.
Το Sukhoi Su-57 (PAK FA) (Ρωσικά: Перспективный авиационный комплекс фронтовой авиации, Perspektivny aviatsionny kompleks frontovoy aviatsii, κυριολεκτικά Μελλοντικό Αεροπορικό Σύστημα Αεροπορίας Μετώπου) είναι το ρωσικό πρόγραμμα ανάπτυξης ενός μαχητικού 5ης γενιάς για τη Ρωσική Πολεμική Αεροπορία. Το παρόν πρωτότυπο της σειράς είναι το T-50[1].
Το συμβόλαιο για την ανάπτυξή του το κέρδισε η εταιρεία "Sukhoi" αλλά το ανέπτυξε και με την χρηματοδότηση των Ινδών που ενδιαφέρονται για το αεροσκάφος και έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα. Ουσιαστικά το αεροσκάφος είναι η βάση του εγχειρήματος Sukhoi/HAL FGFA που διεκπεραιώνεται από κοινού με τις ενδιοαφερόμενες ινδικές εταιρείες.[2][3]. Το πρωτότυπο εκτέλεσε την παρθενική του πτήση στις 29 Ιανουαρίου 2009, στην αεροπορική βάση του Κομσομόλσκ-να-Αμούρ, με δοκιμαστή πιλότο τον Σεργκέϊ Μπογκντάν. Διήρκεσε 45 λεπτά και κρίθηκε επιτυχής από τους υπευθύνους του προγράμματος[4].[5] Η δεύτερη πτήση έγινε στις 6 Φεβρουαρίου και η τρίτη στις 12 Φεβρουαρίου[6].
Τον Ιούλιο του 2018 το Su-57 αποφασίστηκε να μην μπει σε μαζική παράγωγη σύμφωνα με ανακοίνωση του Ρώσου υφυπουργού άμυνας Γιουρι Μπορισοφ. Αυτό που αποφασίστηκε είναι να παραχθούν μόνο ορισμένα αεροσκάφη, 12 στον αριθμό, μέχρι να ξεπεραστούν τα διάφορα τεχνικά προβλήματα (ήταν υπό ανάπτυξη οι κινητήρες).[7] Στις 25 Δεκεμβρίου 2020 τέθηκε επίσημα σε λειτουργία και είναι το τέταρτο επιχειρησιακό αεροσκάφος στον κόσμο, πέμπτης γενιάς, τεχνολογίας stealth, μετά τα F-22, F-35 και J-20.[8]
Γενική περιγραφή
Πρόκειται για ένα βαρέος τύπου αεροσκάφος (με μέγιστο βάρος απογείωσης περίπου 35 τόνους), όπως τα Su-27 και Su-47. Σχεδιάστηκε ως απάντηση στα αμερικανικά F-22 και F-35. Διαθέτει στοιχεία απόκρυψης ίχνους (σχήμα, απόκρυψη κινητήρων, συνθετικά υλικά, απορροφητική επικάλυψη-βαφή κ.τ.λ.), γνωστά ως "stealth"[9]. Σε αυτή τη λογική κινείται και η ενσωμάτωση των όπλων του σε 2 αποθήκες, εσωτερικά στην άτρακτο και πιθανώς σε ακόμη 2 θέσεις στις βάσεις των ημιπτερύγων.
Το σχήμα του είναι αρκετά πεπλατυσμένο, είναι δικινητήριο και θα διαθέτει όπως λέγεται 5 ραντάρ, (μεταξύ αυτών και στα χείλη προσβολής των πτερύγων), σε διάφορες ζώνες συχνοτήτων. Έχει δυνατότητα υπερηχητικής πτήσης χωρίς μετακαύση, έχει λόγο ώσης/βάρους περίπου 1,4, αλλά οι κινητήρες του θα αλλάξουν αφού οι κανονικοί του ακόμα είναι στο στάδιο δοκιμών. Οι κινητήρες δεν στηρίζονται στους παλαιότερους Saturn 117S, παράγουν μεγαλύτερη ώση και διαθέτουν περίπλοκο σύστημα αυτοματοποίησης για διευκόλυνση στους διαφορετικούς τρόπους χειρισμού του σκάφους. Οι ακριβείς προδιαγραφές των νέων κινητήρων είναι ακόμη μυστικές[10].
Το αεροσκάφος θα διαθέτει σύστημα θερμικής απεικόνισης "OLS-50M", με δυνατότητες ανίχνευσης στόχων χαμηλού Η/Μ ίχνους, εξελιγμένη ζεύξη δεδομένων, εξελιγμένο σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου/συλλογής πληροφοριών (ELINT) καθώς και σύστημα ηλεκτρονικής "βοήθειας" (συνεργασίας) του πιλότου, ώστε να τον ελαφρύνει από κάποια καθήκοντα και να του επιτρέπει να συγκεντρώνεται στην αποστολή του (e-cockpit), εν είδει τεχνητής νοημοσύνης του σκάφους[11]. Οι αποστολές που θα αναλαμβάνει το αεροσκάφος θα είναι τόσο αεροπορικής υπεροχής, όσο και αποστολές στη γραμμή μετώπου (βομβαρδισμοί κ.τ.λ.).
Ανάπτυξη
Η ανάπτυξή του πήρε αρκετά χρόνια, λόγω προφανώς οικονομικών προβλημάτων αλλά και τεχνικών, ενώ τα τελευταία χρόνια υπήρξε μια επιτάχυνση των διαδικασιών μετά από "υψηλές παρεμβάσεις", αφού πρόκειται εκτός των άλλων και για ένα πρόγραμμα διαφήμισης τεχνολογίας για μια χώρα, που πολλά από τα έσοδά της, προέρχονται από την πώληση όπλων.
Έχοντας το πλεονέκτημα του "δεύτερου", οι Ρώσοι μάλλον, πέτυχαν να κατασκευάσουν ένα αεροσκάφος ανώτερο των αμερικανικών, αφού είχαν αρκετό καιρό στην διάθεσή τους να αναλύσουν τα αμερικανικά σχέδια και να εντοπίσουν τυχούσες αδυναμίες. Βέβαια έχοντας ως δεδομένο ότι πολλά από τα χαρακτηριστικά και τις ικανότητες του αεροσκάφους F-22 είναι διαβαθμισμένα, η συγκριτική αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου οπλικού συστήματος αποτελεί θέμα συζήτησης. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, έχουν κατασκευαστεί τουλάχιστον τρία πρωτότυπα, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για πτητικές δοκιμές, επέκταση του φακέλου πτήσης και δοκιμές εδάφους. Αν και επισήμως αναφέρεται ότι το αεροσκάφος θα μπει σε υπηρεσία το 2015 με την Ρωσική πολεμική αεροπορία, η πραγματική ημερομηνία εισόδου αναμένεται να είναι πολύ αργότερα, με δεδομένα και τα αντίστοιχα προγράμματα ανάπτυξης αμερικανικών αεροσκαφών όπως το F-22 και F-35. Ουσιαστικά το αεροσκάφος βρίσκεται σε φάση αναπτυξιακού πρωτοτύπου/ αεροσκάφους προπαραγωγής, έχοντας πολύ δουλειά να γίνει σε ότι αφορά την βελτιστοποίηση του εξωτερικού σχήματος/επικαλύψεων (βελτιστοποίηση χαρακτηριστικών χαμηλής παρατηρησιμότητας), την ολοκλήρωση και των ηλεκτρονικών συστημάτων για τα αεροσκάφη παραγωγής και την ολοκλήρωση και ανάπτυξη της νέας γενιάς όπλων για το αεροσκάφος. Το γεγονός αυτό δεν ακυρώνει την τεράστια προσπάθεια των Ρώσων σχεδιαστών, καθώς το παρόν πρότυπο αποτελεί σημαντικό βήμα εξέλιξης σε σχέση με την υπάρχουσα γενεά ρωσικών αεροσκαφών Su-27/30/33/35, καθώς συνδυάζει τα χαρακτηριστικά των αεροσκαφών πέμπτης γενεάς (χαμηλή παρατηρησιμότητα/υπερευελιξία, ολοκληρωμένα ηλεκτρονικά συστήματα υψηλής αντίληψης κατάστασης του χώρου (situation awareness).
Παραγωγή - εξαγωγές
Το T-50 σε πτήση στις αεροπορικές επιδείξεις MAKS 2011
Ο αρχικός σχεδιασμός περιλαμβάνει την κατασκευή τουλάχιστον 500 αεροσκαφών. Από αυτά 250 προορίζονται για την Ρωσική αεροπορία (200 μονοθέσια και 50 διθέσια)και 250 προορίζονται για την Ινδική αεροπορία (50 μονοθέσια και 200 διθέσια). Αν και η τελική παραγωγή θα εξαρτηθεί και από την οικονομική κατάσταση των κρατών αυτών, εντούτοις θεωρείται ότι οι αριθμοί αυτοί δεν θα μειωθούν, ιδίως σε ότι αφορά τις παραγγελίες της Ινδικής αεροπορίας. Επιπλέον αν και το αεροσκάφος δεν έχει φθάσει σε φάση παραγωγής και είναι ακόμη με την μορφή αναπτυξιακού πρωτοτύπου έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον άλλων αεροποριών, όπως του Βιετνάμ. Το αεροσκάφος μπορεί δυνητικά να εξαχθεί σε όλες τις χώρες που διαθέτουν εξελιγμένες μορφές του Su-27, οι οποίες ξεπερνάνε τις 10. Ενδιαφέρον υπάρχει επίσης και απο την Τουρκία μετα τον αποκλεισμό της απο το πρόγραμμα των F35.
Επιπλέον τεχνικά χαρακτηριστικά
Sukhoi T-50 3-view.svg
T50-PAK FA.jpg
Μαχητικό 5ης γενιάς
βάρος απογείωσης (50% καύσιμα + βλήματα) 26.000 kg
βάρος απογείωσης (100% καύσιμα + βλήματα) 33.990 kg
μεγ. βάρος απογείωσης 37.000 kg
Εσωτερικά μεταφερόμενα καύσιμα 7.500 kg
Ωφέλιμο φορτίο εσωτερικά 1.840
Ωφέλιμο φορτίο μέγιστο 2.260
Ταχύτητα ταξιδιού, 1,8-2 Mach
Ταχύτητα supercruise 1,4-1,8 Mach
Εμβέλεια: Τουλάχιστον εφάμιλλη της γενιά των Su-27/35
Όρια φόρτισης 10-11 g (τουλάχιστον 9 g)
"υπογραφή" ραντάρ (ίχνος αεροσκάφους RCS, 0,05-0,5 m2 μετωπικά. Με βάση την παρούσα σχεδίαση το ηλεκτρομαγνητικό ίχνος θα είναι σημαντικά υψηλότερο πλευρικά και από την οπίσθια κάτοψη.Το αυξημένο ίχνος στο οπίσθιο και το κάτω τόξο έχει οδηγήσει σε σκέψεις για αντικατάσταση των συμβατικών εξαγωγών καυσίμων με άλλες κατευθυνόμενης ώσης τετράγωνου σχήματος. Η αλλαγή αυτή αν και αναμένεται να μειώσει την αποδιδόμενη από τους κινητήρες ώση, εντούτοις βελτιώνει τα χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας του αεροσκάφους, ιδίως από το κατώτερο τόξο.
Δείτε επίσης
Κατάλογοι
Κατάλογος μαχητικών αεροσκαφών
Παραπομπές-σημειώσεις
Daly, Kieran (August 11, 2009). "Russia's United Aircraft reaches maturity". Flight International.
Unnithan, Sandeep (September 29, 2008). "India, Russia to have different versions of same fighter plane". India Today.
Cohen, Ariel (January 16, 2009). "Russia bets on new Sukhoi fighter to match F-35". United Press International (UPI).
«Российский истребитель пятого поколения поднялся в воздух» Lenta.ru, Ανάκτηση 2010-01-29.
"Russia to test fifth-generation fighter in 2009". (December 6, 2007). RIA Novosti.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2010.
Diplomat, Franz-Stefan Gady, The. «Russia Will Not Mass-Produce 5th Generation Stealth Fighter Jet» (στα αγγλικά). The Diplomat. Ανακτήθηκε στις 2018-07-18.
«Первый серийный истребитель Су-57 поступил в авиаполк Южного военного округа». ТАСС. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2021.
Shukla, Ajai (5 Ιανουαρίου, 2010). "India, Russia close to PACT on next generation fighter". Business Standard.
RIA Novosti
"Russia to commence flight tests of FGFA". (23 Δεκεμβρίου, 2009.) Zeenews.com..
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
OKB Sukhoi-Το επίσημο site της Εταιρείας
Το Su-57 (PAKFA, T-50 στο www.redstar.gr
Αεροσκάφη Sukhoi
Μαχητικά / αναχαιτιστικά
Su-9 Su-11 Su-15 Su-27 Su-30 (MKK/MKI/MKM) Su-33 Su-35 Su-57
Βομβαρδιστικά &
εγγύς υποστήριξης
Su-2 Su-4 Su-7 Su-17 Su-20 Su-22 Su-24 Su-25 Su-32 Su-34 Su-39
Αναγνωριστικά
Su-12
Εκπαιδευτικά / ακροβατικά
Su-26 Su-28 Su-29 Su-31 UTB
Μεταγωγικά
Su-38 Su-80 S-21 KR-860 Superjet 100 Superjet 130
Πειραματικά &
πρωτότυπα
Su-1 Su-3 Su-5 Su-6 Su-7 (1944) Su-8 Su-9 (1946) Su-10 Su-11 (1946) Su-13 Su-15 (1949) Su-17 (1949) Su-37 Su-47 P-1 T-3 T-4 T-405 T-431
Αγροτικά
Su-38
Ακυρωθέντα
KR-860 T-60S
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
