.
Το Θωρηκτό Ποτέμκιν (αυθεντικός τίτλος στα ρωσικά: Бронено́сец «Потёмкин», Bronenosets Potyomkin) είναι μια ρωσική ταινία του 1925, του σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του βωβού κινηματογράφου. Η ταινία εξιστορεί το πραγματικό γεγονός της ανταρσίας του πληρώματος του ομώνυμου πλοίου και αναπαράγει το χρονικό των τεσσάρων πρώτων ημερών της ανταρσίας που σημειώθηκε στο πλαίσιο της Ρωσικής επανάστασης του 1905.
Δομή
Η ταινία χωρίζεται στα εξής πέντε κεφάλαια:
Άντρες και έντομα, όπου οι ναύτες αρνούνται να φάνε το κρέας.
Δράμα στο κατάστρωμα, με την εξέγερση των ναυτών και τη δολοφονία του αρχηγού τους, Βακουλεντσούκ, από τον βίαιο αξιωματικό.
Ένας νεκρός ζητά δικαιοσύνη, με τους εργάτες της Οδησσού να θρηνούν τον Βακουλεντσούκ.
Οι σκάλες της Οδησσού, όπου οι στρατιώτες του τσάρου κατασφάζουν το λαό.
Συνάντηση με τους διώκτες, κατά την οποία τα πληρώματα των πλοίων που καταδιώκουν το Ποτέμκιν, επευφημούν τους εξεγερμένους συναδέλφους τους.
Παραγωγή
Στο Θωρηκτό Ποτέμκιν ο Αϊζενστάιν εφάρμοσε επαναστατικές τεχνικές στην αφήγηση, όπως η ρεαλιστική (για τα δεδομένα της εποχής) περιγραφή των συγκρούσεων και η απεικόνιση των χαρακτήρων με τέτοιο τρόπο, ώστε ο θεατής να ταυτίζεται με τους εξεγερμένους. Το πλέον καινοτόμο όμως στοιχείο, το οποίο χωρίς υπερβολή διαμόρφωσε τον σύγχρονο κινηματογράφο, ήταν το νευρώδες μοντάζ - μέχρι τότε, οι ταινίες έμοιαζαν περισσότερο με κινηματογραφημένα θεατρικά έργα.
Υποδοχή
Κατά την αρχική προβολή της ταινίας στις σοβιετικές αίθουσες, το κοινό σοκαρίστηκε και η επιτυχία ήταν μάλλον μικρή. Όταν όμως προβλήθηκε σε διεθνή φεστιβάλ και παρά τον καθαρά προπαγανδιστικό χαρακτήρα της, ο Αϊζενστάιν γνώρισε την αποθέωση. Ακόμα κι ο ναζί Γιόζεφ Γκαίμπελς παρατήρησε πως αυτό το υπέροχο φιλμ δεν έχει όμοιό του (...) εάν κάποιος δεν έχει στέρεα πολιτική στάση, θα μπορούσε να γίνει μπολσεβίκος παρακολουθώντας το.
Το Θωρηκτό Ποτέμκιν θεωρείται ένα από τα διαχρονικά αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου. Σκηνές από την ταινία έχουν αναπαραχθεί εν είδει φόρου τιμής σε πλήθος μεταγενέστερων ταινιών, όπως στους Αδιάφθορους (Μπράιαν ντε Πάλμα), το Μπραζίλ (Τέρι Γκίλιαμ), τον Πόλεμο των Άστρων 3 (Τζορτζ Λούκας) κ.ά.
Όπως λέει και ο Μαρκ Φερρό, «...στην περίπτωση του Θωρηκτού Ποτέμκιν ο θρύλος κατόρθωσε να προσλάβει τα χαρακτηριστικά της ιστορίας». Ο ίδιος ο σκηνοθέτης της παραδέχεται πως το περιστατικό αυτό της εξέγερσης είχε περιπέσει σε λήθη [...] αμυδρά το θυμούνταν και συζητούσαν γι΄αυτή ακόμα λιγότερο. Έτσι, η σφαγή δεν διαδραματίστηκε ποτέ στις σκάλες Ρισελιέ, ενώ αποσιωπάται το άδοξο τέλος του αήττητου πλοίου.[7]
Δείτε επίσης
Κατάλογος των καλύτερων ταινιών
Παραπομπές
Freebase Data Dumps. Google.
video.nashekino.ru/polnaya-versiya-1925-god/bronenosets-potemkin-video_7bdbeb774.html.
web.archive.org/web/20140811003903/http://www.kievrus.com.ua/b-actery-filma/120434-bronenosec-potemkyn-akteri.html.
www.mariinsky.ru/playbill/playbill/2008/12/14/2_1900/. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2014.
(Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
(Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0015648/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2022.
Μάρκ Φερρό, Κινηματογράφος και ιστορία, μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου, εκδ. Μεταίχμιο, Αθήνα, 2001, σελ. 96-97
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
