Χέρριτ φαν Χόντχορστ

Ο Χέρριτ φαν Χόντχορστ (ολλανδικά: Gerrit van Honthorst, γνωστός και ως Gerard van Honthorst, 4 Νοεμβρίου 1592 - 27 Απριλίου 1656)[7] ήταν Ολλανδός ζωγράφος της Χρυσής ολλανδικής εποχής στη ζωγραφική. Στις αρχές της σταδιοδρομίας του επισκέφθηκε τη Ρώμη, όπου σημείωσε μεγάλη επιτυχία, ζωγραφίζοντας σε ύφος επηρεασμένο από τον Καραβάτζιο. Μετά την επιστροφή του στην Ολλανδία έγινε ο κορυφαίος ζωγράφος πορτρέτων της εποχής του.

Drawings

The Four Elements

Πρώιμος βίος
Γκρανίντα και Νταϊφίλο[8]
Το κονσέρτο, 1623, Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης Ουάσιγκτον
Η μαστροποός, εμφανή τα στοιχεία του Καραβάτζιο
Ομάδα μουσικών στο μπαλκόνι

Ο Χόντχορστ γεννήθηκε στην Ουτρέχτη, γιος ενός ζωγράφου διακοσμήσεων και εκπαιδεύτηκε στη ζωγραφική αρχικά από τον πατέρα του και στη συνέχεια με τον Άμπραχαμ Μπλούμερτ (Abraham Bloemaert).[9]
Στην Ιταλία

Έχοντας συμπληρώσει την εκπαίδευσή του, ο Χόντχορστ πήγε στην Ιταλία, όπου καταγράφεται για πρώτη φορά το 1616.[9] Ήταν ένας από τους καλλιτέχνες από την Ουτρέχτη που πήγαν στη Ρώμη εκείνη τη χρονική περίοδο και όλοι επηρεάστηκαν βαθιά από τη σύγχρονη τέχνη που αντίκρισαν εκεί. Επονομάστηκαν "Καραβατζιστές της Ουτρέχτης". Οι άλλοι τρεις ζωγράφοι ήταν οι Ντιρκ φαν Μπαμπούρεν, Χέντρικ τερ Μπρούγκεν και Γιαν φαν Μπάιλερτ (Jan van Bijlert).[10]

Στη Ρώμη διέμεινε στο ανάκτορο του Βιντσέντσο Τζουστινιάνι, όπου ζωγράφισε τον "Ιησού ενώπιον του Αρχιερέα", πίνακας που σήμερα βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου.[9] Ο Τζουστινιάνι διέθετε σημαντική συλλογή έργων τέχνης και ο Χόντχορστ επηρεάστηκε βλέποντας τους πίνακες των συγχρόνων του Ιταλών καλλιτεχνών, κυρίως των Καραβάτζιο, Μπαρτολομέο Μανφρέντι και Αννίμπαλε Καρράτσι. Έγινε ιδιαίτερα γνωστός για την απεικόνιση σκηνών με τεχνητό φωτισμό, αποκτώντας το προσωνύμιο "Gherardo delle Notti" (ο Γκεράρντο της νύχτας).[7] Ο Καρδινάλιος Σκιπιόνε Μποργκέζε έγινε ένας ακόμη σημαντικός πάτρονάς του, εξασφαλίζοντας, για λογαριασμό του, σημαντικές παραγγελίες στο Σαν Σιλβέστρο ντέλλα Μαρίρο, το Μοντεκομπάτρι και τη Σάντα Μαρία ντέλλα Βιττόρια της Ρώμης. Εργάστηκε, επίσης, και για τον Κόζιμο Β΄ των Μεδίκων, μεγάλο δούκα της Τοσκάνης.[7]
Επιστροφή στην Ουτρέχτη

Το 1620 ο φαν Χόντχορστ επέστρεψε στην Ουτρέχτη και δημιούργησε σημαντική φήμη, τόσο στην Ολλανδική Δημοκρατία όσο και στο εξωτερικό.[9] Το 1623, έτος που νυμφεύτηκε, ήταν επίσης επικεφαλής της Συντεχνίας του Αγίου Λουκά στην Ουτρέχτη. Γρήγορα έγινε τόσο "της μόδας", ώστε ο Σερ Ντάντλεϊ Κάρλτον, 1ος υποκόμης του Ντόρτσεστερ, ο οποίος τότε ήταν ο Άγγλος απεσταλμένος στη Χάγη, συνέστησε τα έργα του στον Τόμας Χάουαρντ, 21ο Κόμητα της Αρουντέλ και Λόρδο του Ντόρτσεστερ. Το 1626 ο Χόντχορστ παρέθεσε δείπνο στον Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς και τον ζωγράφισε ως τον έντιμο άνθρωπο που αναζητούσε ο Διογένης ο Κυνικός.
Βασιλική προστασία

Η βασίλισσα Ελισάβετ της Βοημίας, αδελφή του Καρόλου Α΄ της Αγγλίας και εκλέκτωρ παλατινάτη, η οποία τότε βρισκόταν σε εξορία στην Ολλανδία, προσέλαβε τον Χόντχορστ ως ζωγράφο και εκπαιδευτή στην τέχνη του των παιδιών της. Μέσω αυτής έγινε γνωστός στον Κάρολο, ο οποίος τον προσκάλεσε στην Αγγλία το 1628. Εκεί ζωγράφισε μερικά πορτρέτα και έναν μεγάλο αλληγορικό πίνακα, ο οποίος βρίσκεται σήμερα στο Ανάκτορο του Χάμπτον Κωρτ, με τον Κάρολο και τη σύζυγό του ως τους θεούς Απόλλωνα και Άρτεμι μέσα στα σύννεφα να υποδέχονται τον Τζωρτζ Βίλλιερς, 1ο Δούκα του Μπακιγχαμ, τον οποίο απεικονίζει ως Ερμή και φύλακα των παιδιών του βασιλέα της Βοημίας. Ζωγράφισε, επίσης, ένα πιο οικείο ομαδικό πορτρέτο με τα "τέσσερα μεγαλύτερα παιδιά του βασιλιά της Βοημίας" (επίσης στο Χάμπτον Κωρτ) από τα οποία τα δύο μεγαλύτερα επίσης απεικονίζονται ως Απόλλων και Άρτεμις.

Επιστρέφοντας στην Ουτρέχτη, ο Χόντχορστ διατήρησε την πατρονία του Άγγλου μονάρχη, ζωγραφίζοντας για λογαριασμό του, το 1631, έναν μεγάλο πίνακα με τον βασιλέα και τη βασίλισσα της Βοημίας και όλα τους τα παιδιά. Εκείνη περίπου την εποχή ζωγράφισε και μερικούς πίνακες με σκηνές από την Οδύσσεια για τον Λόρδο Ντόρτσεστερ και ορισμένους άλλους με γεγονότα από τη Δανική ιστορία για λογαριασμό του Χριστιανού Δ΄ της Δανίας. Ζωγράφισε, επίσης, το πορτρέτο της κόρης του βασιλιά, κόμισσας Λεονόρα, όσο αυτή βρισκόταν στη Χάγη.

Η δημοτικότητά του στην Ολλανδία ήταν τόση, ώστε άνοιξε δεύτερο εργαστήριο στη Χάγη, όπου ζωγράφισε πορτρέτα μελών της Αυλής και δίδαξε σχέδιο.[9] Τα μεγάλα αυτά εργαστήρια, στα οποία περιλαμβανόταν και η εργασία δημιουργίας αντιγράφων των βασιλικών πορτρέτων του, απασχολούσαν μεγάλο αριθμό μαθητών και βοηθών.[9] Σύμφωνα με τον μαθητή του Γιοάχιμ φον Σάντραρτ, που περιγράφει τις εμπειρίες του στα μέσα της δεκαετίας του 1620, ο Χόντχορστ είχε περίπου 24 μαθητές ταυτόχρονα, καθένας από τους οποίους κατέβαλε 100 γκίλντερς ανά έτος εκπαίδευσης.[11]

Ο αδελφός του Βίλλεμ φαν Χόντχορστ (1594 - 1666) ήταν επίσης προσωπογράφος. Πολλά από τα έργα του Βίλλεμ είχαν εσφαλμένα αποδοθεί στον Χέρριτ λόγω της ομοιότητας της υπογραφής τους. Ο Βίλλεμ ήταν μαθητής του Άμπραχαμ Μπλούμερτ και διδάχτηκε επίσης από τον μεγαλύτερο αδελφό του. Το 1646 πήγε στο Βερολίνο, όπου έγινε αυλικός ζωγράφος της Μαρίας - Εριέττας, συζύγου του εκλέκτορα Φρειδερίκου Β΄ του Βραδεμβούργου. Επέστρεψε στην Ουτρέχτη το 1664.[12]
Κληρονομιά

Ο Χόντχορστ ήταν παραγωγικός καλλιτέχνης. Οι πιο ελκυστικοί του πίνακες είναι αυτοί στους οποίους υιοθετεί το ύφος του Καραβάτζιο, συχνά σκηνές ταβέρνας με μουσικούς, χαρτοπαίκτες και άτομα που δειπνούν. Ήταν πολύ επιδέξιος στην τεχνική του "κιαροσκούρο", συχνά ζωγραφίζοντας σκηνές οι οποίες φωτίζονται μόνον από ένα κερί.

Μερικοί από τους πιο αξιοσημείωτους πίνακές του είναι τα πορτρέτα του Δούκα του Μπάκιγχαμ και της οικογένειάς του (στο Χάμπτον Κωρτ), ο βασιλέας και η βασίλισσα της Βοημίας (στο Ανόβερο και στο Αββαείο Κομπ), η Μαρία των Μεδίκων (Δημαρχείο του Άμστερνταμ, 1628), οι "Δήμαρχοι με τις συζύγους τους" (Άμστερνταμ και Χάγη), οι ανεψιοί του Καρόλου Α΄ Κάρολος Λουδοβίκος και Ρούπερτ (Μουσείο του Λούβρου, Αγία Πετρούπολη, Αββαείο Κομπ και Βίλλιν) και ο "Βαρώνος Κρέιβεν" (Εθνική πινακοθήκη πορτρέτων, Λονδίνο). Το πρώιμο ύφος του φαίνεται στον "παίκτη του λαούτου" (1614, Λούβρο), το "Μαρτύριο του Αγίου Ιωάννη" στη Σάντα Μαρία ντέλλα Σκάλα στη Ρώμη και η "Απελευθέρωση του Αγίου Πέτρου" στο μουσείο του Βερολίνου.

Η "Προσκύνηση των Βοσκών", πίνακας του 1620, που φυλασσόταν στο Ουφίτσι καταστράφηκε ύστερα από τη βομβιστική επίθεση της οδού Γκεοργκοφίλι[13], όταν ένα Φίατ Φιορίνο, γεμάτο εκρηκτικά, ανατινάχθηκε στον ομώνυμο δρόμο έχοντας ως κύριο στόχο το κτίσμα Torre dei Pulci. Η ενέργεια αυτή ήταν έργο της Μαφίας και έγινε το 1993 με πέντε νεκρούς και 48 τραυματίες.

Ο πίνακας του φαν Χόντχορστ "Το Κονσέρτο" (1623) αποκτήθηκε από την Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης της Ουάσιγκτον για μη αναφερόμενο χρηματικό ποσό από ιδιωτική συλλογή στη Γαλλία το 2013. Το έργο δεν εξετίθετο από το 1795. "Το Κονσέρτο" εκτέθηκε για πρώτη φορά ύστερα από 218 χρόνια σε ειδική εγκατάσταση της πινακοθήκης στο δυτικό της κτίριο στις 23 Νοεμβρίου 2013. Παρέμεινε εκεί επί εξάμηνο πριν μετακινηθεί στις ειδικές για Φλαμανδούς και Ολλανδούς ζωγράφους αίθουσες της Πινακοθήκης.[14]

Φωτοθήκη

Θρησκευτικά έργα του Χέρριτ φαν Χόντχορστ

Ο Άγιος Πέτρος ελευθερώνεται από τη φυλακή, 1616-1618, Κρατικά Μουσεία Βερολίνου

Η προσκύνηση του Βρέφους, 1620

Η προσκύνηση των Βοσκών] 1622, Μουσείο Wallraf-Richartz

Ο Ιησούς ενώπιον του Αρχιερέα, περ. 1617, Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου

Η χλεύη του Ιησού

Η Άρνηση του Αγίου Πέτρου, περ. 1620

Πίνακες μουσικών του Χέρριτ φαν Χόντχορστ

Ο βασιλιάς Δαβίδ παίζει άρπα

Ο χαρούμενος βιολιστής, 1623 Ρέικσμουζεουμ Άμστερνταμ

Ο παίκτης του λαούτου, 1624

Χαρούμενος βιολιστής με ένα ποτήρι κρασί

Γυναίκα με κιθάρα, 1631, Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης Λβιβ

Γυναίκα παίζει κιθάρα

Άνδρας με βιόλα ντα Γκάμπα

Η χαρούμενη συντροφιά

Χαρούμενος μουσικός με βιολί κάτω από την αριστερή του μασχάλη

Λοιπά έργα του Χέρριτ φαν Χόντχορστ

Σόλων και Κροίσος

Πορτρέτο του Βίλλεμ Β΄ Πρίγκηπα της Οράγγης (1626–50), και της Μαρίας Στούαρτ (1631–60)

Ο σταθερός φιλόσοφος, 1623 ιδιωτική συλλογή

Ελισάβετ, βασίλισσα της Βοημίας

Χαμογελαστό κορίτσι και αυλικός κρατούν άσεμνη εικόνα, 1625

Φρέντερικ Χέντρικ, πρίγκηπας της Οράγγης, 1650

Ο στρατιώτης και η κοπέλα, κιαροσκούρο,

Κρεμαστό πορτρέτο της Amalia van Solms-Braunfels

Η Margareta Maria de Roodere και οι γονείς της (c. 1652) Centraal Museum, Ουτρέχτη

Αλληγορία της Ζωγραφικής

Παραπομπές

RKDartists. rkd.nl/explore/artists/39445. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017.
«Gerard van Honthorst». Biografisch Portaal. 15003863.
«Gerrit Van or Gerard Van Honthorst». (Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00089306. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
(Δανικά, Αγγλικά) Kunstindeks Danmark. 2504. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
artist list of the National Museum of Sweden. 12 Φεβρουαρίου 2016. kulturnav.org/1adb6d72-db41-4584-9516-8ad2c5457f28. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2016.
Honthorst Brothers.
Brown, Beverley Louise, επιμ. (2001). The Genius of Rome 1592-1693. London: Royal Academy of Arts, σελ. 380.
Ήρωες του βουκολικού δράματος του Ολλανδού Πίτερ Κορνέλισζοον Χόοφτ (1581-1647) Γκρανίντα
Brown (1997), p.62
Brown (1997), p.32
Brown (1997), p.46
«James Graham, 1st Marquess of Montrose, 1612–1650. Royalist». National Gallery of Scotland. Ανακτήθηκε στις 21 November 2012.
Delavaux, Celine (2012). The Impossible Museum: The Best Art You'll Never See. Prestel, σελ. 86–9. ISBN 9783791347158.

Boyle, Katherine. "National Gallery Acquires 'The Concert' by Dutch Golden Age Painter Honthorst." Washington Post. November 22, 2013. Accessed 2013-11-22.

Πηγές

Public Domain Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press
Brown, Christopher (1997). Utrecht Painters of the Dutch Golden Age. London: National Gallery. ISBN 1-85709-214-7.
Filippo Baldinucci: Artists in biographies by Filippo Baldinucci, 1610–1670, p. 198 Google books

Ολλανδοί

Εγκυκλοπαίδεια Ολλανδίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License