.
H τριακόντορος ήταν τύπος αρχαίας ελληνικής γαλέρας, που χρησιμοποιήθηκε (τουλάχιστον) από την Αρχαϊκή εποχή, αλλά μάλλον παρόμοια πλοία υπήρξαν και προγενέστερα, αν ληφθούν υπόψη οι σχετικές αναφορές στα ομηρικά έπη.
Πριν από την Αρχαϊκή εποχή, ο Όμηρος στην Ιλιάδα του ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου υπήρχαν πλοία με διαφόρους αριθμούς κουπιών. Ο μικρότερος αριθμός που αναφέρεται στα ομηρικά έπη είναι είκοσι (20, δηλαδή ήταν εικοσικόντορες), όπως το πλοίο που μετέφερε τη Χρυσηίδα πίσω στον πατέρα της,[1] Το πλοίο του Οδυσσέα αναφέρεται ότι είχε πενήντα (50) κουπιά,[2] οπότε ήταν πεντηκόντορος. Αναφέρονται, όμως, και μεγαλύτερα πλοία, τα μεγαλύτερα από τα οποία ήταν τα Βοιωτικά πλοία με 120 κωπηλάτες. Αυτός ο αριθμός κωπηλατών αντιστοιχεί περίπου σε διήρεις, αλλά ο Όμηρος δεν αναφέρει πουθενά πόσες σειρές κουπιών ή και κωπηλατών είχαν.
Οι τριακόντορες εμφανίστηκαν σε μια εποχή που δεν γινόταν ακόμη διάκριση ανάμεσα στα εμπορικά και στα πολεμικά πλοία. Ήταν σκάφη ευέλικτα, μακράς ακτίνας δράσης, που χρησιμοποιήθηκαν για εμπόριο, πειρατεία και πολεμικές επιχειρήσεις. Μετέφεραν αγαθά ή και στρατιώτες. Η τριακόντορος προωθούνταν από τριάντα (30) κωπηλάτες που τοποθετούνταν ανά 15 σε κάθε της πλευρά. Στο μεσαίο κατάρτι της, το τετράγωνο ιστίο χρησιμοποιούνταν επίσης για την προώθηση του πλοίου, όταν υπήρχε ευνοϊκός άνεμος. Ήταν μακρυά σκάφη με μικρό βύθισμα και συχνά χαρακτηρίζονταν ως «νῆες μακραί». Τυπικά δεν είχαν κατάστρωμα και γι' αυτό αποκαλούνταν και «ἄφρακτοι νῆες». Οι τριακόντορες ήταν ανάμεσα στα πρώτα πλοία που ήταν εξοπλισμένα με έμβολο στην πλώρη. Αυτό δείχνει ότι ο σκοπός κατασκευής τους ήταν κατά κύριο λόγο πολεμικός.
Οι Αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν ακόμη τις πεντηκοντόρες, μια μακρύτερη έκδοση της τριακοντόρου με 50 κουπιά. Δεν είναι γνωστό ποιος από τους δυο τύπους προηγήθηκε.
Οι τριακόντοροι ήταν μια πρώιμη μορφή γαλέρας, που ήταν μακρόστενη και επίπεδη. Η σχεδίασή τους είχε στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα για απότομους ελιγμούς. Τα πλοία αυτά ήταν εξοπλισμένα με ορθογώνιο ιστίο και επιπρόσθετα πηδάλια.
Πηγές
Anderson, Roger Charles, Oared fighting ships: From classical times to the coming of steam. London. 1962.
Casson, Lionel, "The Age of the Supergalleys" in Ships and Seafaring in Ancient Times, University of Texas Press, 1994. ISBN 0-292-71162-X [1], pp. 78–95
Morrison, John S. & Gardiner, Robert (editors), The Age of the Galley: Mediterranean Oared Vessels Since Pre-Classical Times. Conway Maritime, London, 1995. ISBN 0-85177-554-3
Παραπομπές
Homer, Iliad, book 1 309.
Homer's Odyssey book 10, 311, 344 describes two groups of twenty-two men, plus Odysseus and Eurylokhos (six men were already lost by Polyphemus).
Τύποι πολεμικών πλοίων
Αρχαία εποχή
Μονόξυλο Τριακόντορος Πεντηκόντορος Εκατόντορος Διήρης Τριήρης Τριηραρχία Πολυήρεις Λιβύρνις
Μεσαιωνική εποχή
Γαλέα Δρόμων Κάτεργο Πάμφυλος Σακτούρα Χελάνδιον Γαλέρα Γαλεάσσα
Νεώτερη εποχή
Βελλού Βομβάρδα Βρίκιον Βρικογολέτο Φρεγάδιο Φρεγάτα Πλοίο γραμμής Δίκροτο Τζόγκα Τσαμπέκο
Εποχή του ατμού
Ατμοβάρις Ατμοδρόμων Ατμοκορβέττα Ατμοφρεγάτα Ατμομυοδρόμων Ατμοτελωνίς Θωρακοβάρις Θωρακοδρόμων
Σύγχρονη εποχή
Αεροναυαγοσωστικό Αεροπλανοφόρο Ακταιωρός Αντιτορπιλικό Αποβατικό Αρματαγωγό Θαλαμηγός Θωρηκτό Κανονιοφόρος Καταδιωκτικό Καταδρομικό Κορβέττα Ναρκαλιευτικό Ναρκοθέτις Οπλιταγωγό Παράκτιο βοηθητικό Πλωτό νοσοκομείο Τορπιλάκατος Τορπιλοβόλο Υποβρύχιο Ναυκλαστροφόρο
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
