.
Ο πλανήτης Δίας έχει ένα σύστημα δακτυλίων, που είναι γνωστό ως οι δακτύλιοι του Δία. Ήταν το τρίτο σύστημα δακτυλίων που ανακαλύφθηκε στο ηλιακό μας σύστημα, μετά από αυτό του Κρόνου και του Ουρανού. Παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1979 από το διαστημικό σκάφος Βόγιατζερ 1[1] και εξετάστηκε πλήρως τη δεκαετία του 1990 από τη διαστημική συσκευή Γαλιλαίος.[2] Επίσης, έχει παρατηρηθεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ και από τη Γη τα τελευταία 23 χρόνια.[3] Η επίγεια παρατήρηση των δακτυλίων του Δία μπορεί να γίνει μόνο από τα μεγαλύτερα διαθέσιμα τηλεσκόπια.[4]
Το σύστημα των δακτυλίων του Δία είναι αμυδρό και αποτελείται κυρίως από σκόνη.[1][5] Έχει τέσσερα κύρια τμήματα: έναν παχύ εσωτερικό τόρο σωματιδίων που είναι γνωστός ως «δακτύλιος άλω», έναν σχετικά φωτεινό και εξαιρετικά λεπτό «κύριο δακτύλιο» και δυο πλατιούς, παχείς, εξωτερικούς «αμυδρούς δακτυλίους», οι οποίοι πήραν τα ονόματα τους από τους δορυφόρους από τους οποίους αντλούν τα υλικά τους, την Αμάλθεια και τη Θήβη.[6]
Οι κύριος δακτύλιος και η άλως αποτελούνται από σκόνη που εκτινάσσεται από τους δορυφόρους Μήτις, Αδράστεια και από άλλα σώματα που δεν έχουν ακόμη παρατηρηθεί, ως αποτέλεσμα υψηλής ταχύτητας συγκρούσεων.[2] Οι εικόνες υψηλής ανάλυσης που λήφθηκαν το Φεβρουάριο και το Μάρτιο του 2007 από το διαστημικό σκάφος New Horizons αποκάλυψαν μία πλούσια λεπτή δομή στον κύριο δακτύλιο.[7]
Στο ορατό και στο εγγύς υπέρυθρο φως, οι δακτύλιοι έχουν κοκκινωπό χρώμα, εκτός του δακτυλίου της άλω, ο οποίος είναι χρωματικά ουδέτερος ή έχει μπλε χρώμα.[3] Το μέγεθος των σωματιδίων σκόνης στους δακτυλίους ποικίλλει.[8] Ο δακτύλιος άλω πιθανότατα αποτελείται κυρίως από κόκκους σκόνης, μεγέθους μικρόμετρου. Η συνολική μάζα του συστήματος των δακτυλίων (συμπεριλαμβανομένων των σωμάτων που δεν έχουν παρατηρηθεί) είναι ελάχιστα γνωστή, αλλά κυμαίνεται πιθανώς μεταξύ 1.011 έως 1.016 κιλών.[9] Η ηλικία του συστήματος των δακτυλίων δεν είναι γνωστή, αλλά μπορεί να υπάρχει από το σχηματισμό του Δία.[9]
Ένας δακτύλιος θα μπορούσε ενδεχομένως να υπάρχει στην τροχιά της Ιμαλίας, καθώς ο μικρός δορυφόρος S/2000 J 11 ενδέχεται να έχει συντριβεί επάνω στην Ιμαλία και η δύναμη της πρόσκρουσης προκάλεσε την εκτίναξη υλικού μακριά από αυτήν.[10]
Δομή
| Όνομα δακτυλίου | Ακτίνα (km) | Πλάτος (km) | Πάχος (km) | Οπτικό βάθος | Ποσοστό σκόνης,% | Μάζα, kg | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Δακτύλιος άλω | 92.000-122.500 | 30.500 | 12.500 | ~1×10−6 | 100% | — | |
| Κύριος δακτύλιος | 122.500-129.000 | 6.500 | 30–300 | 5,9×10−6 | ~25% | 107– 109 (σκόνη) 1011– 1016 (μεγαλύτερα σωματίδια) |
Οριοθετείται από την Αδράστεια |
| Αμυδρός Δακτύλιος Αμάλθειας | 129.000–182.000 | 53.000 | 2.000 | ~1×10−7 | 100% | 107– 109 | Συνδεδεμένος με την Αμάλθεια |
| Αμυδρός Δακτύλιος Θήβης | 129.000–226.000 | 97.000 | 8.400 | ~3×10−8 | 100% | 107– 109 | Συνδεδεμένος με την Θήβη. Προεκτείνεται και πέρα από την τροχιά της Θήβης. |
Παραπομπές
Smith, B. A.; Soderblom, L. A.; Johnson, T. V.; et al. (1979). «The Jupiter System through the Eyes of Voyager 1». Science 204 (4396): 951–957, 960–972. doi:10.1126/science.204.4396.951. PMID 17800430. Bibcode: 1979Sci...204..951S.
Ockert-Bell, M. E.; Burns, J. A.; Daubar, I. J.; et al. (1999). «The Structure of Jupiter’s Ring System as Revealed by the Galileo Imaging Experiment». Icarus 138 (2): 188–213. doi:10.1006/icar.1998.6072. Bibcode: 1999Icar..138..188O.
Meier, R.; Smith, B. A.; Owen, T. C.; et al. (1999). «Near Infrared Photometry of the Jovian Ring and Adrastea». Icarus 141 (2): 253–262. doi:10.1006/icar.1999.6172. Bibcode: 1999Icar..141..253M.
de Pater, I.; Showalter, M. R.; Burns, J. A.; et al. (1999). «Keck Infrared Observations of Jupiter's Ring System near Earth's 1997 Ring Plane Crossing» (pdf). Icarus 138 (2): 214–223. doi:10.1006/icar.1998.6068. Bibcode: 1999Icar..138..214D.
Showalter, M. R.; Burns, J. A.; Cuzzi, J. N. (1987). «Jupiter's Ring System: New Results on Structure and Particle Properties». Icarus 69 (3): 458–498. doi:10.1016/0019-1035(87)90018-2. Bibcode: 1987Icar...69..458S.
Esposito, L. W. (2002). «Planetary rings». Reports on Progress in Physics 65 (12): 1741–1783. doi:10.1088/0034-4885/65/12/201. Bibcode: 2002RPPh...65.1741E.
Morring, F. (May 7, 2007). «Ring Leader». Aviation Week & Space Technology: 80–83.
Throop, H. B.; Porco, C. C.; West, R. A.; et al. (2004). «The Jovian Rings: New Results Derived from Cassini, Galileo, Voyager, and Earth-based Observations» (pdf). Icarus 172 (1): 59–77. doi:10.1016/j.icarus.2003.12.020. Bibcode: 2004Icar..172...59T.
Burns, J. A.; Simonelli, D. P.; Showalter, M. R.; Hamilton; Porco; Throop; Esposito (2004). Bagenal, F.; Dowling, T.E.; McKinnon, W.B.. επιμ. Jupiter: The Planet, Satellites and Magnetosphere. Cambridge University Press, σσ. 241. Bibcode: 2004jpsm.book..241B.
"Lunar marriage may have given Jupiter a ring", New Scientist, March 20, 2010, p. 16.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Δεδομένα για τους δακτυλίους του Δία από την Εξερεύνησητου Ηλιακού Συστήματος της NASA (Αγγλικά)
Δεδομένα για τους δακτυλίους του Δία (Αγγλικά)
Gazeteer of Planetary Nomenclature (Αγγλικά)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
