.
Ο ορυκτερόπους είναι ζώο θηλαστικό με την διεθνώς γνωστή ονομασία άαρντβαρκ, η οποία προέρχεται από τα αφρικάνικα (erdvark[1] σημαίνει «γήινο γουρουνάκι» ή «γουρουνάκι της γης», aarde = γη/έδαφος, vark = χοίρος), πιθανά λόγω του ότι συνηθίζει να σκάβει. Ανήκει στην υπομοταξία των αφροθηρίων. Ζει στην Αφρική[3] και συγκεκριμένα στη γεωγραφική ζώνη της Αιθιοπίας και στις ανατολικές νότιες ακτές (στη Σενεγάλη), μέχρι το νότιο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος. Μπορούν να ζήσουν μέχρι και 24 χρόνια σε αιχμαλωσία.[3]
| Ορυκτερόπους Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: Pliocene–Recent |
||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Κατάσταση διατήρησης | ||||||||||||||
|
Ελαχίστης Ανησυχίας (IUCN 3.1) [2] |
||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||
| Orycteropus afer Pallas, 1766 |
Περιγραφή
Είναι ζώο νυκτόβιο και δειλό και τρέφεται κυρίως με σκουλήκια, έντομα και ιδίως με τερμίτες, εξ ου και η κοινή ονομασία του, μυρμηκοφάγος. Το ανάστημά του φθάνει ή μόλις που υπερβαίνει το ένα μέτρο και το σώμα του περιβάλλεται από χοντρές και σκληρές τρίχες. Τα πόδια του καταλήγουν σε πέντε δάκτυλα το καθένα.
Γενικά η όψη του ορυκτερόπου είναι περίεργη. Το σώμα του μοιάζει με τεράστιου ποντικού, η χοντρή και μακριά ουρά του θυμίζει καγκουρό, τα μεγάλα αυτιά του θυμίζουν τον λαγό, τα κοντόχοντρα πόδια και το ιδιόμορφο λεπτό και επίμηκες κεφάλι που απολήγει σε μακρύ κυλινδρικό ρύγχος, του οποίου το άκρο θυμίζει εκείνο του χοίρου. Τα δε μάτια του φέρονται λίγο προς τα πίσω. Ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ζώου αυτού είναι ότι τα δόντια του δεν φέρουν ρίζες, ούτε σμάλτο.
Κατοικεί μέσα σε οπές που διανοίγει μέσα στο έδαφος με σχετικά μεγάλη ευκολία ακόμα και στο πιο σκληρό έδαφος. Γενικά είναι ζώο της σαβάνας, καλλιεργήσιμων εδαφών, του δάσους και περιοχών με θάμνους. Στην Αφρική το κρέας του ζώου αυτού θεωρείται εξαιρετικά νόστιμο. Ιδιαίτερα στην Αιθιοπία, χαίρει προστασίας επειδή καταστρέφει τις φωλιές των τερμιτών.
Ταξινομία
Ο Ορυκτερόπους (Orycteropus afer) ανήκει στην ομοταξία των Θηλαστικών (Mammalia), στην τάξη των Σωληνοδόντων (Tubulidentata). Η υπερτάξη Οπληφόρα (Ungulata), περιλαμβάνει 5 ακόμα τάξεις με είδη που φαίνεται να απέχουν πολύ μεταξύ τους, όπως ελάφια, κήτη και ελέφαντες (βλ. ταξινομία στα Θηλαστικά). Ωστόσο το ταξινομικό επίπεδο των κατηγοριών Afrotheria και Ungulata εξακολουθεί να ερευνάται από τους ειδικούς. Το είδος περιέγραψε πρώτος ο Pallas το 1766 (ως Mermycophaga afra: Αφρικάνικος μυρμηγκοφάγος). Από τότε έχουν καταγραφεί περισσότερα από 15 υποείδη.
Λαογραφία
Στην Αφρική το ζώο αυτό θαυμάζεται ιδιαίτερα για τον τρόπο και την μαχητικότητά του στην ανεύρεσης της τροφής του. Μάγοι πολλών αφρικανικών λαών χρησιμοποιούν την καρδιά, το δέρμα, τα νύχια κλπ. του ζώου αυτού ως σπουδαία φυλαχτά. Μάλιστα υποστηρίζουν ότι σκόνη απ' αυτά ή κατοχή απομειναριών απ' αυτά (δέρμα, νύχια κλπ.), δίνουν τη δυνατότητα στον κάτοχο, θωρακίζοντάς τον με τόλμη, να κινείται με ευκολία τη νύχτα χωρίς να γίνεται αντιληπτός, να περνά τοίχους και να υπερπηδά στέγες προκειμένου να δει την αγαπημένη του, στην περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν επιτρέπουν οι γονείς της. Επίσης, μερικές φυλές χρησιμοποιούν τα δόντια του για να κάνουν βραχιόλια, τα οποία θεωρούν ότι τους φέρνουν καλή τύχη.[1]
Λέγεται ότι ο Αιγύπτιος θεός Σεθ έχει κεφάλι ορυκτερόποδα ή είναι κατά μέρος ένας ορυκτερόπους.[4]
Ο γνωστός χαρακτήρας Άρθουρ, μιας τηλεοπτικής σειράς κινουμένων σχεδίων για τα παιδιά, που βασίζεται σε μια σειρά βιβλίων την οποία προάγει τηλεοπτικά η WGBH[5] και εμφανίζεται σε περισσότερες από 180 χώρες, είναι επίσης ένας ορυκτερόπους.[6]
Πηγές
Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τ. 1ος, σ. 13.
Παραπομπές
Goodwin, George G. (Νοέμβριος 1997). «Aardvark (Ορυκτερόπους)». Στο: Johnston, Bernard (στα αγγλικά). Collier's Encyclopedia. 1 (A to Ameland) (Πρώτη έκδοση). Νέα Υόρκη, ΝΥ: P.F. Collier, σσ. 2–3. ISBN 978-1571610935.
Marsh, H. (2008). Dugong dugon. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008. Ανακτήθηκε 29 December 2008.
Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Aard-vark» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press
Te Velde, Henk (1977) (στα αγγλικά). Seth, God of Confusion: A Study of His Role in Egyptian Mythology and Religion. Brill, σελ. 13. ISBN 978-9004054028.
«Το πρόγραμμα: Άρθουρ». Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2013. «WGBH.org»
«Το πρόγραμμα: Άρθουρ — Γονείς και Δάσκαλοι». Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2013. «PBS.org, Public Broadcasting System»
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Aardvark. Ακαδημία Επιστημών Καλιφόρνιας.
Aardvark – Quick facts and summary. Η άγρια φύση της Ν. Αφρικης.
ADW: Orycteropus afer: Information. Ιστοσελίδα ειδών ζώων Πανεπιστημίου Μίτσιγκαν.
"The Biology of the Aardvark" (Orycteropus afer)] (Αναφορά χωρίς εικόνες)
"The Biology of the Aardvark" (Orycteropus afer) Αναφορά με φωτογραφίες.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
