Η Γκραζίνα Μπάτσεβιτς (πολωνικά: Grażyna Bacewicz, πολωνική προφορά: ɡraˈʐɨna baˈt͡sɛvit͡ʂ, 5 Φεβρουαρίου 1905 - 17 Ιανουαρίου 1969) ήταν Πολωνέζα συνθέτρια και βιολονίστα. Είναι η δεύτερη Πολωνέζα γυναίκα συνθέτρια που πέτυχε εγχώρια και παγκόσμια καταξίωση, μετά τη Μαρία Σιμάνοφσκα, τον 19ο αιώνα.
Πρώιμα χρόνια
Η Μπάτσεβιτς γεννήθηκε στο Λοτζ, το 1905. Ο πατέρας της και ο αδελφός της, ο Βιτάτουτας, που ήταν Λιθουανός, ήταν επίσης συνθέτες, με τον δεύτερο να χρησιμοποιεί το επώνυμο Μπατσεβίτσιους, ο άλλος ο αδελφός της, ο Κιέστουτ, αναγνωρίζεται ως Πολωνός. Ο πατέρας της, ο Βινστέντι Μπάτσεωιτς, ήταν αυτός που έκανε στη Γκραζίνα τα πρώτα της μαθήματα πιάνου και βιολιού.[1] Το 1928, ξεκίνησε να σπουδάζει στο Ωδείο της Βαρσοβίας, όπου μαθήτευσε βιολί, στο πλευρό του Γιόζεφ Ζαρζέμπσκι, και πιάνο στο πλευρό του Γιόζεφ Τουρτσίνσκι. Σύνθεση σπούδασε με τον Καζίμιερς Σικόρσκι. Από εκεί αποφοίτησε το 1932, ως βιολονίστα και συνθέτρια.[2]
Διεύρυνε τις σπουδές της στο Παρίσι, υπό τη χορηγία του Ιγκνάτσι Γιαν Παντερέφσκι, εκεί μαθήτευσε στο École Normale de Musique, μεταξύ 1932-33, με καθηγητές τη Νάντια Μπουλανζέ (σύνθεση) και τον Αντρέ Τουρέ (βιολί).[1] Για ένα μικρό διάστημα επέστρεψε στην Πολωνία και στη γενέτειρά της ως καθηγήτρια, αλλά γρήγορα επέστρεψε στο Παρίσι και συνέχισε να σπουδάζει, αυτή τη φορά στον πλευρό του Ούγγρου βιολιστή Καρλ Φλες.[2]
Καριέρα
Όταν πια ολοκλήρωσε τις σπουδές της, η Μπάτσεβιτς πήρε μέρος σε πολυάριθμα γεγονότα είτε ως σολίστ, είτε ως συνθέτρια, είτε ως επίτροπος. Από το 1936 έως το 1938, ήταν βασική βιολονίστα της Πολωνικής Ραδιοφωνικής Ορχήστρας, της οποίας τη διεύθυνση είχε ο Γκρέγκορ Φίτελμπεργκ.[2] Αυτή η θέση της έδωσε την ευκαιρία να ακούσει περισσότερο τη μουσική της. Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, Μπάτσεβιτς ζούσε στη Βαρσοβία. Εκείνη συνέχισε να συνθέτει, δίνοντας μάλιστα και μυστικά κονσέρτα (κάνοντας έτσι την πρεμιέρα στη σουίτα της για 2 βιολιά).[3] Όταν, όμως η πόλη είχε καταστραφεί, μετακόμισε προσωρινά στο Λούμπλιν.[4]
Μετά το πέρας του πολέμου, έλαβε τη θέση του καθηγητή στο Κρατικό Ωδείο Μουσικής του Λοτζ. Εκείνη την περίοδο είχε αφιερωθεί περισσότερο στη σύνθεση από οτιδήποτε άλλο. Οι τιμές και τα βραβεία που δέχτηκε ήταν πολλά. Από το 1954, η σύνθεση ήταν πλέον το μόνο που έκανε σχετικά με τη μουσική. Τη χρονιά αυτή είχε κι ένα πολύ σοβαρό αυτοκινητιστικό ατύχημα.[3] Απεβίωσε στη Βαρσοβία, το 1969, αφήνοντας πίσω δεκάδες κομμάτια μουσικής δωματίου, κονσέρτα κ.ά.
Έργο - συνθέσεις
Οι περισσότερες συνθέσεις της εμπεριέχουν βιολί. Μεταξύ αυτών, υπάρχουν εφτά κονσέρτα για βιολί, πέντε σονάτες για βιολί, τρία σόλο για βιολί, ένα κουαρτέτο με τέσσερα βιολιά, επτά κουαρτέτα εγχόρδων, καθώς και κουιντέτες για πιάνο. Έγραψε, επίσης, και ορχηστρική μουσική, η οποία περιέχει τέσσερις αριθμημένες συμφωνίες (1945, 1951, 1952, 1953) καθώς και μία συμφωνία για έγχορδα. Ωστόσο, δύο πρώιμες συμφωνίες της έχουν χαθεί.
Έργα για σόλο
Sonata (for solo violin) (1929) – πρώιμη δουλειά χωρίς αρίθμηση
Four Preludes for piano (1924)
Children's Suite for piano (1933)
Sonata for violin (1941) – η σονάτα που έκανε πρεμιέρα μυστικά στη Βαρσοβία
Polish Capriccio for solo violin (1949)
Piano Sonata No. 1 (1949) (ακυκλοφόρητο)
Capriccio No. 2 for solo violin (1952)
Two Etudes in Double Notes for piano (1955)
Sonata No. 2 (for solo violin) (1958)
Esquisse for organ (1966)
Piano Sonata No. 2 (premiered 1953)
Rondino for piano (1953)
Sonatina for piano (1955)
10 Concert Etudes for Piano (1956)
Mały tryptyk [Little Triptych] for piano (1965)
Rybki [Fish] for piano (1967)
4 Capriccios for violin (1968)
Μουσική δωματίου
Quintet for flute, oboe, clarinet, bassoon and horn (1932) – Πρώτο βραβείο στο Concours de la Société, Παρίσι, 1933
Variations on a Lithuanian Folksong for violin and piano (1934)
Trio for oboe, violin and cello (1935)
Sonata for oboe and piano (1937)
String Quartet No. 1 (1938)
String Quartet No. 2 (1942)
Suite for two violins (1943) – πρεμιέρα μυστικά στη Βαρσοβία
Sonata da camera, violin and piano (1945)
Andante sostenuto (1946)
Trio for oboe, clarinet and bassoon (1948)
Sonata No. 2 for violin and piano (1946)
Capriccio for Violin and Piano (1946)
Sonata No. 3 for violin and piano (1947)
Polish Dance for violin and piano (1948)
Polish Capriccio for clarinet and piano (1949)
Melody and Capriccio for violin and piano (1949)
Sonata No. 4 for violin and piano (1949)
Quartet for 4 violins (1949)
Oberek No. 1 for violin and piano (1949)
String Quartet No. 3 (1947) – Βραβείο από το Πολωνικό Υπουργείο Πολιτισμού (1955)
String Quartet No. 4 (1951) – Πρώτο Βραβείο στο Concours International pour Quatuor a Cordes, Λιέγη, 1951
Oberek No. 2 for violin and piano (1951)
Mazovian Dance for violin and piano (1951)
Sonata No. 5 for violin and piano (1951)
Piano Quintet No. 1 (1952)
Lullaby for violin and piano (1952)
Slavonic Dance for violin and piano (1952)
Humoresque for violin and piano (1953)
String Quartet No. 5 (1955)
Sonatina for oboe and piano (1955)
Partita for violin and piano (1955)
String Quartet No. 6 (1960)
Quartet for 4 cellos (1964)
Incrustations for horn and chamber ensemble (1965)
Piano Quintet No. 2 (1965)
Trio for oboe, harp and percussion (1965)
String Quartet No. 7 (1965)
Ορχηστρική δουλειά
Overture (1943)
Symphony No. 1 (1945)
Concerto for String Orchestra (1948) – Κρατικό Πολωνικό Βραβείο, 1950
Polish Capriccio for violin and orchestra (1949)
Symphony No. 2 (1951)
Symphony No. 3 (1952)
Symphony No. 4 (1953) – Βραβείο από το Πολωνικό Υπουργείο Πολιτισμού (1955)
Partita for orchestra (1955)
Variations for orchestra (1957)
Muzyka na smyczki, trąbki i perkusję (1958) Τρίτο Βραβείο στο Tribune Internationale (UNESCO) (1960)
Pensieri notturni, chamber orchestra (1961)
Concerto for Symphony Orchestra (1962)
Musica sinfonica in tre movimenti (1965)
Divertimento, string orchestra (1965)
Contradizione for chamber orchestra (1966)
In una parte (1967)
Κονσέρτα
Βιολί
Concerto No. 1 for Violin and Orchestra (1937)
Concerto No. 2 for Violin and Orchestra (1945)
Concerto No. 3 for Violin and Orchestra (1948) – Βραβείο από το Πολωνικό Υπουργείο Πολιτισμού (1955)
Concerto No. 4 for Violin and Orchestra (1951)
Concerto No. 5 for Violin and Orchestra (1954)
Concerto No. 6 for Violin and Orchestra (1957) – ακυκλοφόρητο και ποτέ ερμηνευμένο ζωντανά
Concerto No. 7 for Violin and Orchestra (1965) – Βραβείο από τη Βελγική Κυβέρνηση 1965
Βιόλα
Concerto for Viola and Orchestra (1968)
Τσέλα
Concerto No. 1 for Cello and Orchestra (1951)
Concerto No. 2 for Cello and Orchestra (1963)
Πιάνο
Concerto for Piano and Orchestra (1949) – Δεύτερο Βραβείο, Διαγωνισμός Σοπέν, Βαρσοβία, 1949
Concerto for Two Pianos and Orchestra (1966)
Μουσική για φωνή και πιάνο
Róże [Roses] (1934)
Mów do mnie, o miły (1936)
Three Arabic Songs, για σοπράνο και πιάνο (1938)
Oto jest noc (1947)
Smuga cienia (1948)
Rozstanie (1949)
Nad wodą wielką i czystą (1955)
Dzwon i dzwonki (1955)
Boli mnie głowa (1955)
Sroczka (1956)
Μουσική για φωνή και ορχήστρα
Three Arabic Songs, για τενόρο και ορχήστρα (1938)
Olympic Cantata (1948)
Acropolis, μια καντάτα για φωνή, χορωδία και ορχήστρα (1964) –
Χορωδιακή δουλειά
Zaloty για αντρική χορωδία (1968)
Θεατρικά έργα
Z chłopa król
Przygoda Króla Artura
Esik in Ostend, μπαλέτο (1964)
Pożądanie, (1969, ανολοκλήρωτο; ολοκληρώθηκε από τον Μπούγκοσλαβ Μάντεϊ)
Συνθέσεις ταινιών, μουσική για ραδιόφωνο και άλλα
Mazur, (1944)
Róży (1945)
O Janku co psom szył buty (1945)
Szkice ludowe, (1948)
Grotesque, (1949)
Waltz (1949)
Serenade (1950?)
Wiwat (1950?)
Konrad Wallenrod, ilustracja muzyczna 1950)
Krakowiak (1950)
Polish Dance Suite (1950)
Mazovian Dance (1951)
Nocturne (1951)
Μουσική για ταινίες κινουμένων σχεδίων (1950s)
Oberek Noworoczny (1952)
Z chłopa król (1953?)
Tryptych ludowy (1954)
Nieboskiej Komedii (1959)
Gile(1960)
Troilus and Cressida (1960)
Macbeth (1960)
Marysia i krasnoludki (1960)
Sprawa (1961)
Balladyny (1965)
Mazepy (1965)
Προσωπική ζωή
Πέρα από το πάθος της με τη μουσική, αφιέρωνε πολύ χρόνο και στην οικογένειά της. Παντρεύτηκε το 1936, και απέκτησε μία κόρη, την Αλίνα Μπιέρνακα, η οποία είναι γνωστή Πολωνέζα ζωγράφος.
Παραπομπές
«Grażyna Bacewicz». Culture.pl. 2006. Ανακτήθηκε στις 4.5.2017.
Thomas, Adrian. 2001. "Bacewicz, Grażyna". The New Grove Dictionary of Music and Musicians
Lein, Ed. 2008
«Letters of GraŜyna Bacewicz and Vytautas Bacevičius» (PDF). Uni-leipzig.de. Ανακτήθηκε στις 4.5.2017.
Βιβλιογραφία
Thomas, Adrian. 2001. "Bacewicz, Grażyna". The New Grove Dictionary of Music and Musicians, second edition, edited by Stanley Sadie and John Tyrrell. London: Macmillan Publishers.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Bacewicz Page at the Polish Music Center – extended biography and list of works.
Bacewicz at PWM Edition – biography, discography, bibliography, list of works, concerts
Grażyna Bacewicz at Bach Cantatas Site
Grazyna Bacewicz on Allmusic Guide
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
