Μουχάμαντ Ζία-Ουλ-Χακ

Ο Μουχάμαντ Ζία-Ουλ-Χακ (Muhammad Zia-ul-Haq) (12 Αυγούστου 1924 - 17 Αυγούστου 1988) ήταν Πακιστανός στρατιωτικός και πολιτικός, ο 6ος και πλέον μακρόβιος πρόεδρος στην ιστορία του Πακιστάν από το 1978 έως το 1988, αλλά και δικτάτορας της χώρας.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ζία αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Νέο Δελχί, όπου σπούδασε Οικονομικά. Το 1947 επέστρεψε στη χώρα του, αφού προηγουμένως είχε πολεμήσει ως αξιωματικός με τις βρετανικές δυνάμεις στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πολεμική δράση

Διακρίθηκε στον πόλεμο με την Ινδία το 1965 και ως εκπαιδευτής των στρατευμάτων της Ιορδανίας στα 1970, με αποτέλεσμα να διοριστεί επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων του Πακιστάν από τον πρωθυπουργό Ζούλφικαρ Άλι Μπούτο στα 1976, παρακάμπτοντας άλλους αξιωματούχους[1]. Τον Ιούλιο της επόμενης χρονιάς ανέτρεψε με στρατιωτικό πραξικόπημα τον Μπούτο και επέβαλε στρατιωτικό νόμο[2] Ο Μπούτο εκτελέστηκε δυο χρόνια αργότερα, καθώς το Ανώτατο Δικαστήριο του Πακιστάν τον καταδίκασε για ηθική αυτουργία στη δολοφονία πολιτικού του αντιπάλου, μια δίκη για την οποία ο Ζία δεν μπόρεσε να πείσει την εγχώρια και τη διεθνή κοινή γνώμη ότι διενεργήθηκε με δίκαιους όρους[3]
Προεδρία

Αναλαμβάνοντας προεδρικά καθήκοντα το 1978, ο Ζία Ουλ Χακ διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον πόλεμο της ΕΣΣΔ με το γειτονικό Αφγανιστάν (1979), αλλά και στην επόμενη τοπική σύρραξη, τον πόλεμο του Ιράν με το Ιράκ.

Απολαμβάνοντας της στήριξης των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας, ο Ζία στάθηκε αρωγός των Αφγανών φανατικών μαχητών εναντίον των σοβιετικών στρατευμάτων, καθ' όλη σχεδόν τη διάρκεια της δεκαετίας του 80. Η σύρραξη οδήγησε τελικά σε ήττα των Ρώσων το 1989, ενώ ένα τεράστιο κύμα προσφύγων κατέκλυσε τις γειτονικές χώρες, κύρια όμως τις Πακιστανικές επαρχίες. Στις εξωτερικές σχέσεις, ο Ζία ανάπτυξε δεσμούς με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα, επιδιώκοντας παράλληλα να αναδείξει τη χώρα του σε σημαίνοντα παράγοντα του Αραβικού Κόσμου. Την ίδια στιγμή όμως οι σχέσεις του Πακιστάν με την Ινδία έγιναν δυσχερέστερες, ύστερα από κατηγορίες των Ινδών για ανάμειξη του Πακιστάν στις εσωτερικές τους υποθέσεις. Στα εγχώρια ζητήματα, ο Ζία επέφερε νομοθετικές τροποποιήσεις επιδιώκοντας να ενθαρρύνει τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, κάτι που προκάλεσε έντονες αντιθέσεις μεταξύ ισλαμιστών και οπαδών του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους. Επίσης, ευνόησε το Πυρηνικό Πρόγραμμα του Πακιστάν και προώθησε την εκβιομηχάνιση και την απελευθέρωση του εμπορίου, βοηθώντας την οικονομία να αποκτήσει μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης[4][5]

Στα 1985 και μετά τις εκλογές που διενέργησε, ο Ζία ανέθεσε την πρωθυπουργία της χώρας στον [Μοχάμετ Τζουνέτζο]] (Muhammad Junejo), συγκεντρώνοντας όμως ο ίδιος στο πρόσωπό του περισσότερες προεδρικές εξουσίες, χάρις στην 8η κατά σειρά τροποποίηση του Συντάγματος.[6]
Θάνατος

Στα τέλη του 1987 ο Ζία απόλυσε την κυβέρνηση και προκήρυξε νέες εκλογές, για το Νοέμβριο του 1988 αλλά δεν πρόλαβε να τις πραγματοποιήσει. Στις 17 Αυγούστου του 1988 σκοτώθηκε μαζί με αρκετά μέλη του στρατιωτικού του επιτελείου και δυο αμερικανούς διπλωματικούς υπαλλήλους, κατά τη συντριβή του αεροσκάφους στο οποίο επέβαιναν, κοντά στην περιοχή του Μπαχαβαλπούρ (Bahawalpur ).

Ο Ζία Ουλ Χακ παραμένει αμφιλεγόμενο πρόσωπο στην ιστορία της χώρας του, καθώς πολλοί του πιστώνουν επιτυχίες στην εξωτερική και την οικονομική πολιτική, ενώ στον αντίποδα αρκετοί τον χρεώνουν με παραβιάσεις των δημοκρατικών-συνταγματικών ελευθεριών και αναταραχές στην κοινωνική-θρησκευτική ζωή που προκάλεσαν οι αυθαίρετες παρεμβάσεις του[7]
Παραπομπές

a b Amin, Abdul Hafiz. "Remembering Our Warriors: Babar The Great". Interview with Major-General baber. Defence Journal of Pakistan.
Rafiq Dossani (2005). Prospects for Peace in South Asia. Stanford University Press. pp. 46–50. ISBN 978-0-8047-5085-1.
a b c Story of Pakistan. "Ouster of Zulfikar Ali Bhutto" (PHP).
Khanna, Sushil Khanna. "The Crisis in the Pakistan Economy". Sushil Khanna.
Η παραδοξότητα στη σύγκριση δικτατοριών-δημοκρατιών
GoPak, Government of Pakistan. "The Eight Amendment". Constitution of Pakistan.
"Pakistan's abused Ahmadis". The Economist (London). 13-1-2010.