Καρπούζι

Το καρπούζι ή "υδροπέπων" (επιστ.: Κίτρουλλος ο εριώδης, Citrullus lanatus) είναι ένα φρούτο το οποίο προέρχεται από τη νότια Αφρική. Οι ποικιλίες που καταναλώνονται σήμερα μπορούν να φτάσουν σε βάρος αρκετά κιλά. Το καρπούζι είναι λείο εξωτερικά με χρώμα αποχρώσεις του πράσινου και ενίοτε με εναλλασσόμενες σκούρες και ανοικτές πράσινες ρίγες. Ο φλοιός του είναι αρκετά σκληρός, με πάχος περίπου ένα εκατοστό και άσπρο χρώμα στο εσωτερικό. Το κύριο μέρος του καρπουζιού στο εσωτερικό είναι μαλακό, κόκκινο, περιέχει μεγάλο αριθμό μαύρων σπόρων (ή και άσπρων) και περιέχει μεγάλες ποσότητες νερού.

Ιστορία

Το καρπούζι εμφανίζεται σε ιερογλυφικά της Αρχαίας Αιγύπτου. Τον 10ο αιώνα μ.Χ. καλλιεργείται στην Κίνα και τον 13ο αιώνα εμφανίζεται στην Ευρώπη. Η ελληνική λέξη για τον καρπό είναι «υδροπέπων» (αντίστοιχα στην αγγλική γλώσσα water-melon). Η λέξη «καρπούζι» προέρχεται από την αντίστοιχη τουρκική karpuz, η οποία ανάγεται στην περσική xarbuz(a). Στην Κύπρο δε, χρησιμοποιείται και η αραβική ονομασία παττίχα.
Φέτες καρπουζιού
Κατανάλωση

Στην Ελλάδα ωριμάζει το καλοκαίρι και είναι ένα από τα πιο δροσιστικά καλοκαιρινά φρούτα, ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες ή σε φρουτοσαλάτες. Μπορεί επίσης να χτυπηθεί στο μπλέντερ και να γίνει γρανίτα ή αναψυκτικό, με ή χωρίς την προσθήκη μικρής ποσότητας αλκοόλ. Μπορεί επίσης να γίνει και φρουτ-παντς, κόβοντάς το στη μέση, αδειάζοντας το ένα μισό και ξαναγεμίζοντάς το με το αλεσμένο περιεχόμενο συν ένα μπουκάλι βότκα και παγάκια. Σε αρκετά σημεία της Ελλάδας με το φλοιό του καρπουζιού παρασκευάζουν γλυκό του κουταλιού.

Επειδή η επιλογή του καρπουζιού είναι δύσκολη για τους περισσότερους, τυπική εικόνα από λαϊκή αγορά στην Ελλάδα είναι η «διαφήμιση» του πωλητή των καρπουζιών με δυνατή φωνή: «Καρπούζι με το μαχαίρι», «Όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω» (εννοώντας ότι προτίθεται να κόψει κομμάτι του καρπουζιού για να δει ο αγοραστής την ποιότητα), ή «με τη βούλα», εννοώντας την εγγυημένη ποιότητα του φρούτου.
Κομμένο καρπούζι

Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ή η διάθεση για να κοπεί το καρπούζι, πολλοί καταφεύγουν σε έλεγχο που γίνεται χτυπώντας το ελαφρά περίπου στη μέση: υποτίθεται ότι αν το καρπούζι κάνει έναν κούφιο, «καμπανιστό» ήχο είναι καλής ποιότητας, ενώ αν ο ήχος είναι συμπαγής, δεν θεωρείται ώριμο και η αγορά αποφεύγεται. Καθώς ο τρόπος αυτός είναι επισφαλής, μερικές φορές όταν το φρούτο δεν αποδειχτεί ικανοποιητικής ποιότητας ακούγεται η φράση «μάπα το καρπούζι» (η φράση αυτή χρησιμοποιείται και μεταφορικά), δηλαδή ότι είναι εσωτερικά άσπρο (άγουρο) ή άγλυκο σαν λάχανο (μάπα).
Συστατικά

Ένα καρπούζι περιέχει ζάχαρη σε ποσοστό γύρω στο 6% και νερό κατά 91% κατά βάρος. Όπως και πολλά άλλα φρούτα, περιέχει βιταμίνη C.

Το αμινοξύ κιτρουλίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά από το καρπούζι και αναλύθηκε.[1] Τα καρπούζια περιέχουν μεγάλο ποσοστό κιτρουλίνης και έπειτα από την κατανάλωση αρκετών χιλιογράμμων, υψηλή συγκέντρωση μετριέται στο πλάσμα του αίματος. Αυτή μπορεί εσφαλμένα να αποδοθεί σε κιτρουλιναιμία ή σε άλλες διαταραχές του κύκλου της ουρίας.[2]
Ένα ποτήρι με χυμό καρπουζιού.

Είναι ελαφρώς διουρητικό[3] και περιέχει καροτινοειδή σε μεγάλες ποσότητες.[4] Το καρπούζι με κόκκινη σάρκα είναι σημαντική πηγή σε λυκοπένιο. Τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση καρπουζιού μπορεί να έχει αποτελέσματα εναντίον της υπέρτασης.[5]
Παραπομπές

Wada, M. (1930). «Über Citrullin, eine neue Aminosäure im Presssaft der Wassermelone, Citrullus vulgaris Schrad». Biochem. Zeit. 224: 420.
Mandel, H.; Levy, N.; Izkovitch, S. and Korman, S. H. (2005). «Elevated plasma citrulline and arginine due to consumption of Citrullus vulgaris (watermelon)». Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft 28 (4): 467–472. doi:10.1007/s10545-005-0467-1. PMID 15902549.
The Associated Press (3-7-2008). «CBC News - Health - Watermelon the real passion fruit?». CBC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-07-04. Ανακτήθηκε στις 5-12-2009.
«HowStuffWorks "Health Benefits of Watermelon"». HowStuffWorks. Ανακτήθηκε στις 5-12-2009.
Figueroa A, Sanchez-Gonzalez MA, Wong A, Arjmandi BH (2012). «Watermelon extract supplementation reduces ankle blood pressure and carotid augmentation index in obese adults with prehypertension or hypertension». American journal of hypertension 25 (6): 640–3. doi:10.1038/ajh.2012.20. PMID 22402472.