Ο Έχλον φαν ντερ Νέιρ (ολλανδικά: Eglon van der Neer (1635/36[3] – 3 Μαΐου 1703) ήταν Ολλανδός ζωγράφος της Χρυσής Ολλανδικής Εποχής στη ζωγραφική. Ασχολήθηκε με τη δημιουργία πινάκων με σκηνές από την ιστορία, κομψά πορτρέτα και, αργότερα, τοπία.
Children with a Cage and a Cat
Βιογραφία
Ο Έχλον φαν ντερ Νέιρ γεννήθηκε στο Άμστερνταμ περί το 1635. Γονείς του ήταν ο τοπιογράφος Ερτ φαν ντερ Νέιρ, που προερχόταν από το Χόρινχεμ και η Λάισμπετ Χόφερτς, οι οποίοι παντρεύτηκαν στο Άμστερνταμ.[4] Ο Άρνολντ Χαουμπράκεν αναγράφει ότι ο Έχλον γεννήθηκε το 1643 και απεβίωσε το 1703, ζωγραφίζοντας ως το εβδομηκοστό έτος της ζωής του. Από την ανακολουθία όμως αυτή προκύπτει ότι ο Έχλον θα έπρεπε να έχει πεθάνει σε ηλικία 60 ετών (άρα δεν θα μπορούσε να "ζωγραφίζει ως τα 70 του"), ενώ αναφέρεται ότι στις 7 Ιανουαρίου 1662 ο Έχλον δήλωσε ως ηλικία του τα 26.[3] Από τα παραπάνω συνάγεται ότι χρονολογία γέννησής του ήταν η περίοδος 1635-36.
Σύμφωνα με τον Χαουμπράκεν, ο Έχλον "επέδειξε μια κλίση προς την τέχνη και του άρεσε ιδιαίτερα να ζωγραφίζει εικόνες, όπως ο πατέρας του".[5] Έτσι, αρχικά εκπαιδεύτηκε από τον πατέρα του, ο οποίος αργότερα τον έστειλε να σπουδάσει ζωγραφική με τον Γιάκομπ φαν Λόο, ο οποίος ήταν εξέχων καλλιτέχνης στο Άμστερνταμ.[4]
Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του με τον φαν Λόο, γύρω στο 1654, ταξίδεψε στην Οράνζ της Βωκλύζ (Orange, Vaucluse), στη νότια Γαλλία. Αυτό αναφέρεται από τον Χαουμπράκεν, αλλά δεν είναι διακριβωμένο αν το έκανε με δική του πρωτοβουλία, αν βρισκόταν στο δρόμο προς την Ιταλία ή αν απέκτησε το προνόμιο να εισέλθει στην υπηρεσία[4] του Ολλανδού Φρίντριχ φαν Ντόνα (Friedrich van Dohna, 1621–1688), ο οποίος ήταν τότε κυβερνήτης του πριγκηπάτου της Οράνζ[6]. Παρέμεινε εκεί κατά την περίοδο 1654 - 1568 και στη συνέχεια επέστρεψε στην Ολλανδία όπου, στις 20 Φεβρουαρίου 1659, νυμφεύτηκε στο Ρόττερνταμ την Μαρία Βάχενσφελτ θυγατέρα ενός γραμματέα στο Σχίνταμ.[3] Ο Χαουμπράκεν αναφέρει ότι ο γάμος αυτός του απέφερε μεγάλα οικονομικά οφέλη και δεκαεπτά παιδιά, το πρώτο από τα οποία βαπτίστηκε στο Άμστερνταμ στις 15 Φεβρουαρίου 1660, αλλά έχασε μεγάλο μέρος της οικονομικής του επιφάνειας σε δικαστικές διαμάχες. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι έγινε δυνατό να εντοπιστούν μόνον έντεκα από τα αναφερόμενα τέκνα.[3]
Το 1663 η οικογένεια φαν ντερ Νέιρ μετοίκησε στο Ρόττερνταμ, όπου μαθητής του καλλιτέχνη διετέλεσε ο Άντριεν φαν ντερ Βερφ (Adriaen van der Werff). Ο φαν ντερ Βερφ συνόδευε τακτικά τον φαν ντερ Νέιρ, όπως έκανε όταν επισκέφθηκε στο Λέιντεν τον φίλο του Φρανς φαν Μίρις τον πρεσβύτερο, τον οποίο πιθανόν γνώριζε από το 1658. Η συνάντηση αυτή ίσως να βοήθησε τον φαν ντερ Νέιρ να λάβει την παραγγελία της δημιουργίας του πορτρέτου του ευκατάστατου εμπόρου υφασμάτων Γιούστους Γκάυς (Justus Ghys) και της συζύγου του Γιακουεμάιντγε λε Πλα (Jaquemijntje le Pla).[4]
Το 1677 ο φαν ντερ Νέιρ πήγε για σύντομο χρονικό διάστημα στο Άμστερνταμ, καθώς απεβίωσε ο πατέρας του. Δεν έμεινε για μεγάλο διάστημα, γιατί λιγότερο από έναν μήνα αργότερα απεβίωσε και η σύζυγός του. Στο Άμστερνταμ πήγε ξανά το 1678, για να παραστεί ως μάρτυρας στον γάμο του συναδέλφου και στενού φίλου του Βίλλεμ φαν Ελστ.[4]
Το 1679 ο φαν ντερ Νέιρ μετοίκησε εκ νέου, αυτή τη φορά στη Χάγη, όπου, το 1680, έγινε μέλος στην Confrerie Pictura της πόλης, δηλ. μιας εταιρείας ζωγράφων που διαφωνούσαν με την τοπική Συντεχνία.[7] Στο τέλος του 1680 μετοίκησε και πάλι, αυτή τη φορά για τις Βρυξέλλες, όπου νυμφεύτηκε τη δεύτερη σύζυγό του, μικρογράφο Μαρί Ντυ Σαστέλ (Marie Du Chastel) το 1681. Όπως αναφέρει ο Χαουμπράκεν, με τη δεύτερη σύζυγό του απέκτησαν εννέα παιδιά, από τα οποία τεκμηριώνονται με έγγραφα τα έξι Και ο γάμος αυτός δεν ευοδώθηκε: Η δεύτερη σύζυγός του απεβίωσε, αφού κλινήρης συνέταξε τη διαθήκη της τον Ιούλιο του 1692.[3]
Στις Βρυξέλλες ο φαν ντερ Νέιρ δημιούργησε πολύ καλή σχέση με τον τότε κυβερνήτη των Ισπανικών Κάτω Χωρών, μαρκήσιο της Καστανάγα (Castanaga). Αποτέλεσμα αυτής της σχέσης ήταν να ονομαστεί Αυλικός ζωγράφος του Καρόλου Β΄ της Ισπανίας[6]. Όταν, το 1689, η σύζυγος του Καρόλου απεβίωσε, ο φαν ντερ Νέιρ δημιούργησε το πορτρέτο μιας από τις υποψήφιες νύφες, της Μαρία Άννα φον Πφαλτς-Νόιμπουργκ (Maria Anna von Pfalz-Neuburg), αδελφής του Εκλέκτορα Παλατίνου Γιόχαν Βίλχελμ και μετέπειτα συζύγου του Καρόλου. Στην πραγματικότητα ο φαν ντερ Νέιρ, ο οποίος ποτέ δεν πήγε στην Ισπανία, δεν δραστηριοποιήθηκε ποτέ ως Αυλικός ζωγράφος και η απονομή αυτού του τίτλου από τον Κάρολο ήταν ανταμοιβή για πληρωμές που εκκρεμούσαν. Απλήρωτο έμεινε, επί μακρό χρόνο, και το πορτρέτο της Μαρία Άννα, παρά τις επανειλημμένες προτροπές του αδελφού της Γιόχαν Βίλχελμ.[4]
Το 1695 οι Βρυξέλλες βομβαρδίστηκαν από τα γαλλικά στρατεύματα και ο φαν ντερ Νέιρ αναζήτησε άλλο τόπο για να εκκινήσει μια νέα ζωή. Ο Εκλέκτορας Παλατίνος αναζητούσε αντικαταστάτη του Αυλικού ζωγράφου μετά τον θάνατο του Γιοχάννες Σπίλμπεργκ, που είχε πεθάνει το 1690. Ο φαν ντερ Νέιρ συνάντησε τη θυγατέρα του Σπίλμπεργκ, Αντριάνα, η οποία ήταν ήδη καταξιωμένη ζωγράφος. Οι δύο καλλιτέχνες παντρεύτηκαν το 1697 και, το 1698, ο Εκλέκτορας προσέφερε τη θέση του επικεφαλής των ζωγράφων της Αυλής του στον φαν ντερ Νέιρ.[3] Αυτός αποδέχθηκε τη θέση, εγκαταστάθηκε στο Ντίσελντορφ και παρέμεινε στην πόλη ως τον θάνατό του, το 1703.
Έργο
Κατά τις περιόδους που διέμεινε στο Ρόττερνταμ και στο Άμστερνταμ, ο φαν ντερ Νέιρ ζωγράφισε ρωπογραφίες και πορτρέτα σε με ευρεία ποικιλία ύφους. Οι σκηνές που απεικονίζουν εσωτερικούς χώρους είναι εμφανώς επηρεασμένες από τους Πίτερ ντε Χόοχ, Χέραρντ τερ Μπορχ, Χάμπριιλ Μέτσου και Φρανς φαν Μίρις τον πρεσβύτερο.[3] Ο φαν ντερ Νέιρ ζωγράφισε λίγες μόνον απεικονίσεις Βιβλικών ή ιστορικών σκηνών.[8] Οι πρώιμοι πίνακές του μοιάζουν πολύ με τις ρωπογραφίες του και απεικονίζουν μορφές σε σύγχρονούς του εσωτερικούς χώρους. Αργοτερα, σε Βρυξέλλες και Ντίσελντορφ, ο φαν ντερ Νέιρ τοποθετεί τις μορφές στους ιστορικούς του πίνακες σε εξωτερικούς χώρους, με παρασκήνιο κάποιο τοπίο. Σε αυτούς τους πίνακες ακολουθεί το παράδειγμα του Άνταμ Ελζχάιμερ. Τα τοπία του, στα οποία δεν έχει περιλάβει μορφές, εμφανίζουν άλλες υφολογικές επιδράσεις, κυρίως από τους Γιαν Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο και Ζακ ντ'Αρτουά. Οι περισσότεροι πίνακές του είναι μικρών διαστάσεων και πολύ προσεγμένοι στο φινίρισμά τους. Ωστόσο, μπορούσε να ζωγραφίζει και μεγάλων διαστάσεων πίνακες και να ρυθμίζει ανάλογα τον τρόπο με τον οποίο ζωγράφιζε.
Φωτοθήκη
Έργα του Έχλον φαν ντερ Νέιρ
Η σύζυγος του Κανδαύλη ανακαλύπτει τον Γύγη, 1675-1680. Άγνωστο πού βρίσκεται σήμερα ο πίνακας
Γυναίκα που σχεδιάζει. 1665, Συλλογή Ουάλλας
Γυναίκα καθισμένη σε βιγινάλι με σείστρο (είδος κιθάρας) στα γόνατά της. Λάδι σε δρυ, 1669, Μουσείο Μπόιμανς - φαν Μπέουνινγκεν
Αλληγορία της Θρησκείας. Λάδι σε πάνελ, 1693, Μουσείο Ons' Lieve Heer op Solder, Άμστερνταμ
Η Άγαρ και ο Ισμαήλ στην ερημία. Λάδι σε μουσαμά, 1697, Staatsgalerie im Neuen Schloss Bayreuth
Βουκολική σκηνή. 1698, Staatsgalerie im Neuen Schloss Bayreuth
Οικογενειακό πορτρέτο. Ιδιωτική συλλογή
Πορτρέτο άνδρα και γυναίκας σε εσωτερικό χώρο, περ. 1666, Μουσείο Καλών Τεχνών Βοστώνης
Ο Τωβίας και ο Άγγελος, 1690, Ρέικσμουζεουμ
Η αναγνώστις, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Νέα Υόρκη)
Παραπομπές
RKDartists. rkd.nl/explore/artists/59048. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017.
(Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00129243. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
Liedtke, W. (2007) Dutch painting in the Metropolitan Museum of Art, p. 512.
Piet Bakker, "Eglon van der Neer", in The Leiden Collection Catalogue, Arthur K. Wheelock Jr., Ed., New York, 2017
Arnold Houbraken, De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen, 3 vols. (Amsterdam, 1718–21; rev. ed., The Hague, 1753; reprint, Amsterdam, 1980), 3:172.
AskArt: Eglon Hendrick Neer
RKD entry on Eglon van der Neer
Ιουδήθ στην Ενική Πινακοθήκη Λονδίνου
Πηγές
Peter Hecht, De Hollandse fijnschilders: Van Gerard Dou tot Adriaen van der Werff, exhibition catalogue Amsterdam, Rijksmuseum.
Peter Hecht, ‘Een Van der Neer voor het Rijksmuseum’, Kunstschrift 35 (1991), no. 3, pp. 5,6.
Eddy Schavemaker, ‘Copy and paste in the Work of Eglon van der Neer: Some Thoughts on Eclecticism’, in E. Mai (ed.), Holland nach Rembrandt. Zur niederländischen Kunst zwischen 1670 und 1750, Cologne 2006, pp. 247–262.
Eddy Schavemaker, Eglon Hendrik van der Neer (1635/36-1703). Zijn leven en werk, PhD thesis Utrecht University 2009
Eddy Schavemaker, Eglon van der Neer. His Life and Work, Doornspijk 2010
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Δείτε επίσης
Ζωγραφική της ολλανδικής Χρυσής Εποχής
Κατάλογος Ολλανδών ζωγράφων
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License