.
Το παράδοξο της παντοδυναμίας είναι μια οικογένεια παράδοξων τα οποία προκύπτουν με τη φιλοσοφική αναζήτηση της ιδιότητας της παντοδυναμίας, η οποία αποδίδεται στις δυτικές θρησκείες παραδοσιακά στον Θεό.[1] Η παντοδυναμία φαίνεται να γεννά παράδοξα ακόμη και σε φιλόσοφους. Η ερώτηση συνήθως εκφράζεται με το παράδειγμα της πέτρας: μπορεί ο θεός να φτιάξει μια πέτρα τόσο μεγάλη που να μη μπορεί να τη σηκώσει; [2] Το διακύβευμα αυτής της ερώτησης είναι πως αν ο θεός δεν είναι παντοδύναμος, τότε η έννοια του Θεού κατά τον παραδοσιακό θεϊσμό είναι λανθασμένη.[3]
Tα παράδοξα
Το ερώτημα τυπικά εκφράζεται με το παράδειγμα της πέτρας, όμως μπορούν να υπάρξουν και άλλες μορφές του. Το τυπικό ερώτημα είναι: «Μπορεί ο θεός να φτιάξει μια πέτρα τόσο μεγάλη που να μη μπορεί να τη σηκώσει;» Εάν όχι, τότε δε μπορεί να δημιουργήσει τα πάντα, άρα πάλι η δύναμη του είναι περιορισμένη.[4] Άλλες μορφές της ίδιας ερώτησης είναι αν μπορεί ένας τέτοιο Ον, όπως ο Θεός, να αλλάξει τους νόμους της λογικής ή των μαθηματικών. Μπορεί να υπάρχουν δυο παντοδύναμοι θεοί; Μπορεί ο θεός να αλλάξει το παρελθόν; Μπορεί ο Θεός να κάνει κάτι κακό; [5]
Ιστορικές απαντήσεις
Στο παράδοξο της παντοδυναμίας, αποπειράθηκαν να απαντήσουν διάφοροι φιλόσοφοι στο παρελθόν. Ενώ η απάντηση του Καρτέσιου ήταν Ναι[α], παραδοσιακά οι θεολόγοι ακολουθούσαν τη λογική του Θωμά του Ακινάτη ο οποίος απάντησε πως Όχι. Η απάντηση του Καρτέσιου οδηγεί σε μια σειρά από άλλα παράδοξα και παραλογισμούς, με αποτέλεσμα σχεδόν κανένας άλλος φιλόσοφος ή θεολόγος να μην ακολουθήσει τη σκέψη του στο συγκεκριμένο θέμα.[7] Ωστόσο ούτε η άρνηση του Ακινάτη δεν λύνει το πρόβλημα.[8]
Σύγχρονες απαντήσεις
Σύμφωνα με τον υπάρχουν δυο κύριες απόπειρες απάντησης σήμερα: οι θεωρίες της δράσης και οι θεωρίες του αποτελέσματος.
Σύμφωνα με τις θεωρίες της δράσης, o παντοδύναμος θεός είναι ικανός να πραγματοποιεί τέλεια πράγματα, οπότε δεν μπορεί να πραγματοποιήσει ατελείς πράξεις. Αυτό συναντά την απάντηση με όνομα McEar, κατά την οποία αν ο παντοδύναμος κύριος McEar το μόνο που κάνει είναι να ξύνει το αυτί του, δεν είναι αποδεκτό ότι είναι παντοδύναμος[9][10] Μια άλλη θεωρία δράσης η οποία προτάθηκε από τον Richard La Croix, είναι πως η ικανότητα για να πραγματοποιήσει τέτοιες παράδοξες πράξεις, είναι απλά προϋπόθεση για άλλο ον για να ονομαστεί παντοδύναμο. Όμως, αυτή η στρατηγική δεν αναλύει τον όρο της παντοδυναμίας και εν τέλει δεν απαντά την ερώτηση για την πέτρα.[11]
Γενικά, υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στους φιλόσοφους ότι διάφορα επιχειρήματα που βασίζονται σε θεωρίες δράσης δεν είναι ικανοποιητικά. [12]
Οι θεωρίες αποτελέσματος βασίζονται στο αποτέλεσμα το οποίο μπορεί να φέρει ένα παντοδύναμο ον. Ένα τέτοιο δρόμο άνοιξε ο Λάιμπνιτς και στη σύγχρονη εποχή το διέδωσε ο Τζέιμς Ρος (James Ross), έτσι το επιχείρημα αναφέρεται ως Λάιμπνιτς-Ρος σύμφωνα με το οποίο κάποιο παντοδύναμο ον θα μπορούσε να δημιουργήσει κάποιο άλλο πιθανό κόσμο. Και ενώ φαίνεται πως δεν υπάρχουν ενστάσεις για αυτή την εκδοχή, ο υπάρχει μια σειρά από μεταφυσικές συνέπειες που ορισμένοι τις ονομάζουν παράλογες[13]
Σημειώσεις
Η απάντηση του Καρτέσιου είναι γνωστή ως βολονταρισμός (επιθυμιοκρατία, voluntarism)[6]
Παραπομπές
Pearce:Omnipotence is the property of being all-powerful; it is one of the traditional divine attributes in Western conceptions of God.
Hoffman 1998:Traditional theism understands God to be the greatest being possible. According to the traditional conception, God possesses certain great-making properties or perfections, including necessary existence, omniscience, perfect goodness, and omnipotence. Philosophical reflection upon the notion of omnipotence raises many puzzles and apparent paradoxes. Could an omnipotent agent create a stone so massive that that agent could not move it? It might seem that however this question is answered, it turns out that, paradoxically, an omnipotent agent is not truly all-powerful.}}
Hoffman 1998:If there are states of affairs which an omnipotent agent is powerless to bring about, then how is the notion of omnipotence to be intelligibly defined? Yet if the notion of omnipotence is unintelligible, then traditional theism must be false.
Hoffman 1998.
Hoffman 1998If there are states of affairs which an omnipotent agent is powerless to bring about, then how is the notion of omnipotence to be intelligibly defined? Yet if the notion of omnipotence is unintelligible, then traditional theism must be false.
Pearce:The view that an omnipotent being could do absolutely anything, even the logically absurd, is known as voluntarism.
Pearce:These sorts of absurdities have led to the nearly universal rejection of voluntarism by philosophers and theologians
Pearce:Simply rejecting voluntarism does not give an answer to the Stone Paradox.
Peance:This is similar to the Medieval suggestion since, according to classical theology, God is necessarily without defect or infirmity, so that, if the action A requires a defect or infirmity, (2) does not require that God, in order to count as omnipotent, should be able to do it. However, (2) runs into the famous 'McEar' counter-example (Plantinga 1967: 170; La Croix 1977: 183). Suppose that it is a necessary truth about a certain being, known as McEar, that the only action he performs is scratching his ear. It follows that, if McEar can scratch his ear, he is omnipotent, despite his inability to do anything else. This result is clearly unacceptable.
Martin 2006, σελ. 204.
Peance:One response, considered by Alvin Plantinga and advocated by Richard La Croix, is to claim merely that an otherwise God-like being who satisfied this definition would be omnipotent. If the concept of God is otherwise coherent, then this claim is probably true. It also has the benefit of being guaranteed not to create any inconsistencies, for it is built into the definition that God has power only to perform those actions such that it is possible that he perform them. However, to adopt this strategy is to give up on the project of providing a general analysis of omnipotence. Furthermore, this claim, on its own, does not answer the question of the Stone Paradox: is it possible for God to create a stone he cannot lift?
Peance:it is widely held that the prospects are not good for a consistent general definition or analysis of omnipotence in terms of acts
Peance: While there are no obvious contradictions involved in the Leibniz-Ross theory, there are a number of metaphysical consequences which some have thought odd and, indeed, absurd
Πηγές
Hoffman, Joshua and Gary Rosenkrantz. Omnipotence, 1998, doi:10.4324/9780415249126-K059-1. Routledge Encyclopedia of Philosophy, Taylor and Francis,
Hoffman, Joshua and Rosenkrantz, Gary, Omnipotence, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2017 Edition), Edward N. Zalta (ed.),
Pearce, Kenneth L. Omnipotence The Internet Encyclopedia of Philosophy (IEP) accesdate = 15/5/2018
Martin, Michael, επιμ. (2006). The Cambridge Companion to Atheism. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-52184270-0. OL 22379448M.
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
