Ο Βίτολντ Μάριαν Γκομπρόβιτς (Witold Marian Gombrowicz, 4 Αυγούστου 1904 - 24 Ιουλίου 1969) ήταν Πολωνός συγγραφέας, εκπρόσωπος του παραλόγου. Το έργο του χαρακτηρίζεται ως υβριστικό, ασταθές και εκρηκτικό. Το πρώτο του μυθιστόρημα, Φερντυντούρκε (Ferdydurke), το οποίο δημοσιεύθηκε το 1937, και αφηγείται την ιστορία ενός ενήλικα που μεταμορφώνεται σε παιδί και επιστρέφει στο σχολείο, παρουσιάζει τα προβλήματα της ανωριμότητας και της νεανικότητας, η δημιουργία ταυτότητας στις αλληλεπιδράσεις με άλλους και ειρωνική και επικριτική εξέταση των ρόλων της τάξης στην πολωνική κοινωνία και πολιτισμό. Έγινε διάσημος μόνο κατά το τέλος της ζωής του, αλλά τώρα θεωρείται μία από τις κορυφαίες μορφές της πολωνικής λογοτεχνίας.
Βιογραφία
Ο Βίτολντ ήταν γόνος οικογένειας μικρογαιοκτημόνων με καταγωγή από τη Λιθουανία, το τελευταίο από τα τέσσερα παιδιά του Γιαν και τις Αντονίνα. Το 1911 μετακόμισαν στην Βαρσοβία. Απέκτησε πτυχίο νομικής το 1927 από το Πανεπιστήμιο της Βαροβίας. Μετά πήγε στο Παρίσι για να συνεχίσει τις σπουδές του, στο Ινστιτούτο Διεθνών Ανωτέρων Σπουδών, αλλά τις εγκατέλειψε και επέστρεψε στην Πολωνία, όπου δούλευσε σε διάφορα νομικά πόστα. Τότε άρχισε να γράφει διάφορες ιστορίες, τις οποίες δημοσίευσε ως «Αναμνήσεις από τα χρόνια της Ανωριμότητας» (αργότερα θα τις μετονομάσει σε «Μπακακάι»), και απέκτησε κάποια φήμη στους λογοτεχνικούς κύκλους (Μπρούνο Σουλτς, Στανισλάβ Ιγκνάσυ Βίτκιεβιτς). Το 1937 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα Φερντυντούρκε (Ferdydurke).
Λίγο πριν το ξέσπασμα του Β΄ΠΠ, ο Βίτολντ ταξιδεύει στην Αργεντινή, όπου και αποφάσισε να παραμείνει μέχρι να σταματήσει ο πόλεμος όταν πληροφορήθηκε για τη Γερμανική εισβολή στην Πολωνία. Τελικά έμεινε στην Αργεντινή για 24 χρόνια. Το 1947 δημοσιεύθηκε μια μετάφραση του Φερντυντούκε στα ισπανικά. Στην Αργεντινή δούλευσε ως τραπεζικός υπάλληλος. Το 1950 δημοσίευσε το έργο «Τρανσατλαντίκ» (ή «Υπεραντλαντικός»), όπου περιέγραψε τις αναμνήσεις του από την αυτοεξορία του, το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό των απόδημων Πολωνών Kultura. Είχε ως θέμα την πολιτιστική ταυτότητα των μεταναστών, γελοιοποιώντας τον πατριωτισμό των Πολωνών και αποτελούσε σκάνδαλο για την Πολωνική κοινότητα. Επίσης καταγράφει την ίδια εμπειρία και στο «Ημερολόγιο», το οποίο συνέχισε να γράφει μέχρι το θάνατό του. Τη δεκαετία του 1960 αποκτά αναγνωρισιμότητα μέσα από τα έργα του «Πορνογραφία» (1960) και «Κόσμος» (1965).
Το 1963 επιστρέφει στην Ευρώπη, όπου έμεινε για ένα χρόνο στο δυτικό Βερολίνο, όπου δέχθηκε επιθέσεις από Πολωνούς κομμουνιστές. Με κλονισμένη την υγεία του, φεύγει για την Γαλλία και την Κυανή Ακτή. Έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη Βανς, όπου και πέθανε το 1969. Τις 28 Δεκεμβρίου 1968 είχε παντρευτεί τη Ρίτα Λαμπρός. Το έργο του παρέμεινε απαγορευμένο στην Πολωνία μέχρι το 1984[13].
Εργογραφία
Μπακακάι - Bakakaj (1934), αρχικός τίτλος Αναμνήσεις από τα χρόνια της Ανωριμότητας
Υβόννη, Πριγκίπισσα της Βουργουνδίας (1935), θεατρικό έργο
Φερντυντούρκε (Ferdydurke) (1935)
Γάμος (1948)
Υπερατλαντικός ή Τρανσατλαντίκ (1950)
Ημερολογίο (1953-69)
Πορνογραφία (1960)
Κόσμος (1965)
Οπερέττα (1966), θεατρικό έργο
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
culture.pl/en/artist/witold-gombrowicz.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119053524. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Witold-Gombrowicz. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) SNAC. w6d21xcq. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Find A Grave. 11057932. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Internet Speculative Fiction Database. 109788. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 9f7b74b139f74929b73d92e9e546877a. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
www.gombrowicz.net/-Detailed-chronology-.html.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
LIBRIS. 26 Σεπτεμβρίου 2012. libris.kb.se/katalogisering/fcrttx8z0m49d70. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119053524. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Κέζα Λώρη (13 Ιουνίου 1999). «ΒΙΤΟΛΝΤ ΓΚΟΜΠΡΟΒΙΤΣ». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2015.
Πηγές
Olivier Bodart (2004). Ο Αιώνας των Ανατροπών. Larousse/ εκδόσεις Οξύ (μτφ), σελ. 119-120. ISBN 960-8255-64-3.
Ewa M. Thompson, "Witold Gombrowicz" (Boston: Hall, 1979), ISBN 0-8057-6351-1
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
