Ανακτήθηκε στις February 11, 2014.
«The most complete source of Verbascum». The most complete source of Verbascum.
«The most complete source of Verbascum». The most complete source of Verbascum.
«RHS Plant Selector - Verbascum 'Gainsborough'». Ανακτήθηκε στις June 2013.
«RHS Plant Selector - Verbascum 'Letitia'». Ανακτήθηκε στις June 2013.
«RHS Plant Selector - Verbascum 'Pink Domino'». Ανακτήθηκε στις June 2013.
Tierra, Michael, C.A., O.M.D.; John Lust, N.D. (2003). The Natural Remedy Bible (revised and updated έκδοση). New York: Pocket Books, σελ. 164, 180. ISBN 0-7434-6642-X.
Vogl, S; Picker, P; Mihaly-Bison, J; Fakhrudin, N; Atanasov, A. G.; Heiss, E. H.; Wawrosch, C; Reznicek, G και άλλοι. (2013). «Ethnopharmacological in vitro studies on Austria's folk medicine--an unexplored lore in vitro anti-inflammatory activities of 71 Austrian traditional herbal drugs». Journal of Ethnopharmacology 149 (3): 750–71. doi:10.1016/j.jep.2013.06.007. PMID 23770053.
«The most complete source of Verbascum». The most complete source of Verbascum.
Πηγές
(Αγγλικά) Flora Europaea: Verbascum
(Αγγλικά) Flora of China: Verbascum
(Αγγλικά) Davis, P. H., Edmondson, J. R., Mill, R. R., & Parris, B. S., eds. (1978). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 6: 461.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
(Αγγλικά) Verbascum.org
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
