Mikoyan-Gurevich MiG-3

 

 

.

Το Mikoyan-Gurevich MiG-3 (ρωσικά: Микоян и Гуревич МиГ-3‎) ήταν σοβιετικό μονοκινητήριο μονοθέσιο ελικοφόρο μαχητικό του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν εξέλιξη του προγενέστερου MiG-1 και σχεδιάστηκε στο Πειραματικό Σχεδιαστικό Γραφείο του Εργοστασίου Νο. 1 σε μια προσπάθεια διόρθωσης των ελαττωμάτων του MiG-1. Η παραγωγή των ΜiG-3 ξεκίνησε στο συγκεκριμένο στα μέσα Δεκεμβρίου του 1940 και συνεχίστηκε σε όλη τη διάρκεια του 1941. Στη συνέχεια διακόπηκε, προκειμένου να ξεκινήσει η κατασκευή των περισσότερο σημαντικών για την πολεμική προσπάθεια αεροσκαφών εγγύς υποστήριξης Ilyushin Il-2.

Στις 22 Ιουνίου 1941, ημερομηνία έναρξης της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα, οι σοβιετικές αεροπορικές δυνάμεις διέθεταν περίπου χίλια αεροσκάφη συνολικά. Τα MiG-3 ήταν αναχαιτιστικά μεγάλου ύψους πτήσης, με συνέπεια να υστερούν σε επιδόσεις έναντι των γερμανικών μαχητικών (στα πρώτα στάδια της σύρραξης το Messerschmitt Bf 109) σε μεσαία και μικρά ύψη, όπου και διεξάγονταν κατά κύριο λόγο οι επιχειρήσεις. Άλλοι σύγχρονοι τύποι σοβιετικών μαχητικών επίσης είχαν ανώτερα πτητικά χαρακτηριστικά σε χαμηλά-μεσαία ύψη. Τον χειμώνα 1941-42 πολλά MiG-3 μετατράπηκαν σε μαχητικά-βομβαρδιστικά, χωρίς ικανοποιητικά αποτελέσματα. Σταδιακά τα εναπομείναντα μαχητικά πέρασαν στις Δυνάμεις Αναχαίτισης, με την όλη δύναμη να καθηλώνεται πριν το τέλος του πολέμου.
Σχεδιασμός και ανάπτυξη

Κατά τη διάρκεια των πτητικών δοκιμών του MiG-1 κατέστη σαφές ότι το αεροσκάφος αντιμετώπιζε σημαντικά προβλήματα, που οδήγησαν τελικά στην απόφαση της ριζικής μετατροπής του. Το πρώτο αεροσκάφος που ενσωμάτωνε όλες τις αλλαγές που υλοποιήθηκαν ήταν το τέταρτο πρωτότυπο του I-200, το οποίο πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 29 Οκτωβρίου 1940. Αφού πέρασε τις δοκιμές αποδοχής του από την Αεροπορία εντάχθηκε άμεσα σε παραγωγή. Το πρώτο μαχητικό, που πλέον ονομάζονταν MiG-3, ολοκληρώθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1940.[1] Το MiG-3 ήταν βαρύτερο και υποδεέστερο όσον αφορά την ευελιξία και τον ρυθμό ανόδου σε σχέση με το MiG-1. Από την άλλη πλευρά, ήταν ταχύτερο σε χαμηλά και μεγάλα ύψη και είχε μεγαλύτερη ακτίνα δράσης. Παρά τα διάφορα προβλήματα που αντιμετώπιζε το αεροσκάφος, ένας εκ των σχεδιαστών του -ο Μιχαήλ Γκούρεβιτς- τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Στάλιν για τη συνεισφορά του στην πρόοδο της σοβιετικής αεροναυτικής.[2]

Το MiG-3 είχε μέγιστη ταχύτητα 640 km/h σε ύψος 7.200 m,[3] γεγονός που το καθιστούσε ανώτερο των σύγχρονών του Bf 109F-2[4] και Supermarine Spitfire V όσον αφορά αυτή την παράμετρο.[5] Σε χαμηλότερα ύψη το MiG-3 δεν είχε ανάλογες επιδόσεις: στο επίπεδο της θάλασσας η μέγιστη ταχύτητα ήταν μόλις 505 km/h, σημαντικά κατώτερη της αυτής του γερμανικού μαχητικού.[4] Οι αερομαχίες στο Ανατολικό Μέτωπο λάμβαναν χώρα κατά κύριο λόγο σε μικρά και μεσαία ύψη, με συνέπεια το σοβιετικό μαχητικό να βρίσκεται σε μειονεκτική θέση.[6] Με βάρος 3350 kg (έμφορτο)[7] το MiG-3 ήταν βαρύτερο του Bf 109F-2[8] που αντιμετώπισε στις αρχικές φάσεις της σύρραξης, ενώ υστερούσε έναντι αυτού και στην ευελιξία. Επίσης ήταν ασταθές σε υψηλές ταχύτητες και διέθετε ισχνό οπλισμό,[6] αποτελούμενο από ένα βαρύ πολυβόλο UBS των 12,7 mm και δύο πολυβόλα ShKAS των 7,62 mm. Σε μεγάλο αριθμό αεροσκαφών τοποθετήθηκαν δύο επιπλέον πολυβόλα των 12,7 mm (σε ατρακτίδια, ένα σε κάθε πτέρυγα). Εξ αιτίας των αεροδυναμικών αντιστάσεων τα αεροσκάφη αυτά ήταν πιο αργά. Από αρκετά MiG-3 αφαιρέθηκαν τα πολυβόλα των 7,62 mm και ο οπλισμός αποτελούνταν από δύο μόνο UBS των 12,7 mm. Τα MiG-3 μετέφεραν επίσης ρουκέτες RS-82, όταν επιχειρούσαν ως μαχητικά-βομβαρδιστικά, ενώ σε κάποια τοποθετήθηκε ακόμη και δύο πυροβόλα ShVAK των 20 mm
Παραγωγή

Σύμφωνα με το πλάνο του Υπουργείου Αεροπορικής Βιομηχανίας, το Εργοστάσιο Νο. 1 θα κατασκεύαζε 3.500 MiG-3 εντός του 1941. Παράλληλα το εργοστάσιο Νο. 43 στο Κίεβο θα επανεξοπλίζονταν με στόχο να ολοκληρώσει 100 αεροσκάφη μέχρι το τέλος του έτους, ενώ στο εργοστάσιο Νο. 21 στο Γκόρκι θα κατασκευάζονταν βελτιωμένη έκδοση του. Το Νο. 1 κατάφερε να ξεπεράσει τους στόχους του πλάνου, μέχρι που η γερμανική προέλαση οδήγησε στην απόφαση μεταφοράς ολόκληρου του εργοστασίου στα μετόπισθεν. Η μονάδα μετεγκατστάθηκε στην πόλη Σαμάρα, με την παραγωγή να ξεκινά ταχύτατα κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες. Λίγο αργότερα ο Στάλιν σε επιστολή του ζήτησε την παραγωγή περισσότερων Ilyushin Il-2, με συνέπεια να διακοπεί ολοκληρωτικά η παραγωγή των MiG-3. Ο κινητήρας Mikulin AM-35A του MiG ήταν παρόμοιος με τον AM-38 του Il-2, γεγονός που διευκόλυνε στη γρήγορη έναρξη παραγωγής του δεύτερου.[9]
Επιχειρησιακή ιστορία

Οι παραδόσεις στις μονάδες πρώτης γραμμής ξεκίνησαν την άνοιξη του 1941. Το MiG-3 ήταν εν γένει δύσκολο στον χειρισμό.[10] Επιπλέον πολλές μονάδες δεν μπορούσαν να απορροφήσουν αρκετά γρήγορα τα αεροσκάφη που παρελάμβαναν, με συνέπεια όταν ξεκίνησε η επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα τα διαθέσιμα μαχητικά να είναι πολύ περισσότερα από τους πιλότους που ήταν σε θέση να τα χρησιμοποιήσουν: την 1η Ιουνίου 1941 υπήρχαν περίπου 1.000 MiG-3 αλλά μόλις 500 εκπαιδευμένοι πιλότοι.[11] Σε χαμηλά και μεσαία ύψη τα MiG αποδείχθηκαν κατώτερα όχι μόνον των γερμανικών αλλά και των άλλων σύγχρονων σοβιετικών μαχητικών, όπως το Yakovlev Yak-1. Η δραματική για τους Σοβιετικούς τροπή της σύγκρουσης στα 1941-42, τους οδήγησε σε μέτρα έκτακτης ανάγκης -όπως τη χρήση των MiG-3 σαν μαχητικά-βομβαρδιστικά- δηλαδή σε ρόλο για τον οποίο ήταν εντελώς ακατάλληλα.[12][13]

Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, σχεδόν όλα βρίσκονταν σε μονάδες πρώτης γραμμής στα δυτικά της χώρας. Ο Στόλος της Βαλτικής είχε παραλάβει 38 και αυτός της Μαύρης Θάλασσας άλλα 26.[14] Τα αποτελέσματα του 4ου και του 55ου Αεροπορικού Συντάγματος, που βρίσκονταν στη Στρατιωτική Περιοχή της Οδησσού την πρώτη ημέρα των πολεμικών επιχειρήσεων, είναι εν πολλοίς ενδεικτικά: Το 4ο, που διέθετε εκπαιδευμένα πληρώματα, κατέρριψε ένα αναγνωριστικό-βομβαρδιστικό Bristol Blenheim της Ρουμανικής Πολεμικής Αεροπορίας, ενώ απώλεσε ένα MiG σε ατύχημα κατά την απογείωση. Το 55ο, μονάδα με ανεπαρκή εκπαίδευση, διεκδίκησε την κατάρριψη τριών αεροσκαφών (μεταπολεμικά αποδείχθηκε ότι μονάχα ένα γερμανικό Henschel Hs 126 υπέστη σοβαρές ζημιές) ενώ το Σύνταγμα έχασε εννέα αεροσκάφη και τρεις πιλότους. Χαρακτηριστικό είναι ότι δύο MiG-3 που στάλθηκαν σε αποστολή αναγνώρισης πάνω από το Πλοέστι αναγκάστηκαν να πραγματοποιήσουν αναγκαστική προσγείωση διότι δεν υπολογίστηκε σωστά η απαιτούμενη ποσότητα καυσίμου για την ολοκλήρωση της αποστολής.[15]

Όσα MiG-3 βρίσκονταν στο εσωτερικό της χώρας μεταφέρθηκαν στις Δυνάμεις Αναχαίτισης, όπου ανέλαβαν ρόλους στους οποίους οι κακές τους επιδόσεις στα χαμηλά ύψη δεν είχαν ιδιαίτερη σημασία. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση μαχητικών αυτού του τύπου ήταν με το 6ο Σώμα των Δυνάμεων Αναχαίτισης, γύρω από τη Μόσχα.[16] Στις 10 Ιουλίου, μετά από είκοσι μέρες πολεμικών επιχειρήσεων, η ολική δύναμη ανέρχονταν σε 652 μονάδες κατανεμημένες στην Αεροπορία,[17] τις Δυνάμεις Αναχαίτισης και το Ναυτικό,[14] -παρά την παράδοση νέων αεροσκαφών από το εργοστάσιο. Την 1η Οκτωβρίου, ημέρα έναρξης της γερμανικής επίθεσης στη Μόσχα (Επιχείρηση Τυφώνας), υπήρχαν συνολικά μόλις 512 MiG.[17][16][14]

Τον χειμώνα του 1941-42 τα εναπομείναντα μαχητικά μεταφέρθηκαν στο Ναυτικό και τις Δυνάμεις Αναχαίτισης, με αποτέλεσμα την πρωτομαγιά του 1942 να μην υπάρχει ούτε ένα στις τάξεις της Αεροπορίας.[18] Το καλοκαίρι του 1944 όλα τα αεροσκάφη του Ναυτικού επίσης είχαν παραδοθεί στις Δυνάμεις Αναχαίτισης, με την οριστική απόσυρση τους από όλες τις επιχειρησιακές μονάδες να ολοκληρώνεται μέχρι τα τέλη του έτους.[16]
Εκδόσεις

Έγιναν διάφορες προσπάθειες βελτίωσης του MiG-3, οι οποίες όμως δεν ευοδώθηκαν εξ αιτίας της έναρξης του πολέμου. Το MiG-7 ήταν έκδοση με τον κινητήρα Mikulin AM-37. Το σχέδιο δεν προσχώρησε πέρα από την παραγωγή ενός πρωτοτύπου διότι ο ΑΜ-37 ακυρώθηκε με το ξέσπασμα του πολέμου.[19] Προκειμένου να βελτιωθούν οι επιδόσεις σε χαμηλά ύψη, τοποθετήθηκε σε ένα αεροσκάφος ο ΑΜ-38 που χρησιμοποιούσαν τα Il-2. Ήταν ταχύτερο και πιο ευέλικτο από τα εργοστασιακά MiG-3 σε χαμηλά ύψη, με αποτέλεσμα να προταθεί η ένταξη του σε παραγωγή υπό την προϋπόθεση ότι θα επιλύονταν τα ζητήματα υπερθέρμανσης του κινητήρα. Το μοναδικό πρωτότυπο που κατασκευάστηκε κατερρίφθη κατά τη διάρκεια δοκιμών με συνέπεια να ματαιωθεί το όλο εγχείρημα. Μερικά χρόνια αργότερα αριθμός MiG-3 εξοπλίσθηκε με τον εν λόγω κινητήρα καθώς και δύο πυροβόλα ShVAK των 20 mm.[20] Τον Μάιο του 1941 ξεκίνησε η ανάπτυξη έκδοσης με τον αστεροειδή κινητήρα Shvetsov ASh-82A. Το αεροσκάφος αυτό είναι γνωστό ως I-210, MiG-3-82, Samolyot IKh ή Izdeliye 65 και δεν ήταν επιτυχημένο. Αποτέλεσε τη βάση για το I-211.[21]
Διασωζόμενα αεροσκάφη
Ρέπλικα MiG-3 που εκτίθεται στο Κεντρικό Αεροπορικό Μουσείο του Μονίνο

Η εταιρεία Aviarestoration έχει ανακατασκευάσει τρία MiG-3, όλα με κινητήρες Allison V-12. Το ένα βρίσκεται στη Ρωσία[22] και άλλο ένα στο Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας του Pungo, στις ΗΠΑ.
Χρήστες

ΕΣΣΔ

Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία
Σοβιετικές Δυνάμεις Αεράμυνας
Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία

Δείτε επίσης
Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του MiG-3

I-210
Mikoyan-Gurevich MiG-1

Παρόμοια αεροσκάφη

Heinkel He 100
Curtiss XP-37

Κατάλογοι

Κατάλογος μαχητικών αεροσκαφών

Παραπομπές

Gordon (2008), p. 100
Angelucci and Matricardi 1978, p. 232.
Gordon (2008), p. 126
«Kennblatt für das Flugzeugmuster Bf 109: Baureihe F-1 und F-2 mit DB601N» (PDF) (στα German). Luftwaffe. 1941. σελ. 6. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009.CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
«Spitfire Mk. VA X.4922 (Merlin XLV) Brief Performance Trials 29 April 1941». WWII Aircraft Performance. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2009.
Pilawskii, p. 81
Gunston, p. 178
«Kennblatt für das Flugzeugmuster Bf 109: Baureihe F-1 und F-2 mit DB601N» (PDF) (στα German). Luftwaffe. 1941. σελ. 5. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009.CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
Gordon (2008), pp. 100, 103
Gunston, p. 177
«Airforce_41.xls». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2006. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2009.
Gordon (2008), pp. 103, 106
Drabkin 2007, p. 46.
«Качественный состав боевых самолетов авиации Военно-Морского флота на важнейшие даты Великой Отечественной войны 1941-1945 гг» (στα ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
Bernád, et al., Vol. 1, p. 19
«Качественный состав боевых самолетов истребительной авиации ПВО страны на важнейшие даты Великой Отечественной войны 1941-1945 гг» (στα ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link) [νεκρός σύνδεσμος]
«Качественный состав боевых самолетов ВВС западных приграничных военных округов к началу Великой Отечественной войны 1941-1945 гг» (στα ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
«Качественный состав боевых самолетов Военно-воздушных сил фронтов к началу летне-осенней кампании 1942 г. (на 1 мая)» (στα ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2009.CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
Belyakov and Marmain, pp. 31–32
Gordon (2008), p. 110
Gordon (2008), p. 111

FlyPast, March 2010 p. 7

Βιβλιογραφία

Angelucci, Enzo and Paolo Matricardi. World Aircraft: World War II, Volume II (Sampson Low Guides). Maidenhead, UK: Sampson Low, 1978.
Belyakov, R.A. and J. Marmain. MiG: Fifty Years of Aircraft Design. Shrewsbury, Shropshire, UK: Airlife, 1994. ISBN 1-85310-488-4.
Bernád, Dénes; Dmitriy Karlenko and Jean-Louis Roba. From Barbarossa to Odessa: The Luftwaffe and Axis Allies Strike South-east: June–October 1941. 2 Volumes, Hinckley, England: Midland Publishing, 2007–08 ISBN 978-1-85780-273-3. (Vol. 1) ISBN 978-1-85780-280-1. (Vol. 2)
Drabkin, Artem. The Red Air Force at War: Barbarossa and The Retreat to Moscow – Recollections of Fighter Pilots on the Eastern Front. Barnsley, South Yorkshire, UK: Pen & Sword Military, 2007. ISBN 1-84415-563-3.
Gordon, Yefim. Mikoyan's Piston-Engined Fighters (Red Star Volume 13). Earl Shilton, Leicester, UK: Midland Publishing, 2003 ISBN 1-85780-160-1.
Gordon, Yefim and Dmitry Komissarov. OKB Mikoyan: A History of the Design Bureau and its Aircraft. Hinckley, England: Midland Publishing, 2009 ISBN 978-1-85780-307-5.
Gordon, Yefim. Soviet Airpower in World War 2. Hinckley, England: Midland Publishing, 2008 ISBN 978-1-85780-304-4.
Gordon, Yefim and Dmitri Khazanov. Soviet Combat Aircraft of the Second World War, Volume One: Single-Engined Fighters. Earl Shilton, Leicester, UK: Midland Publishing, 1998 ISBN 1-85780-083-4.
Gunston, Bill. The Osprey Encyclopaedia of Russian Aircraft 1875–1995. London, Osprey, 1995 ISBN 1-85532-405-9.
Morgan, Hugh. Soviet Aces of the Second World War. Botley, Oxford, UK: Osprey Aviation, 1997. ISBN 1-85532-632-9.
Pilawskii, Eric. Soviet Air Force Fighter Colours, 1941–1945. Hersham, Surrey, UK: Classic Publications, 2003 ISBN 1-903223-30-X.

Επιπλέον ανάγνωση
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Mikoyan-Gurevich MiG-3

Green, William. War Planes of the Second World War, Volume Three: Fighters. London: Macdonald & Co., 1961 ISBN 0-356-01447-9
Green, William and Swanborough, Gordon. WW2 Aircraft Fact Files: Soviet Air Force Fighters, Part 1. London: Macdonald and Jane's Publishers, 1977 ISBN 0-354-01026-3
Stapfer, Hans-Heiri. Early MiG Fighters in Action (Aircraft number 204). Carrollton, TX: Squadron/Signal Publications, 2006 ISBN 0-89747-507-0.
Tessitori, Massimo. Mikoyan Gurevich Mig-1/Mig-3. Sandomierz, Poland/Redbourn, UK: Mushroom Model Publications, 2006. ISBN 978-83-89450-26-5.

Αεροσκάφη Mikoyan-Gurevich (MiG)
Μαχητικά &
αναχαιτιστικά

MiG-1 MiG-3 MiG-5 (DIS) MiG-7 MiG-9 MiG-15 MiG-17 MiG-19 MiG-21 MiG-23 MiG-25 MiG-29 (M/K) MiG-31 MiG-35

Εγγύς υποστήριξης
MiG-6 MiG-23 MiG-27
Αναγνωριστικά
MiG-25R
Εκπαιδευτικά
MiG-AT
Πειραματικά &
πρωτότυπα

MiG-8 I-211 I-250 I-270 I-320 Ye-8 I-350 I-380/I-410/I-3/I-5 I-7U I-75 Ye-150 Ye-152 MiG Skat MiG-110 Project 1.44 Project LFI MiG-105 MiG-33

Κατηγορία Κατηγορία Commons page Κοινά
Σοβιετικά πολεμικά αεροσκάφη του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου
μαχητικά

Polikarpov I-15 Polikarpov I-153 Polikarpov I-16 Lavochkin-Gorbunov-Gudkov LaGG-3 Lavochkin La-5 Lavochkin La-7 Mikoyan-Gurevich MiG-1 Mikoyan-Gurevich MiG-3 Petlyakov Pe-3 Yakovlev Yak-1 Yakovlev Yak-3 Yakovlev Yak-7 Yakovlev Yak-9

βομβαρδιστικά
Arkhangelsky Ar-2 Ilyushin Il-4 Petlyakov Pe-2 Petlyakov Pe-8 Tupolev SB Sukhoi Su-2 Tupolev TB-3 Tupolev Tu-2 Yakovlev Yak-4 Yermolayev Yer-2
αεροσκάφη εγγύς υποστήριξης
Ilyushin Il-2 Ilyushin Il-10
εκπαιδευτικά
Yakovlev UT-1 Yakovlev UT-2
μεταγωγικά & ανεμόπτερα
Antonov A-7 Gribovski G-11 Kolesnikov-Tsibin KC-20 Lisunov Li-2 Shavrov Sh-2
αναγνωριστικά
Beriev Be-4 Beriev MBR-2 Chyetverikov MDR-6 Polikarpov Po-2 Polikarpov R-5 Neman R-10 Polikarpov R-Z
πρωτότυπα
(δεν εντάχθηκαν σε παραγωγή)
ANT-58 Bereznyak-Isayev BI-1 Yakovlev Yak-5 Polikarpov I-180 Polikarpov I-185 Mikoyan-Gurevich DIS Mikoyan-Gurevich I-250 Nikitin IS-1 Polikarpov ITP Polikarpov TIS Zveno

Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License