North American T-6 Texan

 

 

.

Το T-6 Texan ήταν μονοκινητήριο προχωρημένο εκπαιδευτικό αεροσκάφος, σχεδιασμένο από τη North American Aviation, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την εκπαίδευση πιλότων μαχητικών αεροσκαφών της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας, του Αμερικανικού Ναυτικού, της Βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας και άλλων πολεμικών αεροποριών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Το T-6 είναι γνωστό με μία σειρά ονομασιών ανάλογα με την έκδοση και την πολεμική αεροπορία που το χρησιμοποιούσε. Η Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία το ονόμαζε «AT-6», το Αμερικανικό Ναυτικό «SNJ» και οι πολεμικές αεροπορίες της Βρετανικής Κοινοπολιτείας «Harvard». Ακόμα και σήμερα παραμένει δημοφιλές ανάμεσα στα αναπαλαιωμένα ιστορικά αεροσκάφη.

North American T-6 Texan , Πολεμικό Μουσείο (Αθήνα): (Konstantinos Stampoulis)

Σχεδιασμός και ανάπτυξη
Αεροσκάφος SNJ (T-6 Texan) ενώ πλένεται στον Αεροναυτικό σταθμό NAS Jacksonville (μεταξύ 1943-1945)
Αεροσκάφος T-6 Texan
Αεροσκάφος T-6 Texan με παραλλαγή ερήμου

Το T-6 προέρχεται από το πρωτότυπο North American NA-16 (που πέταξε πρώτη φορά της 1 Απριλίου 1935), το οποίο, τροποποιημένο ως NA-26, συμπεριλήφθηκε στον διαγωνισμό του Αεροπορικού Σώματος του Αμερικανικού Στρατού (USAAC) για ένα «βασικό μαχητικό αεροσκάφος», τον Μάρτιο του 1937. Το πρώτο μοντέλο εισήλθε σε παραγωγή με τον Αμερικανικό Στρατό να προμηθεύεται 180 αεροσκάφη, με την ονομασία BC-1, και τη RAF 400 αεροσκάφη, με την ονομασία Harvard I. Το Αμερικανικό Ναυτικό παρέλαβε 16 τροποποιημένα αεροσκάφη, με τον κωδικό SNJ-1, και επιπλέον 61, με διαφορετικό κινητήρα και ονομασία SNJ-2.

Κατασκευάστηκαν επιπλέον 92 BC-1A και τρία BC-2 πριν από τη μεταστροφή στην ονομασία «προχωρημένου εκπαιδευτικού» AT-6, η οποία ήταν ανάλογη με το BC-1A. Οι διαφορές μεταξύ του AT-6 και του BC-1 περιλάμβαναν τετραγωνισμένα ακροπτερύγια και ευθύγραμμο κάθετο σταθερό, που δημιούργησαν την τελική εμφάνιση του Texan. Το AT-6 ονομάστηκε Harvard II στις παραγγελίες της RAF και της Καναδικής Πολεμικής Αεροπορίας και αγοράστηκαν ή δανείστηκαν (στα πλαίσια του προγράμματος δανεισμού και μισθώσεων ακολούθησε η Αμερικανική κυβέρνηση μεταξύ του 1941 και του 1945), με τα περισσότερα να επιχειρούν στον Καναδά ως τμήμα του Αυτοκρατορικού Αεροπορικού Εκπαιδευτικού Προγράμματος.

Επόμενη έκδοση ήταν το AT-6A που βασιζόταν στο σχέδιο NA-77 και έφερε κινητήρα Pratt & Whitney R-1340-49 Wasp. Το Αεροπορικό Σώμα του Αμερικανικού Στρατού παρέλαβε 1.549 αεροσκάφη και το Αμερικανικό Ναυτικό 270 (με την ονομασία SNJ-3). Το AT-6B κατασκευάστηκε για εκπαίδευση πυροβολητών και μπορούσε να φέρει πυροβόλο των 0,30 ιντσών στο μπροστινό μέρος της ατράκτου. Χρησιμοποιούσε τον κινητήρα R-1340-AN-1 ο οποίος χρησιμοποιήθηκε σε όλα τα υπόλοιπα T-6 παραγωγής. Η Καναδική Noorduyn Aviation κατασκεύασε μία έκδοση του AT-6A με κινητήρα R-1340-AN-1 η οποία εισήλθε σε υπηρεσία με την αεροπορία του Αμερικανικού στρατού ως AT-16 (1.500 αεροσκάφη), την Καναδική και τη Βρετανική πολεμικές αεροπορίες, ως Harvard IIB (2.485 αεροσκάφη), κάποια από τα οποία υπηρέτησαν και με το αεροπορικό σκέλος του Βρετανικού Ναυτικού.

Το σχέδιο NA-88 είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή 2.970 AT-6C Texan και 2.400 SNJ-4.Η RAF παρέλαβε 726 AT-6C, τα οποία ονομάστηκαν Harvard IIA. Τροποποιήσεις στα ηλεκτρικά συστήματα είχαν ως αποτέλεσμα την παραγωγή των AT-6D (3,713 μονάδες) και SNJ-5 (1,357 μονάδες). Το AT-6D, μετονομασμένο σε Harvard III, υπηρέτησε στη RAF (351 αεροσκάφη) και το αεροπορικό σκέλος του Βρετανικού Ναυτικού (564 αεροσκάφη). Παράλληλα, βάσει του σχεδίου NA-121 εξελίχθηκαν 25 AT-6F για την Αμερικανική πολεμική αεροπορία και 391 για το Αμερικανικό Ναυτικό, ως SNJ-6. Η τελική έκδοση, το Harvard 4, κατασκευάστηκε από την Καναδική Canada Car and Foundry τη δεκαετία του 1950 και εξόπλισε τις πολεμικές αεροπορίες του Καναδά, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Δυτικής Γερμανίας.

Συνολικά κατασκευάστηκαν 15.495 T-6 όλων των εκδόσεων.
Επιχειρησιακή ιστορία

Στη διάρκεια του πολέμου της Κορέας και σε μικρότερο βαθμό στον πόλεμο του Βιετνάμ, τα T-6 υπηρέτησαν ως αεροσκάφη Προκεχωρημένου Εναέριου Ελέγχου. Τα αεροσκάφη αυτά ονομάστηκαν T-6 Mosquito[1]. Η RAF χρησιμοποίησε το Harvard στην Κένυα κατά των Μάο Μάο τη δεκαετία του 1950, όπου επιχείρησαν με βόμβες των 20 λιβρών και πυροβόλα ενάντια στις συμμορίες. Κάποιες επιχειρήσεις έγιναν σε υψόμετρα περίπου 20.000 ποδιών από το επίπεδο της θάλασσας. Ένα Harvard υπήρξε το μακροβιότερο αεροσκάφος σε υπηρεσία με τη RAF, κατασκευασμένο το 1945 και υπηρετώντας μέχρι τη δεκαετία του 1990 (ως αεροπλάνο συνοδείας για δοκιμαστικές πτήσεις ελικοπτέρων, ρόλο στον οποίο το Shorts Tucano κρίθηκε ακατάλληλο λόγω της υψηλής ταχύτητας απώλειας στήριξής του). Το T-6G επίσης χρησιμοποιήθηκε ως ελαφρύ επιθετικό ή αεροσκάφος καταστολής εξεγέρσεων (CΟunter ΙΝsurgency – COIN) από τη Γαλλία στη διάρκεια του πολέμου της Αλγερίας, με τα Σμήνη Ελαφράς Αεροπορικής Υποστήριξης (Escadrilles d'Aviation Légère d'Appui - EALA), οπλισμένο με πυροβόλα, βόμβες και ρουκέτες. Στην κορύφωση του πολέμου υπήρχαν 38 EALA ενεργά. Η μεγαλύτερη μονάδα ήταν το Μοίρα Ελαφράς Αεροπορικής Υποστήριξης 72 (Groupe d'Aviation Légère d'Appui 72), η οποία αποτελούνταν από μέχρι 21 σμήνη EALA. Η Πορτογαλία επίσης χρησιμοποίησε πρώην Γαλλικά αεροσκάφη στη διάρκεια του Πορτογαλικού Αποικιακού Πολέμου.

Από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο το T-6 συμμετείχε τακτικά σε αεροπορικά σόου και χρησιμοποιήθηκε σε πολλές ταινίες. Στις ταινίες Tora! Tora! Tora! και The Final Countdown τροποποιημένα μονοθέσια T-6, βαμμένα με Ιαπωνικά διακριτικά, αναπαρέστησαν τα Mitsubishi Zero. Η αεροβατική ομάδα ιστορικών αεροσκαφών της Νέας Ζηλανδίας «Roaring 40s» χρησιμοποιεί Harvard που υπηρέτησαν με την πολεμική αεροπορία της χώρας. Επίσης οι Εθνικοί Αεροπορικοί Αγώνες του Ρήνο (Reno National Air Races) έχουν μία κατηγορία ειδικά για τα T-6 που συμμετέχουν κάθε χρόνο.
Το T-6 σε Ελληνική Υπηρεσία

Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία χρησιμοποίησε διάφορες εκδόσεις αεροσκαφών Τ-6, Βρετανικής και Αμερικανικής προέλευσης. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου οι Έλληνες πιλότοι εκπαιδεύονταν σε Βρετανικά Harvard Mk.I στη Ροδεσία, ενώ το 1946 παραλήφθηκαν βρετανικά Harvard Mk.IΙ, Harvard Mk.III και Αμερικανικά Τ-6D και –G. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου (1946-1949) τα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν σε αποστολές καταστολής εξεγέρσεων και προκεχωρημένου εναέριου ελέγχου, εντοπίζοντας θέσεις αντιπάλων στο έδαφος και καλώντας αεροπορική υποστήριξη, είτε πλήττοντας τα ίδια τους στόχους στο έδαφος. Τέλος, από το 1947 και μέχρι την απόσυρσή τους το 1965 αποτέλεσαν το κύριο εκπαιδευτικό αεροσκάφος της Σχολής Ικάρων.
Χρήστες
Αεροσκάφος T-6 Texan

Αργεντινή Αυστρία Βέλγιο Biafra Βολιβία Βραζιλία Καναδάς  Ταϊβάν  Κολομβία  Δημοκρατία του Κονγκό  Κούβα  Δανία  Δομινικανή Δημοκρατία  Ελ Σαλβαδόρ Γαλλία  Γκαμπόν  Γερμανία  Ελλάδα  Ονδούρα  Ινδία Ισραήλ Ιταλία  Ιαπωνία

Katanga  Μεξικό  Μαρόκο Ολλανδία  Μοζαμβίκη  Νέα Ζηλανδία  Νορβηγία  Πακιστάν  Παραγουάη  Φιλιππίνες Πορτογαλία Νότια Αφρική Νότιο Βιετνάμ  Ισπανία  Σοβιετική Ένωση Σουηδία  Ταϊλάνδη  Τυνησία Ηνωμένο Βασίλειο:  ΗΠΑ  Ουρουγουάη  Βενεζουέλα  Γιουγκοσλαβία

Τεχνικά χαρακτηριστικά
Διάγραμμα τριών όψεων του T-6/SNJ
NAA T-6 Texan
Ρόλος εκπαιδευτικό αεροσκάφος
Πλήρωμα 2
Διαστάσεις
Μήκος 8,84 m
Εκπέτασμα 12,81 m
Ύψος 3,57 m
Επιφάνεια πτέρυγας 23,6 m²
Βάρος
Κενό 1886 kg
Μέγιστο απογείωσης 2548 kg
Σύστημα πρόωσης
Κινητήρες 1 × Pratt & Whitney R-1340-AN-1 Wasp, ισχύος 600 hp
Επιδόσεις & οπλισμός
Μέγιστη ταχύτητα 335 km/h
Μέγιστο ύψος πτήσης 7400 m
Ακτίνα δράσης 1175 km
Οπλισμός Μπορούσαν να τοποθετηθούν μέχρι
τρία πυροβόλα των 7,62 mm

Πηγές:[2][3]
Δείτε επίσης
Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του T-6

North American NA-16
North American BT-9
North American A-27
North American P-64
CAC Wirraway

Παρόμοια αεροσκάφη

Arado Ar 96
Fiat G.49
Kyushu K10W
FMA I.Ae. 22 DL
Macchi MB.323
Miles Master
Piaggio P.150
Soko 522
Valmet Vihuri
VL Pyry
Yakovlev Yak-11

Παραπομπές

«AF Museum - North American T-6D "Mosquito"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουλίου 2007.
Jane, Fred T. “The North American Texan.” Jane’s Fighting Aircraft of World War II. London: Studio, 1946. p. 251. ISBN 1-85170-493-0

Σημείωση: Τα χαρακτηριστικά αφορούν την έκδοση T-6G / Harvard

Βιβλιογραφία

Becker, Dave and Brent, Winston. AT-6 Harvard in South African Service (African Aviation Series No.1). Nelspruit, South Africa:, Freeworld Publications CC, 2000. ISBN 0-9583880-2-4.
Bergése, Francis. North American T-6 (in French). Rennes, France: Ouest France, 1979. ISBN 2-85882-183-6.
Davis, Larry. T-6 Texan in Action (Aircraft Number 94). Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications, Inc., 1989. ISBN 0-89747-224-1.
Donald, David. American Warplanes of World War II. London:Aerospace Publishing, 1995. ISBN 1-874023-72-7.
Fletcher, David C. and MacPhail, Doug. Harvard! the North American Trainers in Canada. San Josef,BC/Dundee,Ont: DCF Flying Books, 1990. ISBN 0-9693825-0-2.
Hagedorn, Dan. North American NA-16/AT-6/SNJ (WarbirdTech Volume 11). North Branch, MN: Speciality Press, 1997. ISBN 0-933424-76-0.
Hamlin, John F. The Harvard File. Tonbridge, Kent, UK: Air-Britain (Historians) Ltd., 1988. ISBN 0-85130-160-6.
Jesse. William. T-6 Texan, the Immortal Pilot Trainer. London: Osprey Publishing Ltd., 1991. ISBN 1-85532-154-8.
Kohn, Leo J. The Story of the Texan (American Flight Manuals). Aviation Publications Co., 1975. ISBN 0-87994-034-4.
MacPhail, Doug and Östberg, Mikael. Triple Crown BT-9: The ASJA/Saab Sk 14, A Pictorial Essay (in English/Swedish). San Josef,BC/Dundee,Ont: DCF Flying Books, 2003.
Marchand, Patrick and Takamori, Junko. North American T-6 et derives (in French). Le Muy, France: Editions d’Along, 2004. ISBN 2-914403-21-6.
Morgan, Len. Famous Aircraft Series: The AT-6 Harvard. New York: Arco Publishing Co., Inc., 1965.
Olrich, Walter and Ethell, Jeffrey L. Pilot maker; the Incredible T-6. North Branch, MN: Specialty Press, 1982. ISBN 0-933424-34-5.
Smith, Peter Charles. North American T-6: SNJ, Harvard and Wirraway. Ramsbury, Marlborough, Wiltshire, UK: The Crowood Press Ltd., 2000. ISBN 1-86126-382-1.
Smith, Peter Charles. T-6: The Harvard, Texan & Wirraway - A Pictorial Record. North Branch, MN: Speciality Press, 1995. ISBN 0-7603-0191-3.
Spring, Ivan and Rivers, Reg. Colour schemes and special markings of the North American "Harvard" in service with the SAAF 1940 to 1995. Pretoria, SOuth Africa: Spring Air Publishers, 1996. ISBN 0-9583977-3-2.
Starkings, Peter. From American Acorn to Japanese Oak - The tale of an unsung Japanese training aircraft with roots extending across the Pacific Ocean. Arawasi International, Asahi Process, September-December 2007, Issue 7.
Swanborough, Gordon and Bowers, Peter M. United States Military Aircraft since 1909. London:Putnam, 1963.
Wache, Siegfried. CCF Harvard Mk. IV (T-6) (series F-40 - Die Flugzeuge der Bundeswehr Nr.09) (in German). Buchholz, Germany: Buchholz Medien Verlag, 1989. ISBN 3-935761-09-0.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
North American T-6 Texan

Το T-6 Texan στην επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας
Το T-6 Texan στην επίσημη ιστοσελίδα της boeing
The Canadian Harvard Aircraft Association
Το T-6 Texan στο aviation.technomuses.ca
Canadian Harvard Aerobatic Team
AT-6: School Marm With an Attitude (pilot report)
Το T-6 Texan στο Warbird Alley
Ιστοσελίδα για το T-6 Mosquito
Το T-6 Texan στο WW2DB
History of our UK based T-6G Texan "Mike Victor"

Πολεμικά αεροσκάφη των ΗΠΑ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
μαχητικά

Bell P-39 Airacobra Bell P-59 Airacomet Bell P-63 Kingcobra Boeing P-26 Peashooter Brewster F2A Buffalo Curtiss P-36 Hawk Curtiss P-40 Warhawk Curtiss-Wright CW-21 Grumman F4F Wildcat Grumman F6F Hellcat Grumman F7F Tigercat Grumman F8F Bearcat Lockheed P-38 Lightning Lockheed P-80 Shooting Star North American P-51 Mustang North American F-82 Twin Mustang Northrop P-61 Black Widow Seversky P-35 Republic P-43 Lancer Republic P-47 Thunderbolt Ryan FR Fireball Vought F4U Corsair Vultee P-66 Vanguard

βομβαρδιστικά
Boeing B-17 Flying Fortress Boeing B-29 Superfortress Consolidated B-24 Liberator Consolidated B-32 Dominator Consolidated PB4Y-2 Privateer Douglas A-20 Havoc Douglas A-26 Invader Douglas B-18 Bolo Douglas B-23 Dragon Lockheed Hudson Lockheed Ventura Martin Maryland Martin Baltimore Martin B-10 Martin B-26 Marauder North American B-25 Mitchell
τορπιλοπλάνα-βομβαρδιστικά
Brewster SB2A Buccaneer Consolidated TBY Sea Wolf Curtiss SBC Helldiver Curtiss SB2C Helldiver Douglas BTD Destroyer Douglas SBD Dauntless Douglas TBD Devastator Grumman TBF Avenger Martin AM Mauler Naval Aircraft Factory SBN Vought SB2U Vindicator
εκπαιδευτικά
Beech Model 18 Boeing-Stearman Model 75 Cessna AT-17 Bobcat Curtiss AT-9 Curtiss-Wright CW-22 Fairchild AT-21 Gunner Fairchild PT-19 Fleetwings BT-12 North American T-6 Texan Ryan ST Spartan NP-1 Stinson Reliant Vultee BT-13 Valiant
μεταγωγικά
Boeing C-27 Beoing C-75 Cessna AT-17 Bobcat Curtiss C-46 Commando Curtiss C-76 Caravan Douglas C-47 Skytrain Douglas C-54 Skymaster Doulgas DC-2 Douglas DC-5 Lockheed Model 10 Electra Lockheed Model 12 Electra Junior Lockheed Model 18 Lodestar Lockheed C-69 Constellation
αναγνωριστικά &
στρατιωτικής συνεργασίας
Aeronca L-3 Grasshopper Beech Model 17 Curtiss O-52 Owl Fairchild 24 Piper L-4 Grasshoper Stinson Reliant Stinson L-1 Vigilant Stinson L-5 Sentinel Taylorcraft L-2 Grasshopper
υδροπλάνα, αμφίβια & αεράκατοι
Consolidated PBY Catalina Consolidated PB2Y Coronado Curtiss SOC Seagull Douglas Dolphin Grumman G-21 Goose Grumman G-44 Widgeon Hall PH Martin JRM Mars Martin PBM Mariner Vought OS2U Kingfisher
επιθετικά/εγγύς υποστήριξης
Douglas A-1 Skyraider Douglas A-33 Vultee A-31 Vengeance
Σημείωση: αναφέρονται μόνο τα επιχειρησιακά αεροσκάφη. Παραλείπονται τα πολυάριθμα πειραματικά/πρωτότυπα της περιόδου

Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License