Ο Ντάνιελ Σέγκερς (ή Ντανιίλ Σέγκερς) (φλαμανδικά: Daniel Seghers ή Daniël Seghers[5], 3 Δεκεμβρίου 1590 – 2 Νοεμβρίου 1661) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος της μπαρόκ τεχνοτροπίας, ο οποίος ειδικευόταν σε νεκρές φύσεις με λουλούδια. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για τη συμβολή του στο υποείδος τέχνης "γιρλάντες λουλουδιών".[6] Τα έργα του συλλέγονταν με ενθουσιασμό από τους αριστοκράτες πάτρονες και είχε πολυάριθμους μαθητές και μιμητές.[7]
Portrait of Archduchess Maria Anna in Garland
Holy Family Surrounded with Flowers
Βίος
Γιρλάντα λουλουδιών
Ο Σέγκερς γεννήθηκε στην Αμβέρσα. Μετακόμισε με τη μητέρα του στην Ολλανδική Δημοκρατία, πιθανότατα στην Ουτρέχτη, γύρω στα 1601, ύστερα από τον θάνατο του πατέρα του Πίτερ και τη μεταστροφή της μητέρας του στον Καλβινισμό.[8][9]
Πιθανότατα ξεκίνησε την εκπαίδευσή του ως ζωγράφου στην Ουτρέχτη.[9] Ο νεαρός καλλιτέχνης επέστρεψε στην Αμβέρσα το 1611, όπου εγγράφηκε στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά ως μαθητής του Γιαν Μπρίγκελ του πρεσβύτερου.[6] Ο Σέγκερς επανέκαμψε στον Καθολικισμό το 1614 και έγινε δόκιμος στο Τάγμα των Ιησουιτών στο Μέχελεν.[7] Καταγράφεται στις Βρυξέλλες το 1621 όπου είναι γνωστό ότι δημιούργησε δύο πίνακες με γιρλάντες λουλουδιών για τον Καθεδρικό ναό των Αγίων Μιχαήλ και Γκούντουλα. Το 1625 έδωσε τους τελικούς όρκους ως Ιησουίτης μοναχός. Οι πηγές δεν συμφωνούν αναφορικά με τη θέση του στο Τάγμα: Μερικές αναφέρουν ότι χειροτονήθηκε ιερέας το 1625,[6] ενώ άλλες αναφέρουν ότι παρέμεινε αδελφός μοναχός χωρίς χειροτονία.[7]
Μετά την ένταξή του στο Τάγμα το 1625 αναχώρησε για τη Ρώμη, όπου παρέμεινε επί δύο έτη. Στη Ρώμη ο Σέγκερς είχε την ευκαιρία να συμμετάσχει σε έργα με μεγάλους καλλιτέχνες: Συνεργάστηκε με τον Νικολά Πουσέν σε μερικά θρησκευτικά έργα, ενώ για λογαριασμό του Καρδιναλίου Λουντοβίζι ζωγράφισε μια γιρλάντα από λουλούδια γύρω από ένα οβάλ διακοσμητικό πλαίσιο που περιείχε ερωτιδείς ζωγραφισμένους από τον Ιταλό ζωγράφο Ντομενικίνο. Η σύνθεση συχνά αναφέρεται ως Δίκλινο στεφάνι γύρω από ένα μενταγιόν με τον θρίαμβο της αγάπης.[10]
Ο Σέγκερς επέστρεψε στη γενέτειρά του το 1627 όπου συνέχισε να εργάζεται ως ζωγράφος μέχρι το τέλος της ζωής του.[6] Τον επισκέφθηκαν στο εργαστήριό του στην Αμβέρσα ο Καρδινάλιος-Ινφάντης Φερδινάνδος της Αυστρίας, το 1625, και ο Αρχιδούκας Λέοπολντ - Βίλχελμ της Αυστρίας το 1641. Ακολούθησαν η βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας και ο Κάρολος Β΄ της Αγγλίας το 1649. Είναι γνωστό ότι ζωγράφισε ένα διακοσμητικό πλαίσιο με λουλούδια για τον Κάρολο της Αγγλίας. Το έργο του απολάμβανε του θαυμασμού των συναδέλφων του, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς.[11]
Ανάμεσα στους μαθητές του συγκαταλέγονται οι Γιαν Φίλιπ φαν Τίλεν (Jan Philip van Thielen), Ότμαρ Έλλιγκερ (Ottmar Elliger, 1633–1679) Ιγκνάσε Ράετ( Ignace Raeth) και, πιθανόν, και ο Άντριες Μπόσμαν (Andries Bosman).[12]
Έργο
Γενικά
Βάζο με λουλούδια
Ο Σέγκερς ήταν αποκλειστικά ζωγράφος λουλουδιών. Δεν είναι εύκολη η δημιουργία χρονολογίου των πινάκων του, καθώς ο ίδιος χρονολόγησε μόνο τους πίνακες της περιόδου 1625-1651. Πιθανόν να υπήρξε μια στυλιστική εξέλιξη στις γιρλάντες του από το αρχικό, σχεδόν ομοιόμορφο ύφος που είχαν οι απλές γιρλάντες σε σχέση με αυτές που αποτελούνταν από τρεις ή τέσσερις ομάδες λουλουδιών. Υφολογικά, υπάρχει σαφής, στα πρώιμα έργα του, η επίδραση του Γιαν Μπρίγκελ του πρεσβύτερου.[6]
Από το 1630 και ύστερα ο Σέγκερς προσπάθησε να κάνει πιο ρεαλιστικές τις απεικονίσεις του, τοποθετώντας τα λουλούδια σε πιο αληθοφανείς διατάξεις. Τα λουλούδια που ζωγράφισε σε αυτή την όψιμη περίοδο είναι πιο φωτεινά, σε πιο σκούρο παρασκήνιο και έχουν "γλυπτικό" χαρακτήρα.[10] Όπως ο δάσκαλός του, Μπρίγκελ, και ο Σέγκερς χρησιμοποίησε λουλούδια και φυτά που φύονται στην πατρίδα του και ιδιαίτερα λουλούδια που καλλιεργούνταν σε κήπους, αλλά δεν "σεβάστηκε" τις εποχές που ανθίζει κάθε λουλούδι, όταν τα τοποθετούσε μαζί.[6][10] Έδειχνε προτίμηση στα τοπικά τριαντάφυλλα και στις τουλίπες που είναι έτοιμες να ανοίξουν.[6] Στη λεπτομερή απεικόνιση των λουλουδιών και των φυτών, ο Σέγκερς αποκάλυψε το ταλέντο του ως μικρογράφου.[13]
Πολλοί πίνακές του είναι φτιαγμένοι με λάδι σε χαλκό, υλικό συχνά χρησιμοποιούμενο για μικρών διαστάσεων πίνακες.
Ανθοστέφανοι
Δίκλινο στεφάνι γύρω από ένα μενταγιόν με τον θρίαμβο της αγάπης. Έργο των Σέγκερς και Ντομενικίνο
Η πλειονότητα των έργων του Σέγκερς είναι ευδιάκριτα σε φλαμανδικό ύφος και τυπο, που χαρακτηρίζεται ως "ζωγραφική με ανθοστεφάνους (γιρλάντες)". Πρόκειται για ειδικό υποτύπο της νεκρής φύσης που αναπτύχθηκε στην Αμβέρσα από τον δάσκαλο του Σέγκερς Γιαν Μπρίγκελ τον πρεσβύτερο σε συνεργασία με τον Ιταλό Καρδινάλιο Φεντερίκο Μπορρομέο στις αρχές του 17ου αιώνα.[14] Στην αρχική ανάπτυξη του υποτύπου, εκτός από τον Σέγκερς και τον δάσκαλό του, συνέβαλαν επίσης οι καλλιτέχνες Χέντρικ φαν Μπάλεν, Άντριες Ντάνιελς και Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. Αρχικά αυτός ο υποτύπος συνδέθηκε με τις οπτικές αναπαραστάσεις κατά το αντιμεταρρυθμιστικό κίνημα.[14] Επιπλέον άντλησε έμπνευση από τη "μόδα" που αναπτύχθηκε σχετικά με τη λατρεία και αφοσίωση στην Παναγία, που επικρατούσε στην Αυλή των Αψβούργων, που τότε κυβερνούσαν το νότιο τμήμα των Κάτω Χωρών, της Αμβέρσας συμπεριλαμβανομένης.[14][15]
Οι ανθοστέφανοι συνήθως απεικονίζουν μια γιρλάντα από λουλούδια γύρω από μια ευλαβική εικόνα, πορτρέτο ή άλλο θρησκευτικό σύμβολο, όπως τον Άρτο.[15] Κατά το δεύτερο ήμισυ του αιώνα, τα "κοσμικά" έργα, όπως πορτρέτα και μυθολογικά θέματα επίσης διακοσμούσαν το κεντρικό τμήμα πινάκων που φτιάχνονταν κατ' αυτό τον τρόπο.[7] Ο Σέγκερς καινοτόμησε έναντι του δασκάλου του, περιλαμβάνοντας ένα πέτρινο διακοσμητικό πλαίσιο για τη διακοσμητική γιρλάντα αντί για άνθη.[6] Δημιούργησε επίσης Πιετά με γιρλάντες, στις οποίες τα άνθη είχαν αντικατασταθεί από γαϊδουράγκαθο, αγκάθια, στρύχνο και άλλα βλαβερά φυτά ως αναφορά στον "Στέφανον εξ Ακανθών" κατά το μαρτύριο του Ιησού. Παράδειγμα της πρώιμης συνεργασίας του με τον Νικολά Πουσέν είναι η Πιετά (σήμερα στο Μουσείο Τόμας - Χένρυ), στην οποία ο Πουσέν ζωγράφισε τη μορφή και ο Σέγκερς τον ανθοστέφανο.[16]
Οι πίνακες με γιρλάντες ήταν συνήθως αποτέλεσμα συνεργασίας ενός καλλιτέχνη νεκρών φύσεων που ζωγράφιζε τη γιρλάντα και ενός προσωπογράφου.[15] Ο ίδιος ο Σέγκερς εν γένει ζωγράφιζε μόνον τα λουλούδια, ενώ το κεντρικό θέμα συμπληρωνόταν αργότερα από άλλον καλλιτέχνη.[6][7] Αυτό το πνεύμα καλλιτεχνικής συνεργασίας, το οποίο συναντάται στις πρώτες δημιουργίες πινάκων με γιρλάντες του Γιαν Μπρίγκελ του πρεσβύτερου και του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς είναι, στην πραγματικότητα, μια αξιοσημείωτη αρετή της φλαμανδικής ζωγραφικής της Αμβέρσας του 17ου αιώνα.[17]
Ενώ πολλοί από τους συνεργάτες του Σέγκερς ήταν ανώνυμοι τοπικοί καλλιτέχνες, συνεργαζόταν συχνά με κορυφαίους ζωγράφους ανθρώπινων μορφών της Αμβέρσας. Υπάρχει συχνά αβεβαιότητα ή διαφωνία σχετικά με την ταυτότητα των συνεργατών σε συγκεκριμένα έργα, ακόμη κι αν ο ίδιος ο Σέγκερς κατέστρωσε ένα κατάλογο με νεκρές φύσεις με άνθη που είχε δημιουργήσει και για ποιον.[18] Στον κατάλογο αυτό περιέλαβε μια περιγραφή για κάθε πίνακα, τον συνεργάτη του και τον αριθμό των πινάκων που είχε παράξει. Καθώς, όμως, ο κατάλογος είναι ελλιπής, οι συνεργάτες δεν είναι πάντα γνωστοί με βεβαιότητα.[19] Είναι γνωστό ότι συνεργάστηκε συχνά με τους Κορνέλις Σχουτ (Cornelis Schut), Έρασμους Κουελλίνους ΙΙ (Erasmus Quellinus II), Άμπραχαμ φαν Ντίπενμπεεκ (Abraham van Diepenbeek) Σίμον ντε Φος, Γιαν φαν ντεν Χούκε (Jan van den Hoecke), Γκονζάλες Κόκουες (Gonzales Coques) και τον Ρούμπενς.[6][7] Αναφέρεται επίσης ως συνεργάτης του και ο Τόμας Βίλλερμποϊρτς Μπόσχερτ (Thomas Willeboirts Bosschaert).[20] Είναι πιθανόν ότι συνεργάστηκε με τον Ρούμπενς για την εκκλησία "Saint Carolus Borromeus" της Αμβέρσας.[19] Κατά την παραμονή του στη Ρώμη συνεργάστηκε επίσης με τους Πουσέν και Ντομενικίνο.[16] Πιστεύεται μάλιστα ότι πρόσθεσε ανθοστεφάνους σε ήδη υπάρχοντα έργα του Ντομενικίνο.[21]
Ο Άγιος Ιγνάτιος σε πλαίσιο με άνθη και χερουβείμ
Οι πίνακες με γιρλάντες έχουν συχνά μεγάλο μέγεθος. Ο πίνακας Ο Άγιος Ιγνάτιος σε πλαίσιο με άνθη και χερουβείμ, που δημιούργησε σε συνεργασία με τον Κορνέλις Σχουτ (σήμερα στο Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών της Αμβέρσας έχει διαστάσεις 190 x 299 εκ. και δεν περιλαμβάνει μόνο το πλαίσιο με τον Άγιο Ιγνάτιο (του Σχουτ), αλλά και μορφές χερουβείμ που αποδίδονται στον Γιαν φαν Μπάλεν.[19]
Αποδοχή
Η τέχνη του Σέγκερς θαυμαζόταν πολύ κατά τη διάρκεια του βίου του, δημιουργώντας μεγάλο ενδιαφέρον στους συλλέκτες. Το ύφος του συνεχίστηκε και ακολουθήθηκε κι από άλλους καλλιτέχνες, όπως οι Γιαν Φίλιπ φαν Τίλεν, Άντριες Μπόσμαν, Γιαν Άντον φαν ντερ Μπάρεν, Φρανς Άικενς και Γιαν φαν ντεν Χέκε[7][13] Το έργο του επηρέασε καλλιτέχνες όπως οι Γιαν Ντάβιντς ντε Χέιμ στην Αμβέρσα και Χουάν ντε Αρελλάνο στη Μαδρίτη.[22]
Οι πίνακές του πωλούνταν σε υψηλές τιμές και συλλέγονταν στην Αυλή του Φρέντερικ - Χέντρικ, Πρίγκηπα της Οράγγης στη Χάγη.[7] Εκεί, ο συλλέκτης έργων τέχνης και γραμματέας του Πρίγκηπα Κονσταντάιν Χόυχενς εξεθείαζε τους πίνακες στην ποίηση και αλληλογραφούσε επανειλημμένα με τον καλλιτέχνη,[7] γράφοντάς του ότι "μπορούσε κανείς σχεδόν να μυρίσει τα λουλούδια".[23] Ο Ολλανδός ποιητής Γιόος φαν ντεν Φόντελ (Joost van den Vondel) έγραψε επίσης εγκωμιαστικά για τους πίνακες του Σέγκερς.[7] Άλλοι συλλέκτες έργων του ήταν επίσης η βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας, ο βασιλιάς Κάρολος Α΄ της Αγγλίας, ο Φίλιππος Δ΄ της Ισπανίας, η Μαρία των Μεδίκων, και ο βασιλιάς Κάρολος Β΄ της Αγγλίας.[6][7]
Οι πίνακές του δεν πωλούνταν συνήθως μέσω των παραδοσιακών διαύλων, όπως οι έμποροι έργων τέχνης, αλλά δίνονταν ως δώρα από το Τάγμα των Ιησουιτών και χρησιμοποιούνταν για τη διακόσμηση εκκλησιών. Χρησίμευαν για να τονώνουν τη θρησκευτική περισυλλογή αλλά και ως ισχυρά όργανα διπλωματίας. Στα 1631, επί παραδείγματι, ο Σέγκερς έστειλε ένα Στέμμα από Άνθη στη Μαρία των Μεδίκων με την ευκαιρία της επίσκεψής της, μαζί με την Ινφάντα Ιζαμπέλλα Κλάρα Ευγενία στο Κολλέγιο του Αγίου Ιγνατίου. Οι συνθέσεις του είχαν σαφές το συμβολικό και το στοιχείο του διαλογισμού, το οποίο ήταν σύμφωνο με τα δόγματα των Ιησουιτών.[11]
Δείτε επίσης
Κατάλογος Φλαμανδών ζωγράφων
Παραπομπές
RKDartists. rkd.nl/explore/artists/71799. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2017.
«Daniël Seghers». Biografisch Portaal. 14970650.
(Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00167019. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
artist list of the National Museum of Sweden. 12 Φεβρουαρίου 2016. kulturnav.org/8b3cbb41-0d18-4697-bb12-c4f45a44236c. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2016.
Άλλες παραλλαγές του ονόματός του: Daniël Segers, Daniël Zegers, Daniël Zeghers
Irene Haberland, "Seghers, Daniel," Grove Art Online. Oxford University Press, [accessed 15 February 2015].
John Rupert Martin, "A Portrait of Rubens by Daniel Seghers," Record of the Art Museum, Princeton University, vol. 17 (1958), pp. 2-20.
Seghers, Daniel (1590 - 1661), Painter in Benezit Dictionary of Artists
Daniël Seghers at the Netherlands Institute for Art History (Dutch)
Daniël Seghers at Baroque in the Southern Netherlands
Daniel Seghers, Flower still life at Colnaghi
Frans Jozef Peter Van den Branden, Geschiedenis der Antwerpsche schilderschool, Antwerpen, 1883, p. 1134 (Dutch)
Dra. Huguette Vanagt. Daniel Seghers (Antwerpen 1590 - 1661) Guirlande met de H. Theresia van Avila, in Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen, 1968/14, p. 14 (Dutch)
David Freedberg, "The Origins and Rise of the Flemish Madonnas in Flower Garlands, Decoration and Devotion", Münchener Jahrbuch der bildenden Kunst, xxxii, 1981, pp. 115–150.
Susan Merriam, Seventeenth-Century Flemish Garland Paintings. Still Life, Vision and the Devotional Image, Ashgate Publishing, Ltd., 2012
Christopher Wright, A Virgin and Child by Poussin in Brighton, The Burlington Magazine Vol. 116, No. 861 (Dec., 1974), pp. 755-757
Anne T. Woollett, Ariane van Suchtelen, et al., Rubens & Brueghel: A Working Friendship, Los Angeles: J. Paul Getty Museum, 2006. ISBN 978-0-89236-847-1
[https://rkd.nl/explore/images/197108 Για παράδειγμα, το Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης απορρίπτει την απόδοση στον Σίμον ντε Φος του διακοσμητικού πλαισίου στον πίνακα Η Αγία Οικογένεια σε ανθοστέφανο που βρίσκεται στο Kunsthistorisches Museum και το αποδίδει στον Έρασμους Κουελλίνους ΙΙ
Dolf Heyselbergs, Daniël Seghers’ (1590-1661) contributie aan de Sint-Ignatiuskerk te Antwerpen Een jezuïetenkerk gedecoreerd door een jezuïtische schilder, Fase 1 Kunstwetenschappen Katholieke Universiteit Leuven 2011-2012 (Dutch)
Cataloge van de Bloemstukken, die ik selfs met mijn hand heb geschildert en voor wie. «Κατάλογος των νεκρών φύσεων με άνθη που ζωγράφισα ο ίδιος και για ποιον»
Richard E. Spear, "Domenichino Addenda," The Burlington Magazine, vol. 131 (Jan. 1989), p. 15, n. 67.
Langdon, Anthony. "Seghers, Daniel." The Oxford Companion to Western Art. Ed. Hugh Brigstocke. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 15 February 2015.
Huygens praise of Seghers' painted flowers (in Latin), In Praestantissimi Pictoris Dan. Segheri Rosas.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
