Martin AM Mauler

 

 

.

Το Martin AM Mauler (αρχικά ονομάζονταν XBTM) ήταν μονοθέσιο μονοκινητήριο επιθετικό αεροσκάφος που σχεδιάστηκε για να επιχειρεί από τα αεροπλανοφόρα του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ. Παρόλο που η σχεδίασή του ξεκίνησε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η ανάπτυξή του αποδείχθηκε μακρόχρονη και επίπονη διαδικασία με συνέπεια τα πρώτα Mauler να μπουν σε υπηρεσία μόλις το 1948 και μάλιστα σε μικρούς αριθμούς. Το αεροσκάφος αποδείχτηκε προβληματικό και παρέμεινε στις μονάδες πρώτης γραμμής για ελάχιστο χρονικό διάστημα. Το 1950, δύο μόλις χρόνια μετά την είσοδο του τύπου σε υπηρεσία, το Ναυτικό αποφάσισε την αντικατάσταση των Mauler από τα Douglas AD Skyraider. Παρέμειναν στις τάξεις διάφορων εφεδρικών μονάδων μέχρι το 1953. Μερικά μετατράπηκαν σε αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου με την ονομασία AM-1Q.

Σχεδιασμός και ανάπτυξη

Στα τέλη της δεκαετίας του 1930 το Ναυτικό αποφάσισε να χωρίσει τα βομβαρδιστικά των αεροπλανοφόρων του σε δύο κύριες κλάσεις: τα τορπιλοπλάνα βομβαρδιστικά και τα βομβαρδιστικά κάθετης εφόρμησης. Τα αεροσκάφη αυτά είχαν διμελές ή τριμελές πλήρωμα, όμως η εμπειρία των πολεμικών επιχειρήσεων έδειξε ότι οι πιλότοι μπορούσαν να στοχεύσουν τις βόμβες και τις τορπίλες των αεροπλάνων τους χωρίς την βοήθεια άλλων μελών του πληρώματος. Επίσης ήταν σε θέση να πλοηγούνται με επιτυχία χάρη στην χρήση ραδιοφάρων ενώ η εγκατάσταση ισχυρότερων προωστικών συστημάτων καθιστούσε σταδιακά περιττό τον οπίσθιο πολυβολητή διότι αξιοποιούσαν τις υψηλές ταχύτητες τους για να αποφύγουν τα εχθρικά μαχητικά. Επιπλέον η ενοποίηση των ρόλων των δύο κλάσεων βομβαρδιστικών θα επέτρεπε την συγκρότηση πιο ευέλικτων ομάδων αεροσκαφών στα αεροπλανοφόρα καθώς και την μεταφορά περισσότερων μαχητικών.[1]

Βασισμένο στα συμπεράσματα που είχαν εξαχθεί από τις πολεμικές επιχειρήσεις, το Ναυτικό ζήτησε το 1943 την υποβολή προτάσεων σχετικά με την δημιουργία ενός νέου βομβαρδιστικού πολλαπλών ρόλων για τα αεροπλανοφόρα. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους έγιναν δεκτές τέσσερις προτάσεις: τα Curtiss XBTC, Douglas XBT2D Skyraider, Kaiser-Fleetwings BTK και Martin XBTM. Εξ αυτών επελέγη το XBTC για να αντικαταστήσει τα υπάρχοντα Curtiss SB2C Helldiver. Το σχέδιο της Martin θα ήταν η δεύτερη επιλογή, σε περίπτωση που παρουσιάζονταν προβλήματα με την ανάπτυξη του XBTC. Συγκεκριμένα ζητήθηκε από την Martin να δημιουργήσει ένα αεροσκάφος γύρω από τον αστεροειδή κινητήρα R-4360 Wasp Major επειδή το αεροσκάφος της Curtiss, που θα είχε τον ίδιο κινητήρα, ήταν πολύ περίπλοκο και το Ναυτικό είχε εκφράσει τις επιφυλάξεις του σχετικά με την διαδικασία ανάπτυξης του προγενέστερου Helldiver.[2]

Το XBTM-1 ήταν ένα μονοθέσιο χαμηλοπτέρυγο μονοπλάνο ολομεταλλικής κατασκευής. Είχε ανασυρόμενο σύστημα προσγείωσης και αναδιπλούμενες πτέρυγες προκειμένου να εξοικονομείται χώρος αποθήκευσης στα αεροπλανοφόρα. Στο χείλος εκφυγής των πτερύγων ήταν εγκατεστημένα μεγάλα φρένα βύθισης που λειτουργούσαν και σαν flaps όταν ήταν κλειστά. Πίσω από το πιλοτήριο ήταν εγκατεστημένη δεξαμενή καυσίμου χωρητικότητας 570 l ενώ στις ρίζες των πτερύγων ήταν τοποθετημένες δύο ακόμα δεξαμενές των 680 l και οι τρεις αυτοφρασσόμενες. Ο πιλότος και η το ψυγείο του λαδιού προστατεύονταν από θωράκιση βάρους 135 kg.[3]
Δύο AM-1 κατά την διάκρεια των δοκιμών οπλισμού της 30ης Μαρτίου 1949. Το αεροσκάφος σε πρώτο πλάνο είναι αυτό που έθεσε το ανεπίσιμο ρεκόρ μεταφοράς οπλικού φορτίου από μονοκινητήριο ελικοφόρο. Σήμερα εκτίθεται στο Εθνικό Μουσείο Ναυτικής

Αεροπορίας των ΗΠΑ

Ο οπλισμός αποτελούνταν από τέσσερα πυροβόλα T-31 των 20 mm, με αναχορηγία 200 βλημάτων έκαστο. Το Mauler μπορούσε να μεταφέρει τεράστιες ποσότητες οπλισμού: μέχρι 1043 kg τορπιλών, βομβών και εξωτερικών δεξαμενών καυσίμου σε τρεις πυλώνες (έναν στο κάτω μέρος της ατράκτου και δύο στις ημιπτέρυγες) καθώς και μέχρι και δώδεκα βόμβες των 113 kg ή ρουκέτες των 127 mm στις πτέρυγες. Στις 30 Μαρτίου 1949 ένα Mauler μετέφερε 4830 kg φορτίου (τρεις τορπίλες των 998 kg, δώδεκα βόμβες των 113 kg καθώς και την πλήρη αναχορηγία βλημάτων για τα τέσσερα πυροβόλα). Είναι ίσως το μεγαλύτερο οπλικό φορτίο που μετέφερε ποτέ μονοκινητήριο ελικοφόρο αεροσκάφος.[4]

Το αρχικό πρωτότυπο πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 26 Αυγούστου 1944[5] και οι πτητικές δοκιμές του ξεκίνησαν αφού έφθασε στο Κέντρο Αεροπορικών Δοκιμών του Ναυτικού στις 11 Δεκεμβρίου. Στις 15 Ιανουαρίου 1945 το Ναυτικό παρήγγειλε 750 αεροσκάφη, όμως μετά την συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας τον Αύγουστο η παραγγελία μειώθηκε σε 99 μονάδες. Το δεύτερο πρωτότυπο πέταξε για πρώτη φορά στις 20 Μαΐου. Οι αρχικές πτητικές δοκιμές των δύο πρωτοτύπων έδειξαν ότι υπήρχαν σημαντικά προβλήματα με τον κινητήρα και το κάλυμμά του, καθώς και με τα πηδάλια και τον κάθετο σταθεροποιητή. Τον Απρίλιο του 1946 το αεροσκάφος μετονομάστηκε σε ΑΜ-1 επειδή το Ναυτικό αντικατέστησε την κλάση των τορπιλοπλάνων-βομβαρδιστικών (Bomber-Torpedo) με τα επιθετικά (Attack). Οι παραδόσεις ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 1947 ενώ παράλληλα ξεκίνησε πρόγραμμα πτητικών δοκιμών που διήρκησε τρία ολόκληρα χρόνια προκειμένου να εντοπισθούν και να διορθωθούν όλες οι σημαντικές αδυναμίες του αεροσκάφους. Το Mauler κρίθηκε τελικά επαρκές για αποπροσνηώσεις στα αεροπλανοφόρα τον Αύγουστο του 1948. Ένα σμήνος είχε ήδη παραλάβει αεροσκάφη νωρίτερα την ίδια χρονιά ενώ τον Μάιο είχαν παραγγελθεί ακόμα 50 μονάδες.

Το αεροσκάφος παρέμεινε ιδιαίτερα δύσκολο στην συντήρηση, ειδικά όσον αφορά τα υδραυλικά του συστήματα.[6] Επίσης ήταν δύσκολο στον χειρισμό και κατά την προσνήωση. Πολλοί πιλότοι το αποκαλούσαν "Απαίσιο Τέρας" (Awful Monster) εξ αιτίας των κακών χαρακτηριστικών του.[7][8] Από την άλλη πλευρά, αποδείχθηκε πολύ σταθερό σαν βομβαρδιστικό κάθετης εφόρμησης και μπορούσε να μεταφέρει σημαντικά μεγαλύτερο οπλικό φορτίο σε σχέση με το Skyraider.
Το ΑΜ-1Q
AM-1Q της εφεδρείας
Ένα AM-1Q της VC-4 ετοιμάζεται να απονηωθεί από το αεροπλανοφόρο USS Kearsarge (1949)

Το AM-1Q ήταν ένα εξειδικευμένο αεροσκάφος ηλεκτρονικού πολέμου. Η δεξαμενή καυσίμου της ατράκτου αφαιρέθηκε και στην θέση της έγινε χώρος για το δεύτερο μέλος του πληρώματος που θα χειρίζονταν τον σχετικό εξοπλισμό. Μετέφερε δέκτες σημάτων ραντάρ και ραδιοσημάτων, πομπούς καθώς και αναλυτή σημάτων.
Επιχειρησιακή ιστορία

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Ναυτικού, τα AD-1 Skyraider και AM-1 Mauler θα ήταν τα νέα επιθετικά αεροσκάφη των αεροπλανοφόρων, με τα δεύτερα να ανατίθενται στον Στόλο του Ατλαντικού.[9] Η VA-17A ήταν η πρώτη μονάδα που παρέλαβε Mauler, με τις παραδόσεις των 18 συνολικά αεροσκαφών να ξεκινούν τον Μάρτιο του 1948 και να ολοκληρώνονται τον επόμενο μήνα. Στις 11 Αυγούστου μετονομάστηκε σε VA-174. Ξεκίνησε τις επιχειρησιακές δοκιμές επί του αεροπλανοφόρου USS Kearsarge στα τέλη Δεκεμβρίου και τις ολοκλήρωσε τον Ιανουάριο του 1939 επί του αεροπλανοφόρου USS Leyte. Τα αεροσκάφη του Σμήνους συμμετείχαν στις άκαρπες προσπάθειες για τον εντοπισμό ενός βρετανικού επιβατηγού αεροσκάφους Avro Tudor που χάθηκε στην Καραϊβική Θάλασσα. Για σύντομο χρονικό διάστημα η μονάδα μεταφέρθηκε στο αεροπλανοφόρο USS Midway, ένα από τα μεγαλύτερα αεροπλανοφόρα που διέθετε τότε το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ. Το μεγάλο κατάστρωμα του διευκόλυνε σημαντικά τους πιλότους στην προσνήωση. Αργότερα η VA-174 παρέδωσε τα αεροσκάφη της σε δύο νεοσυσταθείσες μονάδες, τις VA-44 και VA-45, που επιχειρούσαν από το Midway ενώ η ίδια παρέλαβε AD-1 Skyraider.[10]

Οι δύο μονάδες ξεκίνησαν να παραλαμβάνουν τα Mauler τους τον Μάρτιο του 1949 και διεξήγαγαν τις επιχειρησιακές δοκιμές επί του αεροπλανοφόρου από τις 2 ως τις 7 Μαΐου. Η VA-45 ήταν η μοναδική μονάδα που εξοπλίσθηκε με Mauler και δεν είχε ατυχήματα κατά την διάρκεια των επιχειρησιακών δοκιμών. Οι VA-44 και VA-45 ήταν επιχειρησιακές με τον τύπο από την 1η μέχρι την 9η Σεπτεμβρίου και τον επόμενο μήνα γύρισαν πίσω στην χρήση αεροσκαφών Skyraider.[11]

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1948 συγκροτήθηκε το Carrier Air Group 8 (CVG-8) εξ αιτίας του αποκλεισμού του Βερολίνου από τους Σοβιετικούς. Δύο από τα Σμήνη επιθετικών αεροσκαφών του, τα VA-84 και VA-85, άρχισαν να παραλαμβάνουν Mauler το Νοέμβριο του ίδιου έτους. Τον Ιανουάριο του 1949 είχαν ολοκληρωθεί οι παραδόσεις και αργότερα συμμετείχαν στην τελετή για την ορκωμοσία του πρόεδρου Χάρυ Τρούμαν. Από την 3η μέχρι την 6η Μαΐου ολοκληρώθηκαν οι επιχειρησιακές δοκιμές του CVG-8 επί του αεροπλανοφόρου Midway. Το αεροπλανοφόρο απέπλευσε στις 27 Ιουνίου για ταξίδι δύο εβδομάδων κατά μήκος της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ. Το Νοέμβριο το CVG-8 διαλύθηκε σαν αποτέλεσμα της ειρηνικής διευθέτησης της διεθνούς κρίσης του αποκλεισμού του Βερολίνου.[12]

Πολλά από τα αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου AM-1Q διατέθηκαν στην VC-4, που είχε την βάση της στον αεροναύσταθμο του Atlantic City (NAS Atlantic City). Διατίθονταν σε μικρούς αριθμούς στις ομάδες μάχης αεροπλανοφόρων του Στόλου του Ατλαντικού. Λίγα είναι γνωστά σχετικά με την δράση αυτού του σχηματισμού. Η τελευταία γνωστή ημερομηνία που είναι γνωστό ότι διέθετε στην δύναμη του Mauler ήταν η 1η Οκτωβρίου 1950.[13]

Παρόλο που το Skyraider ήταν κατά ένα τρίτο μικρότερο από το Mauler και μπορούσε να μεταφέρει κατά ένα τρίτο μικρότερο οπλικό φορτίο από το Mauler αποδείχθηκε πολύ πιο αξιόπιστο και ευκολότερο στον χειρισμό. Το 1950, ελάχιστα χρόνια μετά την είσοδο τους σε υπηρεσία, αποφασίστηκε όλα τα Mauler να επιχειρούν από αεροδρόμια στην ξηρά αντί από αεροπλανοφόρα και αργότερα μέσα στον χρόνο αποφασίστηκε να διατεθούν μόνο σε εφεδρικές μονάδες. Τελικά όλα αποσύρθηκαν μέχρι το 1953.[9]
Εκδόσεις

XBTM-1
Κατασκευάστηκαν δύο πρωτότυπα.[9]
BTM-1/AM-1
Κύρια έκδοση παραγωγής. Κατασκευάστηκαν 131 μονάδες, αλλά η παραγωγή άλλων 651 ακυρώθηκε.[14]
AM-1Q
Αεροσκάφος ηλεκτρονικού πολέμου. Κατασκευάστηκαν ή/και μετατράπηκαν 18 αεροσκάφη A electronic-warfare variant, 18 aircraft built and/or converted.[Note 1]
JR2M-1
Proposed carrier onboard delivery variant of the AM, named Mercury; not built.[15]

Χρήστες

ΗΠΑ

Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ

Δείτε επίσης
Παρόμοια αεροσκάφη

Blackburn Firebrand
Blackburn Firecrest
Curtiss XBTC
Douglas A-1 Skyraider
Douglas XTB2D Skypirate
Kaiser-Fleetwings XBTK

Σημειώσεις

Ο αριθμός των αεροσκαφών που μετατράπηκαν και αυτών που κατασκευάστηκαν εξ αρχής σαν αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου διαφέρει ανάλογα με την πηγή.[13][14]

Παραπομπές

Breihan, Piet & Mason 1995, p. 143; Kowalski 1995, p. 2.
Swanborough & Bowers 1990, p. 358.
Kowalski 1995, pp. 3–4, 19–26, 46
Breihan, Piet & Mason 1995, p. 143; Kowalski 1995, p. 1; Wagner 2004, p. 442
Andrews & Boyne 1974, p. 12.
Breihan, Piet & Mason 1995, pp. 142–43; Kowalski 1995, pp. 7, 9–10, 47, 53; Wagner 2004, p. 442.
Kowalski 1995, pp. 9, 53–54, 59.
O'Rourke, G. G., CAPT USN. "Of Hosenoses, Stoofs, and Lefthanded Spads". United States Naval Institute Proceedings, July 1968.
Swanborough & Bowers 1990, p. 359.
Kowalski 1995, pp. 47–48, 51.
Kowalski 1995, pp. 53, 54–55.
Kowalski 1995, pp. 56–59.
Kowalski 1995, p. 60.
Andrade 1979, p. 182

Breihan, Piet & Mason 1995, p. 145.

Βιβλιογραφία
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Martin AM Mauler

Andrade, John. U.S. Military Aircraft Designations and Serials Since 1909. Midland Counties Publications, 1979. ISBN 0-904597-22-9
Andrews, Hal & Walter Boyne. The Fable of Able Mable: Flying Fifteen Tons of Midnight Blue Beastie. Airpower, Vol. 4, Issue 4, July 1974.
Breihan, John R., Stan Piet & Roger S. Mason. Martin Aircraft, 1909–1960. Santa Ana, California: Narkiewicz/Thompson, 1995. ISBN 0-913322-03-2
Kowalski, Bob. Martin AM-1/1-Q Mauler. Simi Valley, California: Ginter Books, 1995. ISBN 0-942612-24-8.
Swanborough, Gordon & Peter M. Bowers. United States Navy Aircraft Since 1911. London: Putnam Aeronautical Books, 1990. Third edition. ISBN 0-85177-838-0.
Wagner, Ray. American Combat Planes of the 20th Century. Reno, Nevada: Jack Bacon, 2004. ISBN 0-930083-17-2

Αεροσκάφη των Glenn L. Martin Company και Martin Marietta
Αριθμοί μοντέλων

66 67 70 123 130 139 145 146 156 162 166 167 170 179 182 187 190 210 219 223 234 237 247 270 272 316

Επιβατηγά
M-130 202 303 404
Εγγύς υποστήριξης
A-15 A-22 A-23 A-30 A-45 AM
Βομβαρδιστικά
B-10 B-12 XB-13 XB-14 XB-16 B-26 XB-27 B-33 B-48 XB-51 B-57 XB-68 BM MB
Ναυτικής συνεργασίας/αναγνώρισης
PBM P4M P5M P6M
μεταγωγικά
C-3 JRM RM
εκπαιδευτικά
T/TT N2M
Αναγνωριστικά/τορπιλοπλάνα
S MS TM T2M T3M T4M T5M T6M
Αναγνωριστικά
RB-57D RB-57F
Martin Marietta
845 SV-5J X-23 X-24A X-24B
Πολεμικά αεροσκάφη των ΗΠΑ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
μαχητικά

Bell P-39 Airacobra Bell P-59 Airacomet Bell P-63 Kingcobra Boeing P-26 Peashooter Brewster F2A Buffalo Curtiss P-36 Hawk Curtiss P-40 Warhawk Curtiss-Wright CW-21 Grumman F4F Wildcat Grumman F6F Hellcat Grumman F7F Tigercat Grumman F8F Bearcat Lockheed P-38 Lightning Lockheed P-80 Shooting Star North American P-51 Mustang North American F-82 Twin Mustang Northrop P-61 Black Widow Seversky P-35 Republic P-43 Lancer Republic P-47 Thunderbolt Ryan FR Fireball Vought F4U Corsair Vultee P-66 Vanguard

βομβαρδιστικά
Boeing B-17 Flying Fortress Boeing B-29 Superfortress Consolidated B-24 Liberator Consolidated B-32 Dominator Consolidated PB4Y-2 Privateer Douglas A-20 Havoc Douglas A-26 Invader Douglas B-18 Bolo Douglas B-23 Dragon Lockheed Hudson Lockheed Ventura Martin Maryland Martin Baltimore Martin B-10 Martin B-26 Marauder North American B-25 Mitchell
τορπιλοπλάνα-βομβαρδιστικά
Brewster SB2A Buccaneer Consolidated TBY Sea Wolf Curtiss SBC Helldiver Curtiss SB2C Helldiver Douglas BTD Destroyer Douglas SBD Dauntless Douglas TBD Devastator Grumman TBF Avenger Martin AM Mauler Naval Aircraft Factory SBN Vought SB2U Vindicator
εκπαιδευτικά
Beech Model 18 Boeing-Stearman Model 75 Cessna AT-17 Bobcat Curtiss AT-9 Curtiss-Wright CW-22 Fairchild AT-21 Gunner Fairchild PT-19 Fleetwings BT-12 North American T-6 Texan Ryan ST Spartan NP-1 Stinson Reliant Vultee BT-13 Valiant
μεταγωγικά
Boeing C-27 Beoing C-75 Cessna AT-17 Bobcat Curtiss C-46 Commando Curtiss C-76 Caravan Douglas C-47 Skytrain Douglas C-54 Skymaster Doulgas DC-2 Douglas DC-5 Lockheed Model 10 Electra Lockheed Model 12 Electra Junior Lockheed Model 18 Lodestar Lockheed C-69 Constellation
αναγνωριστικά &
στρατιωτικής συνεργασίας
Aeronca L-3 Grasshopper Beech Model 17 Curtiss O-52 Owl Fairchild 24 Piper L-4 Grasshoper Stinson Reliant Stinson L-1 Vigilant Stinson L-5 Sentinel Taylorcraft L-2 Grasshopper
υδροπλάνα, αμφίβια & αεράκατοι
Consolidated PBY Catalina Consolidated PB2Y Coronado Curtiss SOC Seagull Douglas Dolphin Grumman G-21 Goose Grumman G-44 Widgeon Hall PH Martin JRM Mars Martin PBM Mariner Vought OS2U Kingfisher
επιθετικά/εγγύς υποστήριξης
Douglas A-1 Skyraider Douglas A-33 Vultee A-31 Vengeance
Σημείωση: αναφέρονται μόνο τα επιχειρησιακά αεροσκάφη. Παραλείπονται τα πολυάριθμα πειραματικά/πρωτότυπα της περιόδου

Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License