.
Η Ναυτική Αεροπορία (Naval aviation) είναι το σύνολο των αεροπορικών δυνάμεων (αεροσκαφών και ελικοπτέρων) που υπάγονται στον έλεγχο του πολεμικού ναυτικού μίας χώρας. Ο όρος αναφέρεται στην χρήση επανδρωμένης (ή μη) στρατιωτικής αεροπορικής δύναμης από το πολεμικό ναυτικό, παράλληλα όμως περιλαμβάνει και την έννοια της χρήσης αεροσκαφών, τα οποία βρίσκονται υπό τον έλεγχο επίγειων στρατιωτικών δυνάμεων, σε ρόλους ναυτικής συνεργασίας (Maritime aviation).
Ιστορία
Δύο υδροπλάνα Maurice Farman του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού στη νήσο Τσινγκτάο το 1914
Αεροσκάφος Mitsubishi A6M Zero του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού
Αεροσκάφος F4U Corsair του Αμερικανικού Ναυτικού
Τα θεμέλια της ναυτικής αεροπορίας στην Ελλάδα τέθηκαν τον Ιούνιο του 1912, όταν ο Υπολοχαγός Δημήτριος Καμπέρος της τότε Ελληνικής Αεροπορικής Υπηρεσίας (τώρα Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας) πέταξε με τον «Δαίδαλο», το αεροσκάφος Henry Farman το οποίο είχε μετασκευαστεί σε υδροπλάνο, με μέση ταχύτητα 110 χλμ. την ώρα, επιτυγχάνοντας νέο παγκόσμιο ρεκόρ[1]. Έπειτα, στις 5 Φεβρουαρίου 1913 (24 Ιανουαρίου σύμφωνα με το παλαιό ημερολόγιο) πραγματοποιήθηκε η πρώτη παγκοσμίως πολεμική αποστολή ναυτικής συνεργασίας πάνω από τα Δαρδανέλια, η οποία αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία των θαλάσσιων επιχειρήσεων.Ο Υπολοχαγός Μιχαήλ Μουτούσης και ο Σημαιοφόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης πετώντας με υδροπλάνο Maurice Farman κατάρτισαν σχεδιάγραμμα των θέσεων του Τουρκικού Στόλου εναντίον του οποίου έριξαν τέσσερις βόμβες. Η αποστολή αυτή σχολιάσθηκε ευρέως τόσο από τον Ελληνικό και όσο και από τον διεθνή τύπο[2].
Η πρώτη επίθεση εναντίον επίγειων και θαλάσσιων στόχων του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, προερχόμενη από αεροπλανοφόρο, έγινε τον Σεπτέμβριο του 1914 όταν το πλοίο μεταφοράς υδροπλάνων Wakamiya του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού πραγματοποίησε την πρώτη παγκοσμίως ναυτική αεροπορική επιδρομή[3][4], από τον Κόλπο Κιαοτσόου, κατά τη διάρκεια της μάχης του Τσινγκτάο στην Κίνα[5].
Αεροσκάφη Sopwith Camel στο κατάστρωμα του βρετανικού HMS Furious το 1918
Τα τέσσερα υδροπλάνα Maurice Farman βομβάρδιζαν επίγειους στόχους των Γερμανικών δυνάμεων (κέντρα επικοινωνιών και διοίκησης) και προξένησαν ζημιές σε μια Γερμανική Ναρκοθέτιδα στην χερσόνησο Τσινγκτάο από τον Σεπτέμβριο μέχρι τις 6 Νοεμβρίου 1914, οπότε και παραδόθηκαν οι Γερμανικές δυνάμεις[4]. Στο δυτικό μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου η πρώτη ναυτική επιδρομή έγινε στις 25 Δεκεμβρίου 1914 όταν δώδεκα υδροπλάνα από τα πλοία μεταφοράς υδροπλάνων HMS Engadine, HMS Riviera και HMS Empress επιτέθηκαν εναντίον της γερμανικής Βάσης Ζέπελιν στο Κουξχάβεν. Η επίθεση δεν ήταν επιτυχής παρόλο που ένα Γερμανικό πολεμικό πλοίο υπέστη ζημιές.
Η αεροπορική δύναμη των αεροπλανοφόρων έπαιξε ζωτικό ρόλο σε όλα τα ναυτικά θέατρα επιχειρήσεων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Θεωρείται ότι η Μάχη του Μίντγουεϊ στον θέατρο του Ειρηνικού σήμανε την αλλαγή στην ναυτική ιστορία, όταν το αεροπλανοφόρο αντικατέστησε το θωρηκτό ως το κύριο πλοίο ενός πολεμικού στόλου.
Μετά το πέρας του Πολέμου η ναυτική αεροπορία και οι αεροπορικές δυνάμεις των αεροπλανοφόρων έλαβαν μέρος στον Πόλεμο της Κορέας, στην Κρίση του Σουέζ, τον Πόλεμο του Βιετνάμ, τον Πόλεμο των Φόκλαντ, την επιχείρηση Καταιγίδα της Ερήμου του 1991 στο Ιράκ καθώς και την Εισβολή στο Ιράκ το 2003.
Στρατηγική Προέκταση της Ναυτικής Αεροπορίας
Οι αεροπορικές δυνάμεις των αεροπλανοφόρων προσδίδουν στις κυβερνήσεις το στρατηγικό πλεονέκτημα να χρησιμοποιούν αεροπορική δύναμη οπουδήποτε στον κόσμο χωρίς την ανάγκη συμβατικών επίγειων αεροπορικών βάσεων ή δικαιωμάτων υπερπτήσεως χωρών, συνθήκες που μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθούν πολιτικά. Παράλληλα, ο συνήθης αριθμός των μεταφερομένων αεροσκαφών μίας πτέρυγας αεροπλανοφόρου (περίπου 80 αεροσκάφη) συχνά είναι αριθμητικά και ποιοτικά ανώτερος από ολόκληρες τις πολεμικές αεροπορίες πολλών χωρών.
Ανθυποβρυχιακός πόλεμος
Αεροσκάφη Sea Harrier στο κατάστρωμα του ελαφρού αεροπλανοφόρου HMS Illustrious του Βρετανικού Ναυτικού
Το αεροπλανοφόρο USS Saratoga (CV-60)
Η επίδειξη στρατηγικής δύναμης δεν είναι η μόνη λειτουργία της ναυτικής αεροπορίας. Κατά την διάρκεια του Ψυχρού πολέμου οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ είχαν να αντιμετωπίσουν την απειλή των Σοβιετικών υποβρύχιων δυνάμεων, κυρίως των επιθετικών υποβρυχίων (SSN) και των υποβρυχίων κατευθυνόμενων βλημάτων (SSGN) του Σοβιετικού ναυτικού. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη και αξιοποίηση ελαφρών αεροπλανοφόρων με αυξημένες ικανότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου (anti-submarine warfare - ASW), κυρίως από τις Ευρωπαϊκές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Ένα από τα πλέον επιτυχημένα όπλα της ναυτικής αεροπορίας εναντίον των υποβρυχίων είναι το ανθυποβρυχιακό ελικόπτερο, αρκετά από τα οποία μεταφέρονται στα ελαφρά αεροπλανοφόρα.
Αυτά τα ελαφρά αεροπλανοφόρα συνήθως έχουν εκτόπισμα περίπου 20,000 τόνων και μεταφέρουν συνδυασμό ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων και αεροσκαφών καθέτου αποπροσγειώσεως BAe Sea Harrier ή Harrier II. Τα ελαφρά αεροπλανοφόρα είναι:
Βασιλικό Βρετανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Invincible
Ιταλικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Giuseppe Garibaldi
Ισπανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Principe de Asturias
Ινδικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Centaur
Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Wasp
Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Tarawa
Αντίθετα τα μεγάλα αεροπλανοφόρα είναι:
Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Kitty Hawk
Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων John F. Kennedy
Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Enterprise
Αμερικανικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Nimitz
Γαλλικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Charles de Gaulle
Βραζιλιάνικο Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Clemenceau
Ρωσικό Ναυτικό: Κλάση αεροπλανοφόρων Kuzetsov
Αεροσκάφη Αεροπλανοφόρων
Αεροσκάφος Su-33 Flanker στο κατάστρωμα του Ρωσικού αεροπλανοφόρου Admiral Kuznetsov
BAE Sea Harrier
Boeing F/A-18E/F Super Hornet
Boeing F/A-18C/D Hornet
Lockheed Martin S-3B Viking
Northrop Grumman E-2C Hawkeye
Northrop Grumman C-2A Greyhound
Northrop Grumman EA-6B Prowler
Boeing AV-8B Harrier II
Dassault Rafale
Dassault Super Etendard
BAE Harrier II GR.7
Sukhoi Su-33 Flanker
Mikoyan MiG-29K Fulcrum
Ναυτικά Ελικόπτερα (ASW/SAR)
Ελικόπτερα SH-60 Sea Hawk του Αμερικανικού ναυτικού
Ελικόπτερο CH-46 Sea Knight του Αμερικανικού ναυτικού
Aérospatiale Super Frelon
EH Industries EH101 Merlin
Eurocopter Dauphin
Eurocopter Panther
Kamov Ka-27 Helix
NH Industries NH-90
Sikorsky SH-3 Sea King
Sikorsky SH-60 Sea Hawk
Westland Lynx
Ναυτικά Ελικόπτερα Αμφίβιων Επιχειρήσεων
Sikorsky CH-53 Sea Stallion
Boeing CH-46 Sea Knight
Eurocopter Super Puma
EH101 Merlin
NH-90
Bell AH-1W Super Cobra
Bell AH-1Z Zulu Cobra
Bell UH-1N Twin Huey
Ιστορικά αεροσκάφη
Ηνωμένο Βασίλειο
Gloster Gladiator
Gloster Gambet
OS2U Kingfisher
Supermarine Spitfire
Hawker Hurricane
F4F Wildcat
Flag of the United States.svg ΗΠΑ
Grumman FF
Grumman F2F
OS2U Kingfisher
SOC Seagull
Brewster Buffalo
Grumman F3F
F4F Wildcat
F6F Hellcat
F4U Corsair
OS2U Kingfisher
Αεροσκάφος E-2C Hawkeye στο κατάστρωμα του Γαλλικού αεροπλανοφόρου Charles de Gaulle
Ιαπωνία Ιαπωνία
Aichi Type H
Aichi D1A
Nakajima A1N
Nakajima A2N
Nakajima A4N
Mitsubishi A5M
A6M Zero
Nakajima A4N
Aichi E13A
Γερμανία
Heinkel He 60
Heinkel He 114
Arado Ar 196
Dornier Do 26
Blohm & Voss BV 222
Blohm & Voss BV 138
Blohm & Voss Ha 139
Heinkel He 115
Focke-Wulf Fw 200
Junkers Ju 88
Σημειώσεις - Πηγές
«Ιστορία Πολεμικής Αεροπορίας - Τα πρώτα βήματα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2010.
Ιστορία Πολεμικής Αεροπορίας - Βαλκανικοί
Japan Military Guide
IJN Wakamiya Aircraft Carrier
"Sabre et pinceau", Christian Polak, p92
Clark G. Reynolds, The fast carriers: the forging of an air navy (1968; 1978; 1992)
Δείτε επίσης
Πύλη Αεροπορία
Στρατιωτική Αεροπορία
Αεροπορικός Πόλεμος
Αεροσκάφος
Ελικόπτερο
Υδροπλάνο
Αεροπλανοφόρο
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
