Καζουάριος του Μπένετ

 

Ο Καζουάριος του Μπένετ είναι παλαιόγναθο ατροπιδοφόρο πτηνό της οικογενείας των Καζουαριιδών, που απαντά αποκλειστικά στις ορεινές περιοχές της Νέα Γουινέας [i] και των γύρω νησιών. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Casuarius bennetti και δεν περιλαμβάνει υποείδη. [1]

Καζουάριος του Μπένετ

Τάση πληθυσμού

Καθοδική ↓ [2]

Ονοματολογία

Η επιστημονική ονομασία Casuarius προέρχεται από την λέξη kasuari, όπως αποκαλείται στην μαλαισιανή γλώσσα το πτηνό. [3]. Ωστόσο, είναι ακόμη πιθανότερη η προέλευση –πάλι από τα μαλαισιανά- από παράφραση της λέξης suwari (Crawfurd, Gramm. and Dic. Malay Language, ii. pp. 178 and 25), που πρωτοδημοσιεύθηκε ως Casoaris, από τον Bontius, το 1658 (Hist. Nat. et med. Ind. Orient. p. 71[4] Την ίδια προέλευση έχει η ονομασία του γένους σε όλες τις γλώσσες.

Ο όρος bennetti στην επιστημονική ονομασία του είδους, αναφέρεται στον Αυστραλό φυσιοδίφη Τ. Μπένετ (George Bennett, 1804-1893), προς τιμήν του οποίου ονοματίσθηκε το πτηνό (βλ. και Συστηματική ταξινομική).

Ο καζουάριος του Μπένετ αποκαλείται, επίσης, με τις ονομασίες μικρός καζουάριος (little cassowary) και νάνος καζουάριος (dwarf cassowary) επειδή έχει μικρό(-τερο) μέγεθος από τα δύο άλλα αρτίγονα είδη καζουαρίων. Επίσης, αποκαλείται βουνίσιος καζουάριος (mountain cassowary), λόγω των μεγαλυτέρων υψομέτρων των ενδιαιτημάτων του.

Τέλος, οι ιθαγενείς της Νέας Γουινέας το αποκαλούν mooruk. Επίσης, κάποιες άλλες τοπικές ονομασίες είναι mswaar, nhamdia και wongge. [5]
Συστηματική ταξινομική

Κύριο λήμμα: Καζουάριος

Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Άγγλο ορνιθολόγο Τ. Γκουλντ (John Gould, 1804-1881), όταν εξέτασε κάποιο δείγμα από την Νέα Βρετανία, το 1857. Ονόμασε το είδος προς τιμήν του φυσιοδίφη Τζορτζ Μπένετ, ο οποίος ήταν ο πρώτος που εξέτασε κάποια δείγματα που στάλθηκαν σε αυτόν από την Αυστραλία, τα αναγνώρισε ως νέο είδος και τα έστειλε στην Αγγλία για επιβεβαίωση. Στο παρελθόν, αναγνωρίζονταν 7 υποείδη (papuanus, goodfellowi, claudii, shawmayeri, hecki, bennetti και picticollis) ή περισσότερα. Ωστόσο, η εκτεταμένη ποικιλομορφία, μαζί με την σύγχυση λόγω των πολλών και εκτεταμένων εισαγωγών κατά την διάρκεια των αιώνων, της ανεπάρκειας μουσειακών δειγμάτων και των αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με τα χρώματα των γυμνών -άπτερων- μερών των ενήλικων ατόμων, εμποδίζουν την ακριβή εικόνα της πραγματικής γεωγραφικής διαφοροποίησης. Σήμερα, ταξινομείται ως μονοτυπικό taxon. [6]

Πρόσφατα, υπάρχει διάσταση στις απόψεις κάποιων ερευνητών για το εάν πρέπει να αναγνωρισθούν 2 υποείδη στο Casuarius bennetti, τα C. b. papuanus και C. b. westermanni. Μάλιστα, το πρώτο έχει προταθεί να αναβαθμιστεί σε είδος, λόγω της συνεχούς παρουσίας χαρακτηριστικού, μεγάλου υπόλευκου «μπαλώματος» στην ινιακή περιοχή, στα άτομα από την Χερσόνησο Φόχελκοπ (Vogelkop) και υποστηρίζεται από διαφορές στο μιτοχονδριακό DNA. [7] Ωστόσο, αυτή η πρόταση δεν έχει γίνει, προς το παρόν, αποδεκτή από σημαντικούς ταξινομικούς φορείς (ITIS, Howard & Moore, Clements), γι’ αυτό και το taxon παραμένει μονοτυπικό. [8][9]
Γεωγραφική εξάπλωση
Γεωγραφική εξάπλωση του είδους Casuarius bennetti

Το είδος περιορίζεται στα ορεινά της Νέας Γουινέας, τόσο στον δυτικό, ινδονησιακό τομέα Παπούα (πρώην Irian Jaya), όσο και στον ανεξάρτητο ανατολικό τομέα, Παπούα-Νέα Γουινέα. Απαντά στην σημαντική Χερσόνησο Φόχελκοπ (Vogelkop), στα Όρη Γουέιλαντ (Weyland) ανατολικά προς την Οροσειρά Όουεν Στάνλεϊ (Owen Stanley) και στην νήσο Γιαπέν (κόλπος Χέιλφινκ). Η παρουσία του στο νησί της Νέας Βρετανίας, μάλλον οφείλεται σε εισηγμένους πληθυσμούς. [10]
Βιότοπος

Ο καζουάριος του Μπένετ, διαβιοί στα δάση των βουνών και των λόφων της Νέας Γουινέας και των γύρω μικρότερων νησιών, μέχρι τα 3.300-3.600 μ., σχεδόν στα όρια της αλπικής ζώνης. Πιθανόν, πραγματοποιεί υψομετρικές μεταναστεύσεις, σε μερικές περιοχές της κατανομής του. [11][12]
Μορφολογία

Κύριο λήμμα: Καζουάριος

Παρά τις λαϊκές του ονομασίες, μικρός ή νάνος καζουάριος, ο καζουάριος του Μπένετ δεν είναι μικρό πτηνό, αλλά οι ονομασίες αυτές δόθηκαν μόνο για να διαφοροποιείται από τα μεγαλύτερα είδη, τον καζουάριο της Αυστραλίας και τον καζουάριο της Νέας Γουινέας.
Ο καζουάριος του Μπένετ δεν διαθέτει το χαρακτηριστικό λειρί των άλλων ειδών

Η κάσκα είναι χαμηλή, πολύ πεπλατυσμένη στο πίσω μέρος, μαύρη, αρκετά τριγωνική στο σύνολό τους. Το ράμφος είναι κοντό και μυτερό. Το κεφάλι και το πρόσωπο πίσω από τα μάτια είναι λευκό, ενώ ο λαιμός και το πάνω μέρος του τραχήλου είναι βαθυκυανά. Δεν έχει το χαρακτηριστικό λειρί ή λειριά που διαθέτουν οι άλλοι καζουάριοι.
Βιομετρικά στοιχεία

Μήκος σώματος: 100 έως 110 εκατοστά
Ύψος: 120 έως 150 εκατοστά
Μήκος ράμφους: 11 έως 12 εκατοστά
Μήκος ταρσού: 24 έως 26 εκατοστά
Μήκος μεγάλου νυχιού: 7 έως 7,8 εκατοστά
Βάρος: 17 έως 26 κιλά κατά μέσον όρο

Τροφή

Κύριο λήμμα: Καζουάριος

Ηθολογία

Κύριο λήμμα: Καζουάριος

Φωνή

Κύριο λήμμα: Καζουάριος

Αναπαραγωγή

Κύριο λήμμα: Καζουάριος

Σχέση με τον άνθρωπο

Κύριο λήμμα: Καζουάριος

Απειλές

Παρόλο που το είδος εμφανίζεται αρκετά ανεκτικό στην μέτρια υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων του, η υλοτομία προσφέρει πρόσβαση σε -προηγουμένως απρόσιτες- περιοχές στους κυνηγούς, και το κυνήγι φαίνεται να είναι μη βιώσιμο σε ορισμένες περιοχές κατανομής του. [13] Η διάνοιξη δρόμων και η κατασκευή αεροδιαδρόμων αυξάνει, ομοίως, την διείσδυση της «κυνηγετικής αγοράς». [14] H θήρευση από τους χοίρους και τα σκυλιά μπορεί να αποτελέσει απειλή για το είδος, αλλά δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί ποσοτικά. Παρά την πίεση από την θήρευση, το πτηνό παραμένει σχετικά κοινό σε ευρύ φάσμα υψομέτρων [15][16][17][18]
Κατάσταση πληθυσμού

Το είδος έχει χαρακτηριστεί ως Σχεδόν Απειλούμενο (ΝΤ) με βάση τον -κατ' εκτίμησιν- μικρό, διαρκώς μειούμενο πληθυσμό του, ως αποτέλεσμα της αύξησης της πίεσης του κυνηγιού και της υποβάθμισης των οικοτόπων του. Ωστόσο, τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι το κυνήγι δεν μπορεί να οδηγεί σε σημαντική πτώση, όπως πιστευόταν. Εάν αυτό επιβεβαιωθεί, τα είδος μπορεί να δικαιολογήσει ανακατάταξη –-αναβάθμιση- στα είδη Ελάχιστης Ανησυχίας (LC), στην λίστα της IUCN. [19]
Μέτρα διαχείρισης
Τρέχοντα

Κανένα γνωστό
Προτεινόμενα

Παρακολούθηση πληθυσμών σε προστατευόμενες περιοχές.
Ποσοτικοποίηση των επιπτώσεων από το κυνήγι, την υλοτομία και την θήρευση από τους χοίρους και τα σκυλιά.
Αποτροπή αποψίλωσης ενδιαιτημάτων.
Έρευνα της δυναμικής του πληθυσμού.
Έρευνα και ποσοτικοποίηση των επιπτώσεων του κυνηγιού και εκμετάλλευση των πληροφοριών για ενημέρωση των τοπικών κοινοτήτων που βασίζονται στο κυνήγι.

Σημειώσεις

i. ^ Παρόλο που, τυπικά, το δυτικό τμήμα του νησιού ανήκει στην Ινδονησία, η βιογεωγραφική/οικογεωγραφική ζώνη αναφοράς είναι η νήσος της Νέας Γουινέας εν συνόλω, επειδή τα taxa που απαντούν εκεί, είναι ιδιαίτερα από κάθε άποψη.
Παραπομπές

Howard and Moore, p. 35
http://www.iucnredlist.org/details/full/22678111/0
Gotch
Newton
Rothchild
http://ibc.lynxeds.com/species/southern-cassowary-casuarius-unappendiculatus
http://www.hbw.com/species/dwarf-cassowary-casuarius-bennetti
Howard and Moore, p. 35
http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=174388
http://www.hbw.com/species/dwarf-cassowary-casuarius-bennetti
Mack in litt., 2012
http://www.hbw.com/species/dwarf-cassowary-casuarius-bennetti
Johnson et al
Mack in litt., 2012
Coates
Beehler et al
Mack in litt., 1999
Beehler in litt., 2000

http://www.iucnredlist.org/details/full/22678111/0

Βιβλιογραφία

Howard and Moore, Checklist of the Birds of the World, 2003
Helm Dictionary of Scientific Bird Names
Alfred Newton A Dictionary of Birds, 1896
Bertel Bruun, Birds of Britain and Europe, Hamlyn 1980.
Bob Scott and Don Forrest, The Birdwatcher’s Key, Frederick Warne & Co, 1979
Christopher Perrins, Birds of Britain and Europe, Collins 1987.
Colin Harrison & Alan Greensmith, Birds of the World, Eyewitness Handbooks, London 1993
Colin Harrison, Nests, Eggs and Nestlings Of British and European Birds, Collins, 1988.
Dennis Avon and Tony Tilford, Birds of Britain and Europe, a Guide in Photographs, Blandford 1989
Detlef Singer, Field Guide to Birds of Britain and Northern Europe, The Crowood Press, Swindon 1988
Hermann Heinzel, RSR Fitter & John Parslow, Birds of Britain and Europe with North Africa and Middle East, Collins, 1995
Jim Flegg, Field Guide to the Birds of Britain and Europe, New Holland, London 1990
Mary Taylor Gray, The Guide to Colorado Birds, Westcliffe Publishers, 1998
Peter Colston and Philip Burton, Waders of Britain and Europe, Hodder & Stoughton, 1988
Killian Mullarney, Lars Svensson, Dan Zetterström, Peter J. Grant, Τα Πουλιά της Ελλάδας Της Κύπρου και της Ευρώπης, ΕΟΕ, 2007
R. Grimmett, C. Inskipp, T. Inskipp, Birds of Nepal, Helm 2000
Handrinos & Akriotis, The Birds of Greece, Helm 1997
Γιώργος Σφήκας, Πουλιά και Θηλαστικά της Κρήτης, Ευσταθιάδης, 1989
Γιώργος Σφήκας, Πουλιά και Θηλαστικά της Κύπρου, Ευσταθιάδης, 1991
Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, εκδ. 1996 (ΠΛΜ)
Ιωάννη Όντρια (I), Πανίδα της Ελλάδας, τόμος Πτηνά.
Ιωάννη Όντρια (II), Συστηματική Ζωολογία, τεύχος 3.
Ντίνου Απαλοδήμου, Λεξικό των ονομάτων των πουλιών της Ελλάδας, 1988.
Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (ΣΠΕΕ), ΕΟΕ 1994
«Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλουμένων Σπονδυλοζώων της Ελλάδας», Αθήνα 1992
Ιωάννου Χατζημηνά, Επίτομος Φυσιολογία, εκδ. Γρ. Παρισιάνου, Αθήνα 1979
Βασίλη Κλεισούρα, Εργοφυσιολογία, εκδ. Συμμετρία, Αθήνα 1990
Γεωργίου Δ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 2002
Valpy, Francis Edward Jackson, An Etymological Dictionary of the Latin Language
Linnaeus, Carolus (1758). Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata (in Latin). Holmiae (Laurentii Salvii).

Πηγές

Beehler, B. M.; Pratt, T. K.; Zimmerman, D. A. 1986. Birds of New Guinea. Princeton University Press, Princeton.
Coates, B. J. 1985. The birds of Papua New Guinea, 1: non-passerines. Dove, Alderley, Australia.
del Hoyo, J.; Elliot, A.; Sargatal, J. 1992. Handbook of the Birds of the World, vol. 1: Ostrich to Ducks. Lynx Edicions, Barcelona, Spain.
IUCN. 2013. IUCN Red List of Threatened Species (ver. 2013.2). Available at:http://www.iucnredlist.org. (Accessed: 26 March 2015)
Johnson, A.; Bino, R.; Igag, P. 2004. A preliminary evaluation of the sustainability of cassowary (Aves: Casuariidae) capture and trade in Papua New Guinea. Animal Conservation 7(2): 129-137.
Rothchild, H. W., Monograph of the genus Casuarius, 1900

Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Dwarf cassowary της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες).

Πτηνά