Το Κατοβίτσε (Katowice, προφ.: Ltspkr.png [katɔ'vʲitsɛ] (Τσεχικά: Katovice, Γερμανικά: Kattowitz) είναι μια σημαντική πόλη της ιστορικής περιοχής της Άνω Σιλεσίας στην νότια Πολωνία, με δυο ποτάμια Κλοντνίτσα (Kłodnica) και Ράβα (Rawa).
Το Κατοβίτσε είναι από το 1999 η πρωτεύουσα της αυτοδιοικούμενης περιοχής που ονομάζεται Επαρχία Σιλεσίας (προηγούμενη ονομασία Επαρχία Κατοβίτσε). Το Κατοβίτσε είναι η κυριότερη πόλη της Βιομηχανικής Περιοχής Άνω Σιλεσίας και της ευρύτερης περιοχής Μετροπόλιαν Κατοβίτσε (Metropolian Katowice). Έχει πληθυσμό 321.163 κατοίκους, και ο πληθυσμός της ευρύτερης αστικής περιοχής ήταν 3.487.000 κάτοικοι το 2004.
Ιστορία
Η περιοχή γύρω από το Κατοβίτσε, η Άνω Σιλεσία, κατοικήθηκε από την εθνότητα των Σιλεσιανών (Silesians) πριν από πολλούς αιώνες. Πρώτα κυβερνήθηκε από την Πολωνική - Σιλεσιανή δυναστεία Piasts μέχρι που χάθηκε αυτή, και μετά περιέπεσε στην κυριαρχία των Αψβούργων (Habsburg). Αρχικά ήταν ένα ασήμαντο γεωργικό χωριό που αριθμούσε 15.000 κατοίκους έως και το 1890. Η πόλη Κατοβίτσε διαμορφώθηκε τον 19ο αιώνα, μια περίοδο κατά την οποία η περιοχή βρισκόταν κάτω από Πρωσσική κυριαρχία, και απέκτησε δικαιώματα δήμου το 1865. Κατοικημένο κυρίως από Γερμανούς, Σιλεσιανούς, Εβραίους και Πολωνούς, το Κατοβίτσε απετέλεσε τμήμα της 2ης Πολωνικής Δημοκρατίας, που προέκυψε μετά τις Σιλεσιανές Εξεγέρσεις σε όλη την Σιλεσία στο διάστημα 1918 μέχρι 1921. Η χώρα στην συνέχεια διαιρέθηκε και οι νέες συνθήκες, (η νέα ρύθμιση των συνόρων που προέκυψε μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο), άφησαν το Κατοβίτσε στην Πολωνική πλευρά, από τα σύνορα με την Τσεχία έως τον άνω ρου του Βάρτα, με σημαντική αυτονομία.
Η πόλη ευημέρησε λόγω των μεγάλων ορυκτών αποθεμάτων (ειδικά του γαιάνθρακα) στα κοντινά βουνά και επεκτάθηκε ενσωματώνοντας τα γύρω χωριά και πόλεις των ανθρακωρύχων. Η εκτεταμένη της ανάπτυξη και ο πλούτος της στηρίχθηκαν στην εξόρυξη του άνθρακα και στις βιομηχανίες χάλυβα, που γιγαντώθηκαν κατά την Βιομηχανική επανάσταση. Από το 1921 που προσαρτήθηκε στην Πολωνία, έγινε ένα από τα σπουδαιότερα βιομηχανικά και εξορυκτικά κέντρα της χώρας. Η πόλη είναι σημαντικός σιδηροδρομικός κόμβος και έχει αεροδρόμιο. Η οικονομία της βασίζεται στην εξόρυξη γαιανθράκων, ψευδαργύρου, μολύβδου και σιδήρου και στις βαριές βιομηχανίες της, κυριότερες από τις οποίες είναι η χαλυβουργία, η μεταλλουργία και η μηχανουργία, όπως και η βιομηχανία χημικών προϊόντων και δομικών υλικών. Πρόσφατα, εξαιτίας οικονομικών μεταρρυθμίσεων, υπάρχει απομάκρυνση από την βαριά βιομηχανία και μετακίνηση προς τις μικρές επιχειρήσεις.
Στο διάστημα από το 1953 μέχρι το 1956 μετονομάστηκε σε Σταλινόγκροντ (Stalinogród, η πόλη του Στάλιν) από τους Πολωνούς κομμουνιστές. Σοβαρή οικολογική επιβάρυνση συνέβη στο φυσικό περιβάλλον κατά την μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο κομμουνιστική διακυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας, αλλά οι πρόσφατες αλλαγές στους κανονισμούς, στις διαδικασίες και στην πολιτική της μετα-κομμουνιστικής Πολωνικής διακυβέρνησης έχουν αναστρέψει αρκετές από τις βλάβες που είχαν επέλθει.
Πολιτιστικά
Κατοβίτσε, Το μουσείο της Σιλεσίας
Το Κατοβίτσε είναι επίσης πολιτιστικό κέντρο με ωδείο, σχολές Καλών Τεχνών και τεχνολογίας, βιβλιοθήκες, θέατρα και αθλητικά κέντρα.
Στο Κατοβίτσε εδρεύει η ποδοσφαιρική ομάδα της Γ.Κ.Σ.Κατοβίτσε.
Σημαντικά πρόσωπα από τον χώρο της μουσικής που σχετίστηκαν με το Κατοβίτσε είναι οι:
Άρτουρ Μαλόφσκι: Πολωνός συνθέτης και παιδαγωγός (1904-1957), από το 1950 ως το 1954 ήταν καθηγητής διεύθυνσης ορχήστρας στο Ωδείο του Κατοβίτσε.
Μπολέσλαφ Σαμπέλσκι : Πολωνός συνθέτης και οργανίστας (1896-1979), δίδαξε εκκλησιαστικό όργανο και σύνθεση στο Ωδείο του Κατοβίτσε. Έγραψε μουσική δωματίου και συμφωνίες.
Αδελφοποιημένες πόλεις
Κολωνία, Γερμανία
Χρόνιγκεν, Ολλανδία
Μίσκολτς, Ουγγαρία
Μόμπαιλ, Η.Π.Α.
Όντενσε, Δανία
Οστράβα, Τσεχία
Σαιντ-Ετιέν, Γαλλία
Βιβλιογραφία
Britannica Ultimate Reference Suite 2005, λήμμα: Katowice & Wodzislaw Slaski
Microsoft Encarta Reference Library 2005, λήμμα: Katowice
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Η πόλη του Κατοβίτσε
Κατοβίτσε στο DMOZ
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
