.
Το Mitsubishi A5M ήταν ιαπωνικό μονοθέσιο μονοκινητήριο μαχητικό αεροσκάφος που σχεδιάστηκε για τα αεροπλανοφόρα του Ιαπωνικού Αυτοκρατορικού Ναυτικού. Ήταν το πρώτο μονοπλάνο μαχητικό που επιχειρούσε από αεροπλανοφόρα και αποτέλεσε σχεδιαστικά την βάση για το περίφημο μαχητικό Mitsubishi A6M Zero του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Σύμμαχοι τού έδωσαν την ονομασία αναφοράς Claude.
Σχεδιασμός και ανάπτυξη
Το Ναυτικό εξέδωσε το 1934 απαίτηση που αφορούσε την ανάπτυξη νέου προηγμένου μαχητικού αεροσκάφους, που θα είχε μέγιστη ταχύτητα 350 km/h σε ύψος 3000 m και θα ήταν ικανό να φτάσει στα 5000 m μέσα σε 6,5 λεπτά.[1] Οι Mitsubishi και Nakajima σχεδίασαν πρωτότυπα για να καλύψουν την απαίτηση.[2][3]
Την ανάπτυξη του αεροσκάφους της Mitsubishi ανέλαβε ομάδα υπό τον Jiro Horikoshi, που είχε προηγουμένως σχεδιάσει το παρόμοιο -αλλά ανεπιτυχές- Mitsubishi 1MF10 και ήταν αργότερα υπεύθυνος για την ανάπτυξη του περίφημου A6M Zero).[4] Το αεροσκάφος που σχεδίασε, το Ka-14, ήταν ένα χαμηλοπτέρυγο μονοπλάνο ολομεταλλικής κατασκευής με σταθερό σύστημα προσγείωσης. Είχε "πτέρυγα ανεστραμμένου γλάρου", που επιλέχθηκε διότι έτσι θα μειώνονταν οι αεροδυναμικές αντιστάσεις και κατά συνέπεια θα αυξάνονταν ελαφρά οι επιδόσεις του.[5][6] Το αρχικό πρωτότυπο, που προωθούνταν από αστεροειδή κινητήρα Nakajima Kotobuki 5 των 600 hp, πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 4 Φεβρουαρίου 1935.[7] Το αεροσκάφος ξεπέρασε κατά πολύ την απαιτούμενη μέγιστη ταχύτητα, φθάνοντας τα 450 km/h .[4] Το δεύτερο πρωτότυπο είχε πτέρυγα συμβατικής σχεδίασης και ενσωμάτωσε διάφορες βελτιώσεις προκειμένου να γίνει πιο ευέλικτο και να ελαχιστοποιηθούν οι αεροδυναμικές αντιστάσεις. Βάσει αυτού του πρωτοτύπου ξεκίνησε η παραγωγή, ενώ το αεροσκάφος πήρε την ονομασία Α5Μ.
Η Αεροπορία του Ιαπωνικού Αυτοκρατορικού Στρατού ζήτησε, εξαιτίας των εξαιρετικών για την εποχή επιδόσεων του Ka-14, την κατασκευή μετασκευασμένου κατάλληλα πρωτοτύπου για αξιολόγηση. Το αεροσκάφος αυτό ονομάστηκε Ki-18 και είχε πολύ καλές επιδόσεις, παρόμοιες με το Α5Μ.[8] Παρόλο που ήταν κατά πολύ ταχύτερο από όλα τα μαχητικά του Στρατού, δεν εντάχθηκε σε υπηρεσία διότι κρίθηκε ανεπαρκές όσον αφορά την ευελιξία.[8] Στην συνέχεια ο Στρατός εξέδωσε απαίτηση για την ανάπτυξη νέου μαχητικού που θα αντικαθιστούσε τα διπλάνα Kawasaki Ki-10 που αποτελούσαν τότε τον κορμό της δύναμης δίωξης. Η Mitsubishi, που τότε είχε μεγάλο φόρτο εργασίας προκείμενου να μετατραπεί το Ka-14 σε επιχειρησιακό αεροσκάφος, παρουσίασε στον διαγωνισμό του Στρατού το ελαφρώς τροποποιημένο Ki-33.[9] Τελικά προτιμήθηκε το ανταγωνιστικό Nakajima Ki-27.[9]
Επιχειρησιακή ιστορία
Τα Α5Μ εντάχθηκαν σε υπηρεσία στις αρχές του 1937 και σύντομα γνώρισαν πολεμική δράση επειδή ξέσπασε ο Δεύτερος Σινοϊαπωνικός Πόλεμος.[10] Αντιμετώπισαν σε αερομαχίες τα κινέζικα μαχητικά, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικής προέλευσης Boeing P-26. Οι αερομαχίες ανάμεσα στα Α5Μ και τα Boeing ήταν οι πρώτες ανάμεσα σε μονοπλάνα κατασκευασμένα κατά κύριο λόγο από μέταλλο.[11] Τα Α5Μ αποδείχθηκαν ανώτερα από όλα τα μαχητικά που αντιμετώπισαν πάνω από την Κίνα. Παρόλο που ήταν οπλισμένα με δύο μονάχα πολυβόλα των 7,7 mm, αποδείχθηκαν εξαιρετικά ευέλικτα και ανθεκτικά στα εχθρικά πλήγματα.[12] Τα Α5Μ ανέλαβαν επίσης αποστολές συνοδείας των μέσων βομβαρδιστικών Mitsubishi G3M.
Η σχεδιαστική ομάδα συνέχισε την βελτίωση του αεροσκάφους, ενώ αυτό βρίσκονταν σε υπηρεσία. Η τελευταία έκδοση ήταν το Α5Μ4, που μπορούσε να μεταφέρει μια απορριπτόμενη εξωτερική δεξαμενή καυσίμου. Ο πιο επικίνδυνος αντίπαλος του Α5Μ στην Κίνα ήταν το σοβιετικής κατασκευής Polikarpov I-16, που ήταν ταχύ και βαριά οπλισμένο. Στα 1938 έγιναν σφοδρές αερομαχίες ανάμεσα στα σοβιετικά και τα ιαπωνικά μαχητικά: για παράδειγμα, στις 29 Απριλίου 67 Polikarpov (I-16 και I-153) αναχαίτισαν 18 G3M στα οποία παρείχαν κάλυψη 27 Α5Μ.[13] Και οι δύο πλευρές ισχυρίστηκαν ότι επικράτησαν, παρόλο που υπάρχουν τεράστιες διαφορές στις απώλειες που ισχυρίστηκαν ότι υπέστησαν και προκάλεσαν στον αντίπαλο.[13]
Αριθμός αεροσκαφών μετατράπηκαν σε διθέσια εκπαιδευτικά Α5Μ4-Κ. Αυτά παρέμειναν σε χρήση και μετά την απόσυρση των υπόλοιπων Α5Μ από τις μονάδες πρώτης γραμμής. Μικρός αριθμός μαχητικών παρέμενε σε υπηρεσία στα τέλη του 1941, όταν μπήκαν οι ΗΠΑ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αμερικανική αντικατασκοπεία θεωρούσε ότι τα Α5Μ παρέμεναν τα κύρια μαχητικά του Ιαπωνικού Ναυτικού, όμως στην πραγματικότητα τα είχαν ήδη αντικαταστήσει στα περισσότερα αεροπλανοφόρα τα κατά πολύ ανώτερα A6M Zero. Τα Α5Μ παρέμεναν σε αεροπλανοφόρα και άλλες μονάδες πρώτης γραμμής, μέχρι να παραχθούν αρκετά Α6Μ για να τα αντικαταστήσουν. Η τελευταίες επιχειρήσεις των Α5Μ σε ρόλο μαχητικών έλαβαν χώρα στην Μάχη της Θάλασσας των Κοραλίων τον Μάιο του 1942.[14] Στα τελευταία στάδια του πολέμου αρκετά χρησιμοποιήθηκαν σε αποστολές καμικάζι.
Χρήστες
Ιαπωνία
Ιαπωνικό Αυτοκρατορικό Ναυτικό
Δείτε επίσης
Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Α5Μ
Mitsubishi Ki-18
Mitsubishi Ki-33
Παρόμοια αεροσκάφη
Polikarpov I-16
Boeing P-26 Peashooter
Nakajima Ki-27
Κατάλογοι
Κατάλογος αεροσκαφών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
Κατάλογος μαχητικών αεροσκαφών
Παραπομπές
Green and Swanborough 1982, σελ. 27.
Mikesh and Abe 1990, σελ. 234.
Januszewski 2003, σελ. 6.
Mikesh and Abe 1990, σελ. 173.
Green and Swanborough 1982, σελ. 28.
Januszewski 2003, σελ. 8.
Green and Swanborough 1982, σελ. 29.
Green and Swanborough 1982, σελ. 31.
Mikesh and Abe 1990, σελίδες 187–188.
Sakaida 1998, σελ. 8.
Sino-Japanese Air War 1937 – 1945 via http://surfcity.kund.dalnet.se
War machines, Aerospace Publishing/Orbis Publishing, 1983, Italian edition, p.1168
Air battles over China, 1938 via http://surfcity.kund.dalnet.se
Januszewski 2003, σελ. 47.
Βιβλιογραφία
Bond, Major General USAF (Retd.), Charles R. and Terry H. Anderson. A Flying Tiger's Diary. College Station, TX: Texas A&M University, 1984 (8th impression 2001). ISBN 0-89096-408-4.
Francillon, Ph.D., René J. Japanese Aircraft of the Pacific War. London: Putnam & Company Ltd., 1970 (second edition 1979). ISBN 0-370-30251-6.
Green, William. Warplanes of the Second World War, Volume Three: Fighters. London: Macdonald & Co. (Publishers) Ltd., 1961 (seventh impression 1973). ISBN 0-356-01447-9.
Green, William and Swanborough, Gordon. "The Zero Precursor...Mitsubishi's A5M". Air Enthusiast. Number 19, August–November 1982. Pages 26–43.
Januszewski, Tadeusz. Mitsubishi A5M Claude. Sandomierz, Poland/Redbourn, UK: Mushroom Model Publications, 2003. ISBN 83-917178-0-1.
Mikesh, Robert C. and Shorzoe Abe. Japanese Aircraft, 1910-1941. London: Putnam & Company Ltd., 1990. ISBN 0-85177-840-2.
Mondey, David (ed.). The Concise Guide to Axis Aircraft of World War II. London: Chancellor, 1996. ISBN 1-85152-966-7.
Sakaida, Henry. Imperial Japanese Navy Aces, 1937-45. Botley, Oxfordshire, UK: Osprey Publishing, 1998. ISBN 1-85532-727-9.
Unknown. "Handbook of Japanese Aircraft 1910-1945 (Model Art Special #327)" Model Art Modeling Magazine, March 1989.
Unknown. Mitsubishi Type 96 Carrier Fighter/Nakajima Ki-27 (The Maru Mechanic #49). Tokyo: Kojinsha Publishing, 1984.
Unknown. Type 96 Carrier Fighter (Famous Airplanes of the World #27). Tokyo: Bunrindo Publishing, 1991.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Mitsubishi A5M στο Wikimedia Commons
Αεροσκάφη Mitsubishi
Ονομασίες κατασκευαστή
1MF 1MF9 1MF10 1MT 2MB1 2MB2 2MR 2MR8 2MT 3MT5 3MT10 Ka-8 Ka-12 4MS1 MC-1 MC-20 MH2000 MU-2 MU-300 MRJ RP-1
Ιαπωνικός Αυτοκρατορικός Στρατός
Ki-1 Ki-2 Ki-7 Ki-15 Ki-20 Ki-21 Ki-30 Ki-46 Ki-51 Ki-57 Ki-67 Ki-83 Ki-109 Ki-202
Ιαπωνικό Αυτοκρατορικό Ναυτικό
Μαχητικά
A5M A6M A7M
Τορπιλοπλάνα-βομβαρδιστικά
B1M B2M B4M B5M
Αναγνωριστικά
C1M C5M
Βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης
D3M
Αναγνωριστικά υδροπλάνα
F1M
Μέσα βομβαρδιστικά
G1M G3M G4M G6M G7M
Αναχαιτιστικά
J2M J4M J8M
Μεταγωγικά
L4M
Εκπαιδευτικά
K3M K6M K7M
Ναυτικής περιπολίας
Q2M
Ιαπωνικές Δυνάμεις Αυτοάμυνας
ATD-X F-1 F-15J F-2 SH-60/UH-60 T-2
Συμμαχικές ονομασίες αναφοράς
Ann Babs Betty Claude Dinah Eva Eve Gwen Hap Hamp Jack Jane Kate 61 Loise Louise Luke Mabel Nell Pete Pine Sally Sam Sandy Sonia Steve Tina Topsy Zeke
Κατηγορία Κατηγορία Commons page Κοινά
Ιαπωνικά πολεμικά αεροσκάφη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου
μαχητικά
Kawanisishi N1K Kawasaki Ki-10 Kawasaki Ki-45 Kawasaki Ki-61 Kawasaki Ki-100 Mitsubishi A5M Mitsubishi A6M Zero Mitsubishi J2M Nakajima A6M2-N Nakajima J1N Nakajima Ki-27 Nakajima Ki-43 Nakajima Ki-44 Nakajima Ki-84
Carrier shokaku.jpg
βομβαρδιστικά
Kawasaki Ki-32 Kawasaki Ki-48 Mitsubishi G3M Mitsubishi G4M Mitsubishi Ki-21 Mitsubishi Ki-30 Mitsubishi Ki-46 Mitsubishi Ki-67
τορπιλοπλάνα-βομβαρδιστικά &
βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης
Aichi B7A Aichi D1A Aichi D3A Nakajima B5N Nakajima B6N Nakajima Ki-49 Yokosuka D4Y Yokosuka P1Y
εκπαιδευτικά
Kyushu K11W Tachikawa Ki-36 Tachikawa Ki-54 Tachikawa Ki-55 Yokosuka K5Y
μεταγωγικά
Mitsubishi Ki-57
αναγνωριστικά &
στρατιωτικής συνεργασίας
Mitsubishi Ki-15 Mitsubishi Ki-51 Nakajima C6N
υδροπλάνα, αμφίβια & αεράκατοι
Aichi E13A Aichi E16A Aichi H9A Kawanishi E7K Kawanishi H6K Kawanishi H8K Mitsubishi F1M
επιθετικά/εγγύς υποστήριξης
Kawasaki Ki-102
εξειδικευμένα αεροσκάφη αποστολών καμικάζι
Nakajima Ki-115 Yokosuka MXY7 Ohka
Σημείωση: αναφέρονται μόνο τα επιχειρησιακά αεροσκάφη. Παραλείπονται τα πολυάριθμα πειραματικά/πρωτότυπα της περιόδου
Συμμαχικές ονομασίες αναφοράς των ιαπωνικών αεροσκαφών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Αεροσκάφη σε υπηρεσία με τις
ιαπωνικές ένοπλες δυνάμεις
Abdul (Nakajima Ki-27) Alf (Kawanishi E7K) Ann (Mitsubishi Ki-30) Babs (Mitsubishi Ki-15) Baka (Yokosuka MXY7 Ohka) Belle (Kawanishi H3K) Betty (Mitsubishi G4M) Bob (Kawasaki Ki-28) Buzzard (Kokusai Ku-7) Cedar (Tachikawa Ki-17) Cherry (Yokosuka H5Y) Clara (Tachikawa Ki-70) Claude (Mitsubishi A5M) Cypress (Bücker Bü 131) Dave (Nakajima E8N) Dick (Seversky A8V) Dinah (Mitsubishi Ki-46) Dot (Yokosuka D4Y) Edna (Mitsubishi Ki-51) Emily (Kawanishi H8K) Eva (Mitusbishi Ohtori) Eve(Mitusbishi Ohtori) Frances (Yokosuka P1Y) Frank (Nakajima Ki-84) Gander (Kokusai Ku-8) George (Kawanishi N1K) Glen (Yokosuka E14Y) Goose (Kokusai Ku-8) Grace (Aichi B7A) Gwen (Mitsubishi Ki-21) Hamp (Mitsubishi A6M Zero) Hank (Aichi E10A) Hap (Mitsubishi A6M Zero) Helen (Nakajima Ki-49) Hickory (Tachikawa Ki-54) Ida (Tachikawa Ki-36) Ida (Tachikawa Ki-55) Irving () Jack () Jake (Aichi E13A) Jane (Mitsubishi Ki-21) Jean (Yokosuka B4Y) Jerry (Heinkel He 112) Jill (Nakajima B6N) Jim (Nakajima Ki-43) Judy (Yokosuka D4Y) Kate (Nakajima B5N) Kate 61 (Mitsubishi B5M) Laura (Aichi E11A) Lily (Kawasaki Ki-48) Liz (Nakajima G5N) Lorna (Kyushu Q1W) Loise (Mitsubishi Ki-2) Louise (Mitsubishi Ki-2) Luke (Mitsubishi J4M) Mabel (Mitsubishi B5M) Mary(Kawasaki Ki-32) Mavis (Kawanishi H6K) Myrt (Nakajima C6N) Nate (Nakajima Ki-27) Nell (Mitsubishi G3M) Nick (Kawasaki Ki-45) Norm (Kawanishi E15K) Oak (Kyushu K10W) Oscar (Nakajima Ki-43) Pat (Tachikawa Ki-74) Patsy (Tachikawa Ki-74) Paul (Aichi E16A) Peggy (Mitsubishi Ki-67) Perry (Kawasaki Ki-10) Pete (Mitsubishi F1M) Pine (Mitsubishi K3M) Rex (Kawanishi N1K) Rita (Nakajima G8N) Rob (Kawasaki Ki-64) Rufe (Nakajima A6M2-N) Ruth (Fiat BR.20) Sally (Mitsubishi Ki-21) Sam (Mitsubishi A7M) Sandy (Mitsubishi A5M) Slim (Watanabe E9W) Sonia (Mitsubishi Ki-51) Spruce (Tachikawa Ki-9) Stella (Kokusai Ki-76) Steve (Mitsubishi Ki-73) Susie (Aichi D1A) Tabby (Showa/Nakajima_L2D) Tess (Douglas DC-2) Thalia (Kawasaki Ki-56) Thelma (Lockheed Model 14 Super Electra) Theresa (Kokusai Ki-59) Thora (Nakajima Ki-34) Tina (Mitsubishi G3M) Tillie (Yokosuka H7Y) Toby (Lockheed Model 14 Super Electra) Tojo (Nakajima Ki-44) Tony (Kawasaki Ki-61) Topsy (Mitsubishi Ki-57) Val (Aichi D3A) Willow (Yokosuka K5Y) Zeke (Mitsubishi A6M Zero) Zeke 32 (Mitsubishi A6M Zero)
Υποθετικοί τύποι αεροσκαφών,
που δεν υπήρχαν στην πραγματικότητα
Adam Ben Doris Gus Harry Ione Joe Joyce Julia June Norma Omar Ray
Αεροσκάφη ξένης προέλευσης,
που οι Σύμμαχοι λανθασμένα
υπέθεταν ότι διέθεταν οι Ιάπωνες
Bess (Heinkel He 111) Doc (Messerschmitt Bf 110) Fred (Focke Wulf Fw 190A-5) Irene (Junkers Ju 87A) Janice (Junkers Ju 88A-5) Mike (Messerschmitt Bf 109E) Millie (Vultee V-11GB) Trixie (Junkers Ju 52/3m) Trudy (Focke Wulf Fw 200 Kondor)
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
