ART

 

.

Ο Βλαδίμηρος Α' ο Μέγας υπήρξε Μέγας Πρίγκηψ του Κιέβου, δηλαδή αρχηγός του κράτους των Ρως, από το 980 έως το 1015. Ανήκε στη βαραγγική δυναστεία των Ρουρικίδων και το πραγματικό σκανδιναβικό όνομά του ήταν Βαλνταμάρ (Valdamarr), το οποίο αργότερα εκσλαβίσθηκε σε Βολοντίμιρ (Володимеръ) για να σημαίνει αυτός που εξουσιάζει τον κόσμο.

Η παιδική ηλικία

Το ακριβές έτος γέννησης του Βλαδίμηρου μας είναι άγνωστο, εντοπίζεται όμως στα τέλη της δεκαετίας του 950. Ήταν νόθος γιος του Σβιάτοσλαβ A' του Κιέβου με την υπηρέτριά του Μαλούσα. Δεδομένου ότι ο πατέρας του απουσίαζε συνεχώς σε εκστρατείες, την ανατροφή του ανέλαβαν ο θείος του Ντομπρίνια και η χριστιανή γιαγιά του Χέλγκα, αδελφός της Μαλούσα και μητέρα του Σβιάτοσλαβ αντίστοιχα. Η επιρροή των δύο αυτών προσώπων θα αποδειχθεί σημαντικότατη στις μετέπειτα αποφάσεις του.

Όταν ο Σβιάτοσλαβ κατέλαβε τα ΒΑ Βαλκάνια και μετακίνησε την πρωτεύουσα στο Δούναβη (Περεγιασλάβετς, 969), εγκατέστησε τους νεαρούς γιους του ως Πρίγκιπες (τοπικούς κυβερνήτες) σε διάφορες πόλεις των Ρως. Οι σημαντικότερες δόθηκαν στο Γιάροπολκ (Κίεβο), το Βλαδίμηρο (Νόβγκοροντ) και τον Όλεγκ (Ντρέβλινια). Με αυτόν τον τρόπο οι τρεις τους έπαιρναν τις πρώτες θέσεις στην κούρσα της διαδοχής που θα ερχόταν πολύ σύντομα.

Η αναρρίχηση και τα πρώτα χρόνια στο θρόνο

Ο Σβιάτοσλαβ πλήρωσε την επέκταση στα Βαλκάνια με την ίδια του τη ζωή το 972, όταν δολοφονήθηκε από Πεσενέγους κατ' εντολήν του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη Τζιμισκή. Η πρωτεύουσα επέστρεψε στο Κίεβο και το στέμμα πέρασε στο Γιάροπολκ, αλλά ο Όλεγκ (με την υποστήριξη του Βλαδίμηρου) αμφισβήτησε τη νομιμότητά του. Ακολούθησε εμφύλιος πόλεμος όπου νίκησε ο πρώτος - ο Όλεγκ δολοφονήθηκε το 977, ο δε Βλαδίμηρος απέδρασε στη Σκανδιναβία για να μην πέσει στα χέρια του αδελφού του. Κατά τη διάρκεια της αυτοεξορίας του συγκρότησε ένα στράτευμα από βαράγγους μισθοφόρους και το 978 ανακατέλαβε το Νόβγκοροντ. Δύο χρόνια αργότερα κατέλαβε και το Κίεβο χωρίς μάχη, σκοτώνοντας ύπουλα το Γιάροπολκ ενώ διαπραγματεύονταν (980) και φορώντας το στέμμα του.

Τα πρώτα χρόνια του στο τιμόνι των Ρως χαρακτηρίσθηκαν από έναν επιτυχημένο συνδυασμό διπλωματίας και πολέμου. Ασφάλισε τα νότια σύνορά του επιτρέποντας σε τουρκικά φύλα να εγκατασταθούν εκεί, δημιουργώντας μία ασπίδα προστασίας έναντι μελλοντικών εισβολών. Παράλληλα διοργάνωσε επιτυχημένες εκστρατείες κατά κατά των Πολωνών, των Γιοτβιγκίων (βαλτικός λαός), των Βουλγάρων του Βόλγα και των Πεσενέγων, με τις οποίες επανασταθεροποίησε την κυριαρχία του Κιέβου στο σύστημα ποτάμιων συγκοινωνιών της ανατολικής Ευρώπης, ιδιαίτερα στην Εμπορική Οδό Βαράγγων - Ελλήνων.

Την ίδια περίοδο ο Βλαδίμηρος προσπάθησε να μεταρρυθμίσει τον σλαβικό παγανισμό, καθιερώνοντας τη λατρεία του Περούν ως υπέρτατης θεότητας. Η προσπάθεια απέτυχε και τον οδήγησε στην απόφαση να εισαγάγει κάποια μονοθεϊστική θρησκεία από τα γειτονικά κράτη.

Η «χριστιανική περίοδος»
Άγαλμα του Βλαδίμηρου στο Λονδίνο.

Το 988 ο Βλαδίμηρος προχώρησε σε μία επιλογή που του χάρισε το προσωνύμιο Μέγας: εισήγαγε το χριστιανισμό από το Βυζάντιο - ο ίδιος βαπτίσθηκε στη Χερσώνα της Κριμαίας. Στην πραγματικότητα εισήγαγε μια νέα ιδεολογία, κοινή για τη βαραγγική άρχουσα τάξη και το σλαβικό απλό λαό του κράτους του. Μακροπρόθεσμα η κίνηση αυτή ομογενοποίησε πολιτισμικά την επικράτεια των Ρως, ενώ ταυτόχρονα δημιούργησε ισχυρούς δεσμούς με τη στρατιωτική / οικονομική υπερδύναμη της εποχής. Οι δεσμοί επιβεβαιώθηκαν και με το γάμο του με την πριγκίπισσα Άννα, αδελφή του αυτοκράτορα Βασιλείου Β' του Βουλγαροκτόνου. Δεν είναι πάντως ιστορικά εξακριβωμένο εάν χώρισε τις δεκάδες συζύγους που είχε πριν βαπτισθεί χριστιανός και παντρευθεί την Άννα.

Τα υπόλοιπα χρόνια της βασιλείας του υπήρξαν ειρηνικά, με εξαίρεση κάποιες περιστασιακές συγκρούσεις με τους Πεσενέγους στο νότο. Για την καλύτερη διακυβέρνηση της χώρας σχημάτισε ένα συμβούλιο αποτελούμενο από βογιάρους ευγενείς, ενώ τοποθέτησε δώδεκα από τους γιους του ως πρίγκιπες στις μεγαλύτερες πόλεις της επικράτειας, όπως είχε κάνει και ο πατέρας του.

Ο Βλαδίμηρος πέθανε στο Μπερέστοβο (πόλη κοντά στο Κίεβο) το 1015 καθ' οδόν προς το Νόβγκοροντ, όπου πήγαινε για να τιμωρήσει το γιο του (και τοπικό πρίγκιπα) Γιάροσλαβ, επειδή ο τελευταίος αρνήθηκε να του αποδώσει φόρους. Τον διαδέχθηκε για λίγο ο μεγαλύτερος γιος του Σβιάτοπολκ, ο οποίος όμως ανατράπηκε από το Γιάροσλαβ που ήταν ο νεότερος (όπως ο πατέρας του), διοικούσε το Νόβγκοροντ (όπως ο πατέρας του) και κυβέρνησε τους Ρως για 35 χρόνια (όπως ο πατέρας του)!

Ο Βλαδίμηρος ανακηρύχθηκε άγιος τόσο από την Ορθόδοξη όσο και από την Καθολική Εκκλησία για τον εκχριστιανισμό του λαού του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 15 Ιουλίου.

Ρώσοι

Εγκυκλοπαίδεια Ρωσίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License