.
Η Λήδα (αγγλικά: Leda) ή Δίας XIII (Jupiter XIII) είναι ένας μικρός φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Δία, με μέση διάμετρο μόλις 20 χιλιόμετρα. Η Λήδα ανακαλύφθηκε από τον Τσαρλς Κόουαλ του αστεροσκοπείου του Πάλομαρ στις 14 Σεπτεμβρίου 1974, μετά τη λήψη φωτογραφιών επί τρεις νύκτες (η Λήδα διακρίνεται σε όλες) [1] [2]. Πήρε το όνομά της από την ομώνυμη βασίλισσα της Σπάρτης της ελληνικής μυθολογίας, καθώς η Λήδα υπήρξε μία από τις ερωμένες του Δία. Ο Τσαρλς Κόουαλ πρότεινε το όνομα και η Διεθνής Αστρονομική Ένωση το υιοθέτησε το 1975 [3].
| Λήδα | |
|---|---|
| Ανακάλυψη | |
| Ανακαλύφθηκε από | Τσαρλς Κόουαλ |
| Ημερομηνία Ανακάλυψης | 11 Σεπτεμβρίου 1974 |
| Χαρακτηριστικά τροχιάς | |
| Ημιάξονας τροχιάς | 11.160.000 Km |
| Εκκεντρότητα | 0,16 |
| Περίοδος περιφοράς | 240,92 ημέρες |
| Κλίση | 29,01° (προς τον Ισημερινό του Δία) |
| Είναι δορυφόρος του | Δία |
| Φυσικά χαρακτηριστικά | |
| Μέση Ακτίνα | 10 Km |
| Έκταση επιφάνειας | ~1.250 Km² |
| Όγκος | ~4.200 Km³ |
| Μάζα | 1,1 × 1016 kg |
| Μέση πυκνότητα | 2,6 g/cm3 |
| Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας | ~0,0073 m/s² |
| Ταχύτητα διαφυγής | ~0,012 km/s |
| Περίοδος περιστροφής | - |
| Κλίση άξονα | - |
| Λευκαύγεια | 0,04 |
| Επιφανειακή θερμοκρασία | ~124 K |
| Φαινόμενο μέγεθος | 20,2 |
Η Λήδα ανήκει στη λεγόμενη «Ομάδα της Ιμαλίας», τους 5 από τους 63 δορυφόρους του Δία που περιφέρονται σε αποστάσεις 11 ως 13 εκατομμύρια χιλιόμετρα από αυτόν και με κλίση περίπου 27,5°. Συγκεκριμένα, η Λήδα περιφέρεται σε μέση απόσταση 11.160.000 χλμ. από το κέντρο του Δία, ενώ η εκκεντρότητα της τροχιάς της είναι 0,16. Η κλίση της τροχιάς είναι 27,46° ως προς την εκλειπτική και 29,01° ως προς το ισημερινό επίπεδο του Δία. Τα στοιχεία της τροχιάς όμως μεταβάλλονται διαρκώς εξαιτίας των παρέλξεων του Δία, του Ηλίου και των άλλων πλανητών. Η Λήδα χρειάζεται 240,92 γήινες ημέρες για μία πλήρη περιφορά της γύρω από τον Δία. Κινείται πάνω στην τροχιά της με μέση ταχύτητα 3,4 χλμ/δευτερόλεπτο (12.200 χιλιόμετρα την ώρα).
Η έκταση της επιφάνειάς της Λήδα είναι περί τα 1.250 τ.χλμ. και ο όγκος της περίπου 4.200 κυβικά χιλιόμετρα. Η μάζα της εκτιμάται στα 11 τρισεκατομμύρια τόνους με υποτιθέμενη πυκνότητα 2,6 γραμμάρια ανά cm³. Από αυτά τα δεδομένα υπολογίζεται ότι η επιτάχυνση της βαρύτητας στην επιφάνεια της Λήδας είναι περίπου 0,73 cm/sec², δηλαδή η βαρύτητα εκεί είναι 1300 ως 1400 φορές ασθενέστερη από τη γήινη, ενώ η μέση ταχύτητα διαφυγής υπολογίζεται σε 12 m/sec (43 χιλιόμετρα την ώρα). Η λευκαύγεια (άλβεδο) της Λήδας εκτιμάται στο σκούρο 0,04 (δηλαδή ανακλά μόλις το 4% του φωτός που προσπίπτει στην επιφάνειά της. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια της Λήδας είναι περίπου 149 βαθμοί Κελσίου κάτω από το μηδέν.
Παραπομπές
Kowal, C. T.; Aksnes, K.; Marsden, B. G.; Roemer, E. (1974). "Ο δέκατος τρίτος δορυφόρος του Δία". Astronomical Journal 80: 460–464. Bibcode:1975AJ.....80..460K. doi:10.1086/111766.
IAUC 2702: Πιθανός νέος δορυφόρος του Δία Σεπτέμβριος 1974
Marsden, B. G. (7 Οκτωβρίου 1974). "Δορυφόροι του Δία". IAUC Circular 2846.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Η ταυτότητα της Λήδας από τη NASA
Σελίδες του David Jewitt
Σελίδες του Scott Sheppard
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
