Ομάδα Βάγκνερ

 

Η Ομάδα Βάγκνερ (ρωσικά: ЧВК Вагнер‎) είναι ρωσικής ιδιοκτησίας ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία με πάνω από 50.000 μέλη[1]. Η στρατιωτική οργάνωση έχει συμμετάσχει σε πολέμους στη Λιβύη, τη Συρία, την Κεντροαφρικανική δημοκρατία ενώ σήμερα συμμετέχει και στον πόλεμο της Ουκρανίας[2].

Ίδρυση

Ως ιδρυτής της εταιρείας αναφέρεται ότι ο Ντμίτρι Ούτκιν, ο οποίος γεννήθηκε στην πόλη Ασβέστ της Σιβηρίας.[3][4] Ο Ούτκιν είναι βετεράνος του Πρώτου και του Δεύτερου Πολέμου της Τσετσενίας.[5] Έχει αναφερθεί ότι ο Ρώσος επιχειρηματίας Γεβγένι Πριγκόζιν, που μερικές φορές αποκαλείται «σεφ του Πούτιν», λόγω των επιχειρήσεων του που φιλοξενούσαν δείπνα στα οποία ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρευρέθηκε με ξένους αξιωματούχους, [6][7][8] έχει δεσμούς με την Ομάδα Βάγκνερ [9][10] και με τον Ντμίτρι Ούτκιν προσωπικά. [11][12] Ο επιχειρηματίας λέγεται ότι είναι ο χρηματοδότης [13] και πραγματικός ιδιοκτήτης του Ομάδας Βάγκνερ.[14][15]

Η Ομάδα Βάγκνερ εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2014 στο Λουγκάνσκ της Ουκρανίας. Τον Αύγουστο του 2017 η τουρκική εφημερίδα Γενί Σαφάκ υπέθεσε ότι ο Ούτκιν ήταν πιθανώς απλώς ένα πρόσωπο για την οργάνωση, ενώ ο πραγματικός επικεφαλής της Ομάδας Βάγκνερ ήταν κάποιος άλλος.[16]

Τον Δεκέμβριο του 2016, ο Ούτκιν φωτογραφήθηκε με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν σε μια δεξίωση στο Κρεμλίνο προς τιμήν εκείνων που τους είχαν απονεμηθεί τα παρασήμα του Τάγματος του Θάρρους και του Ήρωα της Ρωσικής Ομοσπονδίας (για τον εορτασμό της Ημέρας των Ηρώων της Πατρίδας), μαζί με τους Αλεξάντρ Κουζνέτσοφ, Αντρέι Μπογκάτοφ και Αντρέι Τρόσεφ.[17] Ο Κουζνέτσοφ λέγεται ότι ήταν ο διοικητής της πρώτης μονάδας αναγνώρισης και επίθεσης της Βάγκνερ, ο Μπογκάτοφ ήταν ο διοικητής της τέταρτης μονάδας αναγνώρισης και επίθεσης, ενώ ο Τρόσεφ υπηρέτησε ως "εκτελεστικός διευθυντής" της οργάνωσης.[18]

Λίγες μέρες μετά, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ επιβεβαίωσε την παρουσία του Ούτκιν στη δεξίωση, δηλώνοντας ότι ο Ούτκιν ήταν από την περιοχή του Νόβγκοροντ και είχε λάβει το παράσημο και επίσης ανέφερε ότι δεν γνώριζε πόσο διάσημος ήταν ο Ούτκιν.[19][20]
Οργάνωση

Στις αρχές του 2016, η Ομάδα Βάγκνερ είχε 1.000 υπαλλήλους,[21] οι οποίοι αργότερα αυξήθηκαν σε 5.000 τον Αύγουστο του 2017, [22] και 6.000 τον Δεκέμβριο του 2017.[23] Η οργάνωση θεωρείται ότι είχε έδρα στην Αργεντινή[21][22] και επίσης έχει γραφεία στην Αγία Πετρούπολη[24] και στο Χονγκ Κονγκ.[25]

Σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιεύτηκε από το ρωσικό μηνιαίο περιοδικό Σοβερσένο Σεκρέτνο, η οργάνωση που προσέλαβε προσωπικό για την Βάγκνερ δεν είχε μόνιμο όνομα και είχε μια νόμιμη διεύθυνση κοντά στον στρατιωτικό οικισμό Παβσίνο στο Κράσνογκορσκ, κοντά στη Μόσχα.[26]

Η αμοιβή των μισθοφόρων της Βάγκνερ, οι οποίοι είναι συνήθως συνταξιούχοι Ρώσοι στρατιωτικοί ηλικίας μεταξύ 35 και 55 ετών, [16]υπολογίζεται ότι είναι μεταξύ 80.000 και 250.000 ρωσικών ρουβλιών το μήνα.[27] Μια πηγή δήλωσε ότι η αμοιβή μπορεί να ανέρθει μέχρι και σε 300.000 ρούβλια.[17]
Σχέση με το ρωσικό κράτος

Ρώσοι και ορισμένοι δυτικοί παρατηρητές, καθώς και μερικά άτομα που έχουν προσωπικά εμπλακεί με την ομάδα Βάγκνερ, πιστεύουν ότι η οργάνωση δεν υπάρχει στην πραγματικότητα ως ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία και είναι ένας μύθος που δημιουργήθηκε από τη ρωσική προπαγάνδα. Πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα είναι ένα καμουφλαρισμένο τμήμα του Ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών που τελικά αναφέρεται στη ρωσική κυβέρνηση. [28][29][30][31][32][33][34][35]

Οι ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες δεν επιτρέπονται νόμιμα στη Ρωσία. Ωστόσο, ορισμένες από αυτές φαίνεται να δραστηριοποιούνταν στη Ρωσία και τον Απρίλιο του 2012 ο Βλαντίμιρ Πούτιν, τότε πρωθυπουργός της Ρωσίας, μιλώντας στην Κρατική Δούμα ενέκρινε μια ιδέα για την δημιουργία ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρείων στη Ρωσία.[36]Αρκετοί στρατιωτικοί αναλυτές περιέγραψαν τη Βάγκνερ ως μια «ψευδο-ιδιωτική» στρατιωτική εταιρεία που προσφέρει στο ρωσικό στρατιωτικό κατεστημένο ορισμένα πλεονεκτήματα όπως η εξασφάλιση εύλογης άρνησης, το δημόσιο απόρρητο σχετικά με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στο εξωτερικό, καθώς και για τον αριθμό των απωλειών. [37][36] Έτσι, οι μισθοφόροι της Βάγκνερ έχουν περιγραφεί ως «στρατιώτες-φαντάσματα», επειδή η ρωσική κυβέρνηση δεν τους αναγνώρισε ποτέ επίσημα.[38]

Τον Μάρτιο του 2017, το Radio Liberty χαρακτήρισε την ομάδα Βάγκνερ ως «ημινόμιμο μαχητικό μόρφωμα που υπάρχει κάτω από την πτέρυγα και τα κεφάλαια του Υπουργείου Άμυνας».[39]

Τον Σεπτέμβριο του 2017, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (ΥΑΟ) Βάσιλ Χρύτσακ είπε ότι κατά τη γνώμη τους η Βάγκνερ ήταν στην ουσία «ένας ιδιωτικός στρατός του Πούτιν» και ότι η ΥΑΟ «εργαζόταν για τον εντοπισμό αυτών των ανθρώπων, μελών της Βάγκνερ, προκειμένου να δημοσιοποιήσουμε αυτές τις πληροφορίες ώστε οι εταίροι μας στην Ευρώπη να τις γνωρίσουν προσωπικά». [40][41] Η ομάδα Βάγκνερ συγκρίθηκε επίσης με την Academi, την αμερικανική εταιρεία ασφαλείας που ήταν παλαιότερα γνωστή ως Μπλάκγουωτερ.[42]

Η ΥΑΟ ισχυρίστηκε ότι στους μισθοφόρους της Βάγκνερ εκδόθηκαν μαζικά διεθνή διαβατήρια από την GRU μέσω της Μονάδας του Κεντρικού Γραφείου Μετανάστευσης το δεύτερο εξάμηνο του 2018, ισχυρισμοί που επαληθεύτηκαν εν μέρει από τον ερευνητικό ιστότοπο Bellingcat. [43][44] Σε συνέντευξή του τον Δεκέμβριο του 2018, ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν είπε, σχετικά με τους μισθοφόρους της Βάγκνερ που δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία, τη Συρία και αλλού, ότι «όλοι πρέπει να παραμείνουν εντός του νομικού πλαισίου» και ότι εάν η ομάδα Βάγκνερ παραβίαζε το νόμο, ο Ρώσος Γενικός Εισαγγελέας θα πρέπει να παρέχει νομική αξιολόγηση. Όμως, σύμφωνα με τον Πούτιν, εάν δεν παραβίαζαν τη ρωσική νομοθεσία, είχαν το δικαίωμα να εργαστούν και να προωθήσουν τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα στο εξωτερικό. Ο πρόεδρος αρνήθηκε επίσης τους ισχυρισμούς ότι ο Γεβγένι Πριγκόζιν είχε διευθύνει τις δραστηριότητες της Βάγκνερ.[45]

Στις 23 Ιουνίου 2023, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν κατηγορήθηκε από τη ρωσική κυβέρνηση για οργάνωση ένοπλης εξέγερσης αφού απείλησε να επιτεθεί στις ρωσικές δυνάμεις ως απάντηση σε αεροπορική επιδρομή στους μισθοφόρους του. Οι ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας κατηγόρησαν τον ιδρυτή της ομάδας Βάγκνερ για απόπειρα πραξικοπήματος καθώς δεσμεύτηκε για «πορεία δικαιοσύνης» κατά του ρωσικού στρατού. Ο Πριγκόζιν δημοσίευσε ένα φωνητικό μήνυμα υποστηρίζοντας ότι η Βάγκνερ είχε εγκαταλείψει την Ουκρανία και προχωρούσε στη ρωσική πόλη Ροστόφ επί του Ντον. Ανώτεροι Ρώσοι στρατηγοί προέτρεψαν τους μαχητές της Βάγκνερ να αποσυρθούν. Εν τω μεταξύ, η υπηρεσία εθνικής ασφάλειας της Ρωσίας, FSB, είπε ότι είχε καταθέσει ποινικές κατηγορίες εναντίον του Πριγκόζιν και κινήθηκε για να τον συλλάβει.[46]
Συμμετοχή σε επιχειρήσεις
Κριμαία και Ανατολική Ουκρανία

Οι μισθοφόροι της Βάγκνερ εμφανίστηκαν για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 2014 στην Κριμαία κατά τη διάρκεια της προσάρτησης της χερσονήσου από τη Ρωσία το 2014, όπου έδρασαν σύμφωνα με τις τακτικές μονάδες του ρωσικού στρατού, αφόπλισαν τον ουκρανικό στρατό και ανέλαβαν τον έλεγχο των εγκαταστάσεων. Η κατάληψη της Κριμαίας ήταν σχεδόν αναίμακτη. [47] Οι μισθοφόροι, μαζί με τους τακτικούς στρατιώτες, ονομάζονταν «ευγενικοί άνθρωποι» εκείνη την εποχή [48] λόγω της καλής συμπεριφοράς τους, κουβαλούσαν όπλα που δεν ήταν γεμάτα, και κυρίως δεν έκαναν καμία προσπάθεια να παρέμβουν στη ζωή των πολιτών. [49]Ένα άλλο όνομα για αυτούς ήταν «μικροί πράσινοι» καθώς ήταν μασκοφόροι, φορούσαν ασήμαντες πράσινες στολές στρατού και η προέλευσή τους ήταν αρχικά άγνωστη. [50]

Μετά την κατάληψη της Κριμαίας, [47] περίπου 300 μισθοφόροι [51] πήγαν στην περιοχή Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας όπου ξεκίνησε μια σύγκρουση μεταξύ της ουκρανικής κυβέρνησης και των φιλορωσικών δυνάμεων. Χάρη στη βοήθειά τους, οι φιλορωσικές δυνάμεις κατάφεραν να αποσταθεροποιήσουν τις κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας στην περιοχή, να ακινητοποιήσουν επιχειρήσεις τοπικών κυβερνητικών μονάδων, να καταλάβουν αποθήκες πυρομαχικών και να πάρουν τον έλεγχο των πόλεων.[47] Οι μισθοφόροι διεξήγαγαν κρυφές επιθέσεις, αναγνωρίσεις, συλλογή πληροφοριών και συνόδευαν ιδιαίτερα σημαντικά πρόσωπα.[52] Τον Οκτώβριο του 2017, η ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας ισχυρίστηκε ότι είχε αποδείξεις για τη συμμετοχή της ομάδας Βάγκνερ στην κατάρριψη αεροπλάνου Il-76 στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Λουγκάνσκ που σκότωσε 40 Ουκρανούς αλεξιπτωτιστές, καθώς και ένα πλήρωμα εννέα ατόμων τον Ιούνιο του 2014. [53]Ρώσοι και Σέρβοι «μισθοφόροι» αναφέρθηκαν ήδη ότι συμμετείχαν στη μάχη του 2014 για το αεροδρόμιο, αν και δεν είχε δηλωθεί αν αυτοί συνδέονταν με την Βάγκνερ τότε.[54][55]

Τον Μάρτιο του 2022, κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, τουλάχιστον 1.000 μέλη της οργάνωσης συμμετείχαν στις εχθροπραξίες,[56] κυρίως στο Ντονμπάς και συμμετείχαν σε πολλές μάχες σε αυτό το μέτωπο, όπως στη μάχη της Ποπάσναγια,[57] στη μάχη του Σεβεροντονιέσκ και στη μάχη του Λισιτσάνσκ. Από τις αρχές Ιουλίου[58] στις τάξεις άρχισαν να εντάσσονται κατάδικοι, στους οποίους προσφέρθηκαν 100.000 η 200.000 ρούβλια και αμνηστία για έξι μήνες «εθελοντικής υπηρεσίας» ή 5 εκατομμύρια στους συγγενείς τους αν πέθαιναν.[59][60] Ακολούθως συμμετείχαν στη μάχη του Μπαχμούτ, καταλαμβάνοντας στα μέσα Ιανουαρίου 2023 την κωμόπολη Σολεντάρ.[61]
Αφρική

Το 2018 η ομάδα Βάγκνερ αναπτύχθηκε στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, ώστε να προστατεύσει τα ορυχεία, την κυβέρνηση και ειδικότερα τον πρόεδρο της χώρας Φοστέν-Αρσάνζ Τουαντερά.[62] Η παρουσία της ομάδας Βάγκνερ στη χώρα είναι αμφιλεγόμενη, καθώς έχει κατηγορηθεί για διάπραξη εγκλημάτων κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για όξυνση της σύγκρουσης.[63]

Η παρουσία της ομάδας Βάγκνερ στη Λιβύη αναφέρθηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2018, όταν η The Sun έκανε λόγο για ρωσικές στρατιωτικές βάσεις σε Βεγγάζη και Τομπρούκ, υποστηρίζοντας τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, επικεφαλής του Λιβικού Εθνικού Στρατού, παρέχοντας εκπαίδευση στον στρατό.[64] Ο Χαφτάρ κατέλαβε μεγάλες εκτάσεις στο νότο της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλύτερης πετρελαιοπηγής της χώρας,[65] αλλά η πολιορκία της πρωτεύουσας Τρίπολης τον Απρίλιο του 2019 αποκρούστηκε.[66]

Σε συνέντευξή του στο The Insider, ο Ιγκόρ Στρέλκοφ ανέφερε ότι η ομάδα Βάγκνερ ήταν παρούσα στο Νότιο Σουδάν και πιθανόν στη Λιβύη.[67] Στη συνέχεια δημοσιεύθηκαν βίντεο με την ομάδα Βάγκνερ να ασκείται με μέλη του σουδανικού στρατού.[68] Σύμφωνα με τον Σεργκέι Σουράγκιν, η ομάδα Βάγκνερ κλήθηκε στο Σουδάν ώστε να προστατεύσει τα ορυχεία χρυσού, ουρανίου και διαμαντιών.[69] Η ομάδα κατηγορήθηκε από τον βρετανικό τύπο ότι συμμετείχε στην καταστολή εξέγερσης τον Ιανουάριο του 2019.[70] Μετά την ανατροπή του Ομάρ ελ-Μπεσίρ τις 11 Απριλίου 2019, συνεργάστηκε με τις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης.[71]

Τον Σεπτέμβριο του 2021 δημοσιεύθηκε ότι η στρατιωτική κυβέρνηση του Μάλι, η οποία ήρθε στην εξουσία με πραξικόπημα το 2021, βρισκόταν κοντά σε συμφωνία με την ομάδα Βάγκνερ για να εκπαιδεύσει τον στρατό και παρέλαβε τέσσερα ελικόπτερα ρωσικής κατασκευής.[72] Η παρουσία της Βάγκνερ επιβεβαιώθηκε τον Ιανουάριο του 2022 σε διάφορες περιοχές της χώρας.[73] Τις 5 Απριλίου 2022, το Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων κατηγόρησε Μαλινέζους στρατιώτες και Ρώσους μισθοφόρους ότι εκτέλεσαν 300 αμάχους μεταξύ τις 27 και 31 Μαρτίου, κατά την πολιορκία της Μουρά στην Περιφέρεια Μοπτί, όπου υπήρχε δράση ισλαμιστών μαχητών. Η κυβέρνηση του Μάλι υποστήριξε ότι πάνω από 200 μαχητές σκοτώθηκαν κατά την επιχείρηση, στην οποία συμμετείχαν και περίπου 100 Ρώσοι.[74][75]
Περαιτέρω ανάγνωση

Parker, John W. (2017). Putin's Syrian Gambit: Sharper Elbows, Bigger Footprint, Stickier Wicket. National Defense University Press. ISBN 9780160939983.
Sauer, Pjotr (10 Φεβρουαρίου 2022). «'Mercenaries have skills armies lack': former Wagner operative opens up». the Guardian. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2022.
Nick Sturdee (2021) "The Wagner Group files.", NewLines Magazine

Παραπομπές

https://www.bbc.com/news/world-60947877
https://www.nytimes.com/2022/03/31/world/europe/wagner-group-russia-ukraine.html
«Уткин Дмитрий Валерьевич». spisok-putina.
«СБУ назвала всех "вагнеровцев" на фото с Путиным в Кремле». Ukrinform (στα Ρωσικά). 7 Οκτωβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2022.
«Putin Chef's Kisses of Death: Russia's Shadow Army's State-Run Structure Exposed». bellingcat. 14 Αυγούστου 2020.
«Thousands of Russian private contractors fighting in Syria». AP News. Ανακτήθηκε στις 12 December 2017.
Luxmoore, Matthew (16 April 2018). «Russian Journalist Who Reported on Secretive Paramilitary Dies». The New York Times.
«Navalny asks FSB to investigate Putin's cook». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017.
«The man allegedly behind Russia's 'troll factory' is reportedly trying to buy the news outlet that keeps exposing his business empire — Meduza». Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017.
«Кухня частной армии». 9 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017.
«Suspected Russian mercenary ex-colonel lands in Petersburg drunk tank with 95,000 dollars in his pockets — Meduza». Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017.
«Media: Wagner Group commander becomes CEO of Putin's friend's catering business». Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017.
«Yevgeny Prigozhin: who is the man leading Russia's push into Africa?». the Guardian. 11 Ιουνίου 2019.
«Diplomacy and Dividends: Who Really Controls the Wagner Group? - Foreign Policy Research Institute». www.fpri.org.
Putin-Linked Mercenaries Are Fighting on Libya's Front Lines
«Wagner, Russian Blackwater in Syria». Yeni Şafak. 6 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2020.
Roth, Andrew (5 October 2017). «The Russian captives who may link Syria, Ukraine and the Kremlin's fight against the opposition». The Washington Post. Ανακτήθηκε στις 7 October 2017.
«Vladimir Putin posed for a banquet photo with a mercenary previously convicted of kidnapping and robbery». Fontanka.ru. 21 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2017 – μέσω Meduza.
Песков подтвердил присутствие командира ЧВК Вагнера на приеме в Кремле TASS, 15 December 2016. (ρωσικά)
«Песков подтвердил присутствие Дмитрия Уткина на приеме в Кремле» [Peskov confirmed the presence of Dmitry Utkin at a reception in the Kremlin]. РБК (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017.
Quinn, Allison (30 March 2016). «Vladimir Putin sent Russian mercenaries to 'fight in Syria and Ukraine'». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-01-11. Ανακτήθηκε στις 4 August 2017.
«Russia flies 2,000 mercenary troops into Syria». Debkafile. 2 August 2017. Ανακτήθηκε στις 4 August 2017.
Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα allcosts.
Galeotti, Mark (29 Αυγούστου 2017). «Moscow's mercenaries reveal the privatisation of Russian geopolitics». openDemocracy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2017.
Trevithick, Joseph. «Russian Mercenaries Take The Lead In Attacks On US And Allied Forces In Syria». The Drive.
"Российские 'штурмы' сирийской победы" Sovershenno Sekretno, 19 December 2017 (print edition No. 12 (December) 2017, p. 6).
«More Russian Fighters from Private 'Wagner Group' Die in Syria». The Moscow Times. 22 March 2017. Ανακτήθηκε στις 4 August 2017.
Don't Be Fooled: Russia Attacked U.S. Troops in Syria: Mattis gave Putin "plausible deniability" for a military assault that went badly awry. Bloomberg, 16 February 2018.
"Реинкарнация Робин Гуда: как родилась легенда о ЧВК 'Вагнер'" Αρχειοθετήθηκε 2018-08-01 στο Wayback Machine. rueconomics.ru (ФБА "Экономика сегодня"), 24 March 2017. (Ρωσικά)
"Российские ЧВК – миф российской пропаганды" InformNapalm.org, 5 November 2016. (Ρωσικά)
ЦУР: Группа Вагнера ведет активный набор новых бойцов Αρχειοθετήθηκε 2017-10-08 στο Wayback Machine. Open Russia, 25 January 2017.
"США пытаются наказать мифическую российскую ЧВК" Vzglyad 21 July 2017. (Ρωσικά)
"Сирийские потери 'Славянского корпуса'" Radio Liberty, 13 December 2016. (Ρωσικά)
Mark Galeotti. Moscow's mercenaries reveal the privatisation of Russian geopolitics Αρχειοθετήθηκε 2017-08-29 στο Wayback Machine. 29 August 2017.
"ЧВК Вагнера учредило государство" Radio Liberty, 4 October 2017. (Ρωσικά)
Niklas Eklund, Jörgen Elfving. Russian Private Military Companies—Redwater? The Jamestown Foundation: Publication: Eurasia Daily Monitor Volume: 14 Issue: 39.
"How 'Wagner' came to Syria" The Economist, 2 November 2017.
Tsvetkova, Maria; Zverev, Anton (3 November 2016). «Ghost soldiers: the Russians secretly dying for the Kremlin in Syria». Reuters. Ανακτήθηκε στις 7 October 2017.
"Из Пальмиры в цинковых гробах" Radio Liberty, 22 March 2017. (Ρωσικά)
В СБУ раскрыли любопытные подробности о наемниках РФ на Донбассе Segodnya, 4 September 2017. (Ρωσικά).
SBU head Hrytsak on "Wagner's group: It's like a private Putin's army operating tanks, armored vehicles, Grads, and heavy artillery" censor.net, 4 September 2017.
Peters, Ralph (14 Φεβρουαρίου 2018). «Putin had to approve Russian attack on US troops». New York Post.
Security Service of Ukraine (28 January 2019). «Василь Грицак: документи найманців "ПВК Вагнера" підтверджують – це таємний загін ГУ ГШ ЗС РФ. Залишається почути від офіційних осіб РФ, який саме "шпиль" у Судані або ЦАР вони відвідували» (στα uk). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-07-01. Ανακτήθηκε στις 2022-04-02.
The Bellingcat Investigation Team (30 January 2019). «Wagner Mercenaries With GRU-issued Passports: Validating SBU's Allegation». Bellingcat.
«No denial from Putin on Wagner mercenaries in Donbas». unian.info.
Seddon, Max (24 June 2023). «Russia charges Wagner leader with organising an armed uprising». Financial Times. Ανακτήθηκε στις 24 June 2023.
Butusov, Yurii (31 Μαρτίου 2016). «Mystery of Wagner's identity unfolded: he is Russian officer and head of large private military company in Russia, who eliminated Mozgovoy, Dremov, and other terrorist leaders, and now is fighting in Syria». Censor.NET. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2017.
«Private military companies in Russia carrying out criminal orders of Kremlin, - InformNapalm. PHOTOS+VIDEO». InformNapalm. 31 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2017 – μέσω Censor.NET.
Oliphant, Roland (2 Μαρτίου 2014). «Ukraine crisis: 'Polite people' leading the silent invasion of the Crimea»Απαιτείται συνδρομή επί πληρωμή. The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2017.
Shevchenko, Vitaly (11 Μαρτίου 2014). «"Little green men" or "Russian invaders"?». BBC News. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2017.
«Kremlin's mercenary armies kill in both Syrian, Ukrainian wars | KyivPost - Ukraine's Global Voice». Kyiv Post. 1 Ιουνίου 2018.
Korotkov, Denis (16 Οκτωβρίου 2015). "Славянский корпус" возвращается в Сирию (στα Ρωσικά). Fontanka.ru. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2017.
Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα hrytsak.
Amos, Howard· McElroy, Damien (1 Σεπτεμβρίου 2014). «Ukraine withdraws from Luhansk airport after 'Russian tank column' attack»Απαιτείται συνδρομή επί πληρωμή. The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2017.
Rujevic, Nemanja (14 Αυγούστου 2014). «Serbian mercenaries fighting in eastern Ukraine». Deutsche Welle. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2017.
Eric Schmitt (26 March 2022). «More Russian Mercenaries Deploying to Ukraine to Take On Greater Role in War». Yahoo News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 March 2022. Ανακτήθηκε στις 26 March 2022.
Clark, Mason· Barros, George· Hird, Karolina (20 Απριλίου 2022). «Russian Offensive Campaign Assessment, April 20». Institute for the Study of Warfare.
Hird, Karolina· Stepanenko, Kateryna· Lawlor, Katherine· Barros, George· Kagan, Frederick W. (14 Σεπτεμβρίου 2022). «Russian Offensive Campaign Assessment, September 14». Institute for the Study of War. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2022.
Vasilyeva, Nataliya (5 Ιουλίου 2022). «Russian prisoners offered £2,800 and freedom if they serve in Ukraine – and come back alive». The Daily Telegraph. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2022.
Pavlova, Anna· Nesterova, Yelizaveta (6 Αυγούστου 2022). Tkachyov, Dmitry, επιμ. «'В первую очередь интересуют убийцы и разбойники — вам у нас понравится'. Похоже, Евгений Пригожин лично вербует наемников в колониях» ['We are primarily interested in killers and brigands—you will like it with us'. It seems as if Yevgeny Prigozhin is personally recruiting mercenaries in penal colonies]. Mediazona (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2022.
«Russia's Wagner Group chief says troops have taken Soledar». www.aljazeera.com.
Kharief, Akram (24 Μαΐου 2018). «Foreign mercenaries in new scramble for Africa and the Sahel». Middle East Eye. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2022.
«UN urges CAR to cut ties with Russia's Wagner mercenaries over rights abuses». France 24. 28 Οκτωβρίου 2021.
«Putin Plants Troops, Weapons in Libya to Boost Strategic Hold». Al Bawaba.
«Libya's Khalifa Haftar says NLA has taken largest oil field». The National. 7 Φεβρουαρίου 2019.
Irish, Ulf Laessing (15 April 2019). «Libya offensive stalls, but Haftar digs in given foreign sympathies». Reuters.
«Игорь Гиркин (Стрелков): "К власти и в Донецкой, и в Луганской республике Сурков привел бандитов"». Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017.
«Журналист показал "будни российской ЧВК в Судане"». 12 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2017.
Ioanes, Ellen (19 Νοεμβρίου 2019). «These are the countries where Russia's shadowy Wagner Group mercenaries operate». Business Insider.
Flanagan, Jane. «Russian mercenaries help put down Sudan protests». The Times.
«Russia, Wagner Group expand ties with Sudan – Al-Monitor: The Pulse of the Middle East». www.al-monitor.com. 13 Απριλίου 2022.
AFP, French Press Agency- (1 Οκτωβρίου 2021). «Mali hails Russia after delivery of 4 military helicopters». Daily Sabah (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2023.
«Russian military advisors arrive in Mali after French troop reduction». France 24. 7 Ιανουαρίου 2022.
«Malian, foreign soldiers allegedly killed hundreds in town siege -rights group». news.yahoo.com. 5 Απριλίου 2022.
«Russian mercenaries and Mali army accused of killing 300 civilians». the Guardian. 5 Απριλίου 2022.Πριγκόζιν