Ο Ρόμαν Πολάνσκι (Roman Polanski, 18 Αυγούστου 1933) είναι Γαλλο-Πολωνός σκηνοθέτης, παραγωγός, σεναριογράφος και ηθοποιός έχοντας κάνει ταινίες στην Πολωνία, τη Βρετανία, την Αμερική και τη Γαλλία.
.jpg)
| Ρόμαν Πολάνσκι | |
|---|---|
| Γέννηση | 18 Αυγούστου 1933 Παρίσι[ |
| Ψευδώνυμο | Romek |
| Υπηκοότητα | Πολωνία και Γαλλία |
| Σπουδές | National Film School in Łódź |
| Ιδιότητα | σκηνοθέτης κινηματογραφικών έργων,
ηθοποιός, παραγωγός ταινιών, σεναριογράφος, συγγραφέας, καρατερίστας και ηθοποιός ταινιών |
| Σύζυγος | Σάρον Τέιτ (1968, 1969),
Barbara Kwiatkowska-Lass (1959, 1962) και Εμανουέλ Σενιέ (1989) |
| Τέκνα | Morgane Polanski |
| Γονείς | Ryszard Polański |
| Βραβεύσεις | Ταξιάρχης των Τεχνών και των Γραμμάτων,
βραβείο Σεζάρ καλύτερου σκηνοθέτη, Golden Medal for Merit to Culture, Αργυρή Άρκτος καλύτερου σκηνοθέτη, Όσκαρ Σκηνοθεσίας και Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής |
| Ιστοσελίδα | Επίσημος ιστότοπος |
Γεννήθηκε στο Παρίσι από Πολωνούς γονείς Εβραϊκής καταγωγής[7][8] και μετακόμισε με την οικογένειά του πίσω στην Πολωνία το 1937, λίγο πριν το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.[9] Επιβίωσε απο το ολοκαύτωμα, σπούδασε στην Πολωνία και έγινε σκηνοθέτης σε εμπορικές ταινίες.[10] Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Γυμνός Πειρασμός (1962) έγινε στην Πολωνία και πήρε υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας αλλά νικήθηκε από την ταινία του Φεντερίκο Φελίνι 8 1/2. Από τότε έλαβε πέντε υποψηφιότητες Όσκαρ, μαζί με δύο Μπάφτα, τέσσερα Σεζάρ, μία Χρυσή Σφαίρα και ένα Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Κανών στη Γαλλία.Στο Ηνωμένο Βασίλειο σκηνοθέτησε τρεις ταινίες, αρχίζοντας με την Αποστροφή (1965). Το 1968 μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες και εδραίωσε τη θέση του όταν σκηνοθέτησε τη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία τρόμου Το Μωρό της Ρόζμαρι.
Το 1969 η έγκυος σύζυγός του Σάρον Τέιτ δολοφονήθηκε από μέλη της Οικογένειας Μάνσον ενώ έμενε στο σπίτι του Πολάνσκι στο Benedict Canyon του Λος Άντζελες.[11] Μετά τον θάνατο της Τέιτ επέστρεψε στην Ευρώπη και πέρασε πολύ από τον χρόνο του στο Παρίσι και στο Γκστάαντ χωρίς να σκηνοθετήσει άλλη ταινία μέχρι την Μάκβεθ (1971) στην Αγγλία. Την επόμενη χρονιά πήγε στην Ιταλία, έκανε την ταινία Τι; (1972) και μετά πέρασε τα επόμενα πέντε χρόνια ζώντας κοντά στη Ρώμη. Ωστόσο ταξίδεψε στο Χόλυγουντ για να σκηνοθετήσει την Τσάιναταουν (1974). Η ταινία έλαβε έντεκα υποψηφιότητες για Όσκαρ και ήταν μεγάλη εμπορική επιτυχία.[12] Η επόμενη ταινία του Ο Ένοικος (1976) γυρίστηκε στη Γαλλία και ολοκλήρωσε την "Apartment Trilogy" μετά απο τις ταινίες Αποστροφή και Το Μωρό της Ρόζμαρι.[13]
To 1977 μετά από μια φωτογραφία που δημοσιεύθηκε, συνελήφθη για παιδική κακοποίηση ενός δεκατριάχρονου κοριτσιού. Παραδέχτηκε την ενοχή του για παράνομο σεξ με ανήλικη.[14][15] Για να αποφύγει την καταδίκη διέφυγε στο σπίτι του στο Λονδίνο και κατόπιν στη Γαλλία την επόμενη μέρα. Τον Σεπτέμβριο του 2009 συνελήφθη από την ελβετική αστυνομία με αίτημα των αρχών των Ηνωμένων Πολιτειών προς έκδοσή του.[16][17][18] Τον Ιούλιο του 2010 οι Ελβετοί απέρριψαν αυτό το αίτημα και τον άφησαν ελεύθερο.[19] Ο Λεχ Βαλέσα, πρώην πρόεδρος της Πολωνίας και νομπελίστας, ισχυρίστηκε πως θα έπρεπε να συγχωρεθεί στον σκηνοθέτη αυτή η μία και μοναδική αμαρτία του.[20]
Ο Πολάνσκι συνέχισε να κάνει ταινίες όπως ο Ο Πιανίστας (2002), μια δραματική αληθινή ιστορία του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου που αφορούσε έναν Πολωνό-Εβραίο μουσικό. Η ταινία κέρδισε τρία βραβεία Όσκαρ συμπεριλαμβανομένου και του καλύτερου σκηνοθέτη, μαζί με αναρίθμητα διεθνή βραβεία. Επίσης σκηνοθέτησε και άλλες ταινίες όπως το Όλιβερ Τουίστ (2005), μια ιστορία που παραλληλίζει τη δική του ζωή σαν νέο παιδί που προσπαθούσε να νικήσει τις αντιξοότητες.[21] Η πιο πρόσφατη ταινία του είναι ο Αόρατος Συγγραφέας (2010) προσαρμογή του μυθιστορήματος του Ρόμπερτ Χάρις, ένα θρίλερ που εστιάζει σε έναν «Συγγραφέα φάντασμα» ο οποίος δουλεύει με έναν πρώην Βρετανό Πρωθυπουργό (αμυδρά βασισμένο στον Τόνι Μπλερ). Κέρδισε έξι Ευρωπαικά Κινηματογραφικά Βραβεία το 2010, μεταξύ αυτών για καλύτερη ταινία, για τον καλύτερο σκηνοθέτη, ηθοποιό και σενάριο.
Φιλμογραφία
Ταινίες
1955: Rower (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1957: Morderstwo (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), Uśmiech zębiczny (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), Rozbijemy zabawę (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1958: Δυο Άντρες και μια Ντουλάπα (Dwaj ludzie z szafą) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1959: Η Λάμπα (Lampa), Gdy spadają anioły (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1961: Le Gros et le maigre (Σκηνοθέτης, Παραγωγός & Σεναριογράφος)
1962: Γυμνός Πειρασμός (Nóż w wodzie) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), Ssaki (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1964: Les plus belles escroqueries du monde (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), Aimez-vous les femmes (Σεναριογράφος)
1965: Αποστροφή (Repulsion) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1966: Νύχτα Δολοφόνων (Cul-de-sac) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), G.G. Passion (Παραγωγός)
1967: Η Νύχτα των Βρυκολάκων (Dance of the Vampires) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1968: Το Μωρό της Ρόζμαρι (Rosemary's Baby) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), La fille d'en face (Σεναριογράφος)
1971: Μάκβεθ (Macbeth) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), Le bateau sur l'herbe (Σεναριογράφος)
1972: Τι; (What?) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), A Day at the Beach (Σεναριογράφος)
1974: Τσάιναταουν (Chinatown) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1976: Ο Ένοικος (Le locataire) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1979: Τες, Γλυκιά μου Ξαδέλφη (Tess) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1986: Οι Πειρατές (Pirates) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1988: Frantic (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
1992: Τα Μαύρα Φεγγάρια του Έρωτα (Bitter Moon) (Σκηνοθέτης, Παραγωγός & Σεναριογράφος)
1994: Ο θάνατος και η Κόρη (Death and the Maiden) (Σκηνοθέτης)
1999: Η Ένατη Πύλη (The Ninth Gate) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος), Castelnuovo (Παραγωγός)
2002: Ο Πιανίστας (The Pianist) (Σκηνοθέτης & Παραγωγός)
2005: Όλιβερ Τουίστ (Σκηνοθέτης & Παραγωγός)
2007: To Each His Own Cinema (Σκηνοθέτης & Παραγωγός)
2010: Αόρατος Συγγραφέας (The Ghost Writer) (Σκηνοθέτης, Παραγωγός & Σεναριογράφος)
2011: Ο Θεός της Σφαγής (Carnage) (Σκηνοθέτης & Σεναριογράφος)
Τηλεόραση
1963: Love Story (Ένα επεισόδιο) (Σεναριογράφος)
Ντοκιμαντέρ
1972: Afternoon of a Champion (Παραγωγός)
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
(Αγγλικά) SNAC. w6ff4csq. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Internet Broadway Database. 102379. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
«Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Roman-Polanski. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
filmportal.de. 5fe5db070851449184e41e307837200e. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014.
Bradshaw, Peter (15 July 2005). "profile: Roman Polanski, The Guardian, Guardian Unlimited", The Guardian (London), ανακτήθηκε στις 26/11/2015.
Roman, του Ρόμαν Πολάνσκι, σελ. 22
Yuddy Today: Roman Polanski biodata
«Law in Action: Polanski Libel Case». BBC Radio 4. 19 November 2004. Ανακτήθηκε στις 14 September 2009.
«Roman Polanski: Wanted and Desired». Ανακτήθηκε στις 25 January 2009.
«Chinatown (1974) at IMDb». Ανακτήθηκε στις January 2009.
Amanda Mae Meyncke (2 July 2008). «Roman Polanski's Apartment Trilogy Still As Artful As Ever». Film.com. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |date= (βοήθεια)
Cieply, Michael (11 October 2009). «In Polanski Case, '70s Culture Collides With Today». The New York Times.
«Victim's Grand Jury testimony as reported by "The Smoking Gun" web site». Thesmokinggun.com. Ανακτήθηκε στις 7 August 2009.
«Polanski arrested in connection with sex charge». CNN. 27 September 2009. Ανακτήθηκε στις 27 September 2009.
«A Tribute to ... Roman Polanski». Zurich Film Festival. Ανακτήθηκε στις 29 September2009.
Pidd, Helen (28 September 2009). «Free Roman Polanski now, demand France and Poland». The Guardian (UK). Ανακτήθηκε στις 22 May 2010.
Cumming-Bruce, Nick; Cieply, Michael (12 July 2010). «Swiss Reject U.S. Request to Extradite Polanski». The New York Times.
"Revelations from Roman Polanski's Polish Secret Service File", Die Welt, Worldcrunch news, May 13, 2011
Freer, Ian. Movie Makers, Quercus (2009) pp. 129–131
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ρόμαν Πολάνσκι στην IMDb
Roman Polanski's official webpage
Interview with Charlie Rose, March 2000
"Interview: Roman Polanski: 'Wanted and Desired
Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας
1927–1950
Φρανκ Μπορζέιγκι (1927) Λιούις Μάιλστοουν (1928) Φρανκ Λόιντ (1929) Λιούις Μάιλστοουν (1930) Νόρμαν Τόρογκ (1931) Φρανκ Μπορζέιγκι (1932) Φρανκ Λόιντ (1933) Φρανκ Κάπρα (1934) Τζον Φορντ (1935) Φρανκ Κάπρα (1936) Λίο ΜακΚάρεϊ (1937) Φρανκ Κάπρα (1938) Βίκτορ Φλέμινγκ (1939) Τζον Φορντ (1940) Τζον Φορντ (1941) Γουίλιαμ Γουάιλερ (1942) Μάικλ Κερτίζ (1943) Λίο ΜακΚάρεϊ (1944) Μπίλι Γουάιλντερ (1945) Γουίλιαμ Γουάιλερ (1946) Ηλία Καζάν (1947) Τζον Χιούστον (1948) Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς (1949) Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς (1950)
1951–1975
Τζορτζ Στίβενς (1951) Τζον Φορντ (1952) Φρεντ Τσίνεμαν (1953) Ηλία Καζάν (1954) Ντέλμπερτ Μαν (1955) Τζορτζ Στίβενς (1956) Ντέιβιντ Λην (1957) Βινσέντε Μινέλι (1958) Γουίλιαμ Γουάιλερ (1959) Μπίλι Γουάιλντερ (1960) Ρόμπερτ Γουάιζ και Τζέρομ Ρόμπινς (1961) Ντέιβιντ Λην (1962) Τόνι Ρίτσαρντσον (1963) Τζορτζ Κιούκορ (1964) Ρόμπερτ Γουάιζ (1965) Φρεντ Τσίνεμαν (1966) Μάικ Νίκολς (1967) Κάρολ Ριντ (1968) Τζον Σλέσιντζερ (1969) Φράνκλιν Σάφνερ (1970) Γουίλιαμ Φρίντκιν (1971) Μπομπ Φόσι (1972) Τζορτζ Ρόι Χιλ (1973) Φράνσις Φορντ Κόπολα (1974) Μίλος Φόρμαν (1975)
1976–2000
Τζον Άβιλντσεν (1976) Γούντι Άλεν (1977) Μάικλ Τσιμίνο (1978) Ρόμπερτ Μπέντον (1979) Ρόμπερτ Ρέντφορντ (1980) Γουόρεν Μπίτι (1981) Ρίτσαρντ Ατένμπορο (1982) Τζέιμς Λ. Μπρουκς (1983) Μίλος Φόρμαν (1984) Σίντνεϊ Πόλακ (1985) Όλιβερ Στόουν (1986) Μπερνάρντο Μπερτολούτσι (1987) Μπάρι Λέβινσον (1988) Όλιβερ Στόουν (1989) Κέβιν Κόστνερ (1990) Τζόναθαν Ντέμι (1991) Κλιντ Ίστγουντ (1992) Στίβεν Σπίλμπεργκ (1993) Ρόμπερτ Ζεμέκις (1994) Μελ Γκίμπσον (1995) Άντονι Μιγκέλα (1996) Τζέιμς Κάμερον (1997) Στίβεν Σπίλμπεργκ (1998) Σαμ Μέντες (1999) Στίβεν Σόντερμπεργκ (2000)
2001–σήμερα
Ρον Χάουαρντ (2001) Ρόμαν Πολάνσκι (2002) Πίτερ Τζάκσον (2003) Κλιντ Ίστγουντ (2004) Ανγκ Λι (2005) Μάρτιν Σκορσέζε (2006) Αδερφοί Κοέν (2007) Ντάνι Μπόιλ (2008) Κάθριν Μπίγκελοου (2009) Τομ Χούπερ (2010) Μισέλ Χαζαναβίσιους (2011) Ανγκ Λι (2012) Αλφόνσο Κουαρόν (2013) Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου (2014) Αλεχάντρο Γκονσάλες Ινιάριτου (2015) Ντάμιεν Σαζέλ (2016) Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο (2017)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
