C/2011 L4

O κομήτης C/2011 L4 (PANSTARRS) είναι μη περιοδικός κομήτης που ανακαλύφθηκε τον Ιούνιο του 2011 και έφτασε στο περιήλιό του τις 10 Μαρτίου 2013, όπου και ήταν ορατός με γυμνό οφθαλμό λίγη ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα χαμηλά στον δυτικό ορίζοντα.[1][2] Ο κομήτης ανακαλύφθηκε από παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο Pan-STARRS, το όποιο βρίσκεται στην κορυφή του Χαλεακάλα, στο νησί Μάουι της Χαβάης. Ο κομήτης έχει πολύ ελλειπτική τροχιά, με μία περιφορά να διαρκεί 106.000 χρόνια. Το περιήλιο του κομήτη βρίσκεται στις 0,302 ΑΜ.

Όταν ανακαλύφθηκε ο κομήτης είχε φαινόμενο μέγεθος +19.[3] Μέχρι τις αρχές του Μαΐου του 2012 είχε φτάσει σε μέγεθος +13,5.[4] Μέχρι τον Οκτώβριο του 2012 η κόμη του είχε διάμετρο 120.000 χιλιόμετρα.[5] Ο κομήτης εντοπίστηκε πρώτη φορά με γυμνό μάτι τις 7 Φεβρουαρίου 2013, όταν είχε φαινόμενο μέγεθος +6.[6] Στις 5 Μαρτίου 2013 πέρασε στη μικρότερη απόσταση από τη Γη, 1,09 ΑΜ. Ο κομήτης ήταν ορατός τις αρχές του Μαρτίου και στα δύο ημισφαίρια.[7] Οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για φαινόμενο μέγεθος περίπου σαν αυτό του Βέγα, δηλαδή 0 στο μέγιστό του, όμως μετέπειτα εκτιμήσεις αναθεώρησαν την αρχική προς τα πάνω, δηλαδή ότι θα ήταν πιο αχνός αρχικά, αφού ο ρυθμός με τον οποίο ο κομήτης αύξανε τη λαμπρότητά του άρχισε να μειώνεται, τόσο τον Ιανουάριο του 2013[8], όσο και τον Φεβρουάριο, με το μέγιστο μέγεθος να υπολογίζεται σε +2[9]. Παρόλα αυτά, ο κομήτης αύξησε ξανά τη λαμπρότητά του, και υπολογίστηκε ότι θα έφτανε αυτή ενός αστέρα πρώτου μεγέθους.[10] Κοντά στο περιήλιό του ο κομήτης είχε όντως φαινόμενο μέγεθος 0,5 με 1, ενώ ένας παρατηρητής υπολόγισε ότι έφτασε σε φαινόμενο μέγεθος −1.

Μετά το περιήλιό του, ο κομήτης ήταν ορατός με γυμνό οφθαλμό μετά το ηλιοβασίλεμα και γινόταν όλο και πιο αχνός με το πέρασμα των ημερών, αλλά επειδή βρισκόταν όλο και ψηλότερα στο νυχτερινό ουρανό ήταν πιο εύκολο να εντοπιστεί. Στα τέλη Μαρτίου είχε φαινόμενο μέγεθος +3,5. Στις αρχές Απριλίου του 2013 πέρασε σε μικρή γωνιακή απόσταση από τον Γαλαξία της Ανδρομέδας.[11] Καθώς ο κομήτης απομακρυνόταν από τον Ήλιο και η ουρά σκόνης μίκρυνε σε μέγεθος, ανέπτυξε μια μακριά αντιουρά, της οποίας το μήκος έφτασε τις έξι μοίρες και αποτέλεσε το κύριο χαρακτηριστικό του κομήτη τον Μάιο. Η αντιουρά δημιουργείται από σκόνη η οποία φαίνεται από τη Γη να κατευθύνεται προς τον Ήλιο.[12] Στα τέλη Ιουλίου του 2013, έχοντας εξασθενήσει σε μέγεθος αστέρα ενδέκατου μεγέθους, πέρασε σε απόσταση πέντε μοιρών από τον γαλαξία Μεσιέ 101.[13]

Η παραγωγή σκόνης του κομήτη ήταν αρκετά μεγάλη, γεγονός που συνέβαλε στη μεγάλη φωτεινότητα του κομήτη, ο οποίος ήταν ο λαμπρότερος που παρατηρήθηκε από το βόρειο ημισφαίριο από το 2007. Ο πυρήνας του κομήτη έχει διάμετρο περίπου ένα χιλιόμετρο. Σε εικόνες από τα τηλεσκόπια STEREO, τα οποία παρατηρούσαν τον κομήτη όσο αυτός βρισκόταν κοντά στο περιήλιό του, η ουρά του κομήτη φαίνεται να έχει ραβδωτή εμφάνιση, της οποίας τα αίτια ακόμη δεν έχουν διευκρινιστεί.[14] Σε φασματική ανάλυση του κομήτη κοντά στο περιήλιο, ανιχνεύθηκαν έντονες γραμμές νατρίου, κάτι που είναι συνηθισμένο, ενώ ανιχνεύθηκαν και γραμμές εκπομπής καλίου, αλλά δεν παρατηρήθηκαν γραμμές εκπομπής λιθίου. Ο C/2011 L4 είναι ο τρίτος κομήτης στον οποίο ανιχνεύεται από απόσταση κάλιο. Ανιχνεύθηκε επίσης άνθρακας, οξυγόνο και ΝΗ2 (αμινική ομάδα).[15]

Παραπομπές

«Comet Pan-STARRS: Still on Track». Sky & Telescope. 12 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2012.
Kronk, Gary W. «C/2011 L4 (PANSTARRS)». Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2012. (Cometography Home Page)
«MPEC 2011-L33 : COMET C/2011 L4 (PANSTARRS)». IAU Minor Planet Center. 8 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2012. (CK11L040)
«MPEC 2012-J16 : OBSERVATIONS AND ORBITS OF COMETS». IAU Minor Planet Center. 4 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2012.
Jakub Cerny (7 Οκτωβρίου 2012). «Watching comet Panstarrs activity». Robotic telescope FRAM. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2012.
David Seargent (10 Φεβρουαρίου 2013). «L4 naked-eye and T5 faded». comets-ml · Comets Mailing List. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2013.
Geert Barentsen (5 Μαρτίου 2013). «Map: when can you see comet PanSTARRS». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2013.
Jakub Cerny (12 Ιανουαρίου 2013). «Comet Panstarrs brightening slowdown». comets-ml · Comets Mailing List. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2013.
Yoshida, Seiichi. «C/2011 L4 ( PanSTARRS )». www.aerith.net. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2013.
Joe Rao (4 Μαρτίου 2013). «Bright Comet Set for Dazzling Sky Show this Month». space.com. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2013.
Κινγκ, Μπομπ (28 Μαρτίου 2013). «Comet PANSTARRS En Route To Andromeda Galaxy Encounter». universe today. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2013.
King Bob (22 Μαΐου 2013). «What Do Comet PANSTARRS And Pinocchio Have In Common?». universetoday.com. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2013.
Andrew Fazekas (22 Ιουλίου 2013). «6 Sky Events this Week: Pinwheel Galaxy Points to Comet, Moon Glides By Neptune». National Geographic. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2013.
Tony Phillips (15 Μαρτίου 2013). «Sunset Comet». Scinece News. ΝΑΣΑ. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2013.
M. Fulle, P. Molaro, L. Buzzi, P. Valisa (18 Ιουλίου 2013). «Potassium detection and Lithium depletion in comets C/2011 L4 (Panstarrs) and C/1965 S1 (Ikeya-Seki)». arXiv. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2013.CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)