Το Dangerous είναι το 8ο άλμπουμ του Αμερικανού καλλιτέχνη Μάικλ Τζάκσον, το οποίο κυκλοφόρησε στις 22 Νοεμβρίου 1991 από την Epic Records. Έγινε το 3ο άλμπουμ που έλαβε αμέσως τη 1η θέση του Billboard 200, όπου βρισκόταν για 4 εβδομάδες. Το άλμπουμ πούλησε 35 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως.[2] Το άλμπουμ έλαβε ένα Γκράμι για Best Engineered Album – Non Classical (το κέρδισαν ο Μπρους Σουίντιεν και ο Τέντι Ρίλεϊ),[3] και είναι το πιο επιτυχημένο άλμπουμ ενός νέου μουσικού είδους, με την ανάμειξη του swing και του beat (που πλησίαζε πολύ περίσότερο στο μουσικό ύφος του Τζάκσον) της λεγόμενης new jack swing.[4]
Προϊστορία
Οι ηχογραφήσεις άρχισαν στο Λος Άντζελες, στην Καλιφόρνια στο Ocean Way/Record One Studio 2 στις 25 Ιουνίου 1990. Οι ηχογραφήσεις έληξαν στο Larrabee North and Ocean Way Studio στις 29 Οκτωβρίου 1991, και αποτέλεσαν τις πιο πολύχρονες ηχογραφήσεις στην καριέρα του Τζάκσον (ηχογράφησε το άλμπουμ σε 16 μήνες, σε αντίθεση με τους συνηθισμένους 6 για τα προηγούμενα). Το 1990, ένα Promo CD Acetate ονόματι Promo (Flight Only) δόθηκε σε 10 στελέχη της Sony, ως τρέιλερ για το Dangerous.
Τον Μάρτιο του 1991, ο Τζάκσον υπέγραψε συμβόλαιο 15 ετών και συμβόλαιο για 6 άλμπουμ με τη Sony Music. Η Sony υπολόγιζε ότι τα άλμπουμ που θα κυκλοφορούσε ο Τζάκσον θα είχαν την ίδια εμπορική επιτυχία όπως τα προηγούμενα και θα της απέδιδε κέρδος 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων. Μέχρι τη λήξη του συμβολαίου τον Μάρτιο του 2006, ο Τζάκσον θα λάμβανε 45 εκατομμύρια από τη Sony (1 εκατομμύριο κάθε χρόνο μαζί με 5 εκατομμύρια για κάθε άλμπουμ). Αυτό δεν συμπεριλάμβανε πόσα θα κέρδιζε από τις πωλήσεις των άλμπουμ, των singles και των βίντεο. Υπό αυτό το συμβόλαιο, ο Τζάκσον, σύμφωνα με υπολογισμούς, μπορούσε να λαμβάνει 175 εκατομμύρια μόνο από τις πωλήσεις των άλμπουμ.
Οι παραγωγοί του Dangerous ήταν ο Τέντι Ρίλεϊ και ο νικητής του Γκράμι, Μπίλ Μπόττρελ, τους οποίους πρότεινε ο Κουίνσι Τζόουνς για να εξελιχθεί ο ήχος του Τζάκσον. Το προηγούμενο άλμπουμ, το Bad, ήταν το τελευταίο άλμπουμ του Τζάκσον για τη βιομηχανία των LP, το οποίο είχε διάρκεια 50 λεπτών με 10 τραγούδια, σε αντίθεση με το Dangerous είχε διάρκεια 77 λεπτών με 14 κομμάτια.
Το Dangerous ήταν πολυαναμενόμενο άλμπουμ, όπως φαίνεται από ένα συμβάν στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Λος Άντζελες, όπου μια ομάδα ληστών έκλεψε 30.000 αντίτυπα πριν την επίσημη κυκλοφορία του άλμπουμ. Εξαιτίας αυτού, σε μερικές χώρες το άλμπουμ κυκλοφόρησε στις 25 Νοεμβρίου, ενώ η επίσημη κυκλοφορία του άλμπουμ έγινε στις 22 Νοεμβρίου.[5]
Εξώφυλλο
Το άλμπουμ είναι γνωστό για το εξώφυλλο του. Μια ειδική περιορισμένη έκδοση του άλμπουμ είχε αρχικά κυκλοφορήσει σε ένα μεγάλο box με την εικόνα των ματιών του Τζάκσον, την οποία ζωγράφισε ο Μάρκ Ράιντεν, με το CD και το booklet στο κάτω μέρος.
Υποδοχή
Εμπορική υποδοχή
Το Dangerous κυκλοφόρησε στις 22 Νοεμβρίου 1991, και είχε τις πιο γρήγορες πωλήσεις, με πωλήσεις 7 εκατομμυρίων αντιγράφων μέσα σε δύο μήνες. Αυτό έσπασε το ρεκόρ του Bad, το οποίο πούλησε 7 εκατομμύρια αντίγραφα, αλλά σε 4 μήνες.
Το Dangerous έφθασε στη 1η θέση του Billboard 200, με πωλήσεις 366.500 αντιγράφων κατά την πρώτη εβδομάδα της κυκλοφορίας του άλμπουμ, όπου έμεινε για 4 εβδομάδες. Ο Τζάκσον προώθησε το άλμπουμ με συναυλία στο Super Bowl και με μια συνέντευξη με την Όπρα Γουίνφρεϊ, αλλά δεν επέστρεψε στη 1η θέση. Ωστόσο, επέστρεψε στο Top#10 μετά τη λήψη του Grammy Legend Award από τον Τζάκσον το 1993. Το Dangerous έμεινε για 117 εβδομάδες στο Billboard 200, 30 περισσότερες από ότι το Bad. Η RIAA έκανε το Dangerous 7 φορές πλατινένιο (7 εκατομμύρια αντίγραφα).[6]
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το άλμπουμ έφθασε αμέσως στη 1η θέση, αντικαθιστώντας το άλμπουμ των U2, Achtung Baby, αλλά τη δεύτερη εβδομάδα αντικαταστάθηκε από το άλμπουμ των Queen, Greatest Hits II. Το Dangerous έμεινε για 23 εβδομάδες στο Τop#10, και 96 εβδομάδες στο Τop#75 chart. Το Black or White γράφτηκε από τον Τζάκσον και τον Μπίλ Μπόττρελ, ο οποίος ήταν ο παραγωγός. Το single ήταν το μεγαλύτερο hit μετά το Billie Jean. Από το άλμπουμ κυκλοφόρησαν 9 singles, κατά τη διάρκεια 2 ετών (1991-1993). Το ομώνυμο single για το άλμπουμ δεν μπόρεσε να κυκλοφορήσει, καθώς η κυκλοφορία του ακυρώθηκε στα τέλη του 1993, μετά από κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση του δεκατριάχρονου τότε Τζορντι Τσάντλερ. Επτά singles έφθασαν στο Τop#10 του Ηνωμένο Βασιλείου, περισσότερα από ότι τα προηγούμενα άλμπουμ του Τζάκσον.
Το 48% από τις παγκόσμιες πωλήσεις του Bad ήταν στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ - για το Dangerous, το σύνολο ήταν 33%, ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας φήμης του Τζάκσον. Τα singles από το Dangerous ήταν μεγαλύτερα hits στην Ευρώπη και στην Αυστραλία από ότι στις ΗΠΑ. Το Dangerous πούλησε πολλά αντίτυπα στην Ασία και στη Νότια Αμερική, οι οποίες ήταν δύο αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες αγορές, και προωθήθηκε χάρη στην Dangerous World Tour. Πριν την κυκλοφορία του επόμενου άλμπουμ του Τζάκσον, HIStory: Past, Present and Future, Book I, το Dangerous είχε ήδη πωλήσει 35 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως.[7] Κατά τη διάρκεια 17 ετών, οι πηγές υπολογίζουν ότι το άλμπουμ πώλησε μεταξύ 30 και 35 εκατομμύρια αντίγραφα παγκοσμίως, κάτι που έκανε το άλμπουμ το πιο γρήγορο selling album από ότι το Bad.[2][8][9]
Κριτικές
| Επαγγελματική βαθμολόγηση | |
|---|---|
| Επανεξετασμένα αποτελέσματα | |
| Πηγή | Βαθμολόγηση |
| Allmusic |    [10] |
| Ρόμπερτ Κριστγκάου | (A-)[11] |
| Entertainment Weekly | (B-)[12] |
| Q | [13] |
| Rolling Stone | [14] |
| Virgin Encyclopedia | [15] |
Το Dangerous έλαβε θετικές κριτικές. Ο Ρόμπερτ Κριστγκάου έδωσε στο Dangerous A-, λέγοντας ότι «ήταν το πιο συνεπές άλμπουμ μετά το Off the Wall».
| Οργανισμός | Χώρα | Επευφημίες | Έτος | Πηγή |
|---|---|---|---|---|
| National Association of Recording Merchandisers | ΗΠΑ | Definitive 200 albums of all time developed by the NARM (115ο) | 2007 | [16] |
Κομμάτια
| Αρ. | Tίτλος | Συνθέτες | Διάρκεια |
|---|---|---|---|
| 1. | "Jam" | Μάικλ Τζάκσον, Ρενέ Μούρ, Μπρούς Σβήντεν, Τέντι Ρίλεϊ | 5:39 |
| 2. | "Why You Wanna Trip on Me" | Τέντι Ρίλεϊ, Μπέρναρντ Μπέλ | 5:25 |
| 3. | "In the Closet" (μαζί με τη Mystery Girl) | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ | 6:32 |
| 4. | "She Drives Me Wild" | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ, Τέντι Ρίλεϊ, Άκιλ Ντάβιντσον | 3:41 |
| 5. | "Remember the Time" | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ, Μπέρναρντ Μπέλ | 4:00 |
| 6. | "Can't Let Her Get Away" | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ | 5:00 |
| 7. | "Heal the World" | Μάικλ Τζάκσον | 6:25 |
| 8. | "Black or White" | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ | 4:16 |
| 9. | "Who Is It" | Μάικλ Τζάκσον | 6:34 |
| 10. | "Give In to Me" (μαζί με τον Slash) | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ | 5:29 |
| 11. | "Will You Be There" (Θέμα από το Free Willy) | Μάικλ Τζάκσον | 7:39 |
| 12. | "Keep the Faith" | Γκλέν Μπάλλαρντ, Σίενταχ Γκάρρετ, Μάικλ Τζάκσον | 5:57 |
| 13. | "Gone Too Soon" | Λάρρι Γκρόσσμαν, Άλαν Κόχαν | 3:24 |
| 14. | "Dangerous" | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ, Τέντι Ρίλεϊ | 7:00 |
Η Ειδική Έκδοση του 2001 είχε τον ίδιο κατάλογο κομματιών. Είχε κυκλοφορήσει μαζί με το Dangerous – The Short Films DVD σε two disc set το 2008.
Ειδικές εκδόσεις
Υπήρξαν αρκετές εκδόσεις του άλμπουμ. Οι πιο γνωστές ήταν η έκδοση του 1992 που έγινε διοράμα, ένα remix compilation που κυκλοφόρησε στην Ιαπωνία το 1993[17][18] και μια two-disc έκδοση με bonus remixes, η οποία κυκλοφόρησε στην Αυστραλία το 1993.[19]
Μια παγκόσμια επανακυκλοφόρηση του άλμπουμ (ονόματι Dangerous: Special Edition) διεξήχθη στις 16 Οκτωβρίου 2001, δύο εβδομάδες πριν την κυκλοφορία του Invincible. Παρομοίως, Ειδικές Εκδόσεις (Special Editions) του Off the Wall, του Thriller και του Bad κυκλοφορήσαν. Για την περίπτωση αυτή, το Dangerous συμπεριλάμβανε ένα slipcase και ένα 24σέλιδο πολύχρωμο booklet με νέες και ακυκλοφόρητες φωτογραφίες, οι οποίες δεν είχαν εκδοθεί προηγουμένως. Η νέα έκδοση έφθασε στη 108η θέση στα τσαρτ του Ηνωμένου Βασιλείου (μια από τις 4 επανακυκλοφορήσεις δεν κατάφερε να φθάσει στο Top#75 εκεί). Λόγω των περιορισμών του χρόνου λειτουργίας του Dangerous, τα προηγούμενα τραγούδια που δεν κυκλοφόρησαν δεν συμπεριλήφθηκαν. Αρχικώς, το Dangerous: Special Edition έπρεπε να κυκλοφορήσει ως double disc, με τον πρώτο δίσκο να συμπεριλαμβάνει τα αρχικά 14 κομμάτια του άλμπουμ, ενώ ο δεύτερος είχε κομμάτια που δεν κυκλοφόρησαν. Αυτό το σχέδιο απορρίφθηκε την τελευταία στιγμή, παρόλο αυτά πολλά κομμάτια κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο με αρκετά demos των άλλων κομματιών που συμπεριλήφθηκαν στο άλμπουμ. Το 2004, κάποια από αυτά τα κομμάτια κυκλοφόρησαν με το The Ultimate Collection (επίσης γνωστό ως Dangerous [Early Version] και Monkey Business).
Dangerous - The Remix Collection (Ιαπωνία)
| Αρ. | Tίτλος | Συνθέτες | Διάρκεια |
|---|---|---|---|
| 1. | "Black or White (C&C House/Club Mix)" | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ | 7:33 |
| 2. | "Remember the Time (New Jack Main Mix)" | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ, Μπερνάρτν Μπέλ | 6:47 |
| 3. | "Remember the Time (Acapella)" | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ, Μπερνάρτν Μπέλ | 3:34 |
| 4. | "In the Closet (Reprise)" | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ | 2:45 |
| 5. | "In the Closet (The Underground Mix)" | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ | 5:47 |
| 6. | "Who Is It (Lakeside Dub)" | Μάικλ Τζάκσον | 6:38 |
| 7. | "Who Is It (Moby's Raw Mercy Dub)" | Μάικλ Τζάκσον | 8:59 |
| 8. | "Jam (Silky 7")" | Μάικλ Τζάκσον, Ρενέ Μουρ, Μπρους Σβήντεν, Τέντι Ρίλεϊ | 4:12 |
| 9. | "Jam (Roger's Jeep Mix)" | Μάικλ Τζάκσον, Ρενέ Μουρ, Μπρους Σβήντεν, Τέντι Ρίλεϊ | 6:03 |
| 10. | "Give In to Me (Vocal Version)" | Μάικλ Τζάκσον | 4:42 |
Dangerous - Collector's Edition (Αυστραλία)
Δίσκος 1 - Dangerous
Δίσκος 2
| Αρ. | Tίτλος | Συνθέτες | Διάρκεια |
|---|---|---|---|
| 1. | "Who Is It (IHS Mix)" | Μάικλ Τζάκσον | 7:58 |
| 2. | "Black or White (The Clivillés & Cole House/Club Mix)" | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ | 7:33 |
| 3. | "Jam (Teddy's Jam)" | Μάικλ Τζάκσον, Ρενέ Μούρ, Μπρούς Σβήντεν, Τέντι Ρίλεϊ | 5:48 |
| 4. | "In the Closet (The Mission)" | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ | 9:20 |
| 5. | "Give In to Me (Vocal Version)" | Μάικλ Τζάκσον | 4:43 |
| 6. | "Remember the Time (Silky Soul 12" Mix)" | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ, Μπερνάρντ Μπέλ | 7:05 |
| 7. | "Rock with You (Masters At Work Remix)" | Ρόντ Τέμπερτον | 5:29 |
| 8. | "Don't Stop 'til You Get Enough (Roger's Underground Remix)" | Μάικλ Τζάκσον | 6:22 |
Bonus Cuts - test pressing acetate
[20]
| Αρ. | Tίτλος | Συνθέτες | Διάρκεια |
|---|---|---|---|
| 1. | "Bumper Snippet" (Kid) | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ | 1:18 |
| 2. | "Monkey Business*" | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ | 5:46 |
| 3. | "Work That Body" | Μάικλ Τζάκσον, Μπραίαν Λόρεν | 3:30 |
| 4. | "If You Don't Love Me" | Μάικλ Τζάκσον | 4:13 |
| 5. | "Serious Effect" (μαζί με LL Cool J) | Μάικλ Τζάκσον, Τέντι Ρίλεϊ | 4:18 |
| 6. | "Happy Birthday Lisa" | Μάικλ Τζάκσον | 1:37 |
| 7. | "She Got It" | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ, Τέντι Ρίλεϊ | 4:29 |
| 8. | "Black or White" (The Clivillés & Cole Radio Mix) | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ | 3:34 |
| 9. | "Dangerous" (Early Version*) | Μάικλ Τζάκσον, Μπίλ Μπόττρελ, Τέντι Ρίλεϊ | 6:38 |
| 10. | "Who Is It" (IHS Mix) | Μάικλ Τζάκσον | 7:55 |
* - Κυκλοφόρησε επίσημα με το The Ultimate Collection
Βραβεία Γκράμι
| Έτος | Υποψήφιο(α) | Βραβείο | Αποτέλεσμα |
|---|---|---|---|
| 1993 | Dangerous | Best Engineered – Non Classical | Νίκη |
| Black or White | Best Pop Vocal Performance – Male | Υποψηφιότητα | |
| Jam | Best R&B Vocal Performance – Male | Υποψηφιότητα | |
| Jam | Best R&B Song | Υποψηφιότητα |
Πηγές:[3][21]
Μουσικά βίντεο
Στα μουσικά βίντεο από το Dangerous συμμετείχαν αρκετές διασημότητες. Το βίντεο για το Jam, με διευθυντή τον Ντάβιντ Κέλλογκ, έδειξε τον Τζάκσον και τον Μάικλ Τζόρνταν να παίξουν καλαθοσφαίριση και να χορεύουν μαζί, ενώ στο βίντεο για το Remember the Time, με διευθυντή τον Τζων Σίνγκλτον, τα γεγονότα διεξάγονται σε ένα αρχαίο αιγυπτιακό παλάτι, με πρωταγωνιστές τους Τζάκσον, Έντι Μέρφι, Μάτζικ Τζόνσον και Ίμαν. Στο βίντεο για το In the Closet έδειχνε τον Τζάκσον και τη Ναόμι Κάμπελ ως ερωμένους. Ο διευθυντής του βίντεο ήταν ο φωτογράφος Χέρμπ Ριτς, ο οποίος είχε πάρει φωτογραφίες του Τζάκσον για την κυκλοφορία του Dangerous. Το βίντεο για το Who Is It είχε διευθυντή τον Ντάβιντ Φίντσερ, ο οποίος αργότερα διεύθυνε ταινίες όπως Se7en, Fight Club και Zodiac. Στο βίντεο για το Give Into Me, ο Τζάκσον συμμετείχε με τον κιθαρίστα των Guns N Roses, Slash.
Το βίντεο Black or White έχει διάρκεια 10 λεπτών, που κυκλοφόρησε στις 14 Νοεμβρίου 1991 στο MTV, στο VH1, στο BET, και στο Fox. Στα τελευταία 4 λεπτά του βίντεο, ο Τζάκσον άρχιζε να σπάει παράθυρα και αυτοκίνητα και δήλωσε ότι με αυτό το τρόπο προσπαθεί να περάσει το μήνυμα του αντιρατσισμού και ρατσιστικά γκράφιτι προστέθηκαν στις επόμενες εκδοχές για να γίνει η βία πιο κατανοητή. Το MTV και άλλα κανάλια για μουσικά βίντεο αποφάσισαν να μην δείξουν τα τελευταία 4 λεπτά του βίντεο, και ο Τζάκσον αναγκάστηκε να απολογηθεί σε όσους είχε επιτεθεί, και εξήγησε ότι προσπάθησε να μεταφέρει το ζωικό ένστικτο των πανθήρων σε χορό. Διευθυντής του βίντεο ήταν ο Τζων Λάντις, με πρωταγωνιστές τους Μακόλει Κάλκιν και Τάιρα Μπάνκς.
Βραβεία
| Χώρα | Βραβείο | Πωλήσεις |
|---|---|---|
| Αυστραλία | 9x Πλατινένιο | 630.000 [22] |
| Αυστρία | 4x Πλατινένιο | 200.000 [23] |
| Βραζιλία | 2x Πλατινένιο | 600.000 [24] |
| Καναδάς | 6x Πλατινένιο | 600.000 [25] |
| Φινλανδία | Πλατινένιο | 61.896 [26] |
| Γερμανία | 4x Πλατινένιο | 2.000.000 [27] |
| Ουγγαρία | Πλατινένιο | 6.000 [28] |
| Τουρκία | 4x Πλατινένιο | 425.000 [29] |
| Μεξικό | 2x Πλατινένιο + Χρυσό[30] | 600.000 [31] |
| Ολλανδία | 3x Πλατινένιο | 300.000[32] |
| Νέα Ζηλανδία | 6x Πλατινένιο[33] | 90.000[34] |
| Σουηδία | 3x Πλατινένιο[35] | 240.000+ |
| Ελβετία | 5x Πλατινένιο | 250.000 [36] |
| Ηνωμένο Βασίλειο | 6x Πλατινένιο | 1.800.000 [37] |
| ΗΠΑ | 7x Πλατινένιο | 7.000.000 [38] |
Τσαρτ
| Έτος | Τσάρτ | Θέση |
|---|---|---|
| 1991 | Billboard 200 | 1 |
| Norwegian Albums Chart | ||
| Australian ARIA Albums Chart | ||
| Brazilian Top 100 Albums Chart | ||
| UK Albums Chart | ||
| 1992 | Billboard 200 | |
| Norwegian Albums Chart | ||
| Australian ARIA Albums Chart | ||
| Brazilian Top 100 Albums Chart | ||
| German Albums Chart [39] | ||
| 1993 | New Zealand Albums Chart | |
| 2009 | Czech Albums Chart[40] | 2 |
| Poland Albums Chart[41] | 6 | |
| Mexican AMPROFON Top 100 Albums[42] | 6 | |
| Brazil Top 10 CD ABPD[43] | 4 | |
| 2010 | Czech Albums Chart[40] | 39 |
Τσαρτ δεκαετίας
| Τσαρτ (1990–1999) | Θέση |
|---|---|
| U.S. Billboard 200[44] | 44 |
Παραπομπές
«Dangerous». AllMusic. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2009.
«Michael Jackson's Life & Legacy: The Eccentric King Of Pop (1986-1999)». MTV. MTV. 6 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2010.
«Grammy for Bruce Swedien & Teddy Riley». Grammy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2009.
Carter, Kelley L. (11 Αυγούστου 2008). «New jack swing». Chicago Tribune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-12-16. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2008.
«Flashbacks!». beach-bulletin.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2007.
«Gold and Platinum». Recording Industry Association of America. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2008.
Levis, Mike: Asia Pacific: The Media at Large, page 68. Billboard magazine (20 Μαΐου 1995).
«Michael Jackson BBC Obituary». BBC.com. 26 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2009.
«Michael Jackson sulla sedia a rotelle». AffarItaliani.it. 11 Ιουλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-04-16. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2009.
«Review: Michael Jackson's "Dangerous" Album». Allmusic.
«Robert Christgau Reviews - Dangerous (Michael Jackson Album)». Robert Christgau.
«Entertainment Weekly Reviews». Entertainment Weekly.
«Q Magazine Reviews». Q Magazine.
«Rolling Stone Reviews». Rolling Stone. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2011.
«Review». Virgin Encyclopedia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2011.
«Top 100 of the Definitive 200». TimePieces. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2011.
Dangerous (άλμπουμ) στο Discogs. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2009.
Torreano, Bradley. «Dangerous (Dangerous Remix)». Allmusic. Rovi Corporation. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2009.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2011.
«MJCollectorLand - (French)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2011.
«Grammy Awards 1993». Rock On The Net. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.
Australian Record Industry Association (ARIA)
[1]
[2]
«Canadian Recording Industry Association (CRIA): Certification Results». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
«IFPI». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
«Dangerous». Musik Industrie.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
[3]
«New Zealand Certification». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2008.
«New Zealand Chart Facts». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
[4]
[5]
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
RIAA search[νεκρός σύνδεσμος]
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
[6]
http://olis.onyx.pl/listy/index.asp?lang=pl
«Mexican Albums Chart Week 29 - 2009». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
«July 6 - July 12, 2009». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2011.
Geoff Mayfield (25 Δεκεμβρίου 1999). «1999 The Year in Music Totally '90s: Diary of a Decade - The listing of Top Pop Albums of the '90s & Hot 100 Singles of the '90s». Billboard. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2010.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
