.

Το Μελάνθιον το ήμερον ή η Νιγέλα η εδώδιμος (Nigella sativa) ή απλά η Νιγέλα ή Νιγκέλλα (Nigella)[Σημ. 1][Σημ. 2][1] είναι ένα ετήσιο ανθοφόρο φυτό της οικογένειας των Βατραχιίδων ή Ρανουγκουλίδων(Ranunculaceae), προέρχεται από τη Νότια Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική, τη Νότια και τη νοτιοδυτική Ασία και είναι το είδος που απαντάται συχνότερα στη Δύση. Φτάνει σε ύψος τα 20-30 εκατοστά (7,9 έως 11,8 in), με λεπτά διαιρεμένα, γραμμικά (αλλά όχι νηματοειδή) φύλλα. Τα λουλούδια της είναι λεπτά και συνήθως έχουν χρώμα απαλό γαλάζιο και λευκό, με πέντε έως δέκα πέταλα. Ο καρπός της είναι μια μεγάλη και φουσκωμένη κάψα που αποτελείται από τρία έως επτά ενωμένα ωοθυλάκια και που το καθένα περιέχει πολλούς σπόρους που χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό και ορισμένες φορές, ως αντικατάσταση του αρχικού (γνήσιου) μαύρου κύμινου (Βούνιον το βολβοκάστανον (Bunium bulbocastanum)).

Νιγέλα η εδώδιμος (Nigella sativa) αριστερά, Νιγέλα η δαμασκηνή (Nigella damascena) δεξιά, εικονογράφηση από τον Köhler.

Μελάνθιον το ήμερον

Συστηματική ταξινόμηση

Βασίλειο:	Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία:	Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Ομοταξία:	Ευδικοτυλήδονα (Eudicots)
Τάξη:	Βατραχιώδη (Ranunculales)
Οικογένεια:	Βατραχιίδες ή Ρανουγκουλίδες (Ranunculaceae)
Γένος:	Νιγέλα (Nigella)
Είδος:	Ν. η εδώδιμος (N. sativa)

Διώνυμο

Νιγέλα η εδώδιμος (Nigella sativa)
Κάρολος Λινναίος (L.)

Συνώνυμα

Νιγέλα η κρητική (Nigella cretica)

Οι σπόροι από το Μελάνθιον το ήμερον ή τη Νιγέλα την εδώδιμο (Nigella sativa), είναι τραχείς στο άγγιγμα, γωνιώδεις, γενικά μικρού μεγέθους, βάρους 1–5 mg και σκούρου γκρι ή μαύρου χρώματος εξωτερικά, αλλά λευκοί και ελαιώδεις εσωτερικά.[2][3] Εξετάζονται επειδή τα συστατικά τους έχουν μοναδικές χημικές ιδιότητες και μπορούν να αυξήσουν την προσφορά τους στη διατροφή μας. Τα ακατέργαστα ή τα αιθέρια έλαιά της, έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως στις παραδοσιακές διατροφικές και ιατρικές εφαρμογές. Κατά συνέπεια, η νιγέλα έχει μελετηθεί εκτενώς για τη θρεπτική της αξία και τις βιολογικές της ιδιότητες.[4]

Ετυμολογία

Το επιστημονικό του όνομα (Nigella sativa), είναι ένα παράγωγο του Λατινικού niger (μαύρο).[Σημ. 3][5][6]
Κοινά ονόματα

Στα Ελληνικά ονομάζεται κύμινον το αιθιοπικόν.[7] οι δε σπόροι του μαυροκούκι, μαυρόσπορος ή και μαυροσούσαμο. Στην Κύπρο οι σπόροι του φυτού είναι γνωστοί ως μαυρόκοκκος. Η ονομασία μαύρο κύμινο που μερικές φορές χρησιμοποιείται για τη Νιγέλα, είναι παραπλανητική και το μόνο που προκαλεί είναι σύγχυση.[1] Παρ'όλα αυτά, δεν είναι λίγοι εκείνοι που χρησιμοποιούν αυτή την ονομασία, όταν αναφέρονται στους σπόρους και τα παράγωγά του.

Στην Αγγλική γλώσσα, ο σπόρος από τη Νιγέλα την εδώδιμο (Nigella sativa) ποικιλοτρόπως ονομάζεται: kalonji (από τα Χίντι),[8] μαραθολούλουδο,[1] μοσχοκαρυδολούλουδο,[1] μαύρο αγριοκύμινο[1] και Ρωμαϊκό κόλιανδρο.[1] Άλλα ονόματα που μερικές φορές χρησιμοποιούνται παραπλανητικά, είναι το μαύρο κύμινο,[1] σπόροι μαύρου κρεμμυδιού και μαύρο σουσάμι. Ως συνώνυμο, μπορεί να αναφέρεται στη θυμοκινόνη (thymoquinone) μετά το κύριο εκχύλισμα από την προκαταρκτική έρευνα για αρκετές πιθανές επιδράσεις στον άνθρωπο.[8]

Στις Αραβικές χώρες, ονομάζεται Al-Habat-El-Sauda ή Al-Habba Al-Sawdaa, Haba-Al-Barka ή Habbet el Baraka, Al-Kammoon Al-Aswad, Shunez ενώ στην Τυνησία το αποκαλούν Sinouj.[2][4] Το φυτό καλλιεργείται ευρέως ως ετήσιο βότανο σε διάφορα μέρη του κόσμου.[4]
Ανθοφόροι οφθαλμοί (μπουμπούκια) και άνθος από τη Νιγέλα την εδώδιμο.
Ιστορία

Οι σπόροι από τη Νιγέλα την εδώδιμο (Nigella sativa) είναι ένα από τα πιο τιμώμενα φάρμακα στην ιστορία. Οι καλύτεροι σπόροι προέρχονται από την Αίγυπτο όπου μεγαλώνουν κάτω από σχεδόν ιδανικές συνθήκες σε οάσεις όπου ποτίζονται μέχρι να διαμορφωθούν οι λοβοί των σπόρων.[4][9]

Σύμφωνα με τους Zohary και Hopf, τα αρχαιολογικά στοιχεία για την πρώτη καλλιέργεια της Νιγέλας της εδωδίμου (Nigella sativa) "εξακολουθεί να είναι πενιχρή", αλλά αναφέρουν ότι υποτιθέμενοι σπόροι της έχουν βρεθεί σε διάφορες τοποθεσίες από την αρχαία Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένου και του τάφου του Τουταγχαμών.[9][10] Αν και ο ακριβής ρόλος του για τον Αιγυπτιακό πολιτισμό είναι άγνωστος, είναι όμως γνωστό ότι τα στοιχεία που ενταφιάζονταν μαζί με ένα Φαραώ, επιλέγονταν πολύ προσεκτικά, προκειμένου να τον βοηθήσουν στη μετά θάνατον ζωή.

Σπόροι νιγέλας βρέθηκαν επίσης και σε μια φιάλη των Χετταίων στην Τουρκία, που χρονολογείται από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ..[11]

Ο Έλληνας γιατρός Διοσκουρίδης, χρησιμοποιούσε τους σπόρους από νιγέλα, για να θεραπεύει πονοκεφάλους και πονόδοντους.[9]

Η πρώτη γραπτή αναφορά στη Νιγέλα την εδώδιμο, πιστεύεται ότι είναι στην Παλαιά Διαθήκη, στο βιβλίο του Ησαΐα, όπου αντιπαραβάλλεται η αποκόμιση της νιγέλας και του σιταριού (Ησαΐας 28: 25, 27). Το Βιβλικό Λεξικό του Easton, δηλώνει ότι η Εβραϊκή λέξη ketsah αναφέρεται χωρίς αμφιβολία, στο Nigella sativa (αν και δεν συμφωνούν σε αυτό, όλες οι μεταφράσεις). Σύμφωνα με τους Zohary και Hopf, το Nigella sativa ήταν άλλο ένα παραδοσιακό καρύκευμα του Παλαιού Κόσμου κατά τους κλασικούς χρόνους και οι μαύροι σπόροι του, χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς για τον εμπλουτισμό της γεύσης των τροφίμων.[10]

Εκτός από τη Βίβλο, αναφέρονται επίσης και από τον προφήτη Μωάμεθ, του οποίου τα λόγια, δεν είχαν ερευνηθεί προσεκτικά μέχρι πριν από περίπου σαράντα χρόνια, όπου έλεγε ότι η νιγέλα μπορεί να θεραπεύσει τα πάντα, εκτός από τον θάνατο.[12] Ο λόγος, θα μπορούσε να βρεθεί στη σύνθετη χημική δομή των σπόρων του.[4][9]

Έως και σήμερα, έχουν γίνει αρκετές μελέτες.[9] Η δημοτικότητα του φυτού ήταν ιδιαίτερα ενισχυμένη από την ιδεολογική πεποίθηση στο βότανο, ως θεραπεία για πολλαπλές ασθένειες. Για την ακρίβεια, το φυτό καταλαμβάνει ιδιαίτερη θέση για το ευρύ φάσμα των θεραπευτικών του ιδιοτήτων.[4]{
Σπόροι από τη Νιγέλα την εδώδιμο (Nigella sativa).
* Συγκριτικός πίνακας Συστατικών - Ποσοτήτων και Χημικών χαρακτηριστικών (ξηρής βάσης), μεταξύ των σπόρων της Νιγέλας της Τυνησίας (TNS) και της Ιρανικής ποικιλίας (INS)
* Όλες οι τιμές που παρατίθενται είναι μέσοι όροι τριών προσδιορισμών
α. σε % της ξηράς ουσίας και
β. σε mg / kg της ξηράς ύλης
Συστατικό (Component)
TNS

INS
Ξηρή ουσία
(Dry matter) 91,35 ± 0,26 % 95,92 ± 0,70 %
Έλαιο
(Oil) 28,48 ± 0,05 % 40,35 ± 0,16 %
Ακατέργαστη πρωτεΐνη
(Crude protein) 26,7 ± 0,35 % 22,6 ± 0,24 %
Τέφρα
(Ash) 4,86 ± 0,06 % 4,41 ± 0,01 %
Κάλιο
(Potassium) 783 ± 6,61 mg/kg 708 ± 7,98 mg/kg
Μαγνήσιο
(Magnesium) 235 ± 4,87 mg/kg 260 ± 48,70 mg/kg
Ασβέστιο
(Calcium) 572 ± 21,5 mg/kg 564 ± 33,4 mg/kg
Φώσφορος
(Phosphorus) 48,9 ± 0,04 mg/kg 51,9 ± 0,01 mg/kg
Νάτριο
(Sodium) 20.8 ± 2.21 mg/kg 18.5 ± 3.17 mg/kg
Σίδηρος
(Iron) 8,65 ± 0,65 mg/kg 9,42 ± 0,88 mg/kg
Χαλκός
(Copper) 1,65 ± 0,03 mg/kg 1,48 ± 0,21 mg/kg
Ψευδάργυρος
(Zinc) 8,04 ± 0,21 mg/kg 7,03 ± 0,49 mg/kg
Μαγγάνιο
(Manganese) 4,43 ± 0,11 mg/kg 3,37 ± 0,21 mg/kg
Σύνολο υδατανθράκων
(Total carbohydrates) 40,0 ± 0,46 % 32,7 ± 0,41 %
Συνθέσεις λιπαρών οξέων (g / 100 g του συνολικού λιπαρού οξέος) των TNS και INS ελαίων.
SAFA, κορεσμένα λιπαρά οξέα (saturated fatty acids)·
MUFA, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (monounsaturated fatty acids)·
PUFA, πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (monounsaturated fatty acids)·
Tr., Ποσότητες ιχνών (Trace amounts) (λιγότερο από 0,2%).
Μυριστικό C14:0
(Myristic) C14:0 0,35 ± 0,02 0,41 ± 0,05
Μυριστελαϊκό C14:1
(Myristoleic) C14:1 Ίχνη Ίχνη
Παλμιτικό C16:0
(Palmitic) C16:0 17,2 ± 0,15 18,4 ± 0,25
Παλμιτελαϊκό C16:1
(Palmitoleic) C16:1 1,15 ± 0,05 0,78 ± 0,25
Μαργαρικό C17:0
(Margaric) C17:0 Ίχνη Ίχνη
Μαργαρελαϊκό C17:1
(Margaroleic) C17:1 Ίχνη Ίχνη
Στεατικό C18:0
(Stearic) C18:0 2,84 ± 0,08 3,69 ± 0,12
Ελαϊκό C18:1
(Oleic) C18:1 25,0 ± 0,24 23,7 ± 0,06
Λινελαϊκό C18:2
(Linoleic) C18:2 50,31 ± 0,25 49,15 ± 0,06
Λινολενικό C18:3
(Linolenic) C18:3 0,34 ± 0,06 0,32 ± 0,05
Αραχιδικό C20:0
(Arachidic) C20:0 0,14 ± 0,02 0,22 ± 0,01
Εικοσενοϊκό C20:1
(Eicosenoic) C20:1 0,32 ± 0,04 0,34 ± 0,05
Βεχενικό C22:0
(Behenic) C22:0 1,98 ± 0,08 2,60 ± 0,05
Λιγνοκηρικό C24:0
(Lignoceric) C24:0 Ίχνη Ίχνη
Κορεσμένα λιπαρά οξέα
(SAFA) 22,7 ± 0,37 25,5 ± 0,69
Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα
(MUFA) 26,6 ± 0,39 25,0 ± 0,58
Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα
(PUFA) 50,7 ± 0,70 49,8 ± 0,20
Πηγή:[2]
Χρήσεις

Οι σπόροι από τη Νιγέλα την εδώδιμο, χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα στις κουζίνες της Ινδίας και της Μέσης Ανατολής. Οι μαύροι σπόροι που έχουν μια τραγανή υφή,[2] είναι λίγο πικάντικοι και έχουν μια έντονη πικρή γεύση και οσμή, σαν ένα συνδυασμό από κρεμμύδι, μαύρο πιπέρι και ρίγανη.[8]

Αυτοί οι μικροί σπόροι έχουν πάνω από εκατό διαφορετικά χημικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων άφθονων πηγών από όλα τα απαραίτητα λιπαρά οξέα. Αν και είναι το έλαιο που χρησιμοποιείται πιο συχνά, για θεραπευτικούς λόγους, χρησιμοποιούνται συχνά ολόκληροι στο μαγείρεμα γλυκών και στην παρασκευή ορισμένων Μεσογειακών τυριών.[9] Οι ξερο-ψημένοι σπόροι νιγέλα νοστιμίζουν κάρι, λαχανικά και όσπρια. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν "πιπέρι", σε συνταγές με λοβό φρούτα, λαχανικά, σαλάτες και πουλερικά.

Χρησιμοποιούνται επίσης, ως μέρος του μείγματος μπαχαρικών phoron panch[Σημ. 4][13][14][15] και από μόνη της σε πολλές συνταγές στη Βεγγαλική κουζίνα, με πιο αναγνωρίσιμο το ψωμί naan.[Σημ. 5][16][17][18][19][20] Η νιγέλα χρησιμοποιείται και στα Αρμένικα "κορδονάτα" τυριά[Σημ. 6] στη Μέση Ανατολή με την ονομασία majdouleh ή majdouli.

Οι σπόροι από τη Νιγέλα την εδώδιμο ή τη νιγέλα, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως συστατικό του μπαχαράτ[21] αλλά και του ρας ελ χανούτ.[22]
Ανθοφόροι οφθαλμοί (μπουμπούκια) και άνθη με σπόρους από το Μελάνθιον το ήμερον.
Στη μαγειρική

Οι σπόροι της νιγέλας είναι μικροί. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή τσαγιού, απλά ρίχνοντας ζεστό νερό πάνω από τους σπόρους και αφήνοντάς τους για 10 λεπτά, ένα περίπου κουταλάκι από σπόρους κάνει ένα ωραίο φλιτζάνι τσάι, αλλά είναι προτιμότερο να καλύπτεται το φλιτζάνι, προκειμένου να αποτραπεί η διαφυγή του αρώματός του.[9] Οι σπόροι μπορούν επίσης να προστεθούν σε μαγειρεμένα φαγητά, σε ψωμιά, στη χρήση της κονσερβοποίησης, στην παρασκευή κρασιού ή ξυδιού. Μερικοί άνθρωποι αλέθουν τους σπόρους και τους ανακατεύουν με μέλι ή τους πασπαλίζουν στις σαλάτες. Γίνονται μια νόστιμη προσθήκη σε ντρέσινγκ για σαλάτες και ακόμη ανακατεύονται στα τηγανητά πιάτα, ειδικά όταν συνδυάζονται με λεμόνι, κόλιανδρο και ταχίνι.[9]

Οι σπόροι της νιγέλας, όταν αναμιχθούν με μέλι και σκόρδο γίνονται εξαιρετικά τονωτικοί στα άτομα με άσθμα ή βήχα, καθώς και εκείνα που θέλουν να ενισχύσουν την ανοσία τους κατά τη διάρκεια της εποχής της γρίπης και του κρυολογήματος ή όταν αρχίζει μια λοίμωξη.[9]
Έλαιο νιγκέλλα από την Αίγυπτο.
Στην ομορφιά

Οι περισσότεροι άνθρωποι που ψάχνουν τα οφέλη της νιγέλας, λαμβάνουν το έλαιο υπό μορφή κάψουλας. Μετά από ένα χρονικό διάστημα, συνήθως μερικών μηνών, τα μαλλιά και τα νύχια ενισχύονται και έχουν περισσότερη λάμψη. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το έλαιο εξωτερικά, για την ομορφιά καθώς και για τη θεραπεία δερματικών παθήσεων όπως τη ψωρίαση και το έκζεμα.[3][9] Οποιοσδήποτε, μπορεί να αγοράσει μια έτοιμη κρέμα, να προσθέσει λίγο λάδι σε μια από τις αγαπημένες κρέμες ή να κάνει τη δική του κρέμα, από το μηδέν, με τη θέρμανση ίσων μερών (κατ'όγκο) σπόρων από τη νιγέλα και ενός ωραίου μεταφερόμενου ελαίου, όπως το βούτυρο καριτέ ή τη jojoba.[Σημ. 7][23] Είναι όμως καλύτερο να χρησιμοποιηθεί ένα μπεν μαρί ή ένας γιαουρτοποιητής, επειδή η θερμοκρασία είναι πολύ σταθερή και έτσι μπορούν με ασφάλεια, να αγνοηθεί η διαδικασία για αρκετή ώρα. Το έλαιο θα σκουρύνει. Όταν αισθανθούν ότι αυτό έχει θερμανθεί για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, λιώνουν λίγο κερί μέλισσας μέσα στο ζεστό λάδι. Ανακατεύεται με γυάλινη ράβδο ή με ένα νέο αχρησιμοποίητο chopstick. Αν θέλουν, μπορούν να προσθέσουν ένα αιθέριο έλαιο ή συνδυασμό των ελαίων λίγο πριν σκληρύνει το κερί της μέλισσας. Επιλέγεται για αισθητικούς λόγους ή λόγους υγείας. Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τέτοια μείγματα, σε εγκαύματα ή λοιμώξεις του δέρματος· ορισμένοι χρησιμοποιούν ακριβώς αυτές τις κρέμες για να αισθάνονται καλά, ενυδατώνει την επιδερμίδα, ανακουφίζει τις αρθρώσεις ή από τον πόνο και κάνει τις ρυτίδες να εξαφανίζονται.[9]

Πολλοί συνδυάζουν το ξύδι και το λάδι. Σε αυτή την περίπτωση, αναμιγνύουν ένα φλιτζάνι από σπόρους νιγέλα μέσα σε οργανικό μηλόξυδο και το αφήνουν να καθίσει για λίγες ημέρες έως δύο εβδομάδες. Στη συνέχεια, το στέλεχος του μίγματος, σουρώνεται, πρώτα μέσω ενός συμβατικού σουρωτηριού και κατόπιν μέσω ενός λεπτότερου φίλτρου, όπως ένα τουλπάνι ή ενός χωρίς χημικά, φίλτρου του καφέ ή μιας σακούλας του τσαγιού.[9] Ανακατεύεται το υπόλοιπο με ίσα μέρη από ξύδι νιγέλα και λάδι νιγέλλα. Ζεσταίνεται για λίγα λεπτά και στη συνέχεια το τοποθετείται σε ένα βάζο και τοποθετείται στο ψυγείο.[9] Αυτό το μείγμα, εφαρμόζεται στις περιοχές όπου υπάρχουν δερματικές παθήσεις όπως ψωρίαση, έκζεμα,[3] ακμή ή λαμβάνεται μια κουταλιά της σούπας πριν από τα γεύματα, για το μετεωρισμό και τα πεπτικά προβλήματα.[9]
Χημεία

Το λάδι Nigella sativa περιέχει συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (18:2), θυμοκινόνη (thymoquinone), νιγελλόνη (nigellone), διθυμοκινόνη (dithymoquinone),[24] μελανθίνη (melanthin), νιγιλλίνη (nigilline), δαμασκινίνη (damascenine) και τρανς-ανηθόλη (trans-anethole).[8]

Το 2010, η Nestle κατέθεσε αίτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας για τη χρήση εξαγωγής της θυμοκινόνης (thymoquinone) από την Nigella sativa, ως θεραπεία στις τροφικές αλλεργίες.[25] Η Nestle δηλώνει ότι το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, θα καλύπτει "το συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο η θυμοκινόνη (thymoquinone) - μια ένωση που δύναται να εξαχθεί από τον σπόρο των λουλουδιών του μάραθου - αλληλεπιδρά με τους υποδοχείς των οπιοειδών (opioid receptors) του σώματος και βοηθά στη μείωση των αλλεργικών αντιδράσεων στα τρόφιμα".[26][27]
Προκαταρκτική έρευνα επί των ανθρώπων

Οι ελαιούχοι σπόροι από τη Νιγέλα την εδώδιμο (Nigella sativa), έχουν αποδειχθεί ότι είναι αντικαρκινικοί, αντιδιαβητικοί, αντιοξειδωτικοί, ανοσοδιαμορφωτικοί, αναλγητικοί, αντιμικροβιακοί, αντι-φλεγμονώδεις, σπασμολυτικοί, βρογχοδιασταλτικοί, ηπατοπροστατευτικοί, αντιυπερτασικοί και νεφροπροστατευτικοί. Επιπλέον, οι σπόροι της νιγέλλα έχουν πολλές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και δραστηριότητες.[4]

Οι σπόροι από τη Νιγέλα την εδώδιμο έχουν πολύ λίγο άρωμα, αλλά διαλύουν τα αέρια, που σημαίνει ότι έχουν την τάση να βοηθούν στην πέψη και να ανακουφίζουν από τα αέρια στο στομάχι και στα έντερα. Βοηθούν επίσης, στον περισταλτισμό και στην αφόδευση. Το αιθέριο έλαιο της νιγέλα, είναι αντιμικροβιακό και αποτελεσματικό ως παρασιτοκτόνο, ανθελμινθικό και αποτοξινωτικό του εντέρου.[9]
Νιγέλα η εδώδιμος (Nigella sativa), της οικογενείας Ranunculaceae, μαζί με νεαρό φυτό μάραθου.

Η νιγέλλα θεωρείται από πολλούς ως πανάκεια ενώ από άλλους, δεν μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι αυτοί οι ταπεινοί σπόροι έχουν βρεθεί ανώτεροι από σχεδόν κάθε άλλη φυσική θεραπεία, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται για αυτοάνοσες διαταραχές. Συνθήκες στις οποίες οι ασθενείς υποφέρουν σε μεγάλο βαθμό, επειδή το δικό τους σύστημα επιτίθεται το σώμα τους. Η νιγέλα, ειδικά όταν συνδυάζεται με σκόρδο, θεωρείται ως ένας εναρμονιστής (ή εξισορροπιστής) αυτής της ανισορροπίας, που επιτρέπει στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταστρέφουν τα υγιή κύτταρα. Η τεχνική ορολογία για να περιγραφεί αυτή την ιδιότητα λέγεται «ανοσοτροποποιητική δράση» ("immunomodulatory action"). Η διαφορά μεταξύ της νιγέλα και της ιντερφερόνης είναι ότι δεν υπάρχουν γνωστές παρενέργειες με τη νιγέλα, όταν αυτό χορηγείται σε κανονικές δόσεις.[9]

Άλλωστε το λέει και ο λαός ότι:

«Η ομορφιά της νιγέλα είναι η ικανότητά της να επαναφέρει την αρμονία». [9]

Τα πλέον δραματικά αποτελέσματα επιτυγχάνονται με το άσθμα και τις αλλεργίες. Αυτά ανταποκρίνονται σχετικά γρήγορα εκτός και αν υπάρχει μόλυνση, στην οποία περίπτωση, η μόλυνση θα πρέπει να έχει προηγουμένως εξαλειφθεί, πριν υποχωρήσουν τα συμπτώματα της ανοσολογικής αδυναμίας. Η συνεχής χρήση για έξι ή περισσότερους μήνες τείνει να δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα. Για την υπερβολική κόπωση, ενδείκνυται η ανάμειξη θρυμματισμένων σπόρων με λίγο βασιλικό πολτό.[9]

Με ένα σπόρο που περιέχει τόσα πολλά συστατικά και έχει μια τόσο μεγάλη εθνοβοτανική ιστορία, δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί σε όλη τη Μεσόγειο και την Ασία πιστεύουν ότι η νιγέλα είναι βασικά καλό για όλα όσα μας ταλαιπωρούν. Ωστόσο, οι αξιώσεις δεν είναι υπερβολικές αν σκεφτεί κανείς πόσο πλήρεις είναι οι σπόροι από την άποψη των πολλών χημικών συστατικών τους. Παρόλα αυτά, είναι κατανοητό ότι όποιος ισχυρίζεται ότι αυτοί οι σπόροι μπορούν να επιτύχουν το οτιδήποτε, δηλαδή από την αύξηση του αριθμού των σπερματοζωαρίων ενός ατόμου ή την αύξηση της παραγωγής γάλακτος σε μια θηλάζουσα μητέρα έως την ανακούφιση των παθήσεων των βρόγχων όπως το άσθμα και τη βρογχίτιδα, δεν θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.[9]

Κυρίως για το εκχύλισμα της θυμοκινόνης (thymoquinone) από τους ελαιούχους σπόρους, το Nigella sativa είναι υπό έρευνα για την ικανότητά του να επηρεάσει τις ανθρώπινες ασθένειες,[28] όπως τον καρκίνο ή το μεταβολικό σύνδρομο.[29][30]

Κατά την εξέταση των δυνατοτήτων χρησιμοποίησης - αξιοποίησης, η λεπτομερής γνώση σχετικά με τη σύνθεση των ελαιούχων σπόρων της νιγέλα είναι μείζονος σημασίας. Η ποικιλία των εφαρμογών στις οποίες μπορεί να τεθεί η νιγέλα, δίνει σε αυτούς τους ελαιούχους σπόρους, μεγάλη βιομηχανική σημασία.[4]
Άνθος νιγέλα.
Προστασία των υγιών κυττάρων και παραγωγή της φυσικής ιντερφερόνης

Η πρώτη μεγάλη μελέτη για τη Νιγέλα την εδώδιμο (Nigella sativa), στην πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου, διεξήχθη από επιστήμονες του Εργαστηρίου Καρκίνο ανοσο-Βιολογίας (Cancer Immuno-Biology Laboratory), στο Χίλτον Χεντ Άιλαντ (Hilton Head Island), Νότια Καρολίνα. Κατέληξαν δε στο συμπέρασμα, ότι ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, θα εντοπίσει και θα καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα προτού ο καρκίνος θέσει σε κίνδυνο τον ασθενή.[9] Το ανοσοποιητικό σύστημα το κάνει αυτό με την υποστήριξη αυξημένης παραγωγής κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, τα κύτταρα του μυελού των οστών και τα Β-κύτταρα που παράγουν τα αντισώματα. Η νιγέλα διεγείρει τη δραστηριότητα των ουδετερόφιλων, αυτά είναι τα βραχύβια ανοσοκύτταρα που βρίσκονται κανονικά στο μυελό των οστών, αλλά που κινητοποιούνται και δρουν όταν υπάρξει μια βακτηριακή λοίμωξη.[9] Εκχυλίσματα από τη νιγέλα, έχουν επίσης αποδειχθεί, ότι ρυθμίζουν την παραγωγή των ιντερλευκίνων, μια ιδιότητα που μοιράζεται με κάποια άλλα πολύ σεβαστά βότανα όπως: το τζινσένγκ (ginseng), τον αστράγαλο (astragalus), το γκι (mistletoe), το σκόρδο και το νύχι της γάτας (cat's claw - Uncaria rhynchophylla).[9]

Στις μελέτες με ζώα, ενώ κανένα από τα υποκείμενα στην ομάδα ελέγχου δεν επέζησε, τα δύο τρίτα των ποντικών που τους είχε δοθεί έλαιο από σπόρους νιγέλα, ήταν ακόμη ζωντανά, 30 ημέρες μετά από τις σκόπιμες προσπάθειες, για την πρόκληση καρκίνου στις υποκείμενες ομάδες.[9] Η νιγέλα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στους επιθετικούς καρκίνους των οποίων η ανάπτυξη εξαρτάται από την αγγειογένεση.[9]

In vitro μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στην Ιορδανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν διαπιστώσει ότι το πτητικό έλαιο είναι αντι-λευχαιμικό. Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν στην Ισπανία καθώς και στην Αγγλία, διαπίστωσαν ότι το σταθερό έλαιο είναι χρήσιμο στην θεραπεία ρευματισμών και άλλων φλεγμονωδών νόσων. Αυτή η ιδιότητα οφείλεται στην θυμοκινόνη (thymoquinone), που φτάνει το ύψος του 25% στους Αιγυπτιακούς σπόρους και που απουσιάζει εντελώς από μερικούς σπόρους.[9]
Σημειώσεις

Στην Ελλάδα, παρατηρείται η παραποίηση της προφοράς του ονόματος "Nigella", αποκαλώντας το λανθασμένα ως «Νιτζέλλα», αντί του ορθού «Νιγέλα».
Η ονομασία μαύρο κύμινο που μερικές φορές χρησιμοποιείται για τη Νιγέλα, είναι παραπλανητική και το μόνο που προκαλεί είναι σύγχυση.
Ενίοτε, απαντά και ως «Νιτζέλλα» αντί του ορθού «Νιγκέλλα» ή «Νιγέλα», καθότι η ρίζα της ονομασίας του προέρχεται από το Λατινικό niger («νίγκερ») και όχι από το «νίτζερ».
Το panch phoron (Χίντι: पन्चफोरन, pãch phoṛon), επίσης μεταγραφόμενο ως padkaune Masala, panch puran, panch phoran, panchphoran, panch phutana, είναι ένα ολόκληρο (δηλ. όχι τριμμένο / κοπανισμένο) μείγμα καρυκευμάτων που χρησιμοποιείται στις κουζίνες του Μπανγκλαντές, της Ανατολικής Ινδίας και του Νοτίου Νεπάλ ειδικότερα στη Bhojpuri, στη Mithila του Νεπάλ, στη Βεγγάλη, στην Ασσάμ και στην Ορίυα. Η ονομασία κυριολεκτικά σημαίνει: "πέντε καρυκεύματα" στη γλώσσα Maithili (paanch phorana), στη Νεπαλική γλώσσα (padkaune masala), στην Ασσαμέζικη γλώσσα (pas phoṛôn), στη Βεγγαλική (pãch phoṛon) και στη γλώσσα Ορίυα (panchu phutana (ପଞ୍ଚୁ ଫୁଟଣ)). Όλα τα καρυκεύματα στο panch phoron είναι σπόροι. Τυπικά, το panch phoron αποτελείται από σπόρους τριγωνίσκου (methi मेथी दाना), νιγκέλλα (मंग्रैल / कलौंजी), κύμινου (जीरा), μαύρης μουστάρδας (राई) και μάραθου (सौंफ़) σε ίσα μέρη. Ωστόσο, ορισμένοι μάγειροι προτιμούν να χρησιμοποιούν ένα μικρότερο ποσοστό των σπόρων τηντιλίδας και αυτό γιατί αυτοί οι σπόροι, έχουν μια ελαφρώς πικρή γεύση.
Το naan, nan ή khamiri είναι ένα φουρνιστό, λεπτό - τραγανό, με προζύμι, πεπλατυσμένο ψωμί που απαντάται στις κουζίνες της Μ. Ανατολής, Δύσης, Κεντρικής και Νότιας Ασίας. Με την αποδημία των Ρομά λαών από την Ινδία, εξαπλώθηκε και σε άλλες περιοχές της Δυτικής Ασίας.
Δηλαδή, ένα μακρύ - λεπτό τυρί (σχήματος χοντρού κορδονιού), πλεγμένο σε σχέδιο πλεξίδας.

Το λάδι jojoba είναι το υγρό που παράγεται από τους σπόρους του θαμνοειδούς φυτού Simmondsia chinensis (Jojoba), που είναι εγγενές στη νότια Αριζόνα, τη νότια Καλιφόρνια και το βορειοδυτικό Μεξικό. Το έλαιο αποτελεί περίπου το 50% το βάρος του σπόρου jojoba.

Παραπομπές

«USDA GRIN Taxonomy».
Salma Cheikh-Rouhou (a), Souhail Besbes (a), Basma Hentati (b), Christophe Blecker (c), Claude Deroanne (c), Hamadi Attia (a) (Received 16 October 2005; received in revised form 16 December 2005; accepted 20 February 2006). «Nigella sativa L.: Chemical composition and physicochemical characteristics of lipid fraction». www.sciencedirect.com & www.elsevier.com/locate/foodchem. (a) Département de biologie, Ecole Nationale d’Ingénieurs de Sfax, Unité Analyses Alimentaires, Route de Soukra, B. P. W., 3038 Sfax, Tunisia, (b) Institut de Biotechnologie de Sfax, Unité de Biotechnologie et pathologie, Route de Soukra, 3038 Sfax, Tunisia & (c) Faculté Universitaire des Sciences Agronomiques de Gembloux, Unité de Technologie des Industries Agro-alimentaires, passage des Déportés 2, 5030 Gembloux, Belgium: σελ. 673-681.
Βιοποικιλότητα Περιοχής Αρχαίας Θουρίας (Οκτωβρίου 11, 2014). «nigella sativa, Νιγέλλα η εδώδιμος, Μαύρο Κύμινο». Κέντρο Μελέτης Ιστορίας Αρχαίας Θουρίας. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2015.
Mohamed Fawzy Ramadan ((Received 25 October 2005; Accepted in revised form 31 July 2006) 2007). «Nutritional value, functional properties and nutraceutical applications of black cumin (Nigella sativa L.)». International Journal of Food Science and Technology. Biochemistry Department, Faculty of Agriculture, Zagazig University, 44511 Zagazig, Egypt: σελ. 1208–1218.
New International Encyclopedia
Gernot Katzer (Modification date: 25 Jul 2009). «Nigella (Nigella sativa L.)». Gernot Katzer’s Spice Pages. Ανακτήθηκε στις 2 July 2015.
Νίκος Δ.Πλατής (2η. Έκδοση-Δεκέμβριος 2003). «Κύμινο το αιθιοπικό (Μπαχ. Λεξιλ.)». Μπαχαρικό Λεξικό. Αθήνα-Ελλάδα: Εκδόσεις «Κέδρος» Α.Ε., σελ. 229. ISBN 960-04-2303-2.
Bharat B Aggarwal. Molecular Targets and Therapeutic Uses of Spices. Google Books, σελ. 259. ISBN 978-981-4468-95-4. Ανακτήθηκε στις 4 January 2015.
Ingrid Naiman (Copyright by Ingrid Naiman 2003). «Black Cumin Seed». kitchen doctor.
Zohary, Daniel; Hopf, Maria (2000). Domestication of plants in the Old World (3 έκδοση). Oxford University Press, σελ. 206. ISBN 0-19-850356-3.
Saliha B, Sipahib T, Oybak Dönmez, E (2009). «Ancient nigella seeds from Boyalı Höyük in north-central Turkey». Journal of Ethnopharmacology 124 (3): 416–20. doi:10.1016/j.jep.2009.05.039.
Lisa Bramen (February 16, 2011). «Nigella Seeds: What the Heck Do I Do with Those?». Smithsonian.com.
Jaffrey, Madhur. Madhur Jaffrey's Ultimate Curry Bible. Ebury Press, 2003. ISBN 0-09-187415-7
«Panch Phoron Seeds Glossary | Recipes with Panch Phoron Seeds». Tarladalal.com. Ανακτήθηκε στις 2012-07-13.
Mom, Bong (2007-06-07). «Bong Mom's CookBook: Panch Phoran». Bongcookbook.com. Ανακτήθηκε στις 2012-07-13.
Bramen L (16 February 2011). «Nigella Seeds: What the Heck Do I Do with Those?». smithsonian.com. The Smithsonian Online. Ανακτήθηκε στις 2 July 2015.
Bernard Clayton's New Complete Book of Breads by Bernard Clayton, Donnie Cameron
Qmin by Anil Ashokan, Greg Elms
The Science of Cooking, Peter Barham, Springer: 2001. ISBN 978-3-540-67466-5. p. 118.
The Bread Lover's Bread Machine Cookbook by Beth Hensperger
Νίκος Δ.Πλατής (2η. Έκδοση-Δεκέμβριος 2003). «Μπαχαράτ (Μπαχ. Λεξιλ.)». Μπαχαρικό Λεξικό. Αθήνα-Ελλάδα: Εκδόσεις «Κέδρος» Α.Ε., σελ. 297. ISBN 960-04-2303-2.
Νίκος Δ.Πλατής (2η. Έκδοση-Δεκέμβριος 2003). «Νιτζέλλα (Γεν.)». Μπαχαρικό Λεξικό. Αθήνα-Ελλάδα: Εκδόσεις «Κέδρος» Α.Ε., σελ. 324. ISBN 960-04-2303-2.
D.J. Undersander, E.A. Oelke, A.R. Kaminski, J.D. Doll, D.H. Putnam, S.M. Combs, and C.V. Hanson (1990). «Jojoba». Alternative Field Crops Manual.
Mohammad Hossein Boskabady, Batool Shirmohammadi (2002). «Effect of Nigella Sativa on Isolated Guinea Pig Trachea». Arch Iranian Med 5 (2): 103–107.
Nutten S, Philippe D, Mercenier A, Duncker S; Nestec SA (18 May 2010). «Patent application: Opioid receptors stimulating compounds (thymoquinone, nigella sativa) and food allergy; WO 2010133574 A1». Google Patents Database. Ανακτήθηκε στις 15 March 2015.
«Is Nestlé trying to patent the fennel flower?». Nestlé. 2014. Ανακτήθηκε στις 4 January 2015.
«Nestle defends plant patenting as 300,000 protest». NutraIngredients.com, William Reed Business Media. 15 November 2013. Ανακτήθηκε στις 15 March 2015.
Ali BH, Blunden G (2003). «Pharmacological and toxicological properties of Nigella sativa». Phytother Res 17 (4): 299–305. doi:10.1002/ptr.1309. PMID 12722128.
Banerjee S, Padhye S, Azmi A, Wang Z, Philip PA, Kucuk O, Sarkar FH, Mohammad RM (2010). «Review on molecular and therapeutic potential of thymoquinone in cancer». Nutr Cancer 62 (7): 938-46. doi:10.1080/01635581.2010.509832. PMID 20924969.

Razavi BM, Hosseinzadeh H (2014). «A review of the effects of Nigella sativa L. and its constituent, thymoquinone, in metabolic syndrome». J Endocrinol Invest Aug 15 (pending publication): 1031–1040. doi:10.1007/s40618-014-0150-1. PMID 25125023.

Πηγές

Δείτε επίσης

Κύμινο
Άγριο κύμινο
Μαύρο κύμινο
Βούνιον
Βούνιον το βολβοκάστανον
Βούνιον το περσικόν
Μελάνθιον

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Nigella sativa
[1]

Κατάλογος Φυτών

Εγκυκλοπαίδεια Βιολογίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License