Ο Κορνέλις Φρόομ (ολλανδικά: Cornelis Hendriksz Vroom, Γκντανσκ ή Χάαρλεμ, 1591 - Χάαρλεμ, 16 Σεπτεμβρίου 1661 (ταφή)) ήταν Ολλανδός σχεδιαστής και ζωγράφος της Χρυσής Ολλανδικής Εποχής στη ζωγραφική, ο οποίος ασχολήθηκε κυρίως με την τοπιογραφία.[2]
A Landscape with a River by a Wood
The pharao's daughter finds Moses
Βιογραφία
Ο Κορνέλις Φρόομ ήταν ο μεγαλύτερος γιος του καθολικού θαλασσογράφου Χέντρικ Φρόομ (Hendrick Cornelisz Vroom)[3] από το Χάαρλεμ και της Γιόοσιε Κορνέλισντρ. Χανς (Joosje Cornelisdr Gans, απεβ. το 1643). Οι γονείς του συνέταξαν διαθήκη στις 9 Οκτωβρίου 1591, είτε επειδή ανέμεναν το πρώτο τους παιδί είτε γιατί σκόπευαν να μετοικήσουν στο Γκντανσκ, πράγμα που έκαναν λίγο πριν συμπληρώσουν ένα χρόνο μετά τον γάμο τους (του οποίου η ημερομηνία δεν είναι γνωστή). Έτσι, ο Κορνέλις είναι πιθανότερο να γεννήθηκε στο Γκντανσκ και όχι στο Χάαρλεμ. Ο Κορνέλις είχε δύο αδελφούς και μιαν αδελφή, τους Φρέντερικ Φρόομ και Γιάκομπ Φρόομ και την Κορνέλια Φρόομ.[4]
Ο Φρόομ εκπαιδεύτηκε από τον πατέρα του και συνεργάστηκε μαζί του στη δημιουργία του πίνακα Ολλανδικά πλοία κατατροπώνουν ισπανικές γαλέρες στις ακτές της Φλάνδρας (1617, σήμερα στο Ρέικσμουζεουμ του Άμστερνταμ). Στον πίνακα αυτόν ο Κορνέλις δημιούργησε τις μορφές και το παρασκήνιο.[5] Το 1606 ζούσε με τους γονείς του στην St. Jansstraat της πόλης, ενώ δίπλα τους έμενε ο Χέντρικ Χόλτζιους.[4]
Περί το 1620 μάλλον εγκατέλειψε το θέμα της θαλασσογραφίας και προσχώρησε στην ομάδα των νεαρών καλλιτεχνών του Χάαρλεμ, των οποίων τα έργα άρχισαν να δημιουργούν νέα, ρεαλιστική σχολή στο τοπιογραφικό ύφος: Οι Γιαν φαν ντε Φέλντε και Εσάιας φαν ντε Φέλντε καθώς και ο Βίλλεμ Μπόιτεβεχ επηρέασαν ισχυρά το ύφος των σχεδίων και των πινάκων του Κορνέλις, που θυμίζουν τις "αρκαδικές" σκηνές του Άνταμ Ελζχάιμερ.[5] Ζωγράφισε μια μόνον υπογεγραμμένη θαλασσογραφία, Ισπανοί πολεμιστές μάχονται Βαρβερίνους πειρατές (1615, σήμερα στο Ναυτικό Μουσείο Λονδίνου), ενώ ο πίνακας Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου (σήμερα στο Ham House του Σάρρεϋ) δεν φέρει υπογραφή, αλλά πιθανότατα αποδίδεται σε αυτόν.[5] Μετά από αυτά τα έργα συνέχισε ζωγραφίζοντας μόνον τοπία.[4] Το πρώτο χρονολογημένο του τοπίο είναι η Άποψη ποταμού με μια βάρκα (1622, σήμερα σε ιδιωτική συλλογή) και μοιάζει πολύ με τα τοπία του Σάλομον φαν Ράουσντελ.[5]
Το 1634 έγινε μέλος στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά του Χάαρλεμ.[3] Δεν αναφέρεται ότι νυμφεύτηκε ποτέ, ωστόσο απέκτησε έναν γιο, τον Γιάκομπ, ο οποίος έγινε επίσης ζωγράφος.[4] Στο έργο του Harlemias του 1648, ο Τεόντορους Σχρεβέλιους (Theodorus Schrevelius) έγραψε ότι ο Φρόομ "μπορεί να συγκριθεί μόνον με τον Πίτερ ντε Μολάιν", όπως αναφέρει ο Άρνολντ Χαουμπράκεν, ο οποίος τον κατατάσσει στους "καλούς τοπιογράφους του Χάαρλεμ, μαζί με τους "Joh. Jakobsz.", ο οποίος ήταν για πολλά χρόνια στην Ιταλία, "Nicol. Zuyker", Χέρριτ Κλες Μπλέκερ, Σάλομον φαν Ράουσντελ και Ράγιερ φαν Μπλούμεντελ.[6]
Η εικασία ότι ο Κορνέλις πιθανόν να ταξίδεψε στην Ιταλία βασίζεται σε μερικά σχέδια που αποδίδονται σε αυτόν και απεικονίζουν θέματα από και γύρω από τη Ρώμη, καθώς και σε έναν υπογεγραμμένο πίνακά του, τοπίο ποταμού με φανταστικά ρωμαϊκά ερείπια. Υπάρχει επίσης μια επιστολή προς τον Κονσταντάιν Χόιχενς, τότε γραμματέα του Δημάρχου, με ημερομηνία 11 Δεκεμβρίου 1648, με την οποίαν ο Κορνέλις ζητά να του επιστραφούν δύο πίνακες που είχε αποστείλει στη Χάγη ύστερα από αίτημα του πρίγκηπα Γουλιέλμου Β΄, αναφέροντας τους τίτλους τους: "het berchyen aen het lack van Coomo" (το βουνό στη λίμνη Κόμο) και έναν ακόμη που δεν αναφέρεται στην Ιταλία. Αναφέρει, επίσης, ότι οι πίνακες ανήκουν στον αδελφό του, "καθώς πλήρωσε γι' αυτούς πριν από πολύ καιρό και δεν θα ήθελα να έλθω σε προστριβές μαζί του" (also hy de selve al lang betaelt heeft ende ick niet gaeren onlust met myn broeder soude hebbe). Ωστόσο, τόσο τα σχέδια όσο και ο πίνακας είναι πιθανόν να δημιουργήθηκαν από σχέδια ή χαρακτικά άλλων καλλιτεχνών κι έτσι η επιστολή αυτή, που χρησιμοποιήθηκε ως ισχυρή ένδειξη πραγματοποίησης παρόμοιου ταξιδιού δεν μπορεί να αποτελέσει και απόδειξη για κάτι τέτοιο.[4]
Αμφίβολη είναι, επίσης, και η διαμονή του στην Αγγλία κατά την περίοδο 1627 - 1628[3]. Αυτή η υπόθεση βασίζεται στο γεγονός ότι κάποιος Φρόομ (χωρίς μικρό όνομα) αναγράφεται σε κατάλογο με ημερομηνία 7 Μαρτίου 1627, στον οποίον αναγράφονται Άγγλοι και ξένοι ζωγράφοι, κατά των οποίων η Συντεχνία ζωγράφων του Λονδίνου υπέβαλλε καταγγελία. Στις 11 Νοεμβρίου 1628, ο βασιλέας Κάρολος Α΄ της Αγγλίας κατέβαλε 420 λίρες στον Χέρριτ φαν Χόντχορστ και 80 λίρες στον "νεαρό Φρόομ" για εργασίες και πίνακες που εκτέλεσαν. Αν και η παρουσία του Κορνέλις στο Χάαρλεμ την περίοδο αυτή δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί (αντίθετα επιβεβαιώνεται ότι ήταν εκεί στις 5 Ιουλίου 1629), πιθανότατα η πληρωμή αυτή αναφέρεται στον αδελφό του, Φρέντερικ, ο οποίος ζωγράφιζε θαλασσογραφίες όπως ο πατέρας του.[4]
Τα ήρεμα τοπία που ζωγράφιζε ο Κορνέλις εντυπωσίασαν τον Γιάκομπ φαν Ράουσντελ, ο οποίος έγινε μέλος στη Συντεχνία του Χάαρλεμ το 1648 και φαίνεται ότι ο Κορνέλις βοήθησε τον νεαρό τότε καλλιτέχνη να απομακρυνθεί από την τοναλιστική παράδοση του Χάαρλεμ και να χρησιμοποιήσει τη δική του, πιο ανάλαφρη και ποιητική παλέτα[7] και φαίνεται ότι ο Κορνέλις επηρέασε τόσο τον φαν Ράουσντελ[8] όσο και τον Φρανς Ποστ[7] Συνεργάστηκε σε δύο τουλάχιστον έργα του Πάουλους Μπορ, Η εύρεση του Μωυσή (1635 - 37, σήμερα στο Ρέικσμουζέουμ και Οι πωλητές ανθέων (1640, Εθνικό Μουσείο Στοκχόλμης), στους οποίους ζωγράφισε τα τοπία.[7]
Τα τελευταία έργα του Φρόομ, όπως Το άκρο του δάσους (1651, Statens Museum for Kunst, Κοπεγχάγη) και Άποψη δάσους με αγελάδες (τέλη δεκαετίας 1650, Μουσείο Μπόιμανς - φαν Μπέουνινκεν, Ρόττερνταμ) εμφανίζουν μεγάλη ομοιότητα με τις απόψεις δασών του φαν Ράουσντελ. Η επαφή των δύο καλλιτεχνών ήταν αμοιβαία επωφελής: Τα πρώιμα έργα του Φρόομ, ιδιαίτερα τα σχέδιά του, διαδραμάτισαν σοβαρό ρόλο στην εξέλιξη του φαν Ράουσντελ.[5]
Φωτοθήκη
Έργα του Κορνέλις Φρόομ
Η ληστεία στον δημόσιο δρόμο, 1625, Ίδρυμα Τέχνης Ντιτρόιτ
Ισπανοί πολεμιστές μάχονται Βαρβερίνους πειρατές, 1615, Ναυτικό Μουσείο Λονδίνου
Τοπίο σε εκβολές ποταμού, 1638, Μουσείο Φρανς Χαλς
Η εύρεση του Μωυσή, συνεργασία με τον Πάουλους Μπορ, περ. 1635 - 38, Ρέικσμουζεουμ
Τοπίο με κυνηγούς, 1628 - 30, Εθνικό Μουσείο Κρακοβίας
Βουκολικό τοπίο, περ. 1650, ιδιωτική συλλογή
Βοσκοί με τα ζώα τους, 1646, ιδιωτική συλλογή
Παραπομπές
RKDartists. 82219. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2017.
Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου: Cornelis Vroom
Cornelis Hendriksz. Vroom στο RKD
Hadrianus, History of Dutch art and culture in Rome: VROOM, Cornelis Το κείμενο, όπως αναγράφει η πηγή, είναι μετάφραση από τα πρωτότυπα: Irene van Thiel - Stroman, Hendrick Cornelisz Vroom under: Biographies 15th - 17th century, in: Neeltje Köhler, Koos Levy - van Halm - Epo Runia e.a. (eds.), Painting in Haarlem 1500 - 1850. The Collection of the Frans Hals Museum, Ghent: Ludion Ghent, 2006 332 - 337
Web Gallery of Art, VROOM, Cornelis Hendricksz. the Younger
(Dutch) Kornelis Vroom, den Zoon van Hendrik Vroom in De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen (1718) του Άρνολντ Χαουμπράκεν, επιμέλεια από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Ολλανδικής Λογοτεχνίας
Walter A. Liedtke,Metropolitan Museum of Art (New York, N.Y.), Dutch Paintings in the Metropolitan Museum of Art, Google Books, σελ. 786
Slive 2005, σελ. 3.
Δείτε επίσης
Ζωγραφική της ολλανδικής Χρυσής Εποχής
Κατάλογος Ολλανδών ζωγράφων
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
