Ο Άντριες φαν Έιρφελτ (φλαμανδικά: Andries van Eertvelt[12], Αμβέρσα, 1590 - Αμβέρσα, 1652) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, σχεδιαστής και χαράκτης και ένας από τους πρώτους Φλαμανδούς καλλιτέχνες που ειδικεύτηκε στη ζωγραφική θαλασσινών - ναυτικών εικόνων. Ορισμένοι από τους μαθητές του έγιναν εξέχοντες ζωγράφοι σε αυτό το είδος τέχνης.[13]
The Holy League's fleet lying off a harbour thought to be Genoa before the battle of Lepanto
Βιογραφία
Θύελλα στη θάλασσα, πριν το 1630
Ο φαν Έιρφελτ γεννήθηκε στην Αμβέρσα και βαπτίστηκε στον Καθεδρικό ναό της πόλης στις 25 Μαρτίου 1590. Δεν υπάρχει καταγραφή των Δασκάλων στους οποίους μαθήτευσε. Καταγράφηκε ως "Δάσκαλος" στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά της Αμβέρσας το 1609. Στις 28 Νοεμβρίου 1615 νυμφεύτηκε την Κατερίνε ντε Φλίχερ (Catherine de Vlieger) στον ναό του Αγίου Ανδρέα της Αμβέρσας. Το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά. Η σύζυγός του απεβίωσε το 1626 ή το 1627.[13] Μετά τον θάνατό της, ταξίδεψε μαζί με έναν από τους μαθητές του, τον Ματτιέ φαν Πλάττενμπερχ (Matthieu van Plattenberg) στην Ιταλία.[14] Καταγράφεται στη Γένοβα κατά το διάστημα 1628 - 1630, όπου ζούσε με τον συμπατριώτη του Κορνέλις ντε Βελ (Cornelis de Wael), ο οποίος ήδη εξασκούσε την τέχνη της ζωγραφικής θαλασσινών εικόνων, ειδικότερα την απεικόνιση ναυμαχιών. Ο ντε Βελ ήταν από μακρού κάτοικος της Γένοβας και κανόνισε ο φαν Έιρφελτ να αναλάβει κάποιες εργασίες κατά την εκεί παραμονή του.
Το 1630 ο φαν Έιρφελτ επέστρεψε στην Αμβέρσα. Στις αρχές αυτής της δεκαετίας είχε συνάψει σχέση με την Σουσάννα Άπριλ, με την οποία απέκτησε δύο νόθες θυγατέρες, την Σουσάννα και την Αννεμαρίε (γενν. 1630 και 1632 αντίστοιχα). Στις 3 Οκτωβρίου 1633 νυμφεύτηκε την Ελίσαμπετ Μπόοτς στην εκκλησία του Αγίου Ιακώβου της Αμβέρσας. Ο γιος τους Γιαν Μπάπτιστ βαπτίστηκε στην ίδια εκκλησία στις 11 Φεβρουαρίου 1634.[13]
Η σταδιοδρομία του φαν Έιρφελντ ως καλλιτέχνη θαλασσινών - ναυτικών σκηνών ήταν πολύ επιτυχημένη και μερικά έργα του εξάχθηκαν σε αγορές όπως της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.[15] Διέθετε, επίσης, αδημονούσα πελατεία στην Ολλανδική Δημοκρατία.[16]
Ο βιογράφος του 17ου αιώνα Κορνέλις ντε Μπι τον αναφέρει ως "γιο των θαλασσών".[17] Ο Άντονι βαν Ντάικ φιλοτέχνησε ένα χαρακτικό με βάση το πορτρέτο του από τον Σχέλτε α Μπόλσβερτ, το οποίο περιλήφθηκε στο βιβλίο του βαν Ντάικ "Icones Principum Virorum", μια συλλογή από πορτρέτα προσωπικοτήτων της εποχής του.[15][18]
Ο Άντριεν φαν Έιρφελντ εμφανίζεται επίσης να εμπλέκεται και σε διπλωματικές δραστηριότητες. Μετέφερε ορισμένες επιστολές σχετικά με πιθανή συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ισπανίας και Ολλανδικής Δημοκρατίας από τον Μπαλτάζαρ Χέρμπιερ (Balthazar Gerbier), Αγλοολλανδό διπλωμάτη που διέμενε στην Αμβέρσα προς τον Κόνσταντιν Χόιχενς, γραμματέα του Πρίγκηπα της Οράγγης της Ολλανδικής Δημοκρατίας.[19]
Ήταν ο Δάσκαλος των Γκασπάρ φαν Άικ, Ματτιέ φαν Πλάττενμπερχ και πιθανόν και του Χέντρικ φαν Μίντερχαουτ.[13] Ήταν επίσης ίσως και ο Δάσκαλος του μεγάλου Φλαμανδού ζωγράφου ναυτικών θεμάτων Μποναβεντούρα Πέιτερς Ι (Bonaventura Peeters I) και του Σεμπάστιαν Κάστρο (Sebastian Castro).[15][16]
Έργο
Δύο αγκυροβολημένα πλοία, ματά το 1640
Ο φαν Έιρφελτ θεωρείται ο πρώτος Φλαμανδός ζωγράφος ναυτικών θεμάτων. Η θεματολογία των πινάκων του κάλυπτε μεγάλο εύρος, από σκηνές ναυμαχιών ως θύελλες, απόψεις πλοίων σε ποταμούς και λιμάνια, νυχτερινές σκηνές κτλ. Αγαπημένο του θέμα τα ολλανδικά πλοία στη θάλασσα και απόψεις πλοίων σε νότια, πιθανόν φανταστικά, λιμάνια.
Παρά το ότι πιθανόν να επηρεάστηκε από τον Ολλανδό ζωγράφο ναυτικών θεμάτων Χέντρικ Κορνέλις Φρόομ, ορισμένοι θεωρούν την επίδραση του ύφους στο έργο του εντονότερη από το έργο του Πίτερ Μπρίγκελ του πρεσβύτερου.[16] Έχει υποτεθεί ότι ο φαν Έιρφελτ πέρασε κάποιο χρονικό διάστημα, στις αρχές της δεκαετίας του 1600, στην Ολλανδική Δημοκρατία, αν και δεν υπάρχει καμία σχετική τεκμηρίωση παρά μόνον οι πίνακές του με ολλανδικά πλοία και λιμάνια. Ίσως να διέμεινε στο Χάαρλεμ, αλλά δεν υπάρχει απόδειξη για την ευρέως διαδεδομένη υπόθεση ότι σπούδασε υπό τον Φρόομ. Μπορεί κάλλιστα να εξοικειώθηκε με το ύφος του Φρόομ στην Αμβέρσα, όπου οι πίνακες του Φρόομ, καθώς και αντίγραφα και απομιμήσεις τους υπήρχαν διαθέσιμοι στην τοπική αγορά τέχνης. Ο φαν Έιρφελτ είναι γνωστό ότι δημιούργησε αντίγραφα έργων του Φρόομ αλλά ήταν σε θέση να αναπτύξει το δικό του προσωπικό ύφος.[20]
Στους πρώιμους πίνακές του υιοθέτησε ένα ζωηρό, μανιεριστικό ύφος και η παλέτα του χαρακτηρίζεται από τόνους μαυροπράσινων και καφέ αποχρώσεων. Συχνά στηριζόταν στο λευκό για να κάνει το περίγραμμα των πλοίων να ξεχωρίζει από τη σκοτεινή θάλασσα.[15][16] Το ύφος αυτό διακρίνεται στο έργο Επιστροφή στο Άμστερνταμ από τη Δεύτερη Αποστολή στις Ανατολικές Ινδίες στις 19 Ιουλίου 1599, χρονολογούμενο κατά τη δεκαετία του 1610.
Αργότερα άλλαξε σε πιο απαλή και διακριτική την παλέτα του, ιδιαίτερα μετά την επιστροφή του από την Ιταλία. Τότε αγαπούσε να ζωγραφίζει λιμάνια του νότου, με ήσυχες θάλασσες ζωγραφισμένες με απαλούς τόνους.[15][16] Το ώριμο αυτό ύφος του χαρακτηρίζει τον πίνακα Δυο αγκυροβολημένα πλοία (σήμερα στο Μουσείο Ερμιτάζ).
Ευκαιριακά συνεργαζόταν με άλλους καλλιτέχνες της Αμβέρσας. Πιστεύεται ότι το θαλασσινό τοπίο στον πίνακα του βαν Ντάικ Πορτρέτο του Nicolaes van der Borght, Εμπόρου της Αμβέρσας είναι φτιαγμένο από τον φαν Έιρφελτ.[21]
Δραστηριοποιήθηκε, επίσης, και ως χαράκτης. Οι ακριβείς τοποθεσίες του χαρακτικού του, που απεικονίζει τον παγωμένο ποταμό Σχέλντε το 1621 και ένα ακόμη, του οχυρού Vlaams Hoofd στην Αμβέρσα και μνημονεύεται σε αναφορές, δεν είναι γνωστές.[13]
Δείτε επίσης
Κατάλογος Φλαμανδών ζωγράφων
Παραπομπές
Η δύση του ήλιου στο λιμάνι
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. 138541450. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2015.
Union List of Artist Names. 500027471. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
British Museum person-institution thesaurus. 26223. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00057642. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
RKDartists. 25622. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
ECARTICO. 2735. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Athenaeum. 8816. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Artnet. andries-van-artvelt-ertvelt. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Artnet. andries-van-eertvelt. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γαλλικά) Le Dictionnaire des peintres belges du XIVe siècle à nos jours. La Renaissance du livre. 1995. 5570. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-2-8041-2012-2.
ArtCyclopedia. eertvelt_andries_van. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Παραλλαγές του ονόματός του: Andries van Aertvelt, Andries van Artevelde, Andries van Artevelt, Andries van Artvelt, Andries van Ertvelt, Andries van Eetvelt, Naentjen, Eetvelt, Naentkens den schilder. Ο Pierre-Jean Mariette αναγράφει στοAbecedario την παραλλαγή Alfelt και ο André Félibien αναγράφει το όνομά του ως Ert-veest. Ο φαν Έιρφελτ υπέγραφε σε όλα τα νομικά έγγραφα ως 'Andries van Artvelt και υπέγραφε τα έργα του με το "μονόγραμμα" AVA. Το οικογενειακό του όνομα προέρχεται αναμφίβολα από το χωριό Ερτφέλντε (Ertvelde), σήμερα στο σημερινό δήμο Έφερχεμ (Evergem) του Βελγίου.
Andries van Eertvelt στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Dutch)
Matthieu van Plattenberg, A Dutch Ship Running onto a Rocky Coast at the National Maritime Museum
L. J. Wassink. "Eertvelt, Andries van." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 3 Dec. 2014
Andreas van Eertvelt, "Embarkation of Spanish Troops" at the National Maritime Museum
Cornelis de Bie, Het gulden cabinet vande edel vry schilder const, Jan Meyssens, Antwerp, 1661, p.105, online facsimile version on Google books
Andreas van Ertvelt, in "Icones Principum Virorum", at the British Museum website
Marika Keblusek, Badeloch Vera Noldus. Double Agents: Cultural and Political Brokerage in Early Modern Europe, BRILL, 10 May 2011, p. 156-157
Margarita Russell, Visions of the Sea: Hendrick C. Vroom and the Origins of Dutch Marine Painting, Brill Archive, 1983, p. 181-185
Portrait of Nicolaes van der Borght, Merchant in Antwerp στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
