Τιμισοάρα

 

 

.

Ρουμανία

Η Τιμισοάρα (Γερμανικά Temeswar, επίσης πρώην Temeschburg ή Temeschwar, Ουγγρικά Temesvár, Γίντις : טעמשוואר, Σερβικά : Темишвар, Τέμισβαρ, Βουλγαρικά του Βανάτου Timišvár, Τουρκικά : Temeşvar, Σλοβακικά Temešvár) είναι πρωτεύουσα της Επαρχίας Τίμις και το βασικό κοινωνικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο στη δυτική Ρουμανία.
Θυρεός της πόλης

Μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ρουμανίας (η τρίτη πολυπληθέστερη της χώρας με την απογραφή του 2011) με πληθυσμό 319.279 κατοίκους. Η Τιμισοάρα θεωρείται ανεπίσημη πρωτεύουσα της ιστορικής περιοχής του Βανάτου. Η πόλη θα είναι Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2021.
Ιστορία
Αρχαιότητα

Αρχαιολογικές ανακαλύψεις δείχνουν ότι η περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα η Τιμισοάρα είχε κατοικηθεί από τα αρχαία χρόνια. Ο πρώτος αναγνωρίσιμος πολιτισμός στην περιοχή ήταν οι Δάκες που άφησαν ίχνη του παρελθόντος τους. Από νομίσματα που βρέθηκαν είναι γνωστό ότι ο οικισμός κατοικήθηκε κατά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση της Δακίας. Ενώ από εκείνη την εποχή δεν είναι γνωστή καμία αναφορά του οικισμού είναι γενικά αποδεκτό ότι η θέση κατοικείτο κατά το Μεσαίωνα, οπότε η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά.
Μεσαίωνας

Μετά την κατάρρευση της Ρωμαϊκής κυριαρχίας η περιοχή της Τιμισοάρα κυβερνήθηκε από Οστρογότθους, Ούννους, Γέπιδες, Άβαρους και Βούλγαρους, πριν την Ουγγρική κατάκτηση στις αρχές του 10ου αιώνα.

Αρχαιολογικά ευρήματα από μεσαιωνικό νεκροταφείο δείχνουν ότι το δεύτερο μισό του 10ου αιώνα στην περιοχή δυτικά της σημερινής πόλης εγκαταστάθηκε μια κοινότητα πολεμιστών. Σχεδόν οι μισοί από τους 41 τάφους απέφεραν κτερίσματα (αιχμές βελών, περόνες, σκουλαρίκια και βραχιόλια, γεγονός που υποδηλώνει ότι εκείνοι που είχαν ταφεί στο νεκροταφείο διατηρούσαν τα παγανιστικά τους έθιμα. Η τοπθέτηση αιχμών βελών στους τάφους έχει τεκμηριωθεί σε Ούγγρους πολεμιστές του 10ου αιώνα στη λεκάνη της Παννονίας. Η θέση των οστών των χεριών σε δέκα τάφους πιθανολογεί ότι Χριστιανοί ή λαοί επηρεασμένοι από το Χριστιανισμό ήταν επίσης θαμμένοι στο νεκροταφείο. Διάφοροι τύποι δακτυλιδιών παραπέμπουν σε εμπορικές επαφές μεταξύ των ντόπιων κατοίκων και της Βαλκανικής Χερσονήσου. Το νεκροταφείο εγκαταλείφθηκε τις πρώτες δεκαετίες του 11ου αιώνα.

Ο Moυσουλμάνος γεωγράφος των μέσων του 12ου αιώνα Μουχαμάντ αλ-Ιντρίσι ανέφερε μια πόλη ονόματι "Τ.ν.υ.σ.μπ.ρ." και την περιέγραφε ως ευμερούσα στα νότια του ποταμού "Τ.υ.σ.υ.α." ή Τίσα. Ο ιστορικός Ιστβαν Πέτροβιτς συνδέει το "Τ.ν.υ.σ.μπ.ρ." με την Τιμισοάρα, υποστηρίζοντας ότι ο Ιντρίσι το τοποθετεί εσφαλμένα γιατί δεν είχε άμεση πληροφόρηση για την πόλη. Η Τιμισοάρα πήρε το όνομά της από ένα φρούριο : το Ουγγρικό όνομα της πόλης, Τέμεσβαρ, αναφέρεται σε ένα κάστρο (βαρ) στον ποταμό Τίμις (Τέμες). Το φρούριο αναφέρεται για πρώτη φορά στα Αρχεία του Αραντ γύρω στα 1177. To έγγραφο ανέφερε δυο χωριά, το "Σεπ" και το "Βρμαν" στα βασιλικά κτήματα που ανήκαν στο φρούριο "Ντεμενσιένσις". Ηταν πιθανότατα κατασκευασμένο από χώμα και ξύλο, σύμφωνα με τον ιστορικό Φέρεντς Ζέμποκ. Το φρούριο, που ήταν χτισμένο σε ελώδη έκταση, κοντά σε ένα παραπόταμο του Τίμις, τον Μπέγκα, ήταν έδρα του ισπάν ή αρχηγού της Επαρχίας του Τέμες. Το 1241 η πόλη καταστράφηκε κατά τη Μογγολική εισβολή στην Ουγγαρία και την Πολωνία, αλλά τα τείχη ξαναχτίστηκαν.

Ο Κάρολος Α΄ της Ουγγαρίας μετέφερε την κατοικά του στην Τιμισοάρα το 1315 επειδή μερικοί ισχυροί άρχοντες που είχαν αρνηθεί να του υποταχθούν έλεγχαν μεγάλες περιοχές σε άλλα μέρη της Ουγγαρίας. Τα επόμενα χρόνια ανεγέρθηκε ένα βασιλικό κάστρο κοντά στο παλιό φρούριο, που και αυτό ανακατασκευάσθηκε με πέτρα. Σύμφωνα με τον Πέτροβιτς η εκκλησία η αφιερωμένη στον Αγιο Ελίγιο υποδηλώνει ότι την περίοδο αυτή εγκαταστάθηκαν στην πόλη Ιταλοί καλλιτέχνες, γιατί ο άγιος λατρευόταν αρχικά στη Νάπολη. Οι Δομινικανοί εγκαταστάθηκαν στην πόλη πριν ο Τσανάντ Τελέγκντι χιροτονηθεί επίσκοπος στην τοπική τους εκκλησία στις αρχές του 1323. Οταν ο Κάρολος Α΄ αποκατάστησε τη βασιλική του εξουσία μετέφερε την αυλή του από την Τιμισοάρα στο, σε κεντρική τοποθεσία, Βίσεγκραντ το καλοκαίρι του 1323.

Οι "επισκέπτες έποικοι" της πόλης (hospites de Themeswar) μνημονεύονται για πρώτη φορά το 1341, οι δημότες της Τιμισοάρα (cives de Temeswar) το 1342. Η εθνικότητα των πολιτών σπανίως αναφερόταν αλλά τα ονόματά τους δείχνουν ότι οι περισσότεροι "επισκέπτες έποικοι" και δημότες ήταν Ούγγροι. Μητρώα πολιτών που μετακινήθηκαν από το Σεμιάτσου Μάρε, το Μαράζ και άλλα χωριά κοντά στην Τιμισοάρα αποδεικνύουν ότι είχε εξελιχθεί σε σημαντικό περιφερειακό κέντρο. Εμποροι από τη Ραγούζα (σημερινό Ντουμπρόβνικ στη Κροατία) εγκαταστάθηκαν στην πολη γύρω στα 1402. Βούλγαροι, Ρουμάνοι και Σέρβοι μετακινήθηκαν επίσης στην πόλη το 15ο και το 16ο αιώνα. Για παράδειγμα, το όνομα του Γιοχάνες Ολάαχ ("Ιωάννης ο Βλάχος) που ήταν δημότης της Τιμισοάρα το 1539, υποδηλώνει ότι ήταν Ρουμανικής καταγωγής.

Από τα μέσα του 14ου αιώνα η Τιμισοάρα ήταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα του Χριστιανικού κόσμου κατά των Μουσουλμάνων Οθωμανών Τούρκων. Γάλλοι και Ούγγροι σταυροφόροι συναντήθηκαν στην πόλη πριν τη Μάχη της Νικόπολης (στο Δούναβη) το 1396. Από το 1443 ο Ιωάννης Ουνυάδης χρησιμοποιούσε την πόλη ως στρατιωτικό προπύργιο κατά των Τούρκων, έχοντας ανεγείρει ισχυρό φρούριο. Η πόλη πολιορκήθηκε επανειλημμένα από τους Οθωμανούς τα έτη 1462, 1476, 1491 και 1522.

Το 1514 σε μια μάχη κοντά στην Τιμισοάρα ηττήθηκε η μεγαλύτερη αγροτική εξέγερση στην Ουγγρική ιστορία και ο ηγέτης της Γκιόργκι Ντόζσα βασανίσθηκε και εκτελέστηκε.
Οθωμανική Κυριαρχία

Λόγω της στρατηγικής θέσης της Τιμισοάρα οι Οθωμανοί ήθελαν να καταλάβουν το φρούριο κατά τις εκστρατείες τους κατά του Βασιλείου της Ουγγαρίας. Αν και οι Ούγγροι υπέστησαν συντριπτική ήττα στη Μάχη του Μοχάτς το 1526, η Τιμισοάρα καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς μόνο το 1552. Tότε ένας Οθωμανικός στρατός 16.000 ανδρών υπό τον Καρά Αχμέτ Πασά κατέλαβε την πόληΗ πόλη και την έκανε διοικητικό κέντρο μιας Οθωμανικής επαρχίας, του Βιλαετίου της Τεμεσβάρ. Ο τοπικός στρατιωτικός διοικητής Ιστβάν Λοσόζι μαζί με άλλους Χριστιανούς σφαγιάστηκαν στις 27 Ιουλίου 1552 ενώ δραπέτευαν από την πόλη από την πύλη Αζαπιλόρ.

Η Τιμισοάρα παρέμεινε υπό Οθωμανική κυριαρχία επί σχεδόν 160 χρόνια, ελεγχόμενη άμεσα από το Σουλτάνο και απολαμβάνοντας ειδικό καθεστώς, όμοιο με άλλες πόλεις στην περιοχή, όπως η Βουδαπέστη και το Βελιγράδι. Το φρούριο ανακατασκευάσθηκε και, μαζί με το Βελιγράδι, χρησιμοποιήθηκε ως σημαντική στρατιωτική βάση από τους Οθωμανούς. Την περίοδο αυτή στην Τιμισοάρα κατοικούσε μεγάλη Ισλαμική κοινότητα, από την οποία προήλθαν ονομαστές ιστορικές μορφές, όπως ο Οσμάν Αγάς του Τέμεσβαρ (1670–1725). Λόγω του στρατιωτικού προσανατολισμού της η ίδια η πόλη αναπτύχθηκε με βραδείς ρυθμούς υπό την Οθωμανική διοίκηση. Η Τιμισοάρα είχε δύο οχυρωμένα τμήματα : το κάστρο και την πόλη, που περιβαλλόταν από ξύλινα και πέτρινα τείχη. Την πόλη υπεράσπιζαν 200 πυροβόλα καθώς και τάφρος με νερό γύρω από τα τείχη. Περίπου 1200 σπίτια, σχολεία, ξενοδοχεία και δημόσια λουτρά βρίσκονταν εντός των τειχών, ένω έξω από τα τείχη υπήρχαν ακόμη γύρω στα 1500 σπίτια.
Η Τιμισοάρα το 1656, χάρτης του Νικολά Σανσόν
Η Τιμισοάρα το 1685, χαρακτικό του Γιόζεφ Βάγκνερ
Η Εποχή των Αψβούργων

Οι Οθωμανοί παρέδωσαν την πόλη στις Αυτοκρατορικές στρατιές των Αψβούργων υπό τον Πρίγκιπα Ευγένιο της Σαβοΐας στις 12 Οκτωβρίου 1716, κατά τον Αυστροτουρκικό Πόλεμο του 1716–18. Ο Πρίγκιπας Ευγένιος μπήκε στην πόλη στις 18 Οκτωβρίου και διόρισε ένα από τους αξιωματικούς του, τον Κλαύδιο Φοριμόν ντε Μερσί, διοικητή της πόλης. Επειδή είχε εντελώς καεί κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, η πόλη ανοικοδομήθηκε πλήρως υπό την επίβλεψη του Μερσί. Η Τιμισοάρα παραχωρήθηκε επίσημα από τους Οθωμανούς στην Αυστριακή Μοναρχία των Αψβούργων με τη Συνθήκη του Πασάροβιτς του 1718. Η Τιμισοάρα έγινε πρωτεύουσα του Βανάτου του Τέμεσβαρ, μιας ξεωριστής Αψβουργικής επαρχίας. Η επαρχία καταργήθηκε το 1878 και ενσωματώθηκε στο Βασίλειο της Ουγγαρίας.

Υπό την κυριαρχία των Αψβούργων ένα νέο πέτρινο τείχος ανεγέρθηκε γύρω από την πόλη το 1723. Μέσα από τα τείχη υψώθηκαν σπίτια, νοσοκομεία, ξενοδοχεία και εκκλησίες, ενώ έξω από την πόλη άνοιξαν εργοστάσια. Με τα στοιχεία του 1720 οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλης ήταν Σέρβοι και επίσης μερικοί Ρουμάνοι. Αργότερα μεταφέρθηκαν για να εποικίσουν την περιοχή Γερμανοί, Ιταλοί και Ισπανοί έποικοι. Τα έλη γύρω από την πόλη αποξηράνθηκαν, ενώ διευθετήθηκαν οι ποταμοί Μπέγκα και Τίμις. Η πόλη παρέμεινε στρατιωτικό προπύργιο με μεγάλη φρουρά. Η περίοδος χαρακτηρίστηκε από έντονη οικονομική ανάπτυξη και πληθυσμιακή αύξηση. Το 1781 η Τιμισοάρα ήταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Μοναρχίας των Αψβούργων και ως τέτοια είχε λάβει ειδικά βασιλικά προνόμια, που επιτάχυναν ακόμη περισσότερο την ανάπτυξή της. Η Τιμισοάρα αναφερόταν συχνά με τα Γερμανικά της ονόματα Temeschburg, που σημαίνει "κάστρο (Burg) επί του Τίμις" ή Temeschwar, βασισμένο στο Ουγγρικό Τέμεσβαρ. Το Τέμεσβαρ καταλήφθηκε το 1788 και λεηλατήθηκε από τους Οθωμανούς το 1789 κατά τον Αυστροτουρκικό Πόλεμο (1787–91).
Η Επανάσταση 1848/1849

Κατά τις Επαναστάσεις του 1848 την ουγγρική κυβέρνηση ανέλαβαν επαναστάτες. Επειδή ο Αυστριακός διοικητής της φρουράς της πόλης αποφάσισε να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των Αψβούργων, ο ουγγρικός στρατός ξεκίνησε μία ανεπιτυχή πολιορκία της Τιμισοάρα (Ουγγρικά Τέμεσβαρ), που κράτησε 114 μέρες. Στο τελευταίο στάδιο της επανάστασης η πόλη καταλήφθηκε από σερβικά στρατεύματα και υπήρξε για λίγο πρωτεύουσα του Βοεβοδάτου της Σερβίας.
Μέγαρο Ντάουερμπαχ
Αγαλμα της Αγ. Μαρίας και του Αγ. Νέπομουκ στην Πλατεία Ελευθερίας της Τιμισοάρα, αποκαταστημένο το 2015
Οπερα
Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο
Πλατεία Ενωσης
Εκσυγχρονισμός της Τιμισοάρα

Η ανάπτυξη της πόλης συνεχίστηκε μετά την επιχειρηθείσα επανάσταση 1848/1849. Το 1849 η Τιμισοάρα έγινε πρωτεύουσα της νέας Αψβουργικής επαρχίας, που ονομάστηκε Βοεβοδάτο της Σερβίας και Βανάτο του Τέμεσβαρ. Η επαρχία καταργήθηκε το 1860. Η πόλη έγινε πρωτεύουσα της Επαρχίας Τέμες, μετά τον Αυστροουγγρικό Συμβιβασμό του 1867, που επανένωσε τις διοικήσεις της περιοχής με εκείνες του Βασιλείου της Ουγγαρίας.

Το 1853 εισήχθη στην πόλη η τηλεγραφία και το 1857 η Τιμισοάρα απέκτησε φωτισμό δρόμων με αέριο. Το 1857 κατασκευάσθηκε μια σιδηροδρομική γραμμή, που συνέδεε την Τιμισοάρα με το Σέγκεντ και το 1867 εισήχθησαν στην πόλη ιππήλατα τραμ (δεύτερη στην Ευρώπη και πρώτη στη Ρουμανία). Η Τιμισοάρα ήταν η πρώτη Ευρωπαϊκή πόλη, και η δεύτερη στον κόσμο μετά τη Νέα Υόρκη, που απέκτησε ηλεκτροφωτισμό στους δρόμους το 1884, ενω τα τραμ έγιναν ηλεκτρικά το 1899. Η Τιμισοάρα ήταν επίσης η πρώτη πόλη του Βασιλείου της Ουγγαρίας και αργότερα της Ρουμανίας που είχε σταθμό πρώτων βοηθειών. Τα τείχη της πόλης κατεδαφίστηκαν, ξεκινώντας από το 1892 μέχρι το 1910 και κατασκευάσθηκαν μεγάλες οδικές αρτηρίες για να συνδέσουν τα προάστια με το κέντρο της πόλης, ανοίγοντας το δρόμο για μεγαλύτερη επέκτασή της. Λέγεται ότι ο Γουστάβος Άιφελ, δημιουργός του ομώνυμου Πύργου στο Παρίσι, σχεδίασε μια από τις πεζογέφυρες της Τιμισοάρα πάνω από το Μπέγκα, τη "Μεταλλική Γέφυρα", στην πραγματικότητα όμως σχεδιάστηκε από το Ρόμπερτ Τοτ, επικεφαλής του Τμήματος Γεφυρών, στο εργοστάσιο σιδηροδρόμων της Ρέσιτσα.
20ός αιώνας

Στις 31 Οκτωβρίου 1918 οι τοπικές στρατιωτικές και πολιτικές ελίτ ίδρυσαν το "Εθνικό Συμβούλιο του Βανάτου", μαζί με εκπροσώπους των κύριων εθνικών ομάδων της περιοχής : Ρουμάνων, Γερμανών, Σέρβων και Ούγγρων. Τη 1 Νοεμβρίο ανακήρυξαν στην Τιμισοάρα τη βραχύβια Δημοκρατία του Βανάτου. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή του Βανάτου διχοτομήθηκε μεταξύ του Βασίλειου της Ρουμανίας και του Βασίλειου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων και η Τιμισοάρα περιήλθε στη Ρουμανική διοίκηση, μετά από Σερβική κατοχή το 1918–1919. Η πόλη παραχωρήθηκε από την Ουγγαρία στη Ρουμανία με τη Συνθήκη του Τριανόν στις 4 Ιουνίου 1920. Το 1920 ο Βασιλιάς Φερδινάνδος Α΄ απένειμε στην Τιμισοάρα το καθεστώς του Πανεπιστημιακού κέντρου και τα χρόνια του μεσοπολέμου γνώρισε συνεχή οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Την εποχή αυτή έγιναν επίσης αρκετές αντιφασιστικές και αντιρεβιζιονιστικές διαδηλώσεις.

Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Τιμισοάρα επλήγη από αεροδρομικές επιδρομές τόσο των Συμμάχων όσο και του Άξονα, ιδιαίτερα το δεύτερο μισό του 1944. Στις 24 Αυγούστου 1944 η Ρουμανία, που μέχρι τότε ήταν μέλος του Αξονα, κήρυξε τον πόλεμο στη Ναζιστική Γερμανία και συντάχθηκε με τους Συμμάχους. Αιφνιδιασμένη, η τοπική φρουρά της Βέρμαχτ παραδόθηκε αμαχητί και τα Γερμανικά και Ουγγρικά στρατεύματα προσπάθησαν να ανακαταλάβουν την πόλη όλο το Σεπτέμβριο, αλλά χωρίς επιτυχία.

Μετά τον πόλεμο ανακηρύχτηκε η Λαϊκή Δημοκρατία της Ρουμανίας και η Τιμισοάρα υπέστη Σοβιετοποίηση και στη συνέχεια συστηματοποίηση. Ο πληθυσμός της πόλης τριπλασιάστηκε μεταξύ 1948 και 1992.
Η Ρουμανική Επανάσταση του 1989

Το Δεκέμβριο του 1989 ξεκίνησε στην Τιμισοάρα μια λαϊκή εξέγερση κατά του Κομμουνιστικού καθεστώτος του Νικολάε Τσαουσέσκου. Ο Ούγγρος Καλβινιστής πάστορας Λάζλο Τόκες διατάχθηκε από τη Σεκουριτάτε να απελαθεί και σε αντίδραση αυτού το σπίτι του περικυκλώθηκε από μέλη της εκκλησίας του. Υποστηρικτές του, μεταξύ αυτών και άνθρωποι Ρουμανικής καταγωγής, συγκεντρώθηκαν στην κεντρική πλατεία (Πλατεία Οπερας). Η Κομμουνιστική διοίκηση διέταξε το στρατό να πυροβολήσει τους συγκεντρωμένους. Ομως μερικοί αξιωματικοί αρνήθηκαν να ανοίξουν πυρ και πήραν το μέρος των διαδηλωτών. Αυτό ήταν η αρχή της Ρουμανικής Επανάστασης του 1989, που κατέλυσε το Κομμουνιστικό καθεστώς μια βδομάδα αργότερα. Η Τιμισοάρα ανακηρύχτηκε η πρώτη Ελεύθερη Πόλη στις 20 Δεκεμβρίου 1989, με απώλειες 1104 καταγεγραμμένους νεκρούς και 3352 τραυματίες κατά τη διάρκεια της εξέγερσης.
Γεωγραφία

Η Τιμισοάρα βρίσκεται σε υψόμετρο 90 μέτρων, στο νοτιοανατολικό άκρο της πεδιάδας του Βανάτου, τμήματος της Λεκάνης της Παννονίας, κοντά στην απόκλιση των ποταμών Τίμις και Μπέγκα. τα νερά των δύο ποταμών σχηματίζουν μια βαλτώδη και συχνά πλημμυρισμένη περιοχή. Η Τιμισοάρα αναπτύχθηκε σε ένα από τα λίγα μέρη, όπου τα έλη ήταν διελεύσιμα. Αυτά συνιστούσαν φυσική προστασία για το φρούριο επί μακρόν, όμως επίσης δημιουργούσαν υγρό και ανθυγιεινό κλίμα, καθώς και την εμφάνιση πανώλης και χολέρας, πράγμα που περιόριζε τον αριθμό των κατοίκων σε χαμηλά επίπεδα και εμπόδιζε σημαντικά την ανάπτυξη της πόλης. Με τον καιρό όμως στα ποτάμια της περιοχής έγιναν έργα αποστράγγισης, εκτροπής και φράγματα. Λόγω των υδραυλικών αυτών έργων που αναλήφθηκαν το 18ο αιώνα, η πόλη δεν βρίσκεται πια στον Ποταμό Τίμις αλλά στο κανάλι Μπέγκα. Η βελτίωση αυτή των εδαφών έγινε οριστική με την κατασκευή του καναλιού Μπέγκα (άρχισε το 1728) και την πλήρη αποστράγγιση των γύρω ελών. Εντούτοις το έδαφος όλης της πόλης βρίσκεται πάνω σε υδροφόρο ορίζοντα σε βάθος μόνο 0,5 έως 5 μέτρα, παράγοντας που δεν επιτρέπει την κατασκευή ψηλών κτιρίων. Το πλούσιο μαύρο χώμα και ο σχετικά ψηλός υδροφόρος ορίζοντας την καθιστά γόνιμη γεωργική περιοχή.

Πρόκειται για σχετικά ενεργή σεισμική περιοχή και έχουν καταγραφεί σεισμοί μεγέθους μέχρι 6 της Κλίμακας Ρίχτερ.
Κλίμα

Το κλίμα στην περιοχή αυτή έχει ήπιες διαφορές μεταξύ υψηλών και χαμηλών και αρκετές βροχοπτώσεις όλο το χρόνο. Ο υποτύπος της Κλιματικής Ταξινόμησης Κέππεν για το κλίμα αυτό είναι Ωκεάνιο κλίμα και μπορεί να θεωρηθεί ως υγρό υποτροπικό.

Υψηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία: 41,1°C – 24 Ιουλίου 2007
Χαμηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία: -35,3°C – 24 Ιανουαρίου 1963
Το χιόνι παραμένει στο έδαφος 30 ημέρες κατά μέσο όρο
Θερμότερος μήνας: Ιούλιος
Ψυχρότερος μήνας: Ιανουάριος
Υψηλότερη βροχόπτωση: Ιούνιος: 91,0 χλ.
Χαμηλότερη βροχόπτωση: Φεβρουάριος: 44,5 χλ.

Τα κλιματικά γενικά χαρακτηριστικά συνίστανται από πολλές και ακανόνιστες καιρικές συνθήκες. Οι επικρατούσες εύκρατες αέριες μάζες την άνοιξη και το καλοκαίρι είναι ωκεάνιας προέλευσης και προκαλούν μεγάλες βροχοπτώσεις. Συχνά, ακόμη και το χειμώνα, οι υγρές αέριες μάζες του Ατλαντικού προκαλούν βροχερό και χιονισμένο καιρό.

Από το Σεπτέμβριο ως το Φεβρουάριο συχνές ηπειρωτικές πολικές αέριες μάζες εισβάλλουν στην περιοχή, προερχόμενες από την Ανατολή. Παρόλα αυτά το κλίμα του Βανάτου επηρεάζεται επίσης από την παρουσία κυκλώνων και θερμών αερίων μαζών, προερχόμενων από την Αδριατική και τη Μεσόγειο Θάλασσα. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι το πλήρες λειώσιμο του χιονιού τη χειμερινή περίοδο και η αποπνικτική ζέστη τη θερινή.

Μετρήσιμες χιονοπτώσεις έχουν καταγραφεί από τέλη Οκτωβρίου μέχρι τις αρχές Απριλίου, αλλά το χιόνι είναι σπάνιο τους μήνες αυτούς και σημαντικές χιονοπτώσεις συνήθως δεν συμβαίνουν πριν τα τέλη Νοεμβρίου. Η μέση ημερομηνία του πρώτου παγετού είναι 22 Οκτωβρίου, ενώ του τελευταίου 15 Απριλίου.
Δημογραφικά

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού

Έτος	Πληθ.	±%
1787	9.479	—
1847	18.103	+91.0%
1869	32.725	+80.8%
1900	53.033	+62.1%
1910	72.555	+36.8%
1930	91.580	+26.2%
1948	111.987	+22.3%
1956	142.257	+27.0%
1966	174.243	+22.5%
1977	269.353	+54.6%
1992	334.115	+24.0%
2002	317.660	−4.9%
2011	319.279	+0.5%

Το 1910, όταν η πόλη ανήκε στο Βασίλειο της Ουγγαρίας, είχε 72.555 κατοίκους. Από αυτούς 31.644 (43,6%) ήταν Γερμανοί, 28.552 (39,3%) Ούγγροι, 7566 (10,4%) Ρουμάνοι και 4793 (6,7%) άλλοι.

Με τα στοιχεία της απογραφής του 2011 η Τιμισοάρα είχε πληθυσμό 319.279, ενώ η υπό πρόταση Μητροπολιτική περιοχή της Τιμισοάρα 384.609.

Από τον πληθυσμό αυτό 86,79% ήταν Ρουμάνοι, ενώ 5,12% Ούγγροι, 1,37% Γερμανοί, 1,3% Σέρβοι, 0,69% Ρομά, 0,18% Ουκρανοί, 0,17% Σλοβάκοι, 0,11% Εβραίοι και 0,76% άλλοι. 14,2% του πληθυσμού είναι κάτω των 15 και 4,0% άνω των 75.

Η Ουκρανική κοινότητα σήμερα αυξάνεται εν μέρει λόγω της παρουσίας εκπαιδευτικών ευκαιριών για την Ουκρανική γλώσσα. Τα τελευταία χρόνια επενδύσεις εδώ από Ιταλικές εταιρείες έχουν ευνοήσει τη δημιουργία Ιταλικής κοινότητας μέχρι και σε εκκλήσεις για Ιταλικό Πολιτιστικό Κέντρο.

Από το 1990 η Τιμισοάρα γνώρισε ελαφρά μείωση πληθυσμού, λόγω της μετανάστευσης και της πτώσης του ποσοστού των γεννήσεων. Ιδιαίτερα σημαντική μείωση γνώρισαν η Ουγγρική και η Γερμανική μειονότητα, με την τελευταία να μειώνεται στο μισό μεταξύ 1992 και 2002.
Οικονομία

Η Τιμισοάρα υπήρξε σημαντικό οικονομικό κέντρο από το 18ο αιώνα, οπότε εγκαταστάθηκε η διοίκηση των Αψβούργων. Λόγω της Αυστριακής εποίκησης, της εθνοτικής και θρησκευτικής ποικιλομορφίας και των καινοτόμων νόμων, η οικονομία άρχισε να αναπτύσσεται. Οι τεχνίτες και οι βιοτέχνες που εγκαταστάθηκαν στην πόλη ίδρυσαν συντεχνίες και βοήθησαν την οικονομία της πόλης να αναπτυχθεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1717 η Τιμισοάρα απέκτησε την πρώτη ζυθοποιία της σημερινής Ρουμανίας.

Κατά τη Βιομηχανική Επανάσταση εισήχθησαν πολλές σύγχρονες καινοτομίες. Ηταν η πρώτη πόλη της μοναρχίας με φωτισμό στους δρόμους και η πρώτη πόλη στην ηπειρωτική Ευρώπη με ηλεκτρικό φωτισμό. Την εποχή αυτή διευθετήθηκε σε κανάλι ο ποταμός Μπέγκα. Ηταν το πρώτο πλωτό κανάλι στο έδαφος της σημερινής Ρουμανίας. Με τον τρόπο αυτό η Τιμισοάρα είχε επαφή με την Ευρώπη και ακόμη με τον υπόλοιπο κόσμο μέσω της Μαύρης Θάλασσας, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη του εμπορίου. Το 19ο αιώνα έφτασε στην Τιμισοάρα το σιδηροδρομικό δίκτυο του Ουγγρικού Βασιλείου.
Περιφερειακό Επιχειρηματικό Κέντρο

Η Τιμισοάρα ήταν η πρώτη πόλη της χώρας με την οικονομική έκρηξη των διεθνών μεταφορών, καθώς έχουν αυξηθεί οι ξένες επενδύσεις, ιδιαίτερα στους τομείς υψηλής τεχνολογίας. Από την άποψη του βιοτικού επιπέδου η Τιμισοάρα κατέχει την τέταρτη θέση σε εθνικό επίπεδο. Σε άρθρο του στα τέλη του 2005 το Γαλλικό περιοδικό L'Expansion ονόμασε την Τιμισοάρα οικονομική βιτρίνα της Ρουμανίας και αναφέρθηκε στον αριθμό των ξένων επενδύσεων ως "δεύτερη επανάσταση".

Εκτός από εγχώριες τοπικές επενδύσεις, έχουν γίνει σημαντικές ξένες επενδύσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα τη Γερμανία και την Ιταλία. Η Continental AG παράγει λάστιχα από τη λειτουργία ενός εργοστασίου το 2000. Η Linde Group παράγει τεχνικά αέρια και μέρος των εξαρτημάτων για οχήματα των BMW και Audi παράγεται εδώ από την εταιρεία Dräxlmaier Group. Καλωδιώσεις για τη Volkswagen και άλλα οχήματα παράγονται στη Γερμανική εταιρεία Kromberg & Schubert. Δραστηριοπείται επίσης η Ελβετική εταιρεία FM Logistic και η Nestlé παράγει βάφλες. Μεταξύ των αλυσίδων εστιατορίων καικαφέ είναι οι McDonald's, KFC, Pizza Hut, Subway και Starbucks.

Η πόλη έχει δύο εμπορικά κέντρα : Iulius Mall Timișoara και Shopping City Timișoara. Ενα τρίτο θα ολοκληρωθεί το 2017, το Timișoara Centrum.

Η Αμερικανική εταιρεία Flextronics έχει στα δυτικά της πόλης μια εγκατάσταση για την παραγωγή συσκευών κινητής τηλεφωνίας και κυβερνητικών ελεγκτικών υπηρεσιών. Το 2009 η εταιρεία απέλυσε 640 εργαζόμενους. Η Αμερικανική εταιρεία Procter & Gamble κατασκευάζει στην Τιμισοάρα είδη πλυσίματος και καθαρισμού. Η Smithfield Foods - ο μεγαλύτερος παγκοσμίως μεταποιητής και παραγωγός χοιρινού - έχει δύο θυγατρικές στην Τιμισοάρα και στην Επαρχία Τίμις, τις Smithfield Ferme και Smithfield Prod.

Οπως γενικά η Ρουμανία, η Τιμισοάρα γνώρισε οικονομική επιβράδυνση το 2009, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης.
Αστικό Τοπίο

Σήμερα το ψηλότερο κτίριο είναι ο Ορθόδοξος Καθεδρικός με 96 μέτρα και το ψηλότερο κτίριο γραφείων είναι το Fructus Tower με 65 μέτρα. Αλλα ψηλά κτίρια, άνω των 50 μέτρων, είναι το Οικονομικό Κέντρο Asirom, το Κέντρο Bosch και το Ξενοδοχείο Continental. Ενα άλλο σχεδιασμένο κτίριο, το United Business Center 0, θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2017, θα αποτελεί μέρος του έργου αστικής ανάπλασης μεικτής χρήσης Openville και θα έχει ύψος 155 μέτρα.
Δημαρχείο
Διοικητικό Μέγαρο, έδρα της Νομαρχίας Τίμις
Πολιτισμός και σύγχρονη ζωή
Ρωμαιοκαθολικός Ναός του Αγίου Γεωργίου

Το κέντρο της πόλης αποτελείται κυρίως από κτίρια της εποχής της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Η παλιά πόλη αποτελείται από αρκετές ιστορικές ζώνες : Τσετάτε (Μπελβάρος στα Ουγγρικά, Ινερε Σταντ στα Γερμανικά), Ιοσεφίν (Γιοζεφβάρος, Γιόζεφσταντ), Ελισάμπετιν (Ερζεμπετβάρος, Ελιζάμπετσταντ), Φάμπρικ (Γκιαρβάρος, Φάμπρικσταντ). Πολλά μπαρ, κλαμπ και εστιατόρια έχουν ανοίξει στην παλιά Μπαρόκ πλατεία (Πλατεία Ουνιρίλ).
Αξιοθέατα

Ορθόδοξος Καθεδρικός Τριών Ιεραρχών
Ρωμαιοκαθολικός Καθεδρικός Αγίου Γεωργίου
Πλατεία Βικτοριέϊ (Piața Victoriei)
Συναγωγή του Φρουρίου (Sinagoga din Cetate)
Πλατεία Ελευθερίας (Piața Libertǎții)
Μέγαρο Ντεσάν
Μπαρόκ Μέγαρο
Κάστρο Ουνυάδη
Συγκρότημα Πιαρίστ
Προμαχώνας του Φρουρίου
Δικαστικό Μέγαρο
Κανάλι του Μπέγκα
Μουσείο της Επανάστασης του Δεκεμβρίου 1989
Εκκλησία της Χιλιετηρίδας
Πάρκα

Παραστατικές τέχνες

Φιλαρμονική Βανάτου της Τιμισοάρα (Filarmonica Banatul Timișoara)
Ρουμανική Οπερα (Opera Română Timișoara)
Εθνικό Θέατρο (Teatrul Național)
Γερμανικό Δημοτικό Θέατρο (Teatrul German de Stat)
Ουγγρικό Δημοτικό Θέατρο (Teatrul Maghiar de Stat)
Κουκλοθέατρο (Teatrul pentru copii și tineret "Merlin")

Μουσεία

Μουσείο Τέχνης Τιμισοάρα
Μουσείο Χωριού Βανάτου
Μουσείο Επανάστασης Δεκεμβρίου 1989
Μουσείο Βανάτου
Μουσείο Ορθόδοξου Μητροπολιτικού Καθεδρικού
Συλογή Τέχνης της Σερβικής Επισκοπής
Ζωολογικός Κήπος

Εκπαίδευση

Η Τιμισοάρα έχει τέσσερα δημόσια και τέσσερα ιδιωτικά πανεπιστήμια
Δημόσια

Δυτικό Πανεπιστήμιο
"Πολυτεχνικό" Πανεπιστήμιο της Τιμισοάρα
Πανεπιστήμιο Ιατρικής και Φαρμακευτικής "Βικτόρ Μπάμπες"
Πανεπιστήμιο Γεωπονικών Επιστημών και Κτηνιατρικής του Βανάτου

Ιδιωτικά

Πανεπιστήμιο Δημήτριος Καντιμήρης
Πανεπιστήμιο Τιμπίσκους
Πανεπιστήμιο Μιχαήλ Εμινέσκου
Πανεπιστήμιο Ιοάν Σλάβιτς

Ανθρωποι από την Τιμισοάρα

Γιολάντα Μπάλας (1936-2016), Ολυμπιονίκης (χρυσό) στο άλμα σε ύψος
Αννα Μπλάντιανα (1942-), ποιήτρια
Γκεόργκε Τσιουχάντου (1947-), δήμαρχος (1996-2012)
Χόρια Κολιμπισάνου (1977-), ορειβάτης
Νίκου Κοβάτσι (1947-), βασικός τραγουδιστής των Transsylvania Phoenix
Ιον Χόλεντερ (1935-), διευθυντής όπερας
Φραντσέσκο Ιλλυ (1892-1956), εφευρέτης μηχανής καφέ
Ιον Ιβανόβιτσι (1845-1902), συνέθεσε τα "Κύματα του Δουνάβεως"
Καρλ Κερένυι (1897-1973), κλασικός φιλόλογος
Ερνο Κις (1799-1849), ένας από τους 13 Μάρτυρες του Αράντ
Κάρολι Κος (1883-1977), αρχιτέκτονας
Στέφαν Κόβατς (1920-1995), ποδοσφαιριστής και προπονητής
Τζορτζ Λούστιχ (1946-), μαθηματικός
Ζόλταν Μέσκο(1986-), παίκτης Αμερικανικού ποδοσφαίρου
Αντρέι Ούγιτσι (1951-), σκηνοθέτης κινηματογράφου
Τζόνι Βαϊσμίλερ (1904-1984), Ταρζάν ηθοποιός

Διεθνείς σχέσεις
Αδελφοποιήσεις

Γκρατς, Αυστρία Σεντζέν, Κίνα Μυλούζ, Γαλλία Ριεγ-Μαλμεζόν, Γαλλία Γκέρα, Γερμανία Καρλσρούη, Γερμανία

Σέγκεντ, Ουγγαρία Φαέντσα, Ιταλία Παλέρμο, Ιταλία Σάσσαρι, Ιταλία Τρεβίζο, Ιταλία Τσερνίβτσι, Ουκρανία

Κανκούν, Μεξικό Νόβι Σαντ, Σερβία Ζρένιανιν, Σερβία Νότιγχαμ, Ηνωμένο Βασίλειο Τρουχίλο, Περού Ντα Νανγκ, Βιετνάμ

Προξενεία

Επίτιμο Αυστρίας Επίτιμο Τσεχίας Επίτιμο Γαλλίας Γενικό Γερμανίας Επίτιμο Ουγγαρίας Επίτιμο Ινδίας Γενικό Ιταλίας Επίτιμο Ν. Κορέας

Επίτιμο π.Γ.Δ.Μακεδονίας Επίτιμο Μολδαβίας Επίτιμο Ολλανδίας Επίτιμο Περού Γενικό Σερβίας Επίτιμο Σουηδίας Επίτιμο Τυνησίας

Παραπομπές

«Weatherbase: Weather for Timișoara, Romania». Weatherbase. 2011. Retrieved on November 22, 2011.

Επαρχίες της Ρουμανίας

Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Εγκυκλοπαίδεια Ρουμανίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License