Φίλιπς Βάουβερμαν

Ο Φίλιπς Βάουβερμαν (ολλανδικά: Philips Wouwerman, αναφερόμενος συχνά και ως Philips Wouwermans, βαπτ. 24 Μαΐου 1619 - 19 Μαΐου 1668) ήταν Ολλανδός ζωγράφος της Χρυσής Ολλανδικής Εποχής στη ζωγραφική. Ζωγράφιζε τοπία, σκηνές κυνηγίου και σκηνές μάχης.

Βιογραφία και έργο

Ο Βάουβερμαν ήταν ένας από τους πλέον ευέλικτους και παραγωγικούς καλλιτέχνες της Χρυσής Ολλανδικής Εποχής. Με βάση το καλλιτεχνικό περιβάλλον και την παράδοση της γενέτειράς του, Χάαρλεμ, ο Βάουβερμαν είχε σημαντική και ιδιαίτερα επιδραστική συμβολή στην Ολλανδική ζωγραφική του 17ου αιώνα. Οι πίνακές του εμφάνιζαν μεγάλη ζήτηση καθ' όλη τη διάρκεια του βίου του και απέκτησαν ακόμη μεγαλύτερη μετά τον 18ο αιώνα. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, πρώην πριγκηπικές συλλογές τέχνης, όπως στη Δρέσδη και στην Αγία Πετρούπολη εξακολουθούν να μαρτυρούν αυτόν τον ευρέως διαδεδομένο θαυμασμό της τέχνης του Βάουβερμαν.[21]
Το λευκό άλογο (1646), Ρέικσμουζεουμ

Γεννημένος στο Χάαρλεμ το 1619, γιος ενός αφανούς ζωγράφου με το όνομα Πάουβελς Γιόοστς Βάουβερμαν (Pouwels Joostsz. Wouwerman), δεν είναι γνωστά πολλά στοιχεία σχετικά με την καλλιτεχνική του εκπαίδευση. Σύμφωνα με τον Κορνέλις ντε Μπι, σπούδασε με τον Φρανς Χαλς, αλλά το ιδιαίτερο ύφος του Χαλς δεν άφησε κανένα σημάδι στο έργο του Βάουβερμαν.[21] Εκτός μιας σύντομης διαμονής του στο Αμβούργο κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1630, ο Βάουβερμαν φαίνεται ότι έζησε ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή του στο Χάαρλεμ, όπου ήταν ευκατάστατο μέλος της κοινωνίας της πόλης και απεβίωσε σ' αυτήν σε ηλικία μόλις 48 ετών.[21] Έγινε μέλος στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά του Χάαρλεμ το 1640 και ανέλαβε μερικά επίσημα αξιώματα στη συνέχεια..[22] Εργάστηκε, επίσης, ως κτηματομεσίτης στη γενέτειρά του, όπως αναφέρουν πολλά σχετικά έγγραφα της πόλης.

Ο Βάουβερμαν ξεκίνησε την καλλιτεχνική του σταδιοδρομία φιλοτεχνώντας απλές απεικονίσεις της καθημερινής ζωής, ακολουθώντας την παράδοση των bamboccianti όπως ο Πίτερ φαν Λερ.[21] Τα έργα του της δεκαετίας του 1640 συχνά απεικονίζουν μια κεκλιμένη λωρίδα γης με ένα δένδρο να παίζει τον ρόλο του "repoussoir" (αντικείμενο που τραβά το βλέμμα του θεατή) και μορφές που συνοδεύονται από άλογα.[21] Κατά τα επόμενα τριάντα χρόνια ανέπτυξε προσωπικό ύφος, ζωγραφίζοντας μεγάλο εύρος θεμάτων, από ρωπογραφίες και τοπία ως σκηνές μάχης και θρησκευτικές σκηνές (σκηνές με εφίππους, κυνηγετικές εξορμήσεις, τοπία με ταξιδιώτες, μάχες ιππικού και στρατιωτικές κατασκηνώσεις, πανηγύρια χωρικών κτλ.). Αξιοσημείωτη είναι η ικανότητά του στην απεικόνιση αλόγων κάθε ράτσας που απεικονίζονται εν κινήσει. Ο Φλαμανδός ιστορικός τέχνης Φρεντερίκ Ντυπάρκ (Frederik J. Duparc) αποκαλεί τον Βάουβερμαν "αναμφίβολα ως τον τελειότερο και πλέον επιτυχημένο Ολλανδό ζωγράφο αλόγων τυ 17ου αιώνα".[21] Τα αριστουργήματα της καλύτερης περιόδου του (περί το 1650 - 1660) είναι αδιαμφισβήτητα υψηλής ποιότητας και συνδυάζουν όμορα φανταστικά τοπία των χωρών του Νότου με τυπική ολλανδική ατμόσφαιρα. Οι πίνακες του Βάουβερμαν χαρακτηρίζονται από υποτονικά χρώματα, δροσερή ατμόσφαιρα και πληθώρα από πνευματώδεις, υποκειμενικές λεπτομέρειες.

Ο Βάουβερμαν απεβίωσε στο Χάαρλεμ.[21]

Η πρώτη έκθεση αφιερωμένη στο έργο του πραγματοποιήθηκε στο Κάσσελ, στην Πινακοθήκη Παλαιών Δασκάλων και στη συνέχεια στο Μαουριτσχάους της Χάγης το 2009/10.
Οικογένεια
Αναπαλαιωμένο αναγεννησιακό σπίτι, κτισμένο πάνω στο παλιότερο σπίτι του Βάουβερμαν, με αναμνηστική πλάκα στην πρόσοψη

Σε νεαρή ηλικία ο Βάουβερμαν νυμφεύτηκε την Άννα Πίτερς φαν Μπρούκχοφ (Anna Pietersz. van Broeckhoff), με την οποία απέκτησαν δέκα τέκνα. Ζούσαν σε σπίτι της οδού Bakenessergracht, όπου είχαν κατοικήσει και άλλοι ζωγράφοι πριν από αυτόν, όπως οι Κορνέλις Χέρριτς Ντέκερ και Χέντρικ ντε Μάιερ. Από τα τέκνα τους επέζησαν επτά και ύστερα από τον θάνατο της μητέρας τους, το 1670, κληρονόμησαν σημαντική περιουσία.[21]
Δημιουργία πινάκων

Στον κατάλογο (Catalogue raisonné (1829/1842)) του Τζων Σμιθ καταγράφονται περίπου 800 έργα του Βάουβερμαν. Στον επαυξημένο Κατάλογο του Κορνέλις Χοφστέντε ντε Χρόοτ (Cornelis Hofstede de Groot) του 1908, ο αριθμός αυτός επεκτείνεται στους 1200. Στον πρόσφατα εκδοθέντα Catalogue raisonné της Μπίργκιτ Σουμάχερ (Birgit Schumacher), του 2006, ως αυθεντικά έργα του καταγράφονται μόνον 570 πίνακες, καθώς πολλοί από αυτούς που ανέφερε ο ντε Χρόοτ στην πραγματικότητα είχαν δημιουργηθεί από οπαδούς και μιμητές του σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι Γιαν και Πίτερ, μικρότεροι αδελφοί του Φίλιπς, συχνά θεωρούνται ως οπαδοί του, των οποίων οι πίνακες φαίνεται ότι είχαν αποδοθεί στον Φίλιπς. Και πράγματι, το έργο του Πίτερ (1623 - 1682) εμφανίζει σαφώς την επιρροή του Φίλιπς στο εύρος των θεμάτων, αλλά υφολογικά ο Πίτερ ανέπτυξε το τελείως δικό του ύφος. Ο Γιαν (1629–1666) ήταν ένας μάλλον αυτόνομος τοπιογράφος. Από τους αμέτρητους οπαδούς του, οι πλέον ταλαντούχοι καλλιτέχνες που μιμήθηκαν το ύφος του Φίλιπς ήταν οι Γιαν φαν Χούχτενμπουργκ (1647–1733), οι αδελφοί Γιαν Φρανς φαν Μπρέντελ και Γιόζεφ φαν Μπρέντελ (1688–1739) καθώς και ο Κάρελ φαν Φάλενς(1683–1733).[23]

Καταγεγραμμένοι μαθητές του ήταν οι Γιοχάννες φαν ντερ Μπεντ, Χέντρικ Μπέρκμαν, Έντουαρντ Ντουμπόις, Νίκολας Φίκε, Μπάρεντ Χελ, Άντονι ντε Χεν, Εμάνουελ Μουράντ, Μαρίας Σέιτς, Κορτ Βότχολντ και οι μικρότεροι δύο αδελφοί του.[22]
Επιλεγμένα έργα

Το λευκό άλογο, πάνελ, 43,9 x 37,6 cm, Άμστερνταμ, Ρέικσμουζεουμ
Άλογο και ιππέας που ξεπέζεψε, πάνελ, 32,3 x 36,2 cm, 1646, Λειψία, Museum der bildenden Künste
Τοπίο με ποταμό και λουόμενους, καμβάς, 59 x 82 cm, Βιέννη, Συλλογή του πρίγκηπα του Λιχτενστάιν
Πανηγύρι χωρικών σε εκτεταμένο τοπίο, καμβάς, 70 x 112 cm, 1653, Μινεάπολις, Ίδρυμα Τεχνών Μινεάπολης
Χειμερινό τοπίο με ξύλινη γέφυρα, πάνελ, 28,5 x 36,5 cm, Πινακοθήκη Κρατικών Μουσείων Βερολίνου
Στάβλος αλόγων, καμβάς, 47 x 67 cm, Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου
Σχολή ιππασίας και τόπος ποτίσματος, καμβάς, 82,5 x 127 cm, Βιέννη, Kunsthistorisches Museum
Αναχώρηση για το κυνήγι, πάνελ, 45 x 64 cm, Πινακοθήκη Παλαιών Δασκάλων Δρέσδης
Τοπίο με συντροφιά που κυνηγά με γεράκι, καμβάς, 76 x 105 cm, Μαδρίτη, Μουσείο Πράδο
Μάχη σε ορεινό φρούριο, καμβάς, 69 x 82 cm, Πινακοθήκη Παλαιών Δασκάλων Δρέσδης
Ιππικό στο παράπηγμα του ποτοπώλη, πάνελ, 49,5 x 44,4 cm, Λονδίνο, Ανάκτορο του Μπάκιγχαμ
Κυρία και Κύριος σε λιμάνι, καμβάς, 51 x 71,3 cm, Μουσείο Ερμιτάζ
Η Ανάληψη του Χριστού, καμβάς, 85 x 68 cm, Μπράουνσβαϊγκ, Μουσείο Herzog Anton Ulrich

Παραπομπές

«Philip Wouwerman». Biografisch Portaal. 73351794.
(Αγγλικά) SNAC. w6vj3d8s. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Web umenia. www.webumenia.sk/autor/11921. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2018.
Lord Byron and his Times. PhWouwe1668. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Δανικά, Αγγλικά) Kunstindeks Danmark. 1969. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Artnet. philips-wouwerman. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Ολλανδικά) Digital Library for Dutch Literature. wouw007. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Athenaeum. 3093. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
ECARTICO. 8425. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης του Λονδίνου. 9952. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
nelson atkins. 6613. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Μουσείο Σταίντελ. wouwerman-philips. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Εθνική Πινακοθήκη της Βικτώρια. 1333. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
ArtCyclopedia. wouwerman_philips. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Consortium of European Research Libraries. cnp00544569. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Saint Louis Art Museum. 14965. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00199092. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb149531578. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Philips Wouwerman». RKDartists. 85690.
artist list of the National Museum of Sweden. 12 Φεβρουαρίου 2016. kulturnav.org/3d8aea71-3298-4418-885f-c960010b7228. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2016.
Duparc, Frederik J. "Wouwerman, Philips." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Retrieved February 23, 2014
Philips Wouwerman στο RKD

Chisholm 1911, σελ. 838.

Πηγές

Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Wouwerman, Philip» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 28 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 838

Περαιτέρω ανάγνωση

Philips Wouwerman (1619-1668). Exhibition Catalogue, Museumslandschaft Hessen Kassel/ Royal Picture Gallery Mauritshuis, The Hague, 2009/2010, ISBN 978-90-400-8592-5
Birgit Schumacher, Philips Wouwerman. The Horse Painter of the Golden Age, Davaco Publishers, Doornspijk 2006, ISBN 90-70288-67-2
Frederik J. Duparc, "Philips Wouwerman, 1619-1668", in: Oud Holland, 1993, vol. 107, no. 3, pp. 257–286
Birgit Schumacher, Studien zu Werk und Wirkung Philips Wouwermans', Diss. Munich 1989
Cornelis Hofstede de Groot, Beschreibendes und kritisches Verzeichnis der Werke der hervorragendsten holländischen Maler des XVII. Jahrhunderts, vol. 2, Esslingen and Paris 1908 (Reprint: Teaneck, NJ: Somerset House, 1976; A Catalogue Raisonné of the Works of the Most Eminent Dutch Painters of the Seventeenth Century, vol. 2)
John Smith, A Catalogue Raisonné of the Works of the Most Eminent Dutch, Flemish and French Painters, vol. 1, pp. 199–412 and vol. 9, pp. 137–233, London 1829 and 1842

Δείτε επίσης

Ζωγραφική της ολλανδικής Χρυσής Εποχής
Κατάλογος Ολλανδών ζωγράφων

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

www.wouwerman.org Works by Philips Wouwerman
www.birgitschumacher.com Information on the catalogue raisonné of the paintings by Philips Wouwerman
Works and literature

Ολλανδοί

Εγκυκλοπαίδεια Ολλανδίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License