.

Ρουμανία

Το Ιάσιο είναι πόλη της Ρουμανίας, πρώην πρωτεύουσα της ηγεμονίας της Μολδοβλαχίας. Απετέλεσε σπουδαίο ελληνικό πνευματικό κέντρο στη περίοδο της τουρκοκρατίας και η συμβολή του στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε μεγάλη. Είναι η 2η σε πληθυσμό πόλη της Χώρας μετά το Βουκουρέστι.

Γεωγραφία

Βρίσκεται σε απόσταση 17 χλμ. από τον ποταμό Προύθο και διασχίζεται από το Βαχλούη, μικρό παραπόταμο του προηγουμένου, χαρίζοντάς του μια εικόνα έκτακτης γραφικότητας. Από το Βουκουρέστι, πρωτεύουσα της χώρας, απέχει 325 χλμ. (σε ευθεία γραμμή) και 585 σε σιδηροδρομική. Το 1926 αριθμούσε 140.000 κατοίκους εκ των οποίων το 40% ήταν Εβραίοι, πολλοί Έλληνες, Αρμένιοι και Γερμανοί. Στην απογραφή του 2011 αριθμούσε 263.410 κατοίκους.

Ιάσιοι

Σύντομη ιστορία

Πρώτη αναφορά για το Ιάσιο ανευρίσκεται στη ρωσική γεωγραφία του 14ου αιώνα. Το όνομα αυτού προέρχεται από τους πρώτους οικιστές του τους Ιαζύγους. Το 1563 ο Ηγεμόνας Αλέξανδρος Λαπουσνεάνου μετέφερε την πρωτεύουσα της χώρας του Μολδαβίας από τη Σουκσάβα στο Ιάσιο. Το 1659 η πόλη καταστράφηκε μετά από τριήμερη μάχη που δόθηκε στις όχθες του Βαχλούη από τους συνασπισμένους Τατάρους, Κοζάκους και Πολωνούς κατά των Μολδοβλάχων.
Το 1642 ο τότε Ηγεμόνας Βασίλειος Λούπος συγκάλεσε τη Σύνοδο Ιασίου με την οποία καταδικάστηκε η Ομολογία του Κυρίλλου Λούκαρη που περιελάμβανε καλβινικές δοξασίες. Τον 17ο αιώνα ο Ηγεμόνας Γρηγόριος Β΄ Γκίκας ανακαίνισε την πόλη με πολλά δημόσια κτίρια και εκκλησίες κατασκευάζοντας για πρώτη φορά δίκτυο ύδρευσης. Επί ηγεμονίας του διαδόχου του Γρηγορίου Γ΄ Γκίκα το Ιάσιο έφθασε στη λαμπρότερη ακμή του. Επί εποχής του ιδρύθηκε και το πρώτο ελληνικό σχολείο. Το 1792 στη πόλη αυτή συνομολογήθηκε η ομώνυμη συνθήκη ειρήνης με την οποία τερματιζόταν ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1787—1792)
Κατά τον νεότερο μακρύ πόλεμο που τερματίσθηκε το 1812 το Ιάσιο καταλήφθηκε από τους Ρώσους, όπου έπειτα εναλλάξ υπό αυτών και των Οθωμανών διατήρησαν αυτό μέχρι το 1853 όπου καταλήφθηκε από αυστριακά στρατεύματα μέχρι της συνομολόγησης και υπογραφής της Συνθήκης των Παρισίων του 1856. Το 1862 με την ένωση της Μολδαβίας και ης Βλαχίας όπου δημιουργήθηκε η Ρουμανία το Ιάσιο έχασε την αλλοτινή του αίγλη, όταν νέα πρωτεύουσα ορίσθηκε το Βουκουρέστι.
Συμβολή στην Ελληνική Επανάσταση

Το Ιάσιο στην Ιστορία είναι γνωστό σαν το μέρος που διάλεξε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης για να κηρύξει την επανάσταση των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων στις 22 Φεβρουαρίου του 1821. Στα χρόνια που η Ελλάδα και τα Βαλκάνια ανήκαν στην οθωμανική αυτοκρατορία, το Ιάσιο ήταν ένα απ' τα κέντρα του ελληνισμού και μάλιστα της Φιλικής Εταιρείας. Γι' αυτό και ο Υψηλάντης το θεώρησε κατάλληλο ν' αρχίσει την Επανάσταση από την πόλη αυτή, αλλά η αδιαφορία των μεγάλων της Ρωσίας και η απειρία του στρατού του οδήγησαν το κίνημα αυτό σε αποτυχία και σφαγή των συμπολεμιστών του.
Σύγχρονη πόλη

Σήμερα το Ιάσιο είναι μια σύγχρονη πόλη με εκπαιδευτικά ιδρύματα, όπως πανεπιστήμια, μια μεγάλη βιβλιοθήκη και πολλά άλλα ανώτερα και κατώτερα σχολεία, με διάφορα νοσοκομεία, όπως του Αγίου Σπυρίδωνα, που το ίδρυσαν Έλληνες, και πολλές χριστιανικές εκκλησίες. Σε μια από αυτές, των Τριών Ιεραρχών, υπάρχουν τα λείψανα της Αγίας Παρασκευής. Στον ορθόδοξο μητροπολιτικό ναό της πόλης του Ιασίου βρίσκεται το λείψανο της Αγίας Παρασκευής της Νέας, που είναι και η πολιούχος της πόλης. Η μνήμη της εορτάζεται στις 14 Οκτωβρίου.

Το Ιάσιο είναι αδελφοποιημένο με την πόλη της Κοζάνης.
Κλίμα

Το κλίμα στο Ιάσιο είναι ηπειρωτικό με ψυχρούς χειμώνες και θερμά καλοκαίρια. Η υψηλότερη θερμοκρασία φτάνει τους 40°C και η απόλυτα ελάχιστη τους -36°C. Οι βροχοπτώσεις είναι μέτριες καθ' όλη τη διάρκεια του έτους , με τις μέγιστες τον μήνα Ιούνιο.

Κλιματικά δεδομένα Ιάσιο
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μαρ	Απρ	Μαι	Ιουν	Ιουλ	Αυγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Μέγιστη Υψηλότερη °C (°F)	16.7	22.5	27.0	31.5	36.4	38.0	40.0	39.7	38.0	33.9	29.0	19.5	40,0
Μέση Υψηλότερη° C (°F)	−0.1	2.1	8.1	16.5	22.4	25.3	26.8	26.6	22.7	16.1	8.4	2.7	14.80
Μέση Ημερήσια °C (°F)	−3.7	−1.8	3.0	10.3	16.1	19.2	20.5	19.9	15.9	10.0	4.3	−0.6	9.43
Μέση Χαμηλότερη °C (°F)	−6.9	−4.8	−0.8	5.2	10.4	13.7	15.0	14.3	10.7	5.5	1.1	−3.4	5.00
Ελάχιστη Χαμηλότερη °C (°F)	−30.6	−36.3	−22.7	−9.4	−3	3.5	6.3	4.6	−3.5	−9.6	−21.1	−29.5	−36,3
Κατακρημνίσεις mm (ίντσες)	32 (1.26)	31 (1.22)	31 (1.22)	53 (2.09)	63 (2.48)	101 (3.98)	83 (3.27)	56 (2.2)	48 (1.89)	25 (0.98)	35 (1.38)	31 (1.22)	589 (23,19)
Χιονόπτωση cm (ίντσες)	11.3 (4.45)	14.3 (5.63)	11.9 (4.69)	6.9 (2.72)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0.7 (0.28)	10.4 (4.09)	6.3 (2.48)	61,8 (24,33)
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων (≥ 1.0 mm)	6	6	6	8	8	9	9	5	5	5	6	7	80
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας	68.2	79.1	127.1	171.0	235.6	255.0	272.8	269.7	207.0	155.0	72.0	55.8	1.968,3
Source #1: Hong Kong Observatory^[1], (extremes 1901-2000)^[2]
Source #2: NOAA (snow only)^[3]

↑ Climatological Information for Iasi, Romania. Hong Kong Observatory. Ανακτήθηκε στις November 27, 2012.
↑ AIR TEMPERATURE (monthly and yearly absolute maximum and absolute minimum). Romanian Statistical Yearbook: Geography, Meteorology, and Environment. Romanian National Statistic Institute. 2007. Ανακτήθηκε στις November 27, 2012.
↑ Iasi Climate Normals 1961-1990. National Oceanic and Atmospheric Administration. Ανακτήθηκε στις November 27, 2012.

LP Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το αντίστοιχο λήμμα της Live-Pedia. (ιστορικό).

Η εισαγωγή του κειμένου της Livepedia στη Βικιπαίδεια έγινε πριν την 1η Νοεμβρίου 2008, συνεπώς ισχύει η διπλή αδειοδότηση υπό την άδεια CC-BY-SA 3.0 και την GFDL.

Επαρχίες της Ρουμανίας

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Εγκυκλοπαίδεια Ρουμανίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License