Ο Ορλάνδος μαινόμενος ή Orlando Furioso είναι σοβαρή όπερα (οpera seria) σε τρεις πράξεις του Αντόνιο Βιβάλντι σε ένα ιταλικό λιμπρέτο του Γκράτσιο Μπρατζιόλι, βασισμένο στο ομώνυμο ποίημα του Αριόστο.
Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στο Teatro Sant'Angelo της Βενετίας το 1727. Η όπερα - τυπικότερα, το dramma per musica - συνδυάζει άριες με αφήγηση, και διαδραματίζεται σε ένα νησί σε αόριστο χρόνο. Η πλοκή της ιστορίας συνδυάζει διάφορα αποσπάσματα από το έργο του Αριόστο: οι άθλοι του ήρωα Ορλάνδο είναι λεπτομερείς, καθώς επίσης και η ιστορία της μάγισσας Αλτσίνα.
Χαρακτήρες
Η Αλτσίνα (μέτζο σοπράνο)
Η Αντζέλικα (σοπράνο)
Ο Αστόλφος (βαθύφωνος)
Η Μπρανταμάντε (κοντράλτο)
Il Farnace (μέτζο σοπράνο)
Ο Μεντόρος (κοντράλτο)
Ο Ορλάνδος (κοντράλτο)
Ο Ρουτζιέρο (κοντράλτο)
Πλοκή
Η ιστορία διαδραματίζεται στο νησί της μάγισσας Αλτσίνα, η οποία αν και γριά και κακάσχημη έχει την ιδιότητα να φαίνεται πεντάμορφη και να ξετρελαίνει όσους άνδρες ναυαγήσουν στο νησί της. Η Αλτσίνα αντλεί την δύναμη της από την μαγική στάχτη του μάγου Μέρλιν που βρίσκεται κάτω από το μαρμάρινο άγαλμα του στον ναό της υπό την προστασία του άτρωτου φύλακα Αρόντε. Οι χαρακτήρες της όπερας ακολουθούν το πεπρωμένο τους και φτάνουν στο νησί.
Πράξη 1η
Ο Ορλάνδος έχει χάσει την αγαπημένη του Αντζέλικα και τώρα την αναζητάει παντού για να μπορέσει να την παντρευτεί. Η Αντζέλικα όμως έχει ναυαγήσει στο νησί της Αλτσίνας. Η τρικυμία και τα κύματα στην ακτή την κάνουν να ανησυχεί για τον αγαπημένο της νεαρό Σαρακηνό Μεντόρο. Τα κύματα της θάλασσας ξεβράζουν ένα βαρκάκι. Μέσα είναι ο Μεντόρος που ξεψυχάει. Η Αντζέλικα φωνάζει απεγνωσμένα για βοήθεια. Η Αλτσίνα την ακούει και με τη μαγική της δύναμη σώζει τον Μεντόρο, ο οποίος της εξιστορεί τα παθήματα του.
Στο μεταξύ βγαίνει και ο Ορλάνδος στην παραλία του νησιού και από την ζήλια του θέλει να σκοτώσει τον Μεντόρο. Η Αλτσίνα για να σώσει την ζωή του νεαρού, αναγκάζεται να πει ψέματα στον Ορλάντο, ότι δήθεν ο Μεντόρος είναι αδερφός της Αντζελίκας. Ο Ορλάντος το χάφτει και ζητάει συγνώμη για την συμπεριφορά του, ενώ η Αντζελίκα βρίσκει ευκαιρία για να τον επικρίνει, πράγμα που κάνει τον Μεντόρο να ζηλεύει.
Αλλαγή της σκηνής. Η Αλτσίνα βρίσκεται μόνη της. Ο Ρουτζιέρος καβάλα σε έναν Πήγασο την πλησιάζει. Η Αλτσίνα ερωτεύεται τον Ρουτζιέρο, και για να τον μαγέψει του δίνει να πιει χρυσό νερό από δύο μαγεμένες πηγές. Η Μπρανταμάντε εμφανίζεται και βλέπει τον Ρουτζιέρο στην αγκαλιά της Αλτσίνας. Ο Ρουτζιέρος είναι τόσο επηρεασμένος από τα μάγια της Αλτσίνας, που δεν αναγνωρίζει την αγαπημένη του την Μπρανταμάντε, η οποία για να αποφύγει τυχόν κινδύνους κάνει πως είναι κάποια άλλη και δίνει ένα ψεύτικο όνομα, λέγοντας πως είναι η Ολυμπία.
Πράξη 2η
Η Μπρανταμάντε βρίσκει τον αγαπημένο της Ρουτζιέρο μονάχο και εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για να του λύσει τα μάγια χρησιμοποιώντας ένα μαγικό δαχτυλίδι που είχε πάνω της. Ο Ορλάνδο προσπαθεί να παρηγορήσει τον Ρουτζιέρο λέγοντάς του: «Μετά από την μπόρα θάρθει ξαστεριά». Η Μπρανταμάντε θα συγχωρέσει τον Ρουτζιέρο και οι δυο τους θα γίνουν ένα ζευγάρι ευτυχισμένο.
Η Αντζελίκα που αγαπάει τον Μεντόρο ετοιμάζει ένα σχέδιο για να ξεφορτωθεί τον Ορλάντο. Τον στέλνει λοιπόν στο μαγεμένο βουνό, λέγοντας του ότι βρίσκεται εκεί μια πηγή που την φυλάει ένας δράκος. Το νερό της πηγής χαρίζει όμως αιώνια νιότη. Ο Ορλάνδος επειδή είναι γενναίος ιππότης δεν θέλει άλλο και ξεκινάει για το βουνό. Όταν φτάνει στην πηγή προκαλεί τον δράκο και αρχίζει να τον καταπολεμά. Βράχια πέφτουν πάνω του και τον πλακώνουν. Ο Ορλάνδος είναι τόσο δυνατός και θαρραλέος που σπάει τον βράχο και απελευθερώνεται. Είναι όμως αγανακτισμένος και ζητάει να εκδικηθεί.
Η Αντζελίκα που νομίζει ότι ο Ορλάνδος πέθανε, παντρεύεται τον Μεντόρο. Η Αλτσίνα τραγουδάει και αναρωτιέται που να βρίσκεται ο Ρουτζιέρος. Ο Ορλάνδος περιπλανιέται και βλέπει ένα δέντρο που έχει στον κορμό του χαραγμένα τα λόγια αγάπης μεταξύ της Αντζελίκας και του Μεντόρου. Τότε η αγανάκτησή του γίνεται ζήλια, και η ζήλια γίνεται τρέλα. Ο Ορλάνδος χάνει τα λογικά του.
Πράξη 3η
Ο Ρουτζιέρος και ο Αστόλφος νομίζουν ότι ο Ορλάντος έχει πεθάνει και κλαίνε για τον χαμό του. Με την βοήθεια μιας καλής νεράιδας προετοιμάζονται για να εκδικηθούν την Αλτσίνα. Κρύβονται έξω από τον ναό και την περιμένουν για να της επιτεθούν. Η Αλτσίνα στο μεταξύ ψάχνει να βρει που είναι ο Ρουτζιέρος, επειδή τον αγαπάει. Ζητάει την βοήθεια των Θεών για να την βοηθήσουν να τον βρει. Η Μπρανταμάντε εμφανίζεται ντυμένη άντρας και ξεγελάει την Αλτσίνα τόσο πολύ που προκαλεί ακόμα και το ενδιαφέρον της. Ο Ορλάνδος, που στο μεταξύ έχει χάσει τα λογικά του εμφανίζεται και αυτός, και συζητάει με την Αλτσίνα διάφορες καταθλιπτικές φαντασιώσεις του, προκαλώντας την συμπόνια του Ρουτζιέρου και της Μρανταμάντε που τον παρακολουθούν έκθαμβοι χωρίς όμως αυτός να το ξέρει. Ο Ορλάνδος κατηγορεί την Αντζελίκα. Η Αντζελίκα τον λυπάται και κλαίγοντας ζητάει συγγνώμη.
Ο Ορλάνδος έχει μείνει μόνος του μέσα στον ναό της Αλτσίνας. Επειδή έχει χάσει τα λογικά του νομίζει ότι το άγαλμα του Μέρλιν είναι η Αντζελίκα και το αγκαλιάζει. Ο άτρωτος Αρόντε που φυλάει το άγαλμα πάει να το υπερασπισθεί και μάχεται τον Ορλάνδο, αλλά ο Ορλάνδος θα σκοτώσει τον Αρόντε.
Τα μάγια λύνονται. Ο ναός καταρρέει. Ο Ρουτζιέρος και η Μπρανταμάντε κατηγορούν την Αλτσίνα και πανηγυρίζουν. Ο Μεντόρος και η Αντζελίκα όμως στέκονται τρομαγμένοι από την ξαφνική τροπή των πραμάτων. Ο Αστόλφος μαζί με άλλους στρατιώτες καταφτάνουν για να επισφραγίσουν την πτώση της Αλτσίνας. Οι ιππότες που μέχρι τώρα πήραν μέρος στην υπόθεση συναθροίζονται και γλεντάν, ενώ ο Ορλάνδος ξαναβρίσκει τα λογικά του.
Η Αλτσίνα απομακρύνεται με αισθήματα εκδίκησης, ενώ ο Ορλάνδος που στο μεταξύ έχει καλμάρει, συγχωρεί την Αντζελίκα και τον Μεντόρο και τους συγχαίρει για τον γάμο τους.
DVD
Vivaldi, Antonio - Orlando furioso, San Fransisco Opera, Marilyn Horne, Kathleen Kuhlmann, William Matteuzzi, Sandra Walker, έκδοση 2001, EAN 4-006680-102108, Σελίδα IMDb
Παραπομπές
Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2019.
Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2019.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
