Ο Νικολάι Ιβάνοβιτς Λομπατσέφσκι (Nikolai Lobachevsky, ρώσικα: Никола́й Ива́нович Лобаче́вский, 1 Δεκεμβρίου [Π.Η. 20 Νοεμβρίου] 1792 - 24 Φεβρουαρίου [Π.Η. 12 Φεβρουαρίου] 1856) ήταν Ρώσος μαθηματικός και γεωμέτρης, γνωστός κυρίως για το έργο του στην υπερβολική γεωμετρία, γνωστή και ως γεωμετρία Λομπατσέφσκι, και θεωρείται ο θεμελιωτής της μη ευκλείδειας γεωμετρίας. Γεννήθηκε στο Νίζνι Νόβγκοροντ και μετά το θάνατο του πατέρα του μετακόμισε στο Καζάν, όπου το 1807 φοίτησε στο πανεπιστήμιο του Καζάν. Το 1814 έγινε λέκτορας στο πανεπιστήμιο και το 1827 έγινε πρύτανης του πανεπιστήμιου, προβαίνοντας σε αναδιοργάνωση του προσωπικού, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1846, οπότε και απομακρύνθηκε, ίσως εξαιτίας της επιδεινούμενης κατάστασης της υγείας του. Πέθανε το 1856 τυφλός.
Το κύριο επίτευγμα του Λομπατσέφσκι ήταν η ανάπτυξη (ανεξάρτητα από τον Γιάνος Μπολιάι) μιας μη ευκλείδειας γεωμετρίας. Ο Λομπατσέφσκι βασίστηκε στο γεγονός ότι το αξίωμα των παραλλήλων ήταν ψευδές. Ανακοίνωσε την ιδέα του για πρώτη φορά το 1826, αλλά εκτυπώθηκε τρία χρόνια αργότερα, το 1829-1830. Η γεωμετρία που ανέπτυξε ο Λομπατσέφσκι σήμερα είναι γνωστή ως υπερβολική γεωμετρία. Ο Λομπατσέφσκι όρισε ότι αν για μια ευθεία γραμμή που προεκτείνεται επ' άπειρον και πάρουμε ένα σημείο στο χώρο που να μη βρίσκεται πάνω σ'αυτή τη γραμμή τότε μπορεί να υπάρχουν πολλές γραμμές παράλληλες με αυτή, δηλαδή, δεν συναντιούνται μαζί της πουθενά. Ανέπτυξε επίσης την έννοια της γωνίας παραλληλισμού. Το 1835-8 εκδόθηκε το βιβλίο του Νέες Βάσεις της Γεωμετρίας.
Σύνδεσμοι σε καταλόγους καθιερωμένων όρων
WorldCat VIAF: 12311629 LCCN: n84802726 ISNI: 0000 0001 2120 8220 GND: 118573691 SELIBR: 207391 SUDOC: 026992272 BNF: cb119131858 (data) MGP: 146776 NDL: 00621010 NKC: xx0034298 ICCU: IT\ICCU\RAVV\009090 RLS: 000044193
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119131858. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Great Russian Entsiklopedia, JSC. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
«Русский биографический словарь» (Ρωσικά) Αγία Πετρούπολη, Μόσχα.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
