.
Ο Φόβος (αγγλικά: Phobos) ή Άρης I είναι ο μεγαλύτερος από τους δύο δορυφόρους του πλανήτη Άρη (ο άλλος είναι ο Δείμος). Ο Φόβος, που έλαβε το όνομά του από την Ελληνική μυθολογία και συγκεκριμένα από τη δέκατη πέμπτη ραψωδία της Ιλιάδας, περιφέρεται εγγύτερα στον πλανήτη του από κάθε άλλο φυσικό δορυφόρο στο Ηλιακό σύστημα.
Φόβος, ο δορυφόρος του Άρη. Μια λεπτομερής εικόνα του Φόβου από το Mars Global Surveyor, την 1η Ιουνίου 2003. Το MGS ήταν περίπου 9.670 χιλιόμετρα (6.010 μίλια) από το Φόβο, όταν λήφθηκε η φωτογραφία. Σε αυτή την απόσταση, η ανάλυση της εικόνας είναι περίπου 36 μέτρα (470 πόδια) ανά pixel
Η μέγιστη διάσταση του Φόβου, , όπως φαίνεται σε αυτή την εικόνα (το διαγώνια από κάτω αριστερά προς πάνω δεξιά) είναι μόλις πάνω από 24 km (15 mi). Credit: NASA/JPL/Malin Space Science Systems
Ο Φόβος ανακαλύφθηκε από τον Αμερικανό αστρονόμο Έιζαφ Χωλ στις 17 Αυγούστου 1877, από παρατήρηση που έγινε από το Αστεροσκοπείο του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ (US Naval Observatory) στην πρωτεύουσα Ουάσινγκτον πριν την αυγή (4:14 τοπική ώρα).
Το 2008 μετρήσεις από τη διαστημοσυσκευή Mars Express της ESA εκτίμησαν τη μάζα του Φόβου σε 1,072x1016 κιλά, περίπου ένα δισεκατομμυριοστό της μάζας της Γης καθώς και τον όγκο του, υπολογίζοντας έτσι την πυκνότητά του σε περίπου 1,85 gr/cm3. Αυτό σημαίνει ότι ο Φόβος είναι μάλλον ένας χαλαρός σωρός υλικών, όπως μερικοί αστεροειδείς, παρά ένα συμπαγές σώμα.[1]
| Φόβος | |
|---|---|
| Ανακάλυψη | |
| Ανακαλύφθηκε από | Έιζαφ Χωλ |
| Ημερομηνία Ανακάλυψης | 18 Αυγούστου 1877 |
| Χαρακτηριστικά τροχιάς | |
| Ημιάξονας τροχιάς | 9.377,2 Km |
| Εκκεντρότητα | 0,0151 |
| Περίοδος περιφοράς | 0,31891023 ημέρες |
| Κλίση | 1,093° (προς τον Ισημερινό του Άρη) |
| Είναι δορυφόρος του | Άρη |
| Φυσικά χαρακτηριστικά | |
| Διαστάσεις | 26,8 × 22,4 × 18,4 Km |
| Μέση Ακτίνα | 11,1 Km |
| Έκταση επιφάνειας | ~6.100 Km² |
| Όγκος | 5.680 Km³ |
| Μάζα | 1,072 × 1016 kg |
| Μέση πυκνότητα | 1,887 g/cm3 |
| Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας | 0,0084-0,0019 m/s² |
| Ταχύτητα διαφυγής | 0,011 km/s |
| Περίοδος περιστροφής | Σύγχρονη |
| Κλίση άξονα | μηδέν |
| Λευκαύγεια | 0,071 |
| Επιφανειακή θερμοκρασία | ~233 K |
| Φαινόμενο μέγεθος | 11,3 |
Κυρίαρχο χαρακτηριστικό του είναι ο μεγάλος κρατήρας Στίκνεϋ (Stickney crater), που προήλθε από σύγκρουση του δορυφόρου με θραύσμα από άλλη σύγκρουση στην επιφάνεια του Άρη. Ο κρατήρας αυτός φέρει το όνομα της γυναίκας του Χωλ. Άλλο γνωστό χαρακτηριστικό του είναι οι γραμμώσεις κατά μήκος της επιφάνειάς του, που προκλήθηκαν καθώς θραύσματα από μετεωρικές συγκρούσεις στην επιφάνεια του Άρη πέρασαν "ξυστά" από την επιφάνεια του Φόβου. Ο Φόβος περιφέρεται σε μικρή απόσταση γύρω από τον Άρη (σε σχέση με δορυφόρους άλλων πλανητών) και γι' αυτό σε μερικά εκατομμύρια χρόνια είτε θα πέσει στην επιφάνειά του, είτε, το πιθανότερο, μόλις ξεπεράσει το όριο Ρος (Roche) θα διασπαστεί από τη βαρύτητα του πλανήτη κι έτσι ο Άρης θα αποκτήσει έναν προσωρινό δακτύλιο.
Ο Φόβος ήταν στόχος της ρωσικής αποστολής Fobos-Grunt, η οποία εκτοξεύθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2011.[2] Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε η αποστολή να ξεκινήσει το 2009.[3] Η αποστολή θα προσεδαφιζόταν στο δορυφόρο, θα συνέλεγε δείγμα εδάφους και θα το επέστρεφε στη Γη. Αμέσως μετά την εκτόξευση, το σκάφος παρουσίασε προβλήματα στην εκκίνηση των κινητήρων που θα το προωθούσαν στο διαπλανητικό του ταξίδι και έμεινε κολλημένο σε γήινη τροχιά.[4] Στις 12 Νοεμβρίου ανακοινώθηκε ότι δεν υπάρχει πλέον ελπίδα για τη διάσωση της αποστολής.[5] Η αποστολή εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα και καταστράφηκε στις 15 Ιανουαρίου του 2012.[6]
Φόβος, ο δορυφόρος του Άρη
O Φόβος όπως φαίνεται από τον Άρη.
Ο κρατήρας Στίκνεϋ, διαμέτρου 10 χιλιομέτρων.
Ο Φόβος πάνω από τον Άρη.
Παραπομπές
ESA closes in on the origin of Mars’ larger moon, Ιστότοπος ESA, 16 Οκτωβρίου 2008
Fobos-Grunt sent to Baikonur
Zak, Anatoly (2009-04). «Russia to Delay Martian Moon Mission». IEEE Spectrum. Ανακτήθηκε στις 30/10/2011.
«Η Ρωσία προσπαθεί να σώσει το σκάφος που θα ταξίδευε στο Φόβο». In.gr. Ανακτήθηκε στις 09/11/2011.
«Καμία ελπίδα για τη ρωσική αποστολή Fobos-Grunt». In.gr. Ανακτήθηκε στις 12/11/2011.
«Στον Ειρηνικό φέρεται να καταστράφηκε το καταδικασμένο Fobos-Grunt». In.gr. Ανακτήθηκε στις 15/01/2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Παρουσίαση του Φόβου από τη NASA
Εικόνες από την κάμερα HiRISE του Mars Reconnaissance Orbiter και παρουσίαση
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
