Ο Αλεξάντρ Αλεξάντροβιτς Αλιέχιν (Διεθνώς: Alexander Alexandrovich Alekhine ή Aljechin, ρωσικά: Александр Александрович Алéхин, 31 Οκτωβρίου 1892 – 24 Μαρτίου 1946) ήταν Ρώσος γκρανμαίτρ και ο τέταρτος παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι. Ήταν γνωστός για το θυελλώδες, ευρηματικό και επιθετικό σκακιστικό ύφος του.
Πρώιμα χρόνια
Ο Αλιέχιν γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 1892 σε μια πλούσια οικογένεια στη Μόσχα της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας.[8][9][10] Ο πατέρας του ήταν κτηματίας και μέλος της Δούμας.[11] Η μητέρα του, που ήταν κόρη ενός πλούσιου μεγαλοβιομήχανου, μαζί με τα αδέλφια του, Αλεξέι και Βαρβάρα, του έμαθαν σκάκι το 1903.[12][13]
Σκακιστική Καριέρα
Το πρώτο κατόρθωμα του Αλιέχιν ήταν όταν το 1909 σε ηλικία δεκαεπτά ετών κέρδισε το Πανρωσικό Πρωτάθλημα Ερασιτεχνών στην Αγία Πετρούπολη με δώδεκα νίκες, δύο ήττες και δύο ισοπαλίες. Βραβεύτηκε με τον τίτλο του εθνικού μαιτρ για αυτήν του την επίδοση.[14] Το τουρνουά έλαβε χώρα ταυτόχρονα με ένα πιο διάσημο και επαγγελματικό διεθνές γεγονός που το κέρδισαν οι Εμάνουελ Λάσκερ και Ακίμπα Ρουμπινστάιν. Εν τω μεταξύ, αργότερα τον ίδιο χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένας εικοσι-τριάχρονος Κουβανός ονόματι Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα εξέπληξε τους Αμερικανούς σκακιστές συντρίβοντας τον Φρανκ Μάρσαλ σε μια παρτίδα. Οι ζωές των Αλιέχιν και Καπαμπλάνκα σύντομα θα συνυφαστούν.
Το 1914, αφού ο Αλιέχιν τερμάτισε τρίτος μετά τους Λάσκερ και Καπαμπλάνκα σε ένα τουρνουά στην Αγία Πετρούπολη, ο Τσάρος Νικόλαoς Β΄ τον ονόμασε ένα από τους πέντε αυθεντικούς Διεθνείς Γκρανμαίτρ. Ο Αλιέχιν επίσης υπηρέτησε κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και τραυματίστηκε. Έγινε κοσμοπολίτης, έζησε σε πολλές χώρες και μιλούσε ρωσικά, γαλλικά, γερμανικά και αγγλικά.
Το 1919, μετά τη Ρωσική Επανάσταση, όντας ύποπτος κατασκοπίας, συνελήφθη και φυλακίστηκε στην Οδησσό, αν και τελικά τον άφησαν ελεύθερο. Το 1920 κέρδισε το Πρώτο Πρωτάθλημα της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Αλιέχιν έφυγε από την σοβιετική Ρωσία το 1921 για να μην επιστρέψει ποτέ. Μετακόμισε στη Γαλλία, έγινε Γάλλος πολίτης και σπούδασε Νομικά στη Σορβόννη. Αν και η διατριβή του για το κινέζικο σύστημα φυλακών δεν τέλειωσε ποτέ, ωστόσο έμεινε γνωστός ως "Δόκτορ Αλιέχιν" για όλη του τη ζωή. Από το 1921 μέχρι το 1927 έκανε ένα περίφημο αγωνιστικό ρεκόρ, κερδίζοντας ή ισοβαθμώντας στην πρώτη θέση στα 12 από τα 20 τουρνουά που έπαιξε.
Παγκόσμιος Πρωταθλητής
Το 1927 κέρδισε τον τίτλο του Παγκόσμιου Πρωταθλητή Σκακιού από τον Καπαμπλάνκα, ξαφνιάζοντας σχεδόν όλο τον σκακιστικό κόσμο. Μετά από αυτό, όταν ο Καπαμπλάνκα προσκαλούνταν σε τουρνουά, ο Αλιέχιν απαιτούσε περισσότερα χρήματα, διαφορετικά αρνούνταν να παίξει. Αν και ο Καπαμπλάνκα ήταν καθαρά πιο σημαντικός του αντίπαλος, ο Αλιέχιν προσεκτικά απέφευγε να του δώσει τη ρεβάνς, αν και αυτή ήταν μέρος της συμφωνίας. Αντί για αυτό, έπαιξε το 1929 και το 1934 σε ματς με τον Εφίμ Μπογκολιούμποβ (έναν μεγάλο παίκτη, που όμως δεν θεωρούταν σοβαρή απειλή) και κέρδισε εύκολα και τις δύο φορές. Μετά τη νίκη του επί του Καπαμπλάνκα, ο Αλιέχιν επικράτησε στο σκάκι για αρκετό καιρό. Έχασε μόνο 7 από 238 παρτίδες σε τουρνουά από το 1927 μέχρι το 1935.
Το 1935 έχασε τον τίτλο του από τον Μαξ Όυβε. Η ήττα του αυτή αποδίδεται κυρίως στον εθισμό του Αλιέχιν στο αλκοόλ, όπως επιβεβαίωσαν κάποιοι παίκτες. Το 1936, αφού δεν ήταν πλέον παγκόσμιος πρωταθλητής, δεν μπορούσε να απομακρύνει τον Καπαμπλάνκα από το Νότιγχαμ και ο Καπαμπλάνκα κέρδισε την δική τους παρτίδα αλλά και το τουρνουά (στην ίδια θέση με τον Μιχαήλ Μποτβίνικ).
Τελευταία χρόνια
Ο Αλιέχιν εγκατέλειψε το αλκοόλ και ξανακέρδισε τον τίτλο του από τον Μαξ Όυβε το 1937 με μεγάλη διαφορά. Δεν έπαιξε άλλους αγώνες για τον τίτλο και έτσι τον κράτησε μέχρι το θάνατό του.
Ενώ σχεδίαζε ένα ματς εναντίον του Μποτβίνικ για το παγκόσμιο πρωτάθλημα, πέθανε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του στο Εστορίλ της Πορτογαλίας στις 24 Μαρτίου 1946.[15] Οι συνθήκες του θανάτου του αποτελούν ακόμα θέμα αντιπαραθέσεων, αν και πιστεύεται ότι πέθανε είτε από καρδιακή προσβολή είτε από πνιγμό με ένα κομμάτι κρέας. Η κηδεία του χρηματοδοτήθηκε από την FIDE και η σορός του μεταφέρθηκε στο Κοιμητήριο του Μονπαρνάς, στο Παρίσι το 1956.[16]
Παραπομπές
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13539564v. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
(Αγγλικά) SNAC. w6q540h9. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 7312. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13539564v. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Litmanowicz, Władysław. Giżycki, Jerzy (1986). Szachy od A do Z (πολωνική έκδοση). Βαρσοβία: Wydawnictwo Sport i Turystyka, σελ. 16.
«Chess Notes Archive 28: When was Alekhine born?». Chess History. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2008.
Kotov, Alexander Alexandrovich (1973). Alexander Alekhine (ρωσική έκδοση). Fizkultura i sport, σελ. 8.
Denker, Arnold (1995). Parr, Larry, επιμ. The Bobby Fischer I Knew And Other Stories. Hypermodern Press. ISBN 978-1-886040-18-2.
«Biography of Alexander Alekhinen». supreme-chess.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2008.
«Biography of Alexander Alekhine». chessgames.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2008.
Reuben, Fine (1952). The World's Great Chess Games. Courier Dover Publications. ISBN 0-486-24512-8.
Khariton (29 Δεκεμβρίου 2004). «The Battle That Never Was». Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2008. Unknown parameter |firls= ignored (βοήθεια) Based on Botvinnik's memoirs.
«Alekhine's death – an unresolved mystery?». ChessBase. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2008.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ο θάνατος του Αλιέχιν: ένα άλυτο μυστήριο;
80 αποφασιστικές θέσεις από τις παρτίδες του
Παγκόσμιοι πρωταθλητές σκακιού
Παγκόσμιοι πρωταθλητές
Βίλελμ Στάινιτς (1886–1894) Εμάνουελ Λάσκερ (1894–1921) Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα (1921–1927) Αλεξάντρ Αλιέχιν (1927–1935, 1937–1946) Μαξ Όυβε (1935–1937) Μιχαήλ Μποτβίνικ (1948–1957, 1958–1960, 1961–1963) Βασίλι Σμισλόφ (1957–1958) Μιχαήλ Ταλ (1960–1961) Τιγκράν Πετροσιάν (1963–1969) Μπορίς Σπάσκι (1969–1972) Μπόμπι Φίσερ (1972–1975) Ανατόλι Κάρποφ (1975–1985) Γκάρι Κασπάροφ (1985–1993) Βλαντίμιρ Κράμνικ (2006–2007) Βισβανάθαν Άναντ (2007–2013) Μάγκνους Κάρλσεν (2013–)
Κλασικοί παγκόσμιοι πρωταθλητές
Γκάρι Κασπάροφ (1993–2000) Βλαντιμίρ Κράμνικ (2000–2006)
Παγκόσμιοι πρωταθλητές FIDE
Ανατόλι Κάρποφ (1993–1999) Αλεξάντερ Χάλιφμαν (1999–2000) Βισβανάθαν Ανάντ (2000–2002) Ρουσλάν Πονομάριοφ (2002–2004) Ρουστάμ Κασιμτζάνοφ (2004–2005) Βεσελίν Τοπάλοφ (2005–2006)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
