Με το συμβατικό όνομα Δάσκαλος του Θρύλου της Αγίας Αικατερίνης (Master of the Legend of Saint Catherine, fl. 1470-1500) είναι γνωστός Φλαμανδός ζωγράφος που δραστηριοποιήθηκε κατά τα τέλη του 15ου αιώνα και τις αρχές του 16ου, κατά πάσα πιθανότητα στις Βρυξέλλες. Ονομάστηκε έτσι από τον ιστορικό της τέχνης Μαξ Γιάκομπ Φριντλέντερ, ο οποίος τον ταύτισε με το δημιουργό ενός πάνελ με σκηνές από το Θρύλο της Αγίας Αικατερίνης (Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου, Βρυξέλλες), που αποτελούσε πιθανόν κεντρικό τμήμα ενός τρίπτυχου ή μέρος μιας σειράς σκηνών[1]. Άλλα έργα που αποδίδονται στον ίδιο ζωγράφο είναι το τρίπτυχο Μυστικός Δείπνος (περ. 1475-85, Grootseminarie, Μπρυζ), το κεντρικό τμήμα του Τρίπτυχου με τα Θαύματα του Χριστού (περ. 1492-5, Εθνική Πινακοθήκη Βικτώριας, Μελβούρνη), ο πίνακας Η Παρθένος και το βρέφος με την Αγία Βαρβάρα και την Αγία Αικατερίνη (περ. 1490, Capilla Real, Γρανάδα), ορισμένες σκηνές από το το ρετάμπλ του Ιώβ (Μουσείο Βάλραφ-Ρίχαρντς, Κολωνία), μια Σταύρωση (περ. 1475-85, Μουσείο του Πράδο), τα έργα Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και Υπαπαντή (Εθνικό Μουσείο του Μπαργκέλο, Φλωρεντία), η Προσκύνηση των Μάγων (Ελβετία, ιδιωτική συλλογή) και η Γέννηση (περ. 1491-1500, Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου, Βρυξέλλες).
Η σκηνή του πολλαπλασιασμού των άρτων και των ιχθύων που φιλοτέχνησε για το τρίπτυχο της Μελβούρνης διακρίνεται για ορισμένα τυπικά χαρακτηριστικά του Δασκάλου. Το ύφος του είναι έντονα επηρεασμένο από την τεχνοτροπία του Ρόχιερ φαν ντερ Βάιντεν, και ειδικότερα η φιγούρα της γυναίκας στο αριστερό άκρο πιθανόν αποτελεί αντίγραφο της Μαρίας Μαγδαληνής από τον Θρήνο για τον Χριστό (περ. 1460-64, Μαουριτσχάους, Χάγη) του φαν ντερ Βάιντεν[2]. Τριγωνικού σχήματος πρόσωπα, με αμυγδαλωτά μάτια και υπερμεγέθη αυτιά, συνιστούν τυπικά γνωρίσματα της μορφολογίας του, ενώ και η παρουσία σκυλιών ως πρόσθετα διακοσμητικά στοιχεία της σύνθεσης θεωρείται ενδεικτική έργων του Δασκάλου, καθώς το ίδιο μοτίβο συναντάται και σε άλλες δημιουργίες του, όπως στο πάνελ του Θρύλου της Αγίας Αικατερίνης και στον Μυστικό Δείπνο. Οι μορφές στους πίνακές του αντλούν από τον φαν ντερ Βάιντεν, απεικονίζονται όμως γενικά πιο δύσκπαμπτες. Στη σκηνή για το τρίπτυχο της Μελβούρνης, ιδιαίτερη φροντίδα δίνεται σε διακοσμητικές λεπτομέρειες, καθώς και στην απεικόνιση των φυτών και γενικότερα του τοπίου στο βάθος της σύνθεσης. Τόσο για το τρίπτυχο της Μελβούρνης όσο και για το ρετάμπλ του Ιώβ, συνεργάστηκε με τον Δάσκαλο του Θρύλου της Αγίας Βαρβάρας[3].
Οι εμφανείς αναφορές στο έργο του φαν ντερ Βάιντεν οδήγησε τον Φριντλέντερ στην ταύτισή του με τον γιο του, Πιέτερ φαν ντερ Βάιντεν, ο οποίος ανέλαβε το εργαστήριο του πατέρα του. Το γεγονός πως υπάρχουν ομοιότητες στο έργο του Δασκάλου με χαρακτηριστικά από ολόκληρη σχεδόν τη δημιουργική περίοδο του φαν ντερ Βάιντεν καθιστά πιο πιθανή την υπόθεση να ήταν κάποιο συγγενικό του πρόσωπο, γιος ή κληρονόμος, παρά κάποιος από τους μαθητές του που πιθανότατα θα είχε επηρεαστεί από μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο του έργου του φαν ντερ Βάιντεν[4].
Παραπομπές
Friedländer (1971), σελ. 57
Perier-D’Ieteren (1994)
Hans M. Schmidt, et al. "Masters, anonymous, and monogrammists." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press, ανακτήθηκε 10 Ιουνίου 2016
Friedländer (1971), σελ. 60
Πηγές
Friedländer, M. J. (1971). Early Netherlandish Painting, Vol. ΙV, New York: Praeger
Perier-D’Ieteren, C. "Contributions to the Study of the Melbourne Triptych II", A. Bull. Victoria, vol. 34 (1994), σελ. 5–24
Hans M. Schmidt, et al. "Masters, anonymous, and monogrammists." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press, ανακτήθηκε 10 Ιουνίου 2016
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
