Ο Πίτερ Φρανς ντε Χρέμπερ (ολλανδικά: Pieter Fransz de Grebber, 1600 - 1652/53[8]) ήταν Ολλανδός ζωγράφος της Χρυσής Ολλανδικής Εποχής στη ζωγραφική.
Βιογραφία
Ο ντε Χρέμπερ γεννήθηκε στο Χάαρλεμ περί το 1600[9] Σε άλλη πηγή αναφέρεται ως έτος γέννησης το 1603.[10] Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Φρανς Πίτερ ντε Χρέμπερ (1573–1643), ζωγράφου και χαράκτη από το Χάαρλεμ και της Χίλλεχαρτ φαν Λάινχοφεν (Hillegart van Lijnhoven).[10] Αδελφοί του ήταν οι επίσης ζωγράφοι Μαρία ντε Χρέμπερ και Άλμπερτ ντε Χρέμπερ.[11] Η θυγατέρα της Μαρίας αργότερα παντρεύτηκε τον ζωγράφο Χάμπριιλ Μέτσου.[10] Ο άλλος αδελφός του, Μαουρίτς, έγινε χρυσοχόος. Η οικογένεια ντε Χρέμπερ ήταν Καθολική και διατηρούσε ισχυρούς δεσμούς με τον κλήρο, ο Φρανς, μάλιστα, είχε παράσχει καταφύγιο στον ιερέα του Άμστερνταμ Σίμον φαν Λίντελοο (Simon van Linteloo) στην κατοικία της οικογένειας και του επέτρεψε ακόμη και να εκτελέσει θεία λειτουργία εκεί. Ο Πίτερ ήταν φίλα προσκείμενος προς τον ιερέα της θρησκευτικής κοινότητας Begijnhof, Γιαν Άλμπερτς Μπαν (Jan Albertsz Ban, 1597/98-1644). αναγνωρισμένου μουσικολόγου, με τον οποίο δεν μοιραζόταν μόνον το ενδιαφέρον του για τη μουσική, αλλά αγόρασε και ένα σπίτι στο αρχιτεκτονικό συγκρότημα (béguinage) της κοινότητας, στο οποίο έμεινε για όλη την υπόλοιπη ζωή του[12]
"Δάσκαλοί" του στην εκμάθηση της ζωγραφικής τέχνης ήταν ο πατέρας του και ο Χέντρικ Χόλτζιους.[11] Ο Τεόντορους Σχρεφέλιους (Theodorus Schrevelius, 1572–1649) στο έργο του Harlemias αναφέρει ότι "ο Πίτερ έμαθε να ζωγραφίζει από τον πατέρα του, αλλά σύντομα τον ξεπέρασε" ("Maer Pieter Grebber heeft sijn Vader Grebber verde over-treft.", Theodorus Schrevelius, Harlemias… (Haarlem, 1648), 382) και, όπως αναφέρει ο ίδιος, συνέχισε τις σπουδές του με τον επιφανή ζωγράφο, σχεδιαστή και χαράκτη Χέντρικ Χόλτζιους "με μεγάλη επιτυχία".[10]
Ο Φρανς ντε Χρέμπερ είχε ασχοληθεί και με το εμπόριο έργων τέχνης και το 1618 πηγαίνοντας στην Αμβέρσα πήρε τον Πίτερ μαζί του. Εκεί έκανε τη γνωριμία του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς και του έργου του από "πρώτο χέρι".[12] Ο Φρανς ήταν ο διαμεσολαβητής μιας δοσοληψίας μεταξύ του Ρούμπενς και του Άγγλου πρεσβευτή στη Χάγη Σερ Ντάντλεϊ Κάρλτον (Dudley Carleton) το ίδιο έτος, η οποία αφορούσε την πώληση του πίνακα Ο Δανιήλ στον λάκκο των λεόντων του Ρούμπενς.[13] Ο ντε Χρέμπερ είχε συναντήσει τον Ρούμπενς στην πρώτη επίσκεψη του καλλιτέχνη στη βόρεια Ολλανδία τον Ιούνιο του 1612.[14] Η πώληση ολοκληρώθηκε και, μέσω του Κάρλτον, ο πίνακας έφθασε στον βασιλέα Κάρολο Α΄ της Αγγλίας.[10]
Ο Πίτερ έλαβε αξιόλογες παραγγελίες τόσο στο Χάαρλεμ όσο και από τον πρίγκηπα Φρέντερικ Χέντρικ της Οράγγης, ασχολούμενος με τη διακόσμηση κτισμάτων που ανήκαν στον πρίγκηπα, όπως το περίπτερο Huis Honselaarsdijk και το Huis ten Bosch.[10] Είχε αρχίσει να ζωγραφίζει νωρίς, ήδη από το 1622 (Η μητέρα και το βρέφος, σήμερα στο Μουσείο Φρανς Χαλς του Χάαρλεμ και Caritas, σήμερα στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Χιούστον). Ωστόσο μέλος στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά του Χάαρλεμ έγινε μόνον το 1632.[11] Αν και δεν τεκμηριώνεται κάτι τέτοιο, είναι πιθανόν να εργάστηκε στη Δανία και ο πίνακάς του Γιορτή του Μπελσάζαρ του 1625 έγινε στο κάστρο Γκόττορφ του Σλέσβιχ, το οποίο τότε ανήκε στη Δανία. Ο πατέρας του ήταν μέλος της Συντεχνίας Schoon-Vaerders στο Χάαρλεμ, μιας αδελφότητας που είχε ιδρυθεί από εμπόρους που είχαν δοσοληψίες με την περιοχή Σκάνε (Skane) της νότιας Σουηδίας, η οποία επίσης τότε ανήκε στη Δανία.[12]
Ο Πίτερ ντε Χρέμπερ δεν νυμφεύτηκε ποτέ και απεβίωσε στην οικία του στο Béguinage του Χάαρλεμ κάπου μέσα στο χρονικό διάστημα μεταξύ 24 Σεπτεμβρίου 1652 και 29 Ιανουαρίου 1653, ημερομηνία κατά την οποία πωλήθηκε το σπίτι του.[12] Μαθητές του διετέλεσαν οι Χέρμπραντ Μπαν, Νικολάες Μπέρχεμ, Έχμπερτ φαν Χέιμσκερκ και Ντιρκ Χελμμπρέικερ.[11] Είχε καταρτίσει και διαθήκη, αλλά ούτε αυτή ούτε κάποια απογραφή της περιουσίας του έχουν διασωθεί.[12]
Έργο
Ο Πίτερ ντε Χρέμπερ δλέχτηκε πολλές επιρροές, αρχικά από τον Ρούμπενς[15] , αλλά και από τους "Καραβατζιστές της Ουτρέχτης", ακόμη και από τον Ρέμπραντ. Ωστόσο κατάφερε να αναπτύξει το δικό του, ιδιαίτερα προσωπικό ύφος. Ασχολήθηκε κατά κύριο λόγο με θέματα ιστορικού περιεχομένου, αλλά ζωγράφισε και μερικές προσωπογραφίες. Μαζί με τον Σάλομον ντε Μπράι αποτέλεσαν τους προδρόμους της "κλασικής Σχολής του Χάαρλεμ", δημιουργώντας έργα που χαρακτηρίζονται από καλά οργανωμένη σαφήνεια και ελαφρές αποχρώσεις.
Το 1649 ο ντε Χρέμπερ εξέδωσε την πραγματεία "Regulen welcke by een goet Schilder en Teyckenaar geobserveert en achtervolght moeten werden" (κανόνες που ο καλός ζωγράφος και ο Δάσκαλος του σχεδίου θα πρέπει να έχουν υπόψιν), στην οποία εξηγεί τους ένδεκα σημαντικούς κανόνες που, όπως πίστευε, θα πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν οι κλασικοί καλλιτέχνες.[12] Σχεδόν όλοι είναι παρμένοι από το Schilder-boeck του Κάρελ φαν Μάντερ, έργο στο οποίο τα έργα με ιστορικό περιεχόμενο καταλαμβάνουν την πρώτη θέση στη θεματική ιεραρχία της ζωγραφικής.
Εκτός από τους πίνακες, δημιούργησε και αρκετά σχέδια και μερικά χαρακτικά.[12]
Φωτοθήκη
Έργα του Πίτερ ντε Χρέμπερ
Ο Ελισαίος (δεξιά) αρνείται τα δώρα του Νααμάν
ΤΟ Χάαρλεμ δέχεται ξίφος για την ασπίδα του από τον Γερμανό Αυτοκράτορα ως ευχαριστία για τη νίκη στη Δαμιέττη κατά την Ε΄ Σταυροφορία. Η σκηνή είναι γνωστή σήμερα ως "Ο θρύλος της ασπίδας του Χάαρλεμ". Μουσείο Φρανς Χαλς
Φιλανθρωπία. Μουσείο Καλών Τεχνών Χιούστον
Ο Σχρεβέλιους με την οικογένειά του στο τραπέζι. Μουσείο Άμστερνταμ
Οι μουσικοί. Μουσείο Καλών Τεχνών Μπιλμπάο
Το μουσικό τρίο. Ιδιωτική συλλογή.
Ο Άγιος Αυγουστίνος. Μουσείο Καλών Τεχνών της Ναρμπόν
Η οικογένεια
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. 130118257. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2015.
(Αγγλικά, Bokmål, Σουηδικά, Φινλανδικά, Δανικά, Εσθονικά) KulturNav. 476686fe-c73b-4a2e-a263-f23157301327. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
ECARTICO. 3346. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Δανικά, Αγγλικά) Kunstindeks Danmark. 2481. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γαλλικά) AGORHA. 130879. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Artnet. pieter-fransz-de-grebber. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
artist list of the National Museum of Sweden. 12 Φεβρουαρίου 2016. kulturnav.org/476686fe-c73b-4a2e-a263-f23157301327. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016.
Μεταξύ 24 Σεπτεμβρίου 1652 και 29 Ιανουαρίου 1653
Biography portal of the Netherlands, Pieter Fransz de Grebber
Online catalogue of The Leiden Collection, edited by Arthur K. Wheelock Jr.
Pieter de Grebber in the RKD
Web Gallery of Art, GREBBER, Pieter de
Alchetron free Social Encyclopedia, Pieter de Grebber
R. de Smet, Een nauwkeurige datering van Rubens’ eerste reis naar Holland in 1612, Jaarboek van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (1977), 199–218, όπως αναγράφεται στον ιστοχώρο The Leiden Collection
de zeventiende-eeuw/dze.10120/ De Zeventiende Eeuw: Marloes W. Hemmer, Artistic transmission in the Low Countries. De Grebber's creative imitation of Rubens
Περαιτέρω ανάγνωση
Bijlage Vrij Nederland, September 1999 (Available free of charge in museum Boijmans Van Beuningen during the exhibition "Dutch Classicism - the other face of the Golden Century").
de zeventiende-eeuw/dze.10120/ De Zeventiende Eeuw: Marloes W. Hemmer, Artistic transmission in the Low Countries. De Grebber's creative imitation of Rubens
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Works at WGA
Biography at lib-art.com
Works and literature at PubHist
Vermeer and The Delft School, a full text exhibition catalog from The Metropolitan Museum of Art, which has material on Pieter de Grebber
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
