.
Ο Μακεμάκε (επίσημη ονομασία: 136472 Μακεμάκε, προσωρινή: 2005 FY9) είναι ένα από τα δύο μεγαλύτερα κλασσικά αντικείμενα της ζώνης του Κάιπερ. Με διάμετρο περίπου 1500 χιλιόμετρα έχει διάμετρο περίπου τα τρία τέταρτα τη διάμετρο του Πλούτωνα Είναι το δεύτερο πιο λαμπρό μεταποσειδώνιο αντικείμενο μετά τον Πλούτωνα λάμπει σαν αστέρας μεγέθους 16,7. Ανακαλύφθηκε τις 31 Μαρτίου 2005 και ανακηρύχθηκε πλανήτης νάνος τις 11 Ιουλίου 2008 από την ΔΑΕ.
Ανακάλυψη
Ο Μακεμάκε ανακαλύφθηκε τις 31 Μαρτίου 2005 και η ανακάλυψή του ανακοινώθηκε τις 29 Ιουλίου 2005, την ίδια μέρα με την ανακοίνωση της Έριδος και δύο μέρες μετά την ανακοίνωση της Χαουμέιας.[5]
Ο Μακεμάκε, αν και τόσο φωτεινός, ανακαλύφθηκε μόλις το 2005 γιατί βρίσκεται στη Κόμη της Βερενίκης[6], μακρυά από την εκλειπτική όπου γίνονται οι περισσότερες έρευνες διότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ανακαλυφθεί ένα σώμα εκεί. Θα μπορούσε να είχε ανακαλυφθεί το 1930 από τον Κλάιντ Τόμπω (Clyde Tombaugh), όταν βρισκόταν στην εκλειπτική μεταξύ Ταύρου και Ηνίοχου και είχε λαμπρότητα 16, άλλα ήταν κοντά στο γαλαξία, με αποτέλεσμα να μην ξεχωρίζει εύκολα από τα άστρα.
Όνομα
Όταν ανακαλύφθηκε το 2005 FY9 ονομάστηκε Easterbunny (λαγουδάκι του Πάσχα), γιατί ανακαλύφθηκε λίγο μετά το Πάσχα. Μακεμάκε είναι το όνομα του θεού δημιουργού της ανθρωπότητας των κατοίκων του νησιού του Πάσχα, για να διατηρηθεί η σύνδεσή του με το Πάσχα.
Τροχιά
Η τροχιά του Μακεμάκε (μπλε), της Χαουμέιας (πράσινο), του Πλούτωνα (κόκκινο) και του Ποσειδώνα (γκρι)
Προς το παρόν ο Μακεμάκε βρίσκεται στις 52 ΑΜ [7], κοντά στο αφήλιό του, και θα φτάσει στο αφήλιό του το 2033. Όπως η Χαουμέια η τροχιά του Μακεμάκε είναι έχει μεγάλη κλίση, περίπου 29 μοίρες, και είναι μετρίως ελλειπτική (εκκεντρότητα 0,16). Όμως ο Μακεμάκε έχει πιοαπομακρυσμένο από τον Ήλιο περιήλιο και μέση ακτίνα τροχιάς από την Χαουμέια και ολοκληρώνει μία περιστροφή κάθε 305 χρόνια. Και ο Μακεμάκε και η Χαουμέια βρίσκονται προς το παρόν μακρυά από την εκλειπτική σε γωνιακή απόσταση 29 μοίρες.
Ο Μακεμάκε έχει ταξινομηθεί ως κλασσικό αντικείμενο της ζώνης του Κάιπερ,δηλαδή βρίσκεται μακρυά από τον Ποσειδώνα και μπορεί να μείνει σταθερό. Αντικείμενα σαν το Μακεμάκε έχουν μικρή εκκεντρότητα (> 0,2) και περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο όπως και οι πλανήτες. Μάλλον συμπτοματικά ο Μακεμάκε είναι κοντά σε τροχιακή αντήχηση 6:11 με τον Ποσειδώνα.[8]
Φυσικά Χαρακτηριστικά
Ο Μακεμάκε είναι το δεύτερο λαμπρότερο ΤΝΟ μετά τον Πλούτωνα με φαινομενικό μέγεθος 16,9. Το μέγεθος του Μάκεμακε δεν είναι επακριβώς γνωστό και υπολογίζεται ότι είναι με βάση παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Σπίτζερ 1.500 ±400200 χιλιόμετρα[2], το τρίτο μεγαλύτερο υπερποσειδώνιο αντικίμενο μεγαλύτερο από την Χαουμέια. Μετρήσεις από επιπρόσθεση το 2011 έδειξαν ότι ο Μακεμάκε έχει πεπλατυσμένο σχήμα, με πολική ακτίνα 1430 ± 9 χλμ και ισημερινή 1502 ± 45 χλμ. Η πυκνότητά του είναι 1,7 γραμ/κυβικό εκατοστό.[9] Έχει μεγάλη λευκαύγεια, 0,77 που υποδεικνύει μία χαμηλή θερμοκρασία, περίπου -240 °C.[2]
Είναι ένα κόκκινο αντικείμενο, όπως και ο Πλούτωνας. Στο φάσμα υπάρχει μια ευρεία γραμμή απορρόφησης στο μεθάνιο.[10] Φασματική ανάλυση της επιφάνειας του Μακεμάκε παρουσιάζει ότι καλύπτεται από μεθάνιο σε μορφή μεγάλων κόκκων με διάμετρο πάνω από 1 εκατοστό[11], θολίνες, στις οποίες οφείλει ο Μακεμάκε το χρώμα του, αιθάνιο και λίγο στερεό άζωτο.
Ατμόσφαιρα
Ο Μακεμάκε πιθανολούταν πως είχε ατμόσφαιρα παρόμοια με αυτή του Πλουτώνα, εξαιτίας της παρουσίας μεθανίου και πιθανώς αζώτου. Όταν ο Χοσέ Λουίς Ορτίθ μελέτησε φωτογραφίες από μια επιπρόσθεση του πλανήτη νάνου με ένα αστέρα το 2011 ορατή από την Νότια Αμερική βρήκαν ότι δεν περιβάλλεται από ατμόσφαιρα, ή αν υπάρχει αυτή είναι πολύ αραιή. Μια άλλη πιθανότητα είναι ο Μακεμάκε να διαθέτει μόνο τοπική ατμόσφαρα και όχι παγκόσμια.[9]
Δορυφόροι
Δεν έχει εντοπιστεί κανένας δορυφόρος γύρω από το Μακεμάκε μέχρι στιγμής. Είναι το μόνο από τα μεγάλα μεταποσειδώνια αντικείμενα χωρίς δορυφόρο. Η απουσία δορυφόρου σημαίνει ότι ο υπολογισμός της μάζας του Μακεμάκε είναι δυσκολότερος.[12]
Παραπομπές
JPL Small-Body Database Browser, ανακτήθηκε 15 Νοεμβρίου 2009
J. Stansberry, W. Grundy, M. Brown, et al. (February 2007). «Physical Properties of Kuiper Belt and Centaur Objects: Constraints from Spitzer Space Telescope» (abstract). The Solar System beyond Neptune (University of Arizona Press). Ανακτήθηκε στις 2008-08-04.
A. N. Heinze and Daniel deLahunta, The rotation period and light-curve amplitude of Kuiper belt dwarf planet 136472 Makemake, The Astronomical Journal 138 (2009), pp. 428-438. doi: 10.1088/0004-6256/138/2/428
«AstDys (136472) Makemake Summary». Department of Mathematics, University of Pisa, Italy. Ανακτήθηκε στις 2009-03-19.
Thomas H. Maugh II and John Johnson Jr. (2005). «His Stellar Discovery Is Eclipsed». Los Angeles Times. Ανακτήθηκε στις 2008-07-14.
«Asteroid 136472 Makemake (2005 FY9)». HORIZONS Web-Interface. JPL Solar System Dynamics. Ανακτήθηκε στις 2008-07-01.
«AstDys (136472) Makemake Ephemerides». Department of Mathematics, University of Pisa, Italy. Ανακτήθηκε στις 2009-03-19.
Preliminary simulation of Makemake (2005 FY9)'s orbit and the 2009-02-04 nominal (non-librating) rotating frame for Makemake.
Dwarf Planet Makemake Lacks Atmosphere: Distant Frigid World Reveals Its Secrets for First Time ScienceDaily, 19 Νοεμβρίου 2012
J. Licandro, N. Pinilla-Alonso, M. Pedani, E. Oliva, G. P. Tozzi, W. M. Grundy (2006). «The methane ice rich surface of large TNO 2005 FY9: a Pluto-twin in the trans-neptunian belt?». Astronomy and Astrophysics 445 (3): L35–L38. doi:10.1051/0004-6361:200500219.
Mike Brown, K. M. Barksume, G. L. Blake, E. L. Schaller, D. L. Rabinowitz, H. G. Roe and C. A. Trujillo (2007). «Methane and Ethane on the Bright Kuiper Belt Object 2005 FY9». The Astronomical Journal 133: 284–289. doi:10.1086/509734.
M. E. Brown, M. A. van Dam, A. H. Bouchez, et al. (2006-03-01). «Satellites of the Largest Kuiper Belt Objects». The Astrophysical Journal 639: L43–L46. doi:10.1086/501524.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
MPEC listing for Makemake
AstDys orbital elements
Orbital simulation from JPL (Java) / Ephemeris
Press release from WHT and Telescopio Nazionale Galileo on Makemake's similarity to Pluto.
Makemake chart and Orbit Viewer
Precovery image with the 1.06 m Kleť Observatory telescope on April 20, 2003
Makemake of the Outer Solar System APOD July 15, 2008
Simulation of Makemake (2005 FY9)'s orbit
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
