Ο Γιαν Ρόος (φλαμανδικά: Jan Roos), 1591, Αμβέρσα - 1638 Γένοβα ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, ο οποίος, μετά την εκπαίδευσή του στην Αμβέρσα εργάστηκε κυρίως στην Ιταλία, όπου έγινε γνωστός ως Giovanni Rosa. Ήταν γνωστός για τις νεκρές φύσεις με άνθη και λαχανικά, τους πίνακες με μυθολογικές και θρησκευτικές σκηνές και τα πορτρέτα του.. Το ύφος του στις νεκρές φύσεις του άσκησε έντονη επιρροή στην τέχνη των τοπικών καλλιτεχνών της Σχολής της Γένοβα.
Βιογραφία
Ο Γιαν Ρόος ήταν γιος εμπόρου. Σπούδασε ζωγραφική με τον Γιαν ντε Βελ Ι από το 1605. Το 1610 εισήλθε στο εργαστήριο του Φρανς Σνάιντερς, του σημαντικού ζωγράφου νεκρών φύσεων και ζώων, ο οποίος είχε πρόσφατα επιστρέψει από την Ιταλία.[12] Εκεί απέκτησε ειδικότητα στην απεικόνιση νεκρών φύσεων και ζώων.
Νεκρή φύση με φρούτα και λαχανικά
Το 1604 ταξίδεψε στη Γένοβα και στη συνέχεια στη Ρώμη, όπου παρέμεινε επί δύο σχεδόν χρόνια. Με πρόθεση να επιστρέψει στην Αμβέρσα ταξίδεψε προς τα εκεί το 1616, περνώντας από τη Γένοβα. Δεδομένης, όμως, της υψηλής ζήτησης που είχαν τα έργα του, απεφάσισε να μη συνεχίσει το ταξίδι της επιστροφής και παρέμεινε στη Γένοβα για το υπόλοιπο της ζωής του.[13]
Στη Γένοβα νυμφεύτηκε την Μπενεντέττα Καστανιέτο (Benedetta Castagneto). Ξεκίνησε τη λειτουργία εργαστηρίου, το οποίο ήταν το πιο πολυσύχναστο της φλαμανδικής κοινότητας στη Γένοβα. Ο κουνιάδος του, που είναι γνωστός μόνο με το ιταλικό του όνομα, Τζάκομο Λέτζι (Giacomo Legi), αλλά ήταν Φλαμανδός, μαθήτευσε στο εργαστήριό του. Πιθανότανα ο Ρόος ενθαρρύνθηκε να αναζητήσει την τύχη του στην Ιταλία ακολουθώντας τα βήματα των γιων του Δασκάλου του, Γιαν ντε Βελ, του Λούκας ντε Βελ (1591–1661) και του Κορνέλις ντε Βελ (1592–1667). Η Γένοβα ήταν ελκυστικός προορισμός για τους καλλιτέχνες, καθώς ο ανταγωνισμός μεταξύ τους δεν ήταν τόσο έντονος, όσο στη Ρώμη, στη Φλωρεντία και στη Βενετία ενώ, ταυτόχρονα, η Γένοβα ήταν πόλη που ευημερούσε με μεγάλο αριθμό δυνητικών πελατών και συλλεκτών.[14]
Ο Γιαν Ρόος σημείωσε σημαντική επιτυχία ως καλλιτέχνης, όπως φαίνεται από την παρουσία του ονόματός του σε απογραφές περιουσιών κατοίκων της πόλης.[15] Ο Ρόος παρέμεινε στη Γένοβα ως τον θάνατό του, το 1638.
Έργο
Ο Ρόος είναι περισσότερο γνωστός για τις νεκρές του φύσεις, αλλά διέπρεψε επίσης στη ζωγραφική ανθρώπινων μορφών και πορτρέτων. Είναι, επίσης, γνωστός για τους πίνακες με θρησκευτικές και μυθολογικές σκηνές. Ένα από τα αγαπημένα του θέματα ήταν η απεικόνιση σκηνών της αγοράς σε μεγάλη κλίμακα και η νεκρή φύση, που αποκάλυπτε το "χρέος" του στον Φρανς Σνάιντερς. Τα θέματα αυτά τα προσάρμοσε έτσι, ώστε να ταιριάζουν με τις τοπικές προτιμήσεις.
Σκηνή από την αγορά της πόλης
Η σύνθεσή του Σκηνή από την αγορά της πόλης είναι ένα παράδειγμα των σκηνών αγοράς σε μεγάλη κλίμακα. Στη σύνθεση αυτή ο Ρόος αποκαλύπτει τις τεχνικές που έμαθε στο εργαστήριο του Σνάιντερς για την όσο το δυνατό φυσικότερη απεικόνιση ζώων, ανθέων, πουλιών, εντόμων και φρούτων. Στη σύνθεση αυτή αποκαλύπτει, επίσης, την αξιοσημείωτη ικανότητα στην απεικόνιση μεγάλου εύρους υφών: Την χνουδάτη, λευκή υφή του φτερώματος των χηνών, τη γυαλιστερή επιφάνεια του χτυπημένου χάλκινου σκεύους, την "παγωμένη", ημιδιάφανη επιφάνεια των σταφυλιών και την οζώδη, κηρώδη επιφάνεια της κολοκύθας. Όλα αυτά τα αποτυπώνει με ολοζώντανη ακρίβεια. Η μουντή παλέτα του παρασκηνίου διακόπτεται από εκλάμψεις φωτός. Ο Ρόος χρησιμοποίησε σε αυτή τη σύνθεση κάποια "τεχνάσματα" ώστε να ανοίξει διάλογο με τον θεατή. Ο γενειοφόρος άνδρας που κοιτάζει προς τον θεατή πάνω απ' τον ώμο του σκύβοντας προς το ράφι σχηματίζει μια διαγώνιο που επαναλαμβάνεται στον λαιμό της χήνας που πίνει νερό και στο πόδι της νεαρής γυναίας, που καθοδηγεί τον θεατή μέσα από τη σύνθεση.[16]
Πέρα από το έργο που δημιούργησε ως ανεξάρτητος καλλιτέχνης, συνεργάστηκε με άλλους καλλιτέχνες. Είναι γνωστό ότι συνεργαζόταν τακτικά με τον Άντονι βαν Ντάικ κατά τις δύο περιόδους που ο βαν Ντάικ διέμεινε στη Γένοβα (1621 και 1625–1627).[17] Κάποιοι "βλέπουν" τον χρωστήρα του Ρόος σε νεκρές φύσεις που παρουσιάζονται στον πίνακα Βερτούμνος και Πομόνα του βαν Ντάικ[18] καθώς και στον πίνακά του Άρτεμις και Ενδυμίων.[19]
Το ύφος του βαν Ντάικ επηρέασε το έργο του Ρόος, όπως φαίνεται στον πίνακα Πορτρέτο αγοριού (σήμερα στο Μουσείο Πράδο). Ορισμένα από τα έργα του Ρόος, όπως Η Αγία Οικογένεια (σήμερα στον ενοριακό ναό του Μολτέδο, Ιμπέρια) στο παρελθόν είχαν αποδοθεί στον βαν Ντάικ.[20]
Βερτούμνος και Πομόνα, συνεργασία με τον Άντονι βαν Ντάικ
Το έργο του άσκησε μεγάλη επιρροή στους εγχώριους καλλιτέχνες της Σχολής της Γένοβα. Κατόρθωσε να πείσει τον Τζοβάννι Μπενεντέττο Καστιλιόνε να "ζωντανέψει" τις θρησκευτικές και μυθολογικές συνθέσεις του με στοιχεία απεικόνισης ζώων και νεκρών φύσεων. Επηρέασε, επίσης, το έργο των Σινιμπάλντο Σκόρτσα, Στέφανο Καμόλι και Αντόνιο Μαρία Βασσάλο.[21]
Δείτε επίσης
Κατάλογος Φλαμανδών ζωγράφων
Παραπομπές
RKDartists. rkd.nl/explore/artists/68069. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017.
Union List of Artist Names. 500027961. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00155579. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
Athenaeum. 10322. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γαλλικά) Le Dictionnaire des peintres belges du XIVe siècle à nos jours. La Renaissance du livre. 1995. 4539. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-2-8041-2012-2.
(Γαλλικά) AGORHA. 1731. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Artnet. jan-thomas-i-roos. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Biografisch Portaal. 00713456. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο. 41174. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Caravaggio's Rome 1600-1630 (English edition). Μιλάνο. 2012. σελ. 244. ISBN-13 978-88-572-1387-3.
RKDartists. 68069. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Jan Roos στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Dutch)
Jan Roos on the National Gallery website
Flanders-Genoa: mutual exchange in 17th-century painting
Jan ROOS called Giovanni Rosa (Anvers 1591 - Genoa 1638), Still Life at Galerie Canesso Paris
Jan Roos, A city market scene at Sotheby's
Jan ROOS called Giovanni Rosa
File on Vertumnus and Pomona στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Dutch)
File on Diana and Endymion στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Dutch)
Roos, Jan I at the Prado site (ισπανικά)
Carl Velde, Flemish Art in Hungary: Budapest, 12-13 May 2000, Koninklijke Vlaamse Academie van Belgie voor Wetenschappen en Kunsten, 2004, p. 55-58 (γερμανικά)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
