Μπαλάντα

 

Η Μπαλάντα είναι αφηγηματικό ποίημα με επικά, λυρικά και δραματικά στοιχεία το οποίο μπορεί να γίνει μουσική σύνθεση που αφορά συγκροτήματα ή και σόλο τραγούδια. Συνήθως συνοδεύεται από κάποιο μουσικό όργανο.[1]

Προέλευση

Η μπαλάντα αντλεί το όνομά της από μεσαιωνικά γαλλικά χορευτικά τραγούδια ονομαζόμενα "ballares", προέρχεται όμως και από την λέξη μπαλέτο. Ως ένα αφηγηματικό τραγούδι το θέμα και η λειτουργία του μπορεί να προέρχεται από Σκανδιναβικές και γερμανικές παραδόσεις. Οι μπαλάντες συνήθως χρησιμοποιούν την κοινή διάλεκτο του λαού και επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την περιοχή από την οποία κατάγονται. Ένα παράδειγμα, της αρχαιότερης μάλιστα μπαλάντας που σώζεται στην Αγγλία, είναι το 'Judas' σε χειρόγραφο που τοποθετείται χρονικά τον 13ο αιώνα[2].
Μορφές

Οι μπαλάντες γράφτηκαν αρχικά για να συνοδεύσουν χορούς και έτσι γράφτηκαν σε δίστιχα με εναλλακτικές γραμμές. Οι χορευτές τραγουδούσαν αυτά τα ρεφρέν μέσα στον χρόνο μαζί με τον χορό. Οι περισσότερες βορειοδυτικές Ευρωπαϊκές μπαλάντες είναι γραμμένες σε στροφές ή τετράστιχα (τέσσερις γραμμές στροφών) με εναλλασσόμενες γραμμές από ιαμβικό (μία άνευ τάσεων που ακολουθείται από μία τονισμένη συλλαβή), τετράμετρο (οχτώ συλλαβές) και ιαμβικό τρίμετρο (με έξι συλλαβές) γνωστό και ως «το μέτρο της μπαλάντας». Συνήθως μόνο η δεύτερη και η τέταρτη συλλαβή έχουν ομοιοκαταληξία (στον συνδυασμό α,β,γ,β) το οποίο υποδηλώνει ότι αρχικά οι μπαλάντες αποτελούνταν από δίστιχα (δύο γραμμές) και στίχους με ομοιοκαταληξία, το καθένα με 14 γραμμές[3]. Αυτό μπορεί να το δει κανείς σε αυτήν τη στροφή από το ''Lord Tmomas and Fair Annet''.

The horse | fair Ann | et rode | upon |

He amb | led like | the wind |,

With sil | ver he | was shod | before,

With burn | ing gold | behind |[4].

Υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση σε αυτό το μοτίβο, σχεδόν σε κάθε άποψη συμπεριλαμβανομένου του μήκους, τον αριθμό των γραμμών και στο σύστημα της ομοιοκαταληξίας καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολο τον ορισμό της μπαλάντας. Στην νοτιοανατολική Ευρώπη και σε χώρες που αντλούν την παράδοσή τους από αυτές η δομή της μπαλάντας διαφέρει σημαντικά όπως η ισπανική romanceros η οποία είναι (οκτασύλλαβη) χρησιμοποιεί συνήχηση αντί για ομοιοκαταληξία[5]. Οι μπαλάντες δεν έχουν κανένα γνωστό συγγραφέα ή καμία γνωστή έκδοση. Αντ'αυτού έχουν περάσει από την προφορική παράδοση του Μεσαίωνα αλλά υπάρχουν πολλές παραλλαγές στην κάθε μία. Οι μπαλάντες παρέμεναν προφορικές παραδόσεις, μέχρι το αυξημένο ενδιαφέρον σε δημοτικά τραγούδια του 18ου αιώνα που οδήγησε συλλέκτες όπως ο Επίσκοπος Thomas Percy να δημοσιεύσουν όγκους από γνωστές μπαλάντες[6][7] . Σε όλες τις παραδόσεις οι περισσότερες μπαλάντες έχουν αφηγηματικό χαρακτήρα, με μία αυτόνομη ιστορία, συχνά σύντομη και βασίζονται σε εικόνες, όχι σε περιγραφή οι οποίες μπορούν να είναι τραγικές, ιστορικές, ερωτικές ή κόμικ[8]. Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό των μπαλαντών είναι η επανάληψη, μερικές φορές της τέταρτης γραμμής στις επόμενες στροφές, σαν ρεφρέν, μερικές φορές τρίτη και τέταρτη σειρά και μερικές φορές στροφές ολόκληρες[9].
Μπαλάντες όπερας
Πίνακας βασισμένος στην όπερα με τίτλο ''The Beggar's Opera''

Τον 18ο αιώνα οι μπαλάντες όπερας αναπτύχθηκαν ως μία μορφή αγγλικής σκηνής ψυχαγωγίας σε αντίθεση με την ιταλική κυριαρχία της οπερατικής σκηνής του Λονδίνου[10].Αποτελούταν από δημοκρατία και συχνοί σατυρικοί αγγλικοί διάλογοι διανθίζονταν με τραγούδια που ήταν σκόπιμα για να ελαχιστοποιήσουν τις διαταραχές στη ροή της ιστορίας. Αντί των πιο αριστοκρατικών θεμάτων και μουσικής της ιταλικής όπερας, οι μπαλάντες όπερας τέθηκαν με μουσική από λαϊκά δημοτικά τραγούδια και ασχολήθηκαν με χαρακτήρες από χαμηλότερη τάξη[11]. Η πρώτη, η πιο σημαντική και επιτυχημένη ήταν η «Όπερα του ζητιάνου» του 1728 με ένα λιμπρέτο από τον John Gay και μουσική που διοργανώθηκε από τον John Christopher Pepusch, δύο από τους οποίους είχαν πιθανόν επηρεαστεί από Παρίσι Ian βαριετέ, τα Burlesques και τα μουσικά έργα του Thomas d'Urfey (1653-1723), ένας αριθμός των οποίων συλλέγονται μπαλάντες που χρησιμοποιούνται στο έργο τους[12]. Ο Gay παρήγαγε περεταίρω εργασίες σε αυτό το στυλ, συμπεριλαμβανομένου μιάς σειράς Polly. Henry Fielding, Colley Cibber, Arne, Dibdin, Arnold, Ασπίδα, Τζάκσον του Έξετερ, Hook και πολλοί άλλοι παρήγαγαν μπαλάντες όπερας, που γνώρισαν μεγάλη δημοτικότητα[10]. Οι μπαλάντες όπερας επιχειρήθηκαν στην Αμερική και στην Πρωσία. Αργότερα μετακόμισαν σε μια πιο ποιμενική μορφή, όπως την αγάπη Ισαάκ Bickerstaffe σε ένα χωριό (1763) και Rosina Ασπίδα (1781), χρησιμοποιώντας πιο πρωτότυπη μουσική που μιμούνταν, αντί να αναπαραχθεί, τις υπάρχοντες μπαλάντες. Παρά το γεγονός ότι η μορφή μειώθηκε στην δημοτικότητά της προς το τέλος του 18ου αιώνα την επιρροή της μπορεί να δει κανείς υπό το πρίσμα όπερες, όπως αυτή του Gilbert και Sullivan που είναι πρώιμα έργα όπως το The Sorcerer, καθώς και στη σύγχρονη μουσική[13]. Κατά τον 20ο αιώνα ένα από τα ποιο σπουδαία έργα του Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ (1928), Η Όπερα της Πεντάρας ήταν αναμόρφωση της Όπερας του Ζητιάνου θέτοντας μία παρόμοια ιστορία με τους ίδιους χαρακτήρες και περιέχει πολλά από το ίδιο σατιρικό δάγκωμα, αλλά χρησιμοποιώντας μόνο μία μελωδία από το πρωτότυπο[14].Ο όρος όπερα μπαλάντας έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει μιούζικαλ χρησιμοποιώντας λαϊκή μουσική όπως το Martins και το Coys το 1944, και ο Peter Bellamy για τις μεταφορές το 1977[15].Τα σατιρικά στοιχεία της όπερας μπαλάντας μπορεί να δει κανείς σε μερικά σύγχρονα μιούζικαλ όπως το Σικάγο και το Καμπαρέ[16].
Πέρα από την Ευρώπη
Μπαλάντες ιθαγενών της Αμερικής

Οι μπαλάντες ιθαγενών της Αμερικής είναι μπαλάντες, ντόπιες στη Βόρεια Αμερική(δεν πρέπει να συγχέεται με μπαλάντες που εκτελούνται από ιθαγενείς Αμερικανούς[17].Περίπου 300 μπαλάντες που τραγουδιούνται στη Βόρεια Αμερική έχουν χαρακτηριστεί ως έχουσες ρίζες στις βρετανικές παραδοσιακές μπαλάντες.[17]. Παραδείγματα περιλαμβάνουν «Οι δρόμοι της Laredo», που βρέθηκε στη Βρετανία και την Ιρλανδία ως 'The Unfortunate Rake'. Ωστόσο περισσότερες από 400 μπαλάντες έχουν χαρακτηριστεί ως έχουσες καταγωγές από την Βόρεια Αμερική όπως μία γνωστή και ανάμεσα στις καλύτερες μπαλάντες «Η Μπαλάντα του Davy Crockett» και «Jesse James»[17].Έγιναν μια αυξανόμενη περιοχή ενδιαφέροντος για τους μελετητές του 19ου αιώνα και οι περισσότερες καταγράφηκαν ή καταχωρήθηκαν από τον Goerge Malcolm , αν και ορισμένες από τότε έχουν βρεθεί έχουσες της βρετανικής προέλευσης και επιπλέον τραγούδια έκτοτε έχουν συλλεχθεί[17]. Συνήθως θεωρούνται κοντινότερες σε βρετανικές μπαλάντες όσο αναφορά το στυλ και είναι σε μεγάλο βαθμό δυσδιάκριτες ωστόσο αποδεικνύουν μία ιδιαίτερη ανησυχία με τα επαγγέλματα σε δημοσιογραφικό ύφος και συχνά δεν έχουν την αισχρολογία των βρετανικών μπαλαντών[13]
Μπαλάντες μπλουζ

Οι μπλουζ μπαλάντες έχουν θεωρηθεί ως μία συγχώνευση του άγγλο-αμερικανικού και άφρο-αμερικανικού στυλ μουσικής από τον 19ο αιώνα. Τείνουν να ασχολούνται με ενεργούς πρωταγωνιστές, συχνά αντί-ήρωες, που αντιστέκονται σε αντιξοότητες και στην εξουσία, αλλά συχνά απουσιάζει μία ισχυρή αφήγηση και ένας κατεξοχήν εμφατικός χαρακτήρας[17].Συχνά συνοδεύονται από μπάντζο και κιθάρα που ακολούθησαν την μορφή της μπλουζ μουσικής[13].Οι πιο γνωστές μπλουζ μπαλάντες περιλαμβάνουν εκείνες του John Henry και Casey Jones[17].
Μπαλάντες bush
Εξώφυλλο από την συλλογή μπους μπαλαντών του Banjo Paterson με τίτλο ''Τα Τραγούδια της Παλιάς Μπους''

Η μπαλάντα λήφθηκε στην Αυστραλία με τους πρώτους αποίκους από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία και απέκτησε ιδιαίτερη θέση στην αγροτική ενδοχώρα. Τα τραγούδια, τα ποιήματα και τα παραμύθια με ομοιοκαταληξία συχνά συσχετίζονται με το πλανόδιο και ανυπότακτο πνεύμα της Αυστραλίας στο δάσος και οι συγγραφείς και καλλιτέχνες που συχνά αναφέρονται ως βάρδοι του είδους bush.[18] Ο 19ος αιώνας ήταν η χρυσή εποχή των μπαλαντών bush (μπους). Αρκετοί συλλέκτες έχουν καταλογογραφηθεί για τα τραγούδια τους, συμπεριλαμβανομένου του John Meredith, του οποίου η εγγραφή στη δεκαετία του 1950 έγινε η βάση της συλλογής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστραλίας.[18] Τα τραγούδια μιλούν για προσωπικές ιστορίες ζωής στην ύπαιθρο χώρα της Αυστραλίας. Η τυπική θεματολογία περιλαμβάνει εξόρυξη, ανάπτυξη και εκτροφή βοοειδών, κούρα προβάτων, περιπλανήσεις, ιστορίες πολέμου, το 1891 την απεργία των κουρέων της Αυστραλίας, συγκρούσεις μεταξύ ακτημόνων εργατικής τάξης καταληψίες (γαιοκτήμονες), και των ανυπότακτων όπως ο Ned Kelly, καθώς και την αγάπη με συμφέροντα και πιο σύγχρονη ναύλο, όπως μεταφέροντας με φορτηγό.[19]. Η πιο διάσημη μπαλάντα Μπους ονομάζεται «Waltzing Matilda», η οποία έχει κληθεί ως «ο ανεπίσημος εθνικός ύμνος της Αυστραλίας[20]
Αισθηματικές μπαλάντες

Οι αισθηματικές μπαλάντες, που ονομάζονται μερικές φορές «δάκρυ-jerkers" ή "μπαλάντες κοινό δωμάτιο", λόγω της δημοτικότητάς τους με τις μεσαίες τάξεις, είχαν τις ρίζες τους στις αρχές της δεκαετίας του "Tin Pan Alley" μιας μουσικής βιομηχανίας του 19ου αιώνα και αργότερα. Ήταν σε γενικές γραμμές συναισθηματικές, με στροφικά τραγούδια δημοσιεύονται χωριστά ή ως μέρος μιας όπερας (απόγονοι ίσως των μπαλαντών της ομοβροντίας, αλλά με τυπωμένη μουσική, και συνήθως νεοσυσταθείσα). Τέτοια τραγούδια περιλαμβάνουν τα "Μικρή Τριανταφυλλένια Κασετίνα" (1870), "Αφού η μπάλα" (1892) και το "Danny Boy". [17] Η σύνδεση με τον συναισθηματισμό οδήγησε στον όρο «μπαλάντα" που χρησιμοποιείται για τα αργά ερωτικά τραγούδια από τη δεκαετία του 1950 και μετά. Σύγχρονες παραλλαγές περιλαμβάνουν οι «μπαλάντες της τζαζ», «ποπ μπαλάντες» και οι «μπαλάντες εξουσίας.[21]
Παραπομπές

info@lexigram.gr, Lexigram. «μπαλάντα - Λεξικό Συνώνυμα Αντώνυμα Σημασία Αντίθετα Ορισμός Ερμηνεία Γνωμικά Παροιμίες Ρητά Φράσεις - Εννοιόλεξο - Lexigram». www.lexigram.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-12-17.
«Songs of Protest, Songs of Love: Popular Ballads in Eighteenth-Century Britain | Reviews in History». www.history.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 2016-12-17.
Payne, Stephen. «Balladeering». www.theinfolist.com. Ανακτήθηκε στις 2017-01-13.
«Lord Thomas and Fair Annet / Lord Thomas and Fair Eleanor (Roud 4; Child 73; G/D 2:212)». mainlynorfolk.info. Ανακτήθηκε στις 2017-01-13.
Ben-Amos, Dan. Noy, Dov (2006-01-01). Folktales of the Jews, Volume 2: Tales from Eastern Europe. Jewish Publication Society. ISBN 9780827608306.
c18media (2012-11-04). «Eighteenth century popular ballads». Eighteenth-Century Media. Ανακτήθηκε στις 2017-01-17.
Black, Joseph. Conolly, Leonard (2012-08-28). The Broadview Anthology of British Literature: Volume 3: The Restoration and the Eighteenth Century - Second Edition. Broadview Press. ISBN 9781770483484.
Head, Dominic (January 2006). The Cambridge Guide to Literature in English 3rd Edition by Dominic Head (Editor)p.66.
Housman, J.E. (01/01/1952). J. E. Housman, British Popular Ballads (1952, London: Ayer Publishing, 1969), p. 15..
Lubbock, Mark (1963). The complete book of light opera. New York: Appleton-Century-Crofts, σελ. 467-68.
«ballad opera | music» (στα αγγλικά). Encyclopedia Britannica. Ανακτήθηκε στις 2017-01-20.
Kidson, Frank (1922). The Beggar's Opera: Its Predecessors and Successors. Cambridge: Cambridge: Cambridge University Press, σελ. 71.
Wren, Gayden (February 2, 2006). A Most Ingenious Paradox: The Art of Gilbert and Sullivan (Oxford University Press. London: Oxford University Press; 1 edition, σελ. 41.
Lawrence, Karen (1992-01-01). Decolonizing Tradition: New Views of Twentieth-century "British" Literary Canons. University of Illinois Press. ISBN 9780252061936.
«The North Star State: A Minnesota History Reader – Minnesota Historical Society». shop.mnhs.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2017-01-20.
Lehrman, Leonard J. (September 2005). Marc Blitzstein: A Bio-Bibliography. U.S.A: Greenwood Publishing Group, Incorporated, σελ. 568.
Cohen, Norm ((March 30, 2005)). Folk Music: A Regional Exploration (Greenwood Guides to American Roots Music). Η.Π.Α: Greenwood; annotated edition edition, σελ. 14-29.
«Kerry O'Brien farewells the 7:30 Report». 2010-09-24. Ανακτήθηκε στις 2017-01-27.
Graeme, Singing Australian: A History of Folk and Country Music (2005). Smith. Australia: Pluto Press Australia, σελ. 2. ISBN 1864032413, 9781864032413.
«Who'll come a waltzing Matilda with me? | National Library of Australia». www.nla.gov.au (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2017-02-02.
Cohen, Norman (March 30, 2005). Folk Music: A Regional Exploration (Greenwood Guides to American Roots Music). England: Greenwood; annotated edition edition, σελ. 297.