.
Το Πολυσύμπαν (ή Μετασύμπαν) είναι το υποθετικό σύνολο των άπειρων ή πεπερασμένων δυνατών Συμπάντων (που περιέχει και το ιστορικό σύμπαν όπου βιώνουμε) που περιλαμβάνει όλα όσα υπάρχουν και όλα όσα θα μπορούσαν να υπάρχουν: τα σύνολα του διαστήματος, του χρόνου, της ύλης και της ενέργειας, καθώς και τους φυσικούς νόμους και σταθερές που τα περιγράφουν. Τα διάφορα σύμπαντα μέσα στο πολυσύμπαν συχνά ονομάζονται και παράλληλα σύμπαντα.
Η δομή του πολυσύμπαντος, η φύση του κάθε σύμπαντος μέσα του και οι σχέσεις μεταξύ των διαφόρων συστατικών σύμπαντων, εξαρτώνται από τη συγκεκριμένη υπόθεση που έθεσε το πολυσύμπαν. Έχουν υποτεθεί πολλαπλά σύμπαντα στην κοσμολογία, τη φυσική, την αστρονομία, τη θρησκεία, τη φιλοσοφία, την ψυχολογία και τη μυθολογία, και ιδίως στην επιστημονική φαντασία και γενικά τη φαντασία. Σε αυτά τα πλαίσια, τα παράλληλα σύμπαντα παίρνουν μεταξύ άλλων και ονομασίες όπως "εναλλακτικά συμπάντα", "κβαντικά σύμπαντα", "παράλληλες διαστάσεις", "παράλληλοι κόσμοι", "εναλλακτικές πραγματικότητες", "εναλλακτικά χρονοδιαγράμματα" και "πλάνα διαστάσεων". Ο όρος «Πολυσύμπαν» επινοήθηκε το 1895 από τον Αμερικανό φιλόσοφο και ψυχολόγο Γουΐλιαμ Τζέιμς σε ένα διαφορετικό όμως πλαίσιο.[1]
Διαφωνίες των φυσικών
Η υπόθεση για το πολυσύμπαν είναι μια πηγή διαφωνίας εντός της κοινότητας των φυσικών. Οι φυσικοί διαφωνούν τόσο για το αν υπάρχει το πολυσύμπαν, όσο και για αν το πολυσύμπαν είναι γενικά αντικείμενο επιστημονικής έρευνας.[2] Μεταξύ των υποστηρικτών κάποιων από τις θεωρίες πολυσυμπάντων είναι οι Στήβεν Χώκινγκ,[3] Στήβεν Βάινμπεργκ,[4] Μαξ Τέγκμαρκ,[5] Μπράιαν Γκριν και Αλεξάντερ Βιλένκιν. Σε αντίθεση, κάποιοι επικριτές όπως οι Ντέιβιντ Γκρος,[6] Πωλ Στάινχαρντ[7] και Πωλ Ντέιβις υποστήριξαν ότι το ερώτημα για το πολυσύμπαν είναι φιλοσοφικό και όχι επιστημονικό, επιπροσθέτως μερικοί υποστήριξαν ότι η υπόθεση για το πολυσύμπαν είναι επιβλαβής και ψευδοεπιστημονική.
Δείτε επίσεις
Πύλη Φυσική
Ανθρωπική αρχή
Φιλοσοφία της επιστήμης
Παραπομπές
James, William, The Will to Believe, 1895; and earlier in 1895, as cited in OED's new 2003 entry for "multiverse": James, William (Οκτώβριος 1895), " «Is Life Worth Living?», Internat. Jrnl. Ethics 6: 10
Kragh, Helge (2009). «Contemporary History of Cosmology and the Controversy over the Multiverse». Annals of Science 66 (4): 529–551. doi:10.1080/00033790903047725.
Universe or Multiverse, σελ. 19. ISBN 978-0521-84841-1. «Some physicists would prefer to believe that string theory, or M-theory, will answer these questions and uniquely predict the features of the Universe. Others adopt the view that the initial state of the Universe is prescribed by an outside agency, code-named God, or that there are many universes, with ours being picked out by the anthropic principle. Hawking argues that string theory is unlikely to predict the distinctive features of the Universe. But neither is he is an advocate of God. He therefore opts for the last approach, favouring the type of multiverse which arises naturally within the context of his own work in quantum cosmology.»
«New physics complications lend support to multiverse hypothesis». Scientific American.
Tegmark, Max (2003) "Parallel Universes. Not just a staple of science fiction, other universes are a direct implication of cosmological observations."
Davies, Paul (2008). «Many Scientists Hate the Multiverse Idea». The Goldilocks Enigma: Why Is the Universe Just Right for Life?. Houghton Mifflin Harcourt, σελ. 207. ISBN 9780547348469.
Steinhardt, Paul (March 9, 2014). «Theories of Anything». edge.org, 2014 : WHAT SCIENTIFIC IDEA IS READY FOR RETIREMENT?. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις March 9, 2014. Ανακτήθηκε στις March 9, 2014.
Πηγές
Carr, Bernard, επιμ. (2007). Universe or Multiverse?. Cambridge Univ. Press.
Deutsch, David (1985). Splash. επιμ. Quantum theory, the Church-Turing principle and the universal quantum computer. 45841 (Proceedings of the Royal Society of London A 400 έκδοση), σελ. 97–117.
Ellis, George F.R.; Kirchner, U.; Stoeger, William R. (2004). «Multiverses and physical cosmology». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 347 (3): 921–936. doi:10.1111/j.1365-2966.2004.07261.x. Bibcode: 2004MNRAS.347..921E.
Surya-Siddhanta: A Text Book of Hindu Astronomy by Ebenezer Burgess, ed. Phanindralal Gangooly (1989/1997) with a 45-page commentary by P. C. Sengupta (1935).
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Aurélien Barrau, "Physics in the Multiverse."
"Multiple Universes?" (in French). Review of Carr (2007).
Davies, Paul (2004). «Multiverse Cosmological Models». Mod.Phys.Lett. A 19: 727–744. doi:10.1142/S0217732303012325. Bibcode: 2003MPLA...18.2895M.
Quantum Mechanics, Gravity, and the Multiverse
David Deutsch (2001) "The Structure of the Multiverse."
BBC Horizon -Parallel Universes.
Michael Price's Everett FAQ.
Jürgen Schmidhuber, "The ensemble of universes describable by constructive mathematics."
Interview with Tufts cosmologist Alex Vilenkin on his new book, "Many Worlds in One: The Search for Other Universes" on the podcast and public radio interview program ThoughtCast.
Joseph Pine II about Multiverse, Presentation at Mobile Monday Amsterdam, 2008
Multiverse – Radio-discussion on BBC Four with Melvyn Bragg
Multiverse theory suggested by microwave background, BBC news website, 2011/08/03
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
