Ο Τσερενκόφ γεννήθηκε στο μικρό χωριό Νόβαγια Τσιγκλά στην Περιφέρεια Βορόνεζ της Ρωσίας. Οι γονείς του ήταν ο Αλεξέι και η Μαρία Τσερενκόφ.

Απεφοίτησε από το Τμήμα Φυσικής και Μαθηματικών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Βορόνεζ το 1928, και το 1930 ανέλαβε μία θέση ερευνητή στο Ινστιτούτο Φυσικής Λέμπεντεφ. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τη Μαρία Πουτίντσεβα, κόρη του καθηγητή Ρωσικής Φιλολογίας Α.Μ. Πουτίντσεφ. Απέκτησαν δύο παιδιά, τον Αλεξέι και την Έλενα.

Το 1940 ο Τσερενκόφ πήρε τον τίτλο του διδάκτορα των Φυσικομαθηματικών Επιστημών. Το 1953 διορίσθηκε καθηγητής της Πειραματικής Φυσικής. Από το 1959 ήταν επικεφαλής του εργαστηρίου αντιδράσεων φωτονίων-μεσονίων του Ινστιτούτου Φυσικής Λέμπεντεφ. Πσρέμεινε καθηγητής επί 14 χρόνια. Το 1970 έγινε Ακαδημαϊκός στην Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ.

Ο Τσερενκόφ πέθανε στη Μόσχα σε ηλικία 86 ετών και τάφηκε στο Κοιμητήριο Νοβοντέβιτσι.
Ανακαλύψεις στη φυσική

Το 1934, εργαζόμενος υπό τον Σ.Ι. Βαβίλοφ, ο Τσερενκόφ παρετήρησε την εκπομπή γαλάζιου φωτός από ένα μπουκάλι με νερό που δεχόταν ραδιενεργό ακτινοβολία. Αυτό το φαινόμενο, που συνδέεται με φορτισμένα υποατομικά σωματίδια τα οποία κινούνται με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι το φως μέσα στο συγκεκριμένο υλικό μέσο, αποδείχθηκε πολύ χρήσιμο στα πειράματα Πυρηνικής Φυσικής και στη μελέτη των κοσμικών ακτίνων. Πήρε το όνομα του ερευνητή και είναι σήμερα γνωστό ως Φαινόμενο Τσερενκόφ ή (συνηθέστερα) Ακτινοβολία Τσερενκόφ. Οι ανιχνευτές της ακτινοβολίας αυτής αποκαλούνται επίσης «ανιχνευτές Τσερενκόφ» και αποτελούν τον πιο συνηθισμένο εξοπλισμό στην έρευνα των σωματιδίων υψηλής ταχύτητας. Μια τέτοια συσκευή τοποθετήθηκε σε έναν από τους πρώτους τεχνητούς δορυφόρους: τον Σπούτνικ 3.

Ο Πάβελ Τσερενκόφ έλαβε επίσης μέρος στη σχεδίαση και κατασκευή επιταχυντών ηλεκτρονίων, καθώς και στην έρευνα των αντιδράσεων φωτονίων-μεσονίων και φωτονίων-πυρήνων.
Τιμητικές διακρίσεις

Ο Τσερενκόφ τιμήθηκε για πρώτη φορά το 1946 από κοινού με τους Σ.Ι. Βαβίλοφ, Ιλιά Φρανκ και Ίγκορ Ταμ, με κρατικό βραβείο της ΕΣΣΔ, και δύο φορές ακόμα, το 1952 και το 1977 για καθαρά δικές του έρευνες. Το 1958 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής για την ανακάλυψη του φαινομένου Τσερενκόφ. Επίσης βραβεύθηκε με τον τίτλο του «Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας» το 1984.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Φωτογραφία του Τσερενκόφ από τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών