Ο Γιαν φαν Άμστελ (ολλανδικά: Jan van Amstel, αναφερόμενος επίσης και ως Jan de Hollander ή Jan Aertszone van Amstel, μεταξύ 1490 και 1510 - μεταξύ 1537 και 1544[3][4] ήταν Ολλανδός ζωγράφος της Αναγέννησης.
Ο Γιαν φαν Άμστελ γεννήθηκε στο Άμστερνταμ. Λίγο πριν ή κατά το 1528 μετοίκησε στην Αμβέρσα και το ίδιο έτος έγινε μέλος στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά της πόλης. Νυμφεύτηκε την Αντριάνα φαν Ντόρνικε, θυγατέρα του Γιαν φαν Ντόρνικε, η οποία, μετά τον θάνατο του ζωγράφου παντρεύτηκε εκ νέου και γέννησε τον ζωγράφο Χίλλις φαν Κόνινξλοο. Πιθανολογείται ότι ήταν, επίσης, ο μεγαλύτερος αδελφός του Πίτερ Έρτσεν και γαμπρός του Πίτερ Κούκε φαν Ελστ[4]. Δεν είναι περισσότερα στοιχεία γνωστά για τη ζωή του, εκτός του ότι απεβίωσε στην Αμβέρσα.
Είναι πιθανόν να ταυτίζεται με τον ζωγράφο που είναι γνωστός με το συμβατικό όνομα "μονογραμμιστής του Μπράουνσβαϊγκ". Στο μουσείο της πόλης "Herzog Anton Ulrich" υπάρχει ένας πίνακας, το γεύμα των μοναχών, χάρη στον οποίο μερικοί άλλοι πίνακες θρησκευτικού περιεχομένου, προερχόμενοι από την Αμβέρσα, αποδόθηκαν στον ανώνυμο ζωγράφο. Από το 1884 και εντεύθεν, η έρευνα έχει επικεντρωθεί ανάμεσα σε δύο ζωγράφους: Τον Γιαν φαν Άμστελ και τον Γιαν Σάντερς φαν Χέμεσσεν. Τα έργα του φαν Χέμεσσεν χρονολογούνται μεταξύ 1531 και 1560 και δείχνουν έναν καλλιτέχνη, ο οποίος αρεσκόταν σε ισχυρές αντιθέσεις και στις υπερβολές (όπως οι πίνακές του Τωβίας (Μουσείο του Λούβρου) και Ο άσωτος Υιός (Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου). Από την άλλη, ο Γιαν φαν Άμστελ θεωρείται εξαιρετικός τοπιογράφος, αν και σήμερα διασώζονται λίγα έργα του, όπως Η άνοδος στον Γολγοθά (Μουσείο του Λούβρου) και Ο κατακλυσμός (ιδιωτική συλλογή, Βρυξέλλες).[5]
Ωστόσο, το μόνο που μπορεί ως τώρα να ειπωθεί ότι ο μονογραμμιστής ήταν ζωγράφος θρησκευτικών θεμάτων και δραστηριοποιήθηκε κατά την ίδια εποχή με τον Πίτερ Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο. Φέρει το μονόγραμμα "J. V. AMSL", όπως και ο πίνακάς του Η σίτιση των πέντε χιλιάδων ή Η σίτιση των πτωχών[4] Ο επίμαχος πίνακας απεικονίζει την παραβολή του συμποσίου, σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά, όπου οι πτωχοί καλούνται να συμμετάσχουν. Η παρουσία γιατρών στον πίνακα αποδεικνύει ότι ο καλλιτέχνης ήταν εξοικειωμένος με την ιατρική κοινότητα της Αμβέρσας.[5]
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. 129695149. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2015.
ECARTICO. 560. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Biografisch portaal van Nederland
Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης
Jean-Marie MARQUIS, « MONOGRAMMISTE DE BRUNSWICK (XVIe s.) », Encyclopædia Universalis [en ligne], ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2017. URL : http://www.universalis.fr/encyclopedie/monogrammiste-de-brunswick/
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Jan van Amstel page on Artcyclopedia
Info at the Netherlands Institute for Art History
Δείτε επίσης
Κατάλογος Ολλανδών ζωγράφων
Φλαμανδική ζωγραφική
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
