.

Ο Ηλίας ο Θεσβίτης ήταν ένας εξέχων Ισραηλίτης προφήτης του Θεού. Ήταν γιος του Σωβάκ και καταγόταν από ένα χωριό της ευρύτερης περιοχής της Γαλαάδ που πιθανόν ονομαζόταν Θέσβη. Κατοικούσε στη γη Γαλαάδ και έδρασε στα χρόνια του βασιλιά Αχαάβ, κατά τον 9ο-10ο αιώνα π.Χ.. Το όνομα Ηλίας αποτελεί ελληνική μεταφορά του αντίστοιχου εβραϊκού ονόματος Ελιγιαχού (אליהו‎), το οποίο σημαίνει «Ο Θεός μου είναι ο Ιεχωβά» ή «Ο Ιεχωβά Είναι Θεός». Αναφορές στον Ηλία περιέχονται και στο Κοράνιο. (6:85· 37:123-132)

Η φυγή στην έρημο
Άγγελος Κυρίου ξυπνά τον προφήτη Ηλία προσφέροντας του τροφή, πριν αναχωρήσει για την έρημο κυνηγημένος από την βασίλισσα Ιεζάβελ. Εικόνα δια χειρός Φίκου

Τα χρόνια του ασεβούς βασιλιά Αχαάβ, που έζησε ο Προφήτης Ηλίας, ήταν χρόνια ειδωλολατρικά, και έμεινε ο μόνος Προφήτης πάνω στη γη, για να δοξολογεί ακατάπαυστα το όνομα του μόνου αληθινού Θεού. Είχε μάλιστα τέτοιο ζήλο, που θανάτωσε και όλους τους ιερείς του Βάαλ, χωρίς να δείξει έλεος, γι΄αυτό και η γυναίκα του Αχαάβ Ιεζάβελ, ζητούσε να τον σκοτώσει. Ο ατρόμητος Προφήτης Ηλίας, τρεφόμενος από ένα κοράκι, που δεν φοβήθηκε τίποτε στον κόσμο, εξ αιτίας του υπέρτατου ζήλου του προς το Θεό, λιποψύχησε και φοβήθηκε τόσο πολύ μια γυναίκα, την Ιεζάβελ, ώστε έφυγε με τα πόδια μέσα στην καυτή έρημο από το Κάρμηλο όρος, και έφτασε μέχρι το όρος Χωρήβ στη χερσόνησο του Σινά, πεζοπορώντας συνεχώς επί 40 μέρες, και κρύφτηκε εκεί σε σπήλαιο. Όπως αναφέρει σ΄ένα λόγο του Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, η Ιεζάβελ έκανε τον Προφήτη φυγάδα και δραπέτη, κατ΄οικονομία Θεού, για να τον νουθετήσει, όταν κάνει κάτι παράδοξο, να μην το επιγράφει ότι είναι δικό του έργο, αλλά έργο με του Θεού την δύναμη.
Τα θαύματα

Ο προφήτης Ηλίας, με τη χάρη του Θεού έκανε μεγάλα θαύματα καθ' όλη του τη ζωή. Είναι αυτός που κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό, κάνοντας τους Ισραηλίτες με μια φωνή να πουν: «Αληθώς Κύριος ο Θεός, αυτός ο Θεός» (Βασιλειών Γ ιη' 39.). Ο Κύριος, ο Θεός του Ισραήλ, αυτός είναι ο μόνος πραγματικός και αληθινός Θεός. Ο Ηλίας, επίσης, είναι εκείνος που με τη γλώσσα του εμπόδισε τη βροχή και δεν έβρεξε ο ουρανός για τρεισήμισι χρόνια. Είναι εκείνος που ανέστησε τον νεκρό γιο της Σεραφθίας χήρας και κατέκαυσε τους εκατό ανθρώπους που έστειλε ο βασιλιάς Οχοζίας. Είναι εκείνος που στο όρος Χωρήβ είδε τον Θεό, όσο είναι δυνατό, βέβαια, να Τον δει άνθρωπος. Είναι εκείνος που έσχισε τον Ιορδάνη ποταμό και ανελήφθη με πύρινη άμαξα στον ουρανό, αφού άφησε συνεχιστή του έργου του το μαθητή του, Ελισσαίο. Τέλος, είναι εκείνος που στη Μεταμόρφωση του Χριστού στάθηκε δίπλα Του μαζί με τον Μωϋσή.

Όλα αυτά δείχνουν με πόσο ζήλο υπηρέτησε ο προφήτης Ηλίας το θέλημα του Θεού. Ο προφήτης Ηλίας, είχε βοηθό, μαθητή και διάδοχό του τον Ελισσαίο.
Τοιχογραφία του Προφήτη Ηλία

Η ανάληψη

Στις 20 Ιουλίου που εορτάζεται η μνήμη του προφήτου, δεν εορτάζουμε την κοίμηση, -γιατί ο προφήτης δεν πέθανε ποτέ- αλλά την ανάληψή του. Συγκεκριμένα ο απόστολος Παύλος αναφέρει ότι ο Προφήτης Ηλίας δεν ανελήφθη όπως ο Κύριος, εις τον ουρανό, αλλά άφησε ο Θεός να φανεί ότι ανελήφθη και ζει κάτω εις την γη με το φθαρτό του σώμα, χιλιάδες χρόνια τώρα. Έτσι εμφανίστηκε με το υλικό του σώμα ως εκπρόσωπος των ζώντων, στη Μεταμόρφωση του Κυρίου στο όρος Θαβώρ και αναμένεται να εμφανιστεί και να ελέγξει τον Αντίχριστο, μαζί με τον Προφήτη Ενώχ, πριν από τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου και Θεού Ημών Ιησού Χριστού, όπως αναφέρει ο προφήτης Μαλαχίας και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος στην Αποκάλυψη. Υπάρχουν μάλιστα αναφορές περί θεάσεως του προφήτου ακόμα και στις μέρες μας.
Απολυτίκιο

Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Ὁ ἔνσαρκος Ἄγγελος, τῶν Προφητῶν ἡ κρηπίς, ὁ δεύτερος Πρόδρομος, τῆς παρουσίας Χριστοῦ, Ἠλίας ὁ ἔνδοξος, ἄνωθεν καταπέμψας, Ἐλισαίῳ τὴν χάριν, νόσους ἀποδιώκει, καὶ λεπροὺς καθαρίζει, διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτόν, βρύει ἰάματα.