Ο Χάισμπρεχτ Λέυτενς (φλαμανδικά: Gijsbrecht Leytens,[4], παλαιότερα γνωστός ως «Δάσκαλος των Χειμερινών Τοπίων» (Meester van de Winterlandschappen), 1586– μετά το 1643 αλλά πριν το 1656) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, ο οποίος ειδικευόταν στην τοπιογραφία και ιδιαίτερα στα χειμερινά τοπία.[5]
Βιογραφία
Ο Λέυτενς γεννήθηκε στην Αμβέρσα. Μαθήτευσε στον Γιάκομπ Φρολάικ () το 1598 και έγινε «Δάσκαλος» στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά το 1611. Νυμφεύτηκε τη Μαρία φαν Όμελ.[6] Μεταξύ 1617 και 1627 ανέλαβε μερικούς μαθητές.
Καθώς δεν υπάρχει καταγραφή ότι ζούσε το 1643 ενώ το 1657 καταγράφεται ως "εκλιπών", πρέπει να απεβίωσε στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα.[5]
Έργο
Χειμερινό τοπίο
Χειμερινό τοπίο με ξυλοκόπο και ταξιδιώτες
Δασωμένο ορεινό χειμερινό τοπίο με καταρράκτη και ταξιδιώτες
Το έργο του Λέυτενς αρχικά είχε αποδοθεί σε ζωγράφο με το συμβατικό όνομα «Δάσκαλος των Χειμερινών Τοπίων» (Meester van de Winterlandschappen). Το 1942 ο F.J.J. Reelick μπόρεσε να ταυτοποιήσει τον Λέυτενς με τον ως τότε ανώνυμο ζωγράφο και η ταυτοποίηση αυτή επιβεβαιώθηκε το 1988 από την Ούρσουλα Χέρτουνγκ ([Ursula Härtung) με βάση ένα πλήρως υπογεγραμμένο έργο.[5]
Ο Λέυτενς ζωγράφιζε κυρίως τοπία. Όλα του τα γνωστά τοπία είναι χειμερινά, εκτός από λίγα, όπως το Ορεινό τοπίο με ελάφι (σήμερα στο Μουσείο Χέρτσοχ Άντον Ούλριχ του Μπραουνβάιγκ) και ένα Δασωμένο ορεινό τοπίο με καταρράκτη και ταξιδιώτες (σήμερα στο Εθνικό Μουσείο Στοκχόλμης).[7][8] Είναι επίσης γνωστό ότι ζωγράφισε έξι θαλασσογραφίες, οι οποίες σήμερα έχουν χαθεί.[7]
Καλλιτέχνες όπως οι Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος και Άμπελ Χρίμμερ, Ντένις φαν Άλσλοοτ και Ντάνιελ φαν Χέιλ είχαν μετατρέψει το χειμερινό τοπίο σε ένα από τα πλέον προτιμώμενα θέματα στη φλαμανδική ζωγραφική. Το θέμα το πήραν από Ολλανδούς ζωγράφους, όπως οι Χέντρικ Άφερκαμπ, Ερτ φαν ντερ Νίερ και Αντόνι Φερστρέλεν.
Το έργο του Λέυτενς είναι μοναδικό, καθώς αποστασιοποιείται από το αυστηρό, θλιβερό και άβολο τοπίο που βασίζεται στις ανθρώπινες μορφές για να ζωντανέψει. Ο Λέυτενς πέτυχε να αναπαραστήσει τον χειμώνα, αποφεύγοντας την απλή, ακαδημαϊκή αποτύπωση των ασήμαντων λεπτομερειών των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Τα χειμερινά του τοπία απαστράπτουν στο φως του ηλιόλουστου πρωινού. Ο Λέυτενς θεωρείται ως "ποιητής του παγετού", καθώς επιτυγχάνει να εκφράσει το ποιητικό κάλλος του χειμώνα με επινοήσεις όπως την απεικόνιση του ανέφελου ήλιου στην εξοχή, που ανακλάται στον πάγο. Ο ίδιος ξεχωρίζει με την φινέτσα της ανεπαίσθητες χρωματικές αρμονίας του.[6]
Ο Λέυτενς επηρεάστηκε από τον Γιαν Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο και τον Χίλλις φαν Κόνινξλοο.[9] Όπως οι σύγχρονοί του στην Αμβέρσα Άμπραχαμ Χόβερτς και Αλεξάντερ Κέινρινξ, ο Λέυτενς ζωγράφισε και δασωμένα τοπία με μικρές ανθρώπινες μορφές, που περιβάλλονται από ισχυρό "ρεπουσσουάρ" δένδρων.[9] Με τον όρο "ρεπουσσουάρ" (repoussoir) αναφέρεται αντικείμενο στο δεξιό ή αριστερό άκρο του προσκηνίου που έχει ως στόχο να στρέψει το μάτι του παρατηρητή περιβάλλοντας, εν είδει πλαισίου, το άκρο.
Όπως συνηθιζόταν στους καλλιτεχνικούς κύκλους της Αμβέρσας του 17ου αιώνα, ο Λέυτενς συνεργαζόταν συχνά με άλλους καλλιτέχνες, ειδικευμένους σε ορισμένο τύπο έργων. Οι απογραφές του 17ου αιώνα επιβεβαιώνουν το γεγονός των συνεργασιών του με τους Φρανς Φράνκεν τον νεότερο, Σεμπάστιαν Φρανξ και Βενσάν Μαλό, οι οποίοι ζωγράφιζαν τις μορφές, ενώ ο Λέυτενς τα τοπία.[7]
Δείτε επίσης
Κατάλογος Φλαμανδών ζωγράφων
Παραπομπές
Union List of Artist Names. 500030148. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Artnet. gysbrecht-leytens. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
gysbrecht-leytens. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Παραλλαγές του ονόματος: Gijsbrecht Leijtens, Gysbrecht Leytens, Gijsbrecht Lijtens, Gijsbrecht Lytens
Gijsbrecht Leytens at the Netherlands Institute for Art History (Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης) (Dutch)
Gijsbrecht Leytens, Winter landscape with people strolling on the banks of a frozen river where children play at Gallery De Jonckheere
Gijsbrecht Leytens (Antwerp 1586-c. 1657), 'A winter landscape with a woodsman and travelers' at Christie's
Three 17th-century paintings from Gustaf Adolf Sparre’s art collection at the Nationalmuseum
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
