.
Ελεύθερος σκοπευτής είναι ένας ειδικά εκπαιδευμένος επίλεκτος σκοπευτής, ο οποίος επιχειρεί πίσω από τις γραμμές του εχθρού, μόνος ή ανά ζεύγος, ή με μια ομάδα ελεύθερων σκοπευτών διατηρώντας στενή οπτική επαφή με τον εχθρό, βάλλοντας εναντίον στόχων από κρυμμένες θέσεις και αποστάσεις που υπερβαίνουν τις ικανότητες ανίχνευσής τους από το προσωπικό του εχθρού. Ο ορος «ελεύθερος» αφορά στην αυτονομία του ως προς την υπαγωγή τους σε κάποιον τακτικό σχηματισμό, μονάδα κλπ.. δρώντας ανεξάρτητα.[1]
Χαρακτηριστικό γνώρισμα του ελεύθερου σκοπευτή είναι ότι πλησιάζει τον εχθρό χωρίς να γίνει αντιληπτή η παρουσία του με χρήση καμουφλάζ, χρησιμοποιεί μια σφαίρα ανά στόχο, βάλλει κατά του στόχου από μεγάλη απόσταση και αποσύρεται χωρίς να τον δουν.
Ετυμολογία
Ο όρος «sniper» περιέγραφε παλαιότερα τους κυνηγούς που είχαν την ικανότητα να πετυχαίνουν τα μπεκατσίνια (snipe), ένα είδος μπεκάτσας το οποίο είναι δύσκολο να το προσεγγίσει κανείς λόγω του ότι είναι πολύ έξυπνα και σηκώνονται αθόρυβα στον αέρα όταν αισθάνονται τον κίνδυνο.[2]
Το αντικείμενο
Ο ρόλος ενός ελευθέρου σκοπευτή στο πεδίο της μάχης είναι η εξόντωση σημαντικών στόχων σε μακρινή απόσταση με ελάχιστη δαπάνη πυρομαχικών, αποσκοπώντας κυρίως στην ψυχολογική καταρράκωση και πτώση του ηθικού του εχθρού και, η παροχή υποστήριξης σε φίλια στρατιωτικά τμήματα από απόσταση, ενώ μειώνει -αν απαιτηθεί- την μαχητική ικανότητα των εχθρικών δυνάμεων. Τέτοιοι στόχοι είναι συνήθως ένα πρόσωπο, όχημα, αεροσκάφος κ.λ.π. Ελάχιστη κατανάλωση, συνήθως σημαίνει ένα φυσίγγιο και η μακρινή απόσταση είναι 1.000 μέτρα ή και παραπάνω. Στα καθήκοντα του ελευθέρου σκοπευτή είναι και η συλλογή πάσης φύσεως πληροφοριών για τον ίδιο και για αναφορά στους ανωτέρους του.[3]
Ένας ειδικός σκοπευτής στην οροφή του Λευκού Οίκου
Δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον «σκοπευτή ακριβείας» (Sharpshooter) της αστυνομίας αλλά και τον «ειδικό σκοπευτή» (Designated Marksman)(κατά το νατοϊκό και διεθνή όρο), αφού η βασική τους διαφορά είναι ότι οι μεν ελεύθεροι σκοπευτές δίνουν μεγάλη έμφαση στην παραλλαγή (καμουφλάζ) και στην απόκρυψη και χτυπούν συγκεκριμένους στόχους σε μεσαία και μεγάλα βεληνεκή, οι δε σκοπευτές ακριβείας δεν χρησιμοποιούν παραλλαγή (καμουφλάζ), δρουν ως μέλη ομάδας και χτυπούν στόχους ευκαιρίας σε μικρά και μεσαία βεληνεκή, παρέχοντας υποστήριξη σε στρατιώτες πεζικού κατά την διεξαγωγή μιας μάχης.[4]
Εκπαίδευση
Ελεύθερος σκοπευτής των Αμερικανών Πεζοναυτών που επανοπλίζει το τουφέκι του M40A3.
Οι ελεύθεροι σκοπευτές που θα δράσουν σε πεδίο μάχης μπορούν να εκπαιδευτούν κατάλληλα μόνο αν πληρούν τις κατάλληλες σωματικές και πνευματικές προϋποθέσεις. Η ακριβής σκόπευση και η απόκρυψη δεν έχουν μεγάλη αξία αν ο χρήστης του όπλου δεν έχει το ένστικτο να σκοτώσει, αλλά και να παραμείνει ακίνητος και κρυμμένος επί ώρες, μόνος του ή μαζί με τον παρατηρητή του.
Η στρατιωτική εκπαίδευση ελεύθερου σκοπευτή στοχεύει να διδάξει και να φτάσει τον εκπαιδευόμενο σε μία υψηλού βαθμού επάρκεια γνώσεων πάνω στο καμουφλάζ και την απόκρυψη, την καταδίωξη, την παρατήρηση και την ανάγνωση χάρτη, καθώς και την σκοποβολή ακριβείας υπό διάφορες συνθήκες μιας επιχείρησης. Οι εκπαιδευόμενοι πυροβολούν στα ειδικά πεδία βολής χιλιάδες φορές επί σειρά εβδομάδων για την ανάπτυξη αυτών των βασικών δεξιοτήτων.[4]
Ακρίβεια
Το κλειδί για την "ελεύθερη σκόπευση" είναι η ακρίβεια, η οποία ισχύει τόσο για το όπλο όσο και τον σκοπευτή. Το όπλο πρέπει να είναι σε θέση να τοποθετεί τις βολές μέσα σε αυστηρά όρια ανοχής.[4] Ο σκοπευτής με τη σειρά του θα πρέπει να χρησιμοποιήσει το όπλο για να εκτελεί με ακρίβεια βολές κάτω από διάφορες συνθήκες.[4] Ένας ελεύθερος σκοπευτής πρέπει να έχει τη δυνατότητα να υπολογίζει με ακρίβεια τις παραμέτρους βολής, δηλαδή τους διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν την τροχιά της σφαίρας και το σημείο της πρόσκρουσης αυτής, όπως: απόσταση του στόχου, την κατεύθυνση του ανέμου, την ταχύτητα του ανέμου, το υψόμετρο και την υψομετρική διαφορά μεταξύ ελεύθερου σκοπευτή και του στόχου του, την περιστροφή της γης (φαινόμενο Coriolis), την υγρασία, καθώς και τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Τυχόν λάθη σε σύνθετες εκτιμήσεις για την απόσταση μπορεί να μειώσει το ποσοστό θνησιμότητας της βολής ή να αστοχήσει εντελώς.[4]
Οι ελεύθεροι σκοπευτές μηδενίζουν τα όπλα τους στην απόσταση του στόχου ή στο πεδίο. Αυτή είναι η διαδικασία της ρύθμισης της διόπτρας, έτσι ώστε το σημείο πρόσκρουσης της σφαίρας να είναι στο κέντρο της διόπτρας, συγκεκριμένα στο κέντρο των σταυρονημάτων της, για μια συγκεκριμένη απόσταση.[4] Το τουφέκι και η διόπτρα θα πρέπει να διατηρούν το μηδέν τους, όσο το δυνατόν περισσότερο σε όλες τις συνθήκες, για να μειωθεί η ανάγκη μηδενισμού τους εκ νέου, κατά τη διάρκεια των αποστολών.[4]
Ένας σάκος άμμου μπορεί να χρησιμεύσει ως πλατφόρμα για βολές τυφεκίου ελεύθερου σκοπευτή, αν και οποιαδήποτε μαλακή επιφάνεια, όπως ένα σακίδιο θα σταθεροποιούσε ένα όπλο και θα συνέβαλε στην ακρίβεια.[4] Ειδικότερα, οι δίποδες βοηθούν κατά την πυροδότηση από πρηνή θέση, και θα επιτρέψει αυτή την θέση βολής να διατηρηθεί για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο. Πολλά αστυνομικά και στρατιωτικά τυφέκια ελεύθερων σκοπευτών είναι εξοπλισμένα με ένα ρυθμιζόμενο δίποδα.[4]
Πρόχειροι και αυτοσχέδιοι δίποδες, γνωστοί ως βέργες ή ράβδοι βολής, μπορούν να κατασκευαστούν από αντικείμενα, όπως κλαδιά δέντρων ή μπαστούνια του σκι.[4]
Η απόσταση και η ακρίβεια ποικίλουν ανάλογα με το διαμέτρημα και τους ειδικούς τύπους πυρομαχικών που χρησιμοποιούνται. Τυπικές αποστάσεις (ή βεληνεκή) για κοινά πυρομαχικά πεδίου μάχης:
Διαμέτρημα Δραστικό Βεληνεκές[5]
5.56×45mm NATO (.223 Remington) 300–500 m
7.62×51mm NATO (.308 Winchester) 800-1,000 m
7.62×54mmR 800-1,000 m
7mm Remington Magnum 900-1,100 m
.300 Winchester Magnum 900-1,200 m
.338 Lapua Magnum 1,300-1,600 m
.50 BMG (12.7x99mm NATO) 1,500-2,000 m
12.7×108mm (Ρωσικό) 1,500-2,000 m
14.5×114mm (Ρωσικό) 1,900-2,300 m
Στρατός Η.Π.Α.
Δύο ελεύθεροι σκοπευτές εκπαιδεύονται με Barrett M99 & AR-50
Οι στρατιώτες που προσφέρονται εθελοντικά για την αυστηρή εκπαίδευση ελεύθερου σκοπευτή, γίνονται αποδεκτοί βάσει των ικανοτήτων τους, τη φυσική ικανότητα, την σκοπευτική ικανότητα, την υπομονή και τέλος την ψυχική σταθερότητα. Οι ελεύθεροι σκοπευτές του στρατού μπορούν να εκπαιδευτούν περαιτέρω σε απευθείας αεροπορικές επιδρομές ως παρατηρητές, για να κατευθύνουν πυρά αεροπλάνων, του πυροβολικού, καθώς και πυρά όλμων.[6]
Ρωσικός Στρατός
Ξεκινώντας το 2011, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις καθιέρωσαν νεοαναπτυγμένα μαθήματα ελεύθερου σκοπευτή που λαμβάνουν χώρα σε κέντρα εκπαίδευσης στρατιωτικών περιοχών. Αντί της σοβιετικής πρακτικής, κυρίως για τις ομάδες ελεύθερων σκοπευτών, οι οποίες συχνά ορίζονταν κατά τη διάρκεια της αρχικής εκπαίδευσης, (και από τους οποίους μόνο λίγοι γίνονταν ελεύθεροι σκοπευτές), οι νέοι ελεύθεροι σκοπευτές πρέπει να εκπαιδεύονται εντατικά για 3 μήνες (για στρατευμένους) ή και περισσότερο (για επαγγελματίες στρατιώτες). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει θεωρία και πρακτική στο αντικείμενο της αντιμετώπισης ελεύθερων σκοπευτών (countersniper), εντοπισμός πυροβολικού και το συντονισμό της στήριξης από αέρα. Οι πρώτοι εκπαιδευτές είναι οι απόφοιτοι του κέντρου εκπαίδευσης ελεύθερων σκοπευτών Σολνεκνογκόρσκ (Solnechnogorsk).
Η μέθοδος ανάπτυξης ελεύθερου σκοπευτή, σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας, είναι πιθανό να είναι ένας λόχος τριών διμοιριών σε επίπεδο ταξιαρχίας, με μία από τις διμοιρίες να ενεργεί ανεξάρτητα και τις άλλες δύο να υποστηρίζουν τα τάγματα όπως απαιτείται κάθε φορά.
Ελληνικός Στρατός
Το 2001 λειτούργησε πιλοτικά στο Κ.Ε.Α.Π. το πρώτο Σχολείο Ελευθέρων Σκοπευτών και οι απόφοιτοί του ονομάζονται "ΕΣΕΑ", δηλαδή "Ελεύθεροι Σκοπευτές Ειδικών Αποστολών". Τα τελευταία χρόνια η αξία τους φαίνεται πως έγινε αντιληπτή από την στρατιωτική ηγεσία με αποτέλεσμα η παρεχόμενη εκπαίδευση στο Σχολείο Βασικής Εκπαίδευσης Ελευθέρων Σκοπευτών Ειδικών Αποστολών (ΣΒΕΕΣΕΑ) (όπως ονομάζεται πλέον το μόνιμο σχετικό Σχολείο του ΚΕΑΠ) να αναβαθμιστεί τόσο χρονικά, όσο και ποιοτικά. Οι εμπειρίες και η εκπαίδευση των στελεχών των Ειδικών Δυνάμεων που εκπαιδεύτηκαν στο αντίστοιχο σχολείο του ISTC (International Special Training Center) στη Γερμανία, συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό σε αυτή την αναβάθμιση και σε αυτά οφείλεται η αρχική εισήγηση για δημιουργία παρόμοιου σχολείου και στην Ελλάδα. Οι ΕΣΕΑ με την επιστροφή τους στις Μονάδες εντάσσονται σε ξεχωριστές Διμοιρίες (Διμοιρίες ΕΣΕΑ που συγκροτήθηκαν στο Λόχο Διοικήσεως της κάθε Μονάδας). Τα τελευταία χρόνια οργανώθηκαν ταχύρρυθμα εκπαιδευτικά σεμινάρια σκόπευσης ακριβείας σε διάφορους Σχηματισμούς Πεζικού του Δ' ΣΣ και της ΑΣΔΕΝ από κινητές εκπαιδευτικές ομάδες στελεχών των Ειδικών Δυνάμεων. Τον Απρίλιο του 2013, μετά από πρωτοβουλία, πραγματοποιήθηκε η διεξαγωγή των πρώτων διακλαδικών σκοπευτικών αγώνων, στους οποίους συμμετείχε προσωπικό από Μονάδες Ειδικών Επιχειρήσεων και των τριών Κλάδων (ΕΤΑ, Ζ' ΜΑΚ, 2α ΜΑΛ, ΔΥΚ, 31η ΜΕΕΔ), ενώ πρόσφατα αποφασίστηκε να καθιερωθούν αυτοί οι αγώνες σε ετήσια βάση δια της Διακλαδικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΔΕΕ). Το χρησιμοποιούμενο τυφέκιο παραμένει το G-3A3 μετά διόπτρας αλλά σε ένα δεύτερο στάδιο υπάρχει και η πρόθεση το προσωπικό αυτό να έρχεται σε επαφή και με το βαρύ τυφέκιο ειδικών εφαρμογών M-82A1M που χρησιμοποιούν οι Ειδικές Δυνάμεις (η χρήση του πλέον έχει επεκταθεί και στην 71η Α/Μ ΤΑΞ).[7]
Θέσεις απόκρυψης και τεχνικές απόκρυψης
Ελεύθερος σκοπευτής φορώντας στολή απόκρυψης για να παραμείνει κρυμμένος σε χορτώδες έδαφος
Ο όρος "θέση Απόκρυψης" αναφέρεται σε μία καλυμμένη και κρυφή θέση από την οποία ένας ελεύθερος σκοπευτής και η ομάδα του μπορούν να διεξάγουν δραστηριότητες παρακολούθησης ή και προσβολή σε στόχους. Μια καλή απόκρυψη καμουφλάρει τους ελεύθερους σκοπευτές αποτελεσματικά, παρέχει κάλυψη από τα εχθρικά πυρά και επιτρέπει σε μια ευρεία θέα στη γύρω περιοχή. Ο κύριος σκοπός των στολών καμουφλάζ (ghillie) και των τόπων απόκρυψης είναι να «σπάσει» το περίγραμμα (σιλουέτα) ενός ανθρώπου με τουφέκι. Πολλοί ελεύθεροι σκοπευτές χρησιμοποιούν στολές καμουφλάζ για να κρυφτούν και να παραμείνουν κρυφοί. Οι στολές καμουφλάζ (ghillie) ποικίλλουν ανάλογα με το έδαφος στο οποίο ο σκοπευτής πρόκειται να δράσει. Για παράδειγμα, σε ξηρή, με γρασίδι ερημιά ο σκοπευτής θα φοράει συνήθως στολή καμουφλάζ που καλύπτεται πλήρως με κομμένο από γύρω χορτάρι.
Ομάδες ελεύθερων σκοπευτών
Μία ομάδα ελεύθερων σκοπευτών του Στρατού των ΗΠΑ στην επαρχία Τζαλαλαμπάντ του Αφγανιστάν.
Μια ομάδα ελεύθερων σκοπευτών αποτελείται από ένα συνδυασμό ενός ή περισσοτέρων ελεύθερων σκοπευτών με στοιχεία προστασίας και με προσωπικό υποστήριξης, όπως ένας παρατηρητής (spotter). Τα μέλη μπορούν μερικές φορές να παίξουν πολλαπλούς ρόλους. Ο ελεύθερος σκοπευτής κάνει την βολή, ενώσο οι παρατηρητές βοηθούν στην παρατήρηση των στόχων, τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και χειρίζεται δευτερεύοντα καθήκοντα ως άμεση ασφάλεια της θέσης τους, την επικοινωνία με άλλες ομάδες, περιλαμβανομένων την κατεύθυνση πυρών πυροβολικού και την στενή εναέρια υποστήριξη.
Ο παρατηρητής (spotter) ανιχνεύει, παρατηρεί, και καταδεικνύει στόχους και αναφέρει τα αποτελέσματα της βολής, χρησιμοποιώντας το σκοπευτικό παρατήρησης και το αποστασιόμετρο, ενώ «διαβάζει» επίσης τον αέρα με τη χρήση φυσικών δεικτών και την οφθαλμαπάτη που προκαλείται από τη θερμότητα στο έδαφος. Επίσης, από κοινού με το σκοπευτή, θα κάνουν υπολογισμούς με ακρίβεια για την απόσταση, της γωνίας βολής και υπολογισμούς που σχετίζονται με την διόρθωση για τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και καθοδηγεί τον σκοπευτή για κινούμενους στόχους. Δεν είναι ασυνήθιστο για το παρατηρητή να είναι εξοπλισμένος με σημειωματάριο και ένα φορητό υπολογιστή ειδικά για την εκτέλεση αυτών των υπολογισμών.
Μπορούν επίσης να παρέχουν ασφάλεια στην ομάδα, ως εκ τούτου, είναι συνήθως οπλισμένοι με ένα τυφέκιο εφόδου ή τυφέκιο μάχης.
Μερικά στρατιωτικά δόγματα περιγράφουν ένα τρίτο μέλος γνωστό ως Flanker. Καθήκον του είναι να παρατηρεί περιοχές οι οποίες δεν είναι ορατές στον ελεύθερο σκοπευτή ή τον παρατηρητή και να βοηθάει την οπισθοφυλακή της ομάδας.
Τακτικές
Θέση βολής
Η θέση βολής διαφέρει σημαντικά με το είδος του ελεύθερου σκοπευτή που συζητείται. Οι στρατιωτικοί ελεύθεροι σκοπευτές, οι οποίοι συνήθως δεν ασχολούνται με στόχους απόστασης λιγότερο των 300 m (330 yd), επιχειρούν συνήθως βολές στο σώμα του στόχου, στοχεύοντας στο στήθος. Αυτές οι βολές εξαρτώνται για το πόσο φονικές θα είναι από τις βλάβες των ιστών, τα τραύματα στα ζωτικά όργανα και την αιμορραγία που θα προκαλέσουν.
Οι σκοπευτές της Αστυνομίας ασχολούνται γενικά σε πολύ μικρότερες αποστάσεις να επιδιώκουν περισσότερο έναν ακριβή πυροβολισμό σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος ή συγκεκριμένες συσκευές, όπως σε μία περίπτωση το 2007 στην Μασσαλία, ένας σκοπευτής της γαλλικής αστυνομίας έκανε μία βολή από 80 μέτρα (87 yd) ακριβώς στο πιστόλι ενός αστυνομικού που απειλούσε να αυτοκτονήσει, καταστρέφοντας το όπλο εμποδίζοντας τον αστυνομικό να αυτοκτονήσει.[8]
Σε μια υψηλού κινδύνου ή άμεσου-θάνατου κατάστασης ομηρίας, η αστυνομικοί σκοπευτές μπορούν να κάνουν βολή στο κεφάλι για να εξασφαλίσουν έναν άμεσο θάνατο. Οι ελεύθεροι σκοπευτές έχουν στόχο για το λαιμό ή τον προμήκη μυελό, ο οποίος βρίσκεται στο εσωτερικό της κεφαλής, ένα τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την ακούσια κίνηση που βρίσκεται στη βάση του κρανίου. Μερικοί βαλλιστικοί και νευρολογικοί ερευνητές έχουν υποστηρίξει ότι κόψιμο του νωτιαίου μυελού σε μια περιοχή κοντά στο δεύτερο αυχενικό σπόνδυλο στην πραγματικότητα επιτυγχάνεται, αλλά η συζήτηση σχετικά με το θέμα παραμένει σε μεγάλο βαθμό σε ακαδημαϊκό επίπεδο προς το παρόν.
Όσον αφορά τους κινούμενους στόχους, ο σκοπευτής αντισταθμίζει την κίνηση κατά τη διάρκεια της πτήσης του βλήματος με εκτροπή στην στόχευση.
Στόχοι
Ένας ελεύθερος σκοπευτής των πεζοναυτών των ΗΠΑ με στολή απόκρυψης.
Οι ελεύθεροι σκοπευτές μπορούν να στοχεύσουν προσωπικό ή υλικό, αλλά πιο συχνά στοχεύουν το πιο σημαντικό προσωπικό του εχθρού, όπως οι αξιωματικοί ή ειδικούς (π.χ. χειριστές ηλεκτρονικών επικοινωνιών), έτσι ώστε να προκαλείται η μέγιστη διακοπή των λειτουργιών του εχθρού. Άλλο προσωπικό που θα μπορούσαν να στοχεύουν μεταξύ άλλων, είναι όσους θέτουν σε άμεσο κίνδυνο τους ελεύθερους σκοπευτές, όπως χειριστές σκυλιών, οι οποίοι συχνά απασχολούνται σε αναζήτηση για ελεύθερους σκοπευτές.
Ο ελεύθερος σκοπευτής αναγνωρίζει τους αξιωματικούς από την εμφάνιση και τη συμπεριφορά τους, τα διακριτικά επάνω στις στολές τους, την ομιλία τους με τους χειριστές ασυρμάτων, από την θέση τους στο πίσω κάθισμα ενός οχήματος, από τους κατώτερους αξιωματικούς που τον περιβάλλουν, τα κιάλια και το χαρτοφύλακα χαρτών που φέρει πάνω του ή από την πιο συχνή κίνηση και ομιλία σε άλλους. Εάν είναι δυνατόν, οι ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούν κατά φθίνουσα σειρά της ιεραρχίας, ή εάν η ιεραρχία δεν είναι διαθέσιμη, θα πυροβολήσει για διακοπή των επικοινωνιών.
Δεδομένου ότι οι περισσότεροι σκοτωμοί σε σύγχρονες πολεμικές συγκρούσεις προκαλούνται από όπλα που υπηρετούνται από ομάδα, η αναγνώριση είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές χρήσεις των ελεύθερων σκοπευτών. Χρησιμοποιούν τις δεξιότητες στην διείσδυσή τους και άριστο εξοπλισμό για μεγάλης απόστασης παρατήρηση και τακτικές για να προσεγγίσουν και να παρατηρήσουν τον εχθρό. Σε αυτό το ρόλο, οι κανόνες εμπλοκής τους αφήνουν να εμπλέξουν μόνο στόχους ευκαιρίας υψηλής αξίας.
Μερικά τουφέκια, όπως το Denel NTW-20 και το Vidhwansak είναι σχεδιασμένα για καθαρά αντι-υλικό (ΑΥ) ρόλο, π.χ. βάλλουν στους στρόβιλους των σταθμευμένων αεροσκαφών, σε συστήματα καθοδήγησης πυραύλων ή οδηγούς κυμάτων ραντάρ. Ένας ελεύθερος σκοπευτής που είναι εξοπλισμένος με το σωστό όπλο μπορεί να στοχεύσει πιάτα ραντάρ, δεξαμενές νερού, κινητήρες οχημάτων, καθώς και άλλους στόχους σε οποιοδήποτε αριθμό. Άλλα τουφέκια, όπως τα 0,50BMG που παράγονται από την Barrett και McMillan δεν έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά ως ΑΜ τουφέκια, αλλά συχνά χρησιμοποιούνται με τέτοιο τρόπο, παρέχοντας στο εύρος και στην ισχύ που απαιτείται για ΑΥ χρήσεις σε μια ελαφριά έκδοση σε σύγκριση με τα πιο παραδοσιακά AΥ τουφέκια. Άλλα διαμετρήματα, όπως το 0,408 Cheyenne Tactical και 0.338 Lapua Magnum έχουν σχεδιαστεί ώστε να είναι ικανά για περιορισμένης ΑΥ χρήσης, αλλά είναι ιδανικά ως μακράς εμβέλειας κατά προσωπικού πυρομαχικά.
Χρήση δολωμάτων
Η χρήση δολώματος είναι η χρησιμοποίηση ενός ριφθέντος αντικειμένου -επίτηδες αφημένου- για τους πιθανούς στόχους ώστε αυτοί να το βρουν και να το πάρουν. Στον πόλεμο του Ιράκ, η λήψη από το έδαφος όπλων και των πυρομαχικών τους θα μπορούσε να θεωρηθεί ως απόδειξη μιας εξέγερσης. Οι ελεύθεροι σκοπευτές πετούν τα όπλα και περιμένουν τους στόχους για να τα πάρουν, ώστε να μπορούν να εμπλακούν με το στόχο. Σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα[9] αναφέρεται από την εφημερίδα Washington Post, η Ομάδα Ασύμμετρου Πόλεμου του στρατού των ΗΠΑ ενθάρρυνε ελεύθερους σκοπευτές για να ρίχνουν αντικείμενα, όπως φιτίλια, πλαστικά εκρηκτικά και πυρομαχικά[10] και στη συνέχεια, να σκοτώσουν τους Ιρακινούς οι οποίοι χειρίστηκαν αυτά τα αντικείμενα.[9][10][11]
«Δέλεαρ είναι η τοποθέτηση ενός αντικείμενου εκεί έξω που ξέρουμε ότι θα το χρησιμοποιήσουν, με την σκοπό την καταστροφή του εχθρού ... Αρχικά, θα αφήσουμε ένα αντικείμενο εκεί έξω και θα το παρακολουθούμε. Αν κάποιος βρει το αντικείμενο, το σηκώσει και προσπαθήσει να φύγει με αυτό, θα εμπλέξουμε αυτό το άτομο, βλέποντας αυτή την ενέργεια ως σημάδι ότι θα χρησιμοποιήσει το αντικείμενο αυτό εναντίον των δυνάμεων των ΗΠΑ».
Λοχαγός Matthew P. Didier
(σε ένορκη δήλωση)[10]
Μετεγκατάσταση
Συχνά σε περιπτώσεις με πολλαπλούς στόχους, οι ελεύθεροι σκοπευτές χρησιμοποιούν την μετεγκατάσταση (relocation). Μετά απο μερικές βολές από μια συγκεκριμένη θέση, οι ελεύθεροι σκοπευτές κινούνται «αόρατα» σε μια άλλη θέση πριν ο εχθρός μπορέσει να προσδιορίσει τον τόπο όπου αυτός πυροβόλησε και κάνει αντεπίθεση. Οι ελεύθεροι σκοπευτές χρησιμοποιούν συχνά αυτή την τακτική προς όφελός τους, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα χάους και σύγχυσης. Σε άλλες, σπανιότερες περιπτώσεις, η μετεγκατάσταση θέσης χρησιμοποιείται για την εξάλειψη τον παράγοντα του ανέμου.
Συγκάλυψη ήχου
Τα τουφέκια των ελεύθερων σκοπευτών είναι συχνά εξαιρετικά ισχυρά και, κατά συνέπεια, πολύ θορυβώδη. Είναι σύνηθες για τους ελεύθερους σκοπευτές να χρησιμοποιούν μια τεχνική γνωστή ως συγκάλυψη ήχου (sound masking). Όταν χρησιμοποιείται αυτή η τεχνική από έναν ικανότατο σκοπευτή, αυτή γίνεται με έναν καταστολέα θορύβου (suppressor). Πολύ δυνατοί ήχοι στο περιβάλλον, όπως βλήματα πυροβολικού, εκρήξεις ή κεραυνοί, μπορούν συχνά να καλύψουν τον ήχο της βολής. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται συχνά σε μυστικές επιχειρήσεις, τακτική διείσδυσης, και ανταρτοπόλεμο.
Ψυχολογικός πόλεμος
Ειδική ομάδα αντίδρασης με τουφέκι M24 σε εκπαίδευση, το 2004.
Λόγω της φύσης του αιφνιδιασμού των πυρών ελεύθερων σκοπευτών, βολών υψηλής θνησιμότητας ακριβούς σκόπευσης, καθώς και η αδυναμία του εχθρού να εντοπίσει ελεύθερους σκοπευτές κατά την επίθεση, η τακτική του σκοπευτή έχει σημαντική επίδραση στο ηθικό του εχθρού. Η εκτεταμένη χρήση της τακτικής του σκοπευτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια ψυχολογική στρατηγική, προκειμένου να προκαλέσει συνεχές άγχος σε αντίπαλες δυνάμεις. Μπορεί να σημειωθεί με πολλούς τρόπους, (διαρκή απειλή, υψηλή "ανά συμβάν" θνησιμότητα, ανικανότητα να ανταποδώσει την βολή), ο ψυχολογικός αντίκτυπος που επιβάλλεται από ελεύθερους σκοπευτές είναι αρκετά παρόμοιος με εκείνον των ναρκών, παγίδων και ΑΕΜ.[12][13][14]
Ιστορικά, οι αιχμάλωτοι ελεύθεροι σκοπευτές συχνά εκτελούνταν με συνοπτικές διαδικασίες. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου,[15] και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.[16] Ως εκ τούτου, εάν ένας ελεύθερος σκοπευτής είναι σε άμεσο κίνδυνο σύλληψης, μπορεί να πετάξει από πάνω του οποιαδήποτε στοιχεία που θα μπορούσαν να δηλώνουν την ιδιότητά του ως ελεύθερος σκοπευτής. Ο κίνδυνος των συλληφθέντων ελεύθερων σκοπευτών να εκτελεστούν με συνοπτικές διαδικασίες αναφέρεται ρητά στο κεφάλαιο 6 του εγχειριδίου του δόγματος του Στρατού των ΗΠΑ FM 3-060.11 με τίτλο «'SNIPER AND COUNTERSNIPER TACTICS, TECHNIQUES, AND PROCEDURES'»:
Ιστορικά, οι μονάδες που υπέστησαν σοβαρές και συνεχείς απώλειες από τα πυρά ελεύθερων σκοπευτών σε αστικό περιβάλλον και ήταν απογοητευμένοι από την αδυναμία τους να χτυπήσουν πίσω ανταποδίδοντας τα πυρά αποτελεσματικά, συχνά είναι εξοργισμένοι. Οι μονάδες αυτές μπορούν να αντιδρούν υπερβολικά και παραβιάζουν τους νόμους του επίγειου πολέμου σχετικά με τη μεταχείριση των συλληφθέντων ελεύθερων σκοπευτών. Η τάση αυτή μεγεθύνεται εάν η μονάδα είναι υπό την έντονη πίεση της αστικής μάχης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι ζωτικής σημασίας οι διοικητές και οι ηγέτες, σε όλα τα επίπεδα, να κατανοήσουν τον νόμο του επίγειου πολέμου και να κατανοήσουν τις ψυχολογικές πιέσεις του αστικού πολέμου. Απαιτεί ισχυρή ηγεσία και μεγάλη ηθική δύναμη για να αποτρέψει τους στρατιώτες από το να βγάλουν έξω όλο το θυμό και την απογοήτευση τους για αιχμαλωτισμένους ελεύθερους σκοπευτές ή πολίτες ύποπτοι ότι έβαλαν εναντίον τους.[17]
Η αρνητική φήμη των ελεύθερων σκοπευτών μπορεί να αναχθεί στην Αμερικανική Επανάσταση, όταν οι Αμερικανοί «Σκοπευτές» θα στοχεύσουν σκόπιμα Βρετανούς αξιωματικούς, μια πράξη που θεωρείται απολίτιστη από τον βρετανικό στρατό κατά τη χρονική στιγμή (αυτή η φήμη θα εδραιωθεί κατά τη διάρκεια της Μάχης της Saratoga, όταν ο Βενέδικτος Άρνολντ (Benedict Arnold) φέρεται να διέταξε τους σκοπευτές του να στοχεύσουν τον Βρετανό στρατηγό Σάϊμον Φρέϊζερ (Simon Fraser), μια πράξη που θα κερδίσει τη μάχη και τη γαλλική υποστήριξη).[18] Η βρετανική πλευρά επίσης χρησιμοποίησε ειδικά επιλεγμένους σκοπευτές, συχνά Γερμανούς μισθοφόρους.[18]
Για να κάμψει το ηθικό των στρατευμάτων του στρατού, οι ελεύθεροι σκοπευτές μπορούν να ακολουθήσουν προβλέψιμα μοτίβα. Κατά τη διάρκεια του Κινήματος της 26ης Ιουλίου της Κουβανικής Επανάστασης, οι επαναστάτες με επικεφαλής τον Φιντέλ Κάστρο σκότωναν πάντα το κυριότερο άνδρα μιας ομάδας στρατιωτών του Προέδρου Μπατίστα. Συνειδητοποιώντας αυτό, κανένας από τους άνδρες του Μπατίστα θα περπατούσε πρώτος, καθώς ήταν αυτοκτονία. Αυτή η ενέργεια μείωσε αποτελεσματικά την προθυμία του στρατού να ψάξει για τις βάσεις των ανταρτών στα βουνά. Μια εναλλακτική προσέγγιση σε αυτήν την ψυχολογική διαδικασία είναι να σκοτώσει τον δεύτερο άντρα στη σειρά, που οδηγεί στην ψυχολογική επίδραση του κανείς να μη θέλει να ακολουθήσει τον «ηγέτη».
Άτακτος και ασύμμετρος πόλεμος
Ένας γεωργιανός ελεύθερος σκοπευτής στην σύγκρουση Γεωργίας-Οσετίας, με ρωσικό SVD το 2004.
Η χρήση της ελεύθερης σκόπευσης (με την έννοια της βολής σε σχετικά μεγάλο βεληνεκές από κρυφή θέση) για δολοφονία ήρθε στην προσοχή του κοινού από μια σειρά από συγκλονιστικών ποινικών υποθέσεων, συμπεριλαμβανομένων του σκοπευτή του Όστιν του Τέξας το 1966, τη δολοφονία του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, και οι επιθέσεις του σκοπευτή του Μπέλτγουέϊ στα τέλη του 2002. Ωστόσο, τα περιστατικά αυτά συνήθως δεν περιλαμβάνουν τα βεληνεκή ή την ικανότητα των στρατιωτικών ελεύθερων σκοπευτών και στις τρεις περιπτώσεις, οι δράστες είχαν αμερικανική στρατιωτική εκπαίδευση, αλλά και σε άλλες ειδικότητες. Τα δελτία ειδήσεων συχνά (λανθασμένα) χρησιμοποιούν τον όρο ελεύθερου σκοπευτή για να περιγράψουν τις βολές με τουφέκι σε ένα άλλο άτομο.[19]
Η ελεύθερη σκόπευση έχει χρησιμοποιηθεί σε καταστάσεις ασύμμετρου πολέμου, για παράδειγμα στις ταραχές της Βόρειας Ιρλανδίας, όπου το 1972, η πιο αιματηρή χρονιά της σύγκρουσης, η πλειοψηφία των στρατιωτών που σκοτώθηκαν πυροβολήθηκαν από κρυμμένους σκοπευτές του ΙΡΑ.[20] Υπήρξαν μερικές περιπτώσεις στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όπου Βρετανοί στρατιώτες και προσωπικό της Βασιλικής Αστυνομίας του Ούλστερ πυροβολήθηκαν με διαμέτρημα .50BMG τυφεκίων Barrett ελεύθερων σκοπευτών, από ομάδες γνωστές και ως ελεύθεροι σκοπευτές της Νότιας Armagh.[21]
Ο ελεύθερος σκοπευτής ενδείκνυται ιδιαίτερα για περιβάλλον όπου η μία πλευρά είναι σε μειονεκτική θέση. Μια προσεκτική στρατηγική ελεύθερης σκόπευσης μπορεί να χρησιμοποιήσει μερικά άτομα και πόρους για να εμποδίσουν την κίνηση ή άλλη εξέλιξη μιας πολύ καλύτερα εξοπλισμένης ή μεγαλύτερης δύναμης. Λόγω αυτής της αντιληπτής διαφοράς στο μέγεθος δύναμης, οι επιθέσεις σκοπευτών μπορεί να θεωρηθούν ως πράξη ενός ή μερικών ατόμων που τρομοκρατούν (κερδίζοντας το προσωνύμιο «τρομοκράτες»), μια πολύ μεγαλύτερη τακτική δύναμη - ανεξάρτητα από το μέγεθος της δύναμης. Αυτές οι αντιλήψεις προέρχονται από το δίδαγμα της ελεύθερης σκόπευσης ως αποτελεσματικής σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, είναι πολύ πιο αποτελεσματική σε μία ευρέως ανεπτυγμένη ψυχολογική επίθεση ή ως ένας πολλαπλασιαστής ισχύος.[22][23][24]
Ελεύθεροι σκοπευτές είναι λιγότερο πιθανό να έχουν επιεική μεταχείριση εάν συλληφθούν από τον εχθρό.[16] Ο λόγος για αυτό είναι ότι διαφέρουν κατά πολύ οι απλοί στρατιώτες που πυροβολούν ο ένας τον άλλο σε πλαίσιο «ίσων ευκαιριών», ενώ οι ελεύθεροι σκοπευτές περνούν τον χρόνο τους στον εντοπισμό και τη θανάτωση σε επιμέρους στόχους με ένα μεθοδικό τρόπο και με ένα σχετικά χαμηλό κίνδυνο αντιποίνων.
Πόλεμος στο Ιράκ
Κύριο λήμμα: Πόλεμος στο Ιράκ
Το 2003, ο πολυεθνικός συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που αποτελούνταν κυρίως από στρατεύματα των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, κατέλαβε το Ιράκ και προσπάθησε να δημιουργήσει μια νέα κυβέρνηση στη χώρα. Ωστόσο, λίγο μετά την αρχική εισβολή, η βία κατά των συμμαχικών δυνάμεων και μεταξύ των διαφόρων θρησκευτικών ομάδων οδήγησε στον ασύμμετρο πόλεμο με την ιρακινή εξέγερση και τον θρησκευτικό εμφύλιο πόλεμο μεταξύ πολλών σουνιτών και σιιτών Ιρακινών.
Ομάδα ελεύθερων σκοπευτών της Μπούντεσβερ σε θέση βολής, στην επαρχία Κουντούζ στο Αφγανιστάν.
Στα μέσα του Νοεμβρίου του 2005, όταν το Πεντάγωνο ανέφερε το θάνατο ενός ελεύθερου σκοπευτή, ο στρατός έχει αποδώσει 28 από 2.100 θανάτους Αμερικανών στους ελεύθερους σκοπευτές του εχθρού.[25] Πιο πρόσφατα, από το 2006, ελεύθεροι σκοπευτές των ανταρτών, όπως οι "Τζούμπα" είχαν προκαλέσει προβλήματα στα αμερικανικά στρατεύματα. Οι ισχυρισμοί που είχαν γίνει ήταν ότι οι Τζούμπα πυροβόλησαν μέχρι και 37 Αμερικανούς στρατιώτες στο Ιράκ ως τον Οκτώβριο του 2006.[26]
Το 2006, το εκπαιδευτικό υλικό που ελήφθη από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών έδειξε ότι οι ελεύθεροι σκοπευτές που πολεμούσαν στο Ιράκ κλήθηκαν να ξεχωρίσουν και να επιτεθούν σε στόχους όπως μηχανικούς, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, καθώς και ιερείς υπό την θεωρία ότι οι απώλειες αυτές θα κάμψουν το ηθικό στο σύνολο των μονάδων του εχθρού.[27]
Ανάμεσα στο εκπαιδευτικό υλικό, υπήρχε και εγχειρίδιο εκπαίδευσης ελεύθερων σκοπευτών ανταρτών και το οποίο δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο. Μεταξύ των συμβουλών για βολές κατά των αμερικανικών στρατευμάτων, έγραφε: "Σκοτωμοί γιατρών και ιερέων προτείνονται ως μέσο ψυχολογικού πολέμου."[25]
Αφγανιστάν
Μερικές ομάδες ελεύθερων σκοπευτών στο Αφγανιστάν έχουν σκοτώσει μεγάλο αριθμό Ταλιμπάν σε αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα. Για παράδειγμα, ενώ στην επαρχία Χελμάντ, δύο Βρετανοί ελεύθεροι σκοπευτές πυροβόλησαν και σκότωσαν συνολικά 75 Ταλιμπάν σε μόλις 40 ημέρες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2009. Σε μια συνεδρία του καθηκόντων, που διαρκεί μόλις δύο ώρες, πυροβόλησαν και σκότωσαν οκτώ Ταλιμπάν. Σε μια άλλη περίπτωση, η ίδια ομάδα έκανε ένα "Quigley" (δηλαδή, σκότωσε δύο Ταλιμπάν με μια μόνο σφαίρα) σε μια ακτίνα 196 μέτρων.[28]
Ελεύθεροι σκοπευτές Ταλιμπάν είχαν οι ίδιοι προκαλέσει προβλήματα στις συμμαχικές δυνάμεις. Για παράδειγμα, σε μια περίοδο τεσσάρων μηνών στις αρχές του 2011, δύο ελεύθεροι σκοπευτές Ταλιμπάν πυροβόλησαν και σκότωσαν δύο Βρετανούς στρατιώτες και τραυμάτισαν άλλους έξι σε ένα φυλάκιο στην Κουαντράτ της επαρχίας Χελμάντ.[29] Σε ένα ασυνήθιστο περιστατικό, ένας ανώνυμος 55 ετών πρώην μαχητής Μουτζαχεντίν με μια μοτοσικλέτα και ένα παλιό βρετανικής κατασκευής τουφέκι Enfield, σκότωσε δύο Βρετανούς στρατιώτες με μία μόνο βολή, χτυπώντας τον πρώτο στο κεφάλι και τον δεύτερο στο αυχένα.[30]
Αραβική Άνοιξη
Δραστηριότητα ελεύθερων σκοπευτών είχε αναφερθεί κατά τη διάρκεια των πολιτικών αναταραχών στη Λιβύη της Αραβικής Άνοιξης το 2011, τόσο αντι-κυβερνητικών[31] όσο και φιλο-κυβερνητικών[32] υποστηρικτών, καθώς και στη Συρία, τουλάχιστον από φιλοκυβερνητικές[33][34] δυνάμεις.
Ιστορία
Πριν από την ανάπτυξη της αυλακωτής κάννης (γνωστής και ως "ραβδωτή"), τα πυροβόλα όπλα είχαν λεία κάννη (βλ. κυνηγετικά) και ήταν ανακριβή σε μεγάλες αποστάσεις. Οι αυλακωτή κάννη εφευρέθηκε στα τέλη του δέκατου πέμπτου αιώνα, αλλά χρησιμοποιούταν μόνο σε μεγάλα κανόνια. Με την πάροδο του χρόνου, η αυλάκωση, μαζί με άλλες προόδους στην βαλλιστική, έχει αυξήσει δραματικά την απόδοση των σύγχρονων πυροβόλων όπλων και τα βεληνεκή τους κατ' επέκταση.
Πρώιμη ιστορία
Πρόωρες μορφές ελεύθερων σκοπευτών ή σκοπευτών ακριβείας χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης. Για παράδειγμα, το 1777 στη μάχη της Σαρατόγκα οι άποικοι κρύφτηκαν στα δέντρα και χρησιμοποιώντας πρώιμα μοντέλα τουφεκιών αποστάσεων, πυροβολούσαν κατά Βρετανών αξιωματικών. Πιο συγκεκριμένα, ο Τίμοθι Μέρφι πυροβόλησε και σκότωσε τον Στρατηγό Σάϊμον Φρέϊζερ (Simon Fraser) στις 7 Οκτωβρίου του 1777, από απόσταση περίπου 400 γιαρδών (365.76 μέτρων).[35][36][37] Κατά τη διάρκεια της μάχης του Brandywine, ο λοχαγός Πάτρικ Φέργκιουσον (Patrick Ferguson) είχε έναν ψηλό διακεκριμένο Αμερικανό αξιωματικό στο σιδερένιο στόχαστρο του τουφεκιού του. Ο Φέργκιουσον δεν έκανε την βολή, καθώς ο αξιωματικός είχε την πλάτη του γυρισμένη στον Φέργκιουσον, ενώ λίγο αργότερα ο Φέργκιουσον έμαθε ότι ο Τζορτζ Ουάσινγκτον ήταν στο πεδίο της μάχης εκείνη την ημέρα.[38]
Μια ειδική μονάδα σκοπευτών ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων στο βρετανικό στρατό. Ενώ τα περισσότερα στρατεύματα εκείνη την εποχή χρησιμοποιούσαν ανακριβή λειόκαννα μουσκέτα, οι Βρετανοί «Green Jackets» (το όνομά τους το πήραν από τις χαρακτηριστικές πράσινες στολές τους) χρησιμοποίησαν το διάσημο τουφέκι Baker. Μέσω του συνδυασμού ενός δερμάτινου πώματος και στενών αυλακώσεων στο εσωτερικό της κάννης, αυτό το όπλο ήταν πολύ πιο ακριβές, αν και η επαναγέμησή του ήταν λίγο χρονοβόρα. Αυτοί οι τυφεκιοφόροι (Green Jackets) ήταν η ελίτ του βρετανικού στρατού, και υπηρέτησαν στην πρώτη γραμμή οποιασδήποτε εμπλοκής, πιο συχνά σε σχηματισμό ακροβολιστών, ανιχνεύοντας και καθυστερώντας τον εχθρό. Ένας άλλος όρος, ο "σκοπευτής ακριβείας" (Sharp Shooter), χρησιμοποιούνταν από τις βρετανικές εφημερίδες ήδη από το 1801. Στην εφημερίδα "Edinburgh Advertiser" της 23ης Ιουνίου του 1801, υπάρχει το ακόλουθο απόσπασμα για την "Βόρεια βρεταννική πολιτοφυλακή": "Αυτό το σύνταγμα έχει αρκετές ομάδες πεδίου, και δύο λόχους σκοπευτών ακριβείας (Sharp Shooters), οι οποίοι είναι πολύ απαραίτητοι στο σύγχρονο ύφος του Πολέμου". Ο όρος εμφανίζεται ακόμη και νωρίτερα, γύρω στο 1781, στην ηπειρωτική Ευρώπη, σε μεταφρασμένος από την γερμανική εφημερίδα Scharfschütze.
Το πρώτο τουφέκι αποστάσεων
Το τουφέκι Γουΐτγουόρθ (Whitworth) ήταν αναμφισβήτητα το πρώτο μεγάλου βεληνεκούς τουφέκι ελεύθερου σκοπευτή στον κόσμο.[39] Σχεδιασμένο από τον σερ Τζόζεφ Γουΐτγουορθ (Sir Joseph Whitworth), έναν επιφανή Βρετανό μηχανικό, που χρησιμοποίησε «στριμμένη» εξαγωνική κάννη, αντί των παραδοσιακών σωληνοειδών καννών των τουφεκιών της εποχής, πράγμα που σήμαινε ότι το βλήμα δεν θα σφήνωνε στις αυλακώσεις όπως γίνονταν με την συμβατική αυλάκωση. το τουφέκι του ήταν πολύ πιο ακριβές από ό,τι το τουφέκι 1853 Enfield, το οποίο είχε δείξει κάποιες αδυναμίες κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου. Σε δοκιμές το 1857, όπου δοκιμάστηκαν σε ακρίβεια και βεληνεκές τα δύο όπλα, ο σχεδιασμός του Whitworth ξεπέρασε το Enfield σε αναλογία περίπου τρία προς ένα. Το τουφέκι Whitworth ήταν σε θέση να χτυπήσει το στόχο σε μια ακτίνα 2.000 γιαρδών (1.828 μέτρα), ενώ το Enfield μπορούσε να αποδώσει μόνο σε απόσταση 1.400 μέτρα.[40]
Κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου είχαν σχεδιαστεί οι πρώτες διόπτρες για τοποθέτηση πάνω στα τουφέκια. Μεγάλο μέρος αυτού του πρωτοποριακού έργου ήταν του πνευματικού τέκνου του συνταγματάρχη Δαυίδ Ντέϊβιντσον (David Davidson), που χρησιμοποιούσε διόπτρες παραγωγής των αδερφών Τσανς (Chance Brothers) του Μπέρμινγκχαμ. Αυτή επέτρεπε σε έναν σκοπευτή να έχει μεγαλύτερη ακρίβεια κατά την παρατήρηση και την στόχευση αντικειμένων σε μεγαλύτερη απόσταση από ό,τι ποτέ πριν.[41] Οι διόπτρες, ήταν αρχικώς ρυθμισμένες και δεν επιδέχονταν περαιτέρω ρυθμίσεις από τους σκοπευτές και ως εκ τούτου περιόριζαν την απόδοση (βεληνεκές) του όπλου.
Παρά την επιτυχία του στις δοκιμές, δεν εγκρίθηκε από το βρετανικό στρατό. Ωστόσο, η οπλουργική εταιρεία Γουΐτγουορθ ήταν σε θέση να πουλήσει το όπλο της στον γαλλικό στρατό, καθώς επίσης και στη συνομοσπονδία κατά τη διάρκεια του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου.[42] Τόσο η Ένωση όσο και τα συνομοσπονδιακά στρατεύματα χρησιμοποίησαν τους σκοπευτές. Το πιο αξιοσημείωτο περιστατικό ήταν κατά τη διάρκεια μάχη της Σποτσυλβάνια (Spotsylvania) στις 9 Μαΐου 1864, ο στρατηγός της Ένωσης Τζων Σέτζγουικ (John Sedgwick) σκοτώθηκε από απόσταση περίπου 1.000 γιαρδών (910 μέτρα), αφού είπε στον εχθρό: "δεν θα μπορούσε να χτυπηθεί ούτε ελέφαντας από τέτοια απόσταση".[43][44][45][46]
Δεύτερος πόλεμος των Μπόερ
Ο Φρέντερικ Ράσσελλ Μπέρνχαμ στην Αφρική.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου των Μπόερ τα τελευταία οπισθογεμή αυλακωτά όπλα με γεμιστήρες και άκαπνη πυρίτιδα χρησιμοποιήθηκαν και από τις δύο πλευρές. Οι Βρετανοί ήταν εξοπλισμένοι με το τουφέκι Lee-Metford, ενώ οι Μπόερς είχαν λάβει τα τελευταία τυφέκια Mauser από τη Γερμανία. Στο ανοιχτό έδαφος της Νότιας Αφρικής ο σκοπευτής ήταν ένα κρίσιμο στοιχείο για την έκβαση της μάχης. Η πρώτη βρετανική μονάδα ελεύθερων σκοπευτών άρχισε τη ζωή ως "Ανιχνευτές Λόβατ", ένα σύνταγμα των Χάϊλαντς της Σκωτίας που σχηματίστηκε το 1899, κερδίζοντας υψηλό έπαινο κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Πολέμου των Μπόερ (1899-1902).[4] Η μονάδα ιδρύθηκε από τον Λόρδο Λόβατ και αναφέρθηκε σε έναν Αμερικανό, τον Ταγματάρχη Φρέντερικ Ράσσελλ Μπέρνχαμ (Frederick Russell Burnham), επικεφαλής των ανιχνευτών του βρετανικού στρατού υπό τον Λόρδο Ρόμπερτς (Lord Roberts). Ο Μπέρνχαμ περιέγραψε εύστοχα αυτούς τους ανιχνευτές-σκοπευτές ως «μισός λύκος και μισός αγριοκούνελο».[47] Όπως ακριβώς οι αντίπαλοί τους, οι σκοπευτές ήταν καλά εξασκημένοι στην τέχνη της σκοποβολής, ανάγνωση χαρτών, παρατήρηση, και στρατιωτικών τακτικών.[48] Ήταν επίσης ικανοί ξυλοκόποι και είχαν ενα ρητό: «Αυτός που πυροβολεί και τρέχει μακριά, ζει για να πυροβολήσει μια άλλη μέρα." Ήταν επίσης η πρώτη γνωστή στρατιωτική μονάδα που φόρεσε ολόσωμο κοστούμι καμουφλάζ (Ghillie suit).[49] Ο ίδιος ο Μπέρνχαμ είχε διακριθεί στους πολέμους στη Νότια Αφρική, Ροδεσία, και στην Αριζόνα στον πόλεμο κατά των Απάτσι, και οριστικό του έργο ήταν το Σκοπεύοντας σε Δύο Ηπείρους, το οποίο παρέχει μια σημαντική και διαφωτιστική εικόνα του τι ήταν ένας ελεύθερος σκοπευτής εκείνη την εποχή και πώς επιχειρούσε.[48]
Μετά τον πόλεμο, αυτό το σύνταγμα έμελε να γίνει και τυπικά η πρώτη επίσημη μονάδα ελεύθερων σκοπευτών, στη συνέχεια, περισσότερο γνωστή ως ακριβείς σκοπευτές.[47]
Α' Παγκόσμιος Πόλεμος
Ένας Αυστραλός ελεύθερος σκοπευτής ανιχνεύει στόχους με ένα περισκόπιο στην Καλλίπολη το 1915. Ο κατοπτευτής δίπλα του τον βοηθά να βρει τους στόχους με το δικό του περισκόπιο. Φωτογραφία από τον Ernest Brooks.
Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, οι ελεύθεροι σκοπευτές εμφανίστηκαν ως θανατηφόροι σκοπευτές στα χαρακώματα. Κατά την έναρξη του πολέμου, μόνο η Γερμανική Αυτοκρατορία είχε στρατιώτες που διέθεταν τουφέκια ελεύθερων σκοπευτών εφοδιασμένα με διόπτρες. Αν και σκοπευτές υπήρχαν από όλες τις πλευρές, οι Γερμανοί είχαν ειδικά εξοπλισμένους μερικούς από τους στρατιώτες, εκτός από τουφέκια με διόπτρες, είχαν ομοιώματα κεφαλιών ως δόλωμα και μπορούσαν να εντοπίσουν τους στρατιώτες σκοπευτές του εχθρού βγάζοντας ένα ομοίωμα κεφαλιού έξω από τάφρο τους.[50] Πρωτίστως οι Γάλλοι και οι Βρετανοί πίστευαν οτι τέτοιες επιτυχημένες βολές να είναι συμπτωματικές, μέχρι που τα εφοδιασμένα με διόπτρα τουφέκια των Γερμανών, ανακαλύφθηκαν.[50] Κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί είχαν λάβει μια φήμη για την φονικότητα και την αποτελεσματικότητα των ελεύθερων σκοπευτών τους, εν μέρει λόγω των φακών υψηλής ποιότητας που οι Γερμανοί μπορούσαν να κατασκευάσουν.[50]
A drawing shows three soldiers raising a dummy head on a stick above a trench parapet. A cigarette hangs from the dummy's mouth. One man holds a periscope at the ready.
Στρατιώτες ανασηκώνουν ένα ομοίωμα κεφαλιού ως δόλωμα, για να εντοπίσουν εχθρικούς ελεύθερους σκοπευτές
Σύντομα ο βρετανικός στρατός άρχισε να εκπαιδεύει τους δικούς τους ελεύθερους σκοπευτές σε εξειδικευμένα σχολεία ελεύθερων σκοπευτών. Δόθηκε επίσημη άδεια στον ταγματάρχη Χέσκεθ Πρίτσαρντ για να αρχίσει την εκπαίδευση ελεύθερων σκοπευτών το 1915, και ίδρυσε στην πρώτη στρατιά την Σχολή Ελεύθερων Σκοπευτών - Παρατηρητών, και ανιχνευτών στο Λάνγκχεμ της Γαλλίας το 1916.[51] Ξεκινώντας την πρώτη τάξη του με μόνο έξι άτομα, με τον χρόνο ήταν σε θέση να δώσει διαλέξεις σε μεγάλο αριθμό στρατιωτών από διαφορετικά συμμαχικά έθνη, με υπερηφάνεια έγραψε σε μια επιστολή ότι το σχολείο του έβγαζε ελεύθερους σκοπευτές τρεις φορές σε ποσοστό αυτών των άλλων λοιπών σχολείων του είδους στον κόσμο.[52]
Επινόησε επίσης ένα μεταλλικό θωρακισμένο διπλό παραθυράκι που θα προστάτευε τον παρατηρητή-ελεύθερο σκοπευτή από τα εχθρικά πυρά.[53] Η άλλη καινοτομία ήταν η χρήση της ομοιώματος κεφαλιού για να εντοπίζεται η θέση ενός ελεύθερου σκοπευτή του εχθρού.[54] Τα ανδρείκελα από πεπιεσμένο χαρτί ήταν ζωγραφισμένα έτσι ώστε να μοιάζουν με στρατιώτες και να τραβούν τα πυρά των ελεύθερων σκοπευτών. Μερικά ήταν εξοπλισμένα με χειρουργικά σωληνάκια από καουτσούκ ώστε το ανδρείκελο να μπορούσε να «καπνίζει τσιγάρο» και έτσι φαίνεται πιο αληθοφανές. Οι τρύπες στο ομοίωμα από τις σφαίρες του εχθρικού ελεύθερου σκοπευτή χρησιμοποιούνταν για σκοπούς τριγωνισμού για να προσδιοριστεί η θέση του ελεύθερου σκοπευτή του εχθρού, ο οποίος θα μπορούσε στη συνέχεια να επιτεθεί με πυρά πυροβολικού. Ανέπτυξε πολλές από τις σύγχρονες τεχνικές ελεύθερης σκόπευσης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης τηλεσκοπίου παρατηρητή και δράση σε ζεύγη, χρησιμοποιώντας ένα προσκοπικό παιχνίδι «το παιχνίδι του Κιμ» (βασισμένο στην νουβέλα του νομπελίστα συγγραφέα Κίπλινγκ «Kim») για να εκπαιδεύει τις δεξιότητες παρατήρησης.[55]
Το 1920, έγραψε το λογαριασμό του από τις δραστηριότητές του στον πόλεμο στο βιβλίο του «Σκοπεύοντας στη Γαλλία», το οποίο εξακολουθεί να αναφέρεται από τους σύγχρονους συγγραφείς σχετικά με το θέμα.[56][57][58]
Τα κύρια τουφέκια ελεύθερων σκοπευτών που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν: το γερμανικό Mauser Gewehr 98, τα βρετανικά 1914 Enfield[59] και Lee-Enfield SMLE Mk III, το καναδικό Ross, το αμερικανικό M1903 Springfield και το ρωσικό M1891 Mosin-Nagant.
Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
Η ελεύθερη σκοπευτής Λουντμίλα Παβλιτσένκο σε γραμματόσημο το 1944.
Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, τα περισσότερα έθνη εγκατέλειψαν τις εξειδικευμένες μονάδες ελεύθερων σκοπευτών τους, κυρίως οι Γερμανοί. Η αποτελεσματικότητα και κίνδυνοι των ελεύθερων σκοπευτών ήρθαν και πάλι στο προσκήνιο κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου. Η μόνη χώρα που είχε ειδικά εκπαιδευμένες μονάδες ελεύθερων σκοπευτών κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 ήταν η Σοβιετική Ένωση. Οι Σοβιετικοί ελεύθεροι σκοπευτές είχαν εκπαιδευτεί σε δεξιότητες χρήσης του εδάφους για να κρύβονται από τον εχθρό και στην ικανότητα να επιχειρούν παράλληλα με τις τακτικές δυνάμεις. Αυτό έκανε την Σοβιετική εκπαίδευση ελεύθερων σκοπευτών να εστιασθεί περισσότερο στις "κανονικές" καταστάσεις μάχης από εκείνη των άλλων εθνών.
Οι ελεύθεροι σκοπευτές επανεμφανίστηκαν ως σημαντικοί παράγοντες στο πεδίο της μάχης από την πρώτη εκστρατεία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια των εκστρατειών της Γερμανίας το 1940, διαπιστώθηκε ότι οι μοναχικοί και καλά κρυμμένοι Γάλλοι και Βρετανοί ελεύθεροι σκοπευτές θα μπορούσαν να σταματήσουν την προέλαση των Γερμανών για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της καταδίωξης στη Δουνκέρκη, οι Βρετανοί ελεύθεροι σκοπευτές ήταν σε θέση να καθυστερήσουν σημαντικά την προέλαση του Γερμανικού πεζικού. Αυτό παρακίνησε τους Βρετανούς και πάλι να ενισχύσουν την εκπαίδευση εξειδικευμένων μονάδων ελεύθερων σκοπευτών. Εκτός από την σκοποβολή, οι Βρετανοί ελεύθεροι σκοπευτές είχαν εκπαιδευτεί για να εναρμονιστούν με το περιβάλλον, συχνά με τη χρήση ειδικής ένδυση καμουφλάζ για απόκρυψη. Ωστόσο, επειδή ο βρετανικός στρατός προσέφερε εκπαίδευση ελεύθερου σκοπευτή αποκλειστικά σε αξιωματικούς και υπαξιωματικούς, και προέκυψε μικρότερος αριθμός εκπαιδευμένων ελεύθερων σκοπευτών στις μάχιμες μονάδες, μειώνοντας σημαντικά τη συνολική αποτελεσματικότητα.[60]
Κατά τη διάρκεια του Χειμερινού Πολέμου, οι Φινλανδοί ελεύθεροι σκοπευτές είχαν βαρύ τίμημα από την εισβολή σοβιετικού στρατού. Ο Σίμο Χέιχε πιστώνεται με 505 επιβεβαιωμένες θανατηφόρες βολές,[61][62] οι περισσότερες με τη φινλανδική έκδοση του τυφεκίου Mosin-Nagant, χειροκίνητου κλείστρου και σιδερένιου σκοπευτικού.
Γερμανός ελεύθερος σκοπευτής στο Στάλινγκραντ, Σοβιετική Ένωση (1942).
Μία από τις πιο γνωστές μάχες που αφορούν ελεύθερους σκοπευτές, και η μάχη που έκανε τους Γερμανούς να επαναφέρουν την εξειδικευμένη εκπαίδευση των ελεύθερων σκοπευτών τους, ήταν η μάχη του Στάλινγκραντ. Η αμυντική θέση τους μέσα σε μια πόλη γεμάτη με μπάζα, σήμαινε ότι η σοβιετικοί ελεύθεροι σκοπευτές ήταν σε θέση να προκαλέσουν σημαντικές απώλειες στα στρατεύματα της Βέρμαχτ. Λόγω της φύσης των μαχών στην ερείπια μιας πόλης, οι ελεύθεροι σκοπευτές ήταν πολύ δύσκολο να εντοπιστούν και έπληξαν σοβαρά το ηθικό των Γερμανών εισβολέων. Ο πιο γνωστός από αυτούς τους ελεύθερους σκοπευτές ήταν πιθανώς ο Βασίλι Ζάϊτσεφ, τον οποίο απαθανάτισε ο Ντέιβιντ Ρόμπινς στο μυθιστόρημά του «Ο Πόλεμος των αρουραίων» και στο οποίο βασίστηκε η ταινία Εχθρός προ των Πυλών.
Γερμανός ελεύθερος σκοπευτής Βέλγιο/Γαλλία (1944)
Οι Γερμανοί Scharfschützen (ελεύθεροι σκοπευτές) προετοιμάστηκαν πριν από τον πόλεμο και εξοπλίστηκαν με τουφέκια Karabiner 98 και αργότερα με Gewehr 43, αλλά συχνά δεν ήταν αρκετά από αυτά τα όπλα είναι διαθέσιμα, και ως εκ τούτου, ορισμένοι ήταν οπλισμένοι με τουφέκια που έφεραν διόπτρα όπως το Mosin-Nagant 1891/30, SVT ή Τσέχικα Mauser, από αιχμαλώτους που είχαν συλληφθεί. Η Βέρμαχτ επανέφερε την εκπαίδευση ελεύθερου σκοπευτή το 1942, αυξάνοντας δραματικά τον αριθμό των ελεύθερων σκοπευτών ανά μονάδα, με τη δημιουργία 31 πρόσθετων λόχων εκπαίδευσης ελεύθερων σκοπευτών μέχρι το 1944. Οι Γερμανοί ελεύθεροι σκοπευτές ήταν εκείνη την εποχή οι μόνοι ελεύθεροι σκοπευτές στον κόσμο, που χρησιμοποιούσαν πυρομαχικά κατασκευασμένα ειδικά για ελεύθερους σκοπευτές, που είναι γνωστά ως 'effect-firing' sS round (Πυρομαχικό αποτελεσματικής βολής sS).[63] Στο πυρομαχικό αυτό προστέθηκε μια εξαιρετικά προσεκτικά μετρημένη προωθητική γόμωση και τοποθετήθηκε ένα βαρύ βλήμα 198 γραμμαρίων με περίβλημα χαλκού (Full Metal Jacket) match-grade ποιότητας κατασκευής, χωρίς τα συνήθη χαρακτηριστικά, όπως η ενσφήνωση της βολίδας στον κάλυκα για να βελτιώσει τον ήδη υψηλό βαλλιστικό συντελεστή 0,584 (G1) περαιτέρω.[64] Για σκόπευση οι Γερμανοί ελεύθεροι σκοπευτές χρησιμοποιούσαν την διόπτρα Zeiss Zielvier 4x (ZF39) που είχε ρύθμιση καθ'ύψος 50 m διαβαθμίσεις που κυμαίνονταν από 100 m έως 800 m ή σε κάποιες παραλλαγές από 100 m έως 1000 m ή 1200 m. Υπήρχαν διόπτρες ZF42, Zielfernrohr 43 (ZF 4), Zeiss Zielsechs 6x καθώς και άλλες σκοπευτικές διόπτρες από διάφορους κατασκευαστές όπως η Ajack 4x, Hensoldt Dialytan 4x και Kahles Helia Vieira 4x, με παρόμοια χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνταν στα τουφέκια ελεύθερων σκοπευτών των γερμανών. Αρκετοί διαφορετικοί προσαρμοστήρες διοπτρών παράγονταν από διάφορους κατασκευαστές και χρησιμοποιήθηκαν για την τοποθέτηση διοπτρών στα τουφέκια. Τον Φεβρουάριο του 1945 εκδόθηκε η Zielgerät 1229, μια συσκευή νυχτερινής σκόπευσης ενεργών υπερύθρων για το τουφέκι εφόδου Sturmgewehr 44.
428.335 άτομα έλαβαν εκπαίδευση ελεύθερου σκοπευτή του Κόκκινου Στρατού, συμπεριλαμβανομένων σοβιετικών και μη-σοβιετικών Παρτιζάνων, με 9.534 απο αυούς να λαμβάνουν «υψηλή κατάρτιση». Τα δύο εξάμηνα «σχολεία» εκπαίδευσης το 1942 ήταν αποκλειστικά για γυναίκες και εκπαιδεύτηκαν περίπου 55.000 ως ελεύθεροι σκοπευτές[65] Κατά μέσο όρο υπήρχε τουλάχιστον ένας ελεύθερος σκοπευτής σε μια διμοιρία πεζικού και ένα σε κάθε διμοιρία αναγνώρισης, συμπεριλαμβανομένων μονάδων τεθωρακισμένων, ακόμα και μονάδων πυροβολικού. Μερικοί χρησιμοποίησαν το αντιαρματικό τουφέκι PTRD με προσαρμοσμένη διόπτρα ως ένα πρώιμο παράδειγμα ενός αντι-υλικού τυφεκίου.
Καναδός ελεύθερος σκοπευτής κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου
Ο Γεωργιανός ελεύθερος σκοπευτής Βασίλι Κβαχαντιράντζε (Vasilij Kvachantiradze), ένας από τους κορυφαίους ελεύθερους σκοπευτές της ΕΣΣΔ.
Στις ένοπλες δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών, η εκπαίδευση ελεύθερων σκοπευτών ήταν πολύ στοιχειώδης και εστιάζονταν μόνο στο να είναι σε θέση ο σκοπευτής να χτυπήσει στόχους σε μεγάλες αποστάσεις. Οι ελεύθεροι σκοπευτές έπρεπε να είναι σε θέση να χτυπήσουν ένα σώμα πάνω από 400 μέτρα μακριά, και ένα κεφάλι πάνω από 200 μέτρα μακριά. Δεν υπήρχε σχεδόν καμία ανησυχία με την ικανότητα του να διεισδύουν στο περιβάλλον. Η Κατάρτιση του σκοπευτή ποικίλλει από τόπο σε τόπο, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα ευρύ φάσμα των ιδιοτήτων των ελεύθερων σκοπευτών. Ο κύριος λόγος που οι ΗΠΑ δεν επέκτειναν την κατάρτισή τους πέρα των βολών μεγάλου βεληνεκούς, ήταν η περιορισμένη ανάπτυξη των αμερικανών στρατιωτών μέχρι την Απόβαση στη Νορμανδία. Κατά τη διάρκεια των εκστρατειών στη Βόρεια Αφρική και την Ιταλία, οι περισσότερες μάχες σημειώθηκαν σε άγονες και ορεινές περιοχές όπου το δυνατότητα για απόκρυψη ήταν περιορισμένη, σε αντίθεση με τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη.
Η έλλειψη εξοικείωσης του αμερικανικού στρατού με την τακτική της ελεύθερης σκόπευσης, τον οδήγησε σε καταστροφικές συνέπειες στη Νορμανδία και την εκστρατεία στη Δυτική Ευρώπη, όπου αντιμετώπισαν καλά εκπαιδευμένους Γερμανούς ελεύθερους σκοπευτές.[50] Στη Νορμανδία, οι Γερμανοί ελεύθεροι σκοπευτές παρέμεναν κρυμμένοι στην πυκνή βλάστηση και ήταν σε θέση να περικυκλώσουν αμερικανικές μονάδες, πυροβολώντας τους από όλες τις πλευρές. Οι αμερικανικές και βρετανικές δυνάμεις έμειναν έκπληκτες από το πόσο κοντά οι Γερμανοί ελεύθεροι σκοπευτές μπορούσαν να έρθουν με ασφάλεια και να τους επιτεθούν, καθώς και από την ικανότητά τους να πετύχουν στόχους σε απόσταση πάνω από 1000 μέτρα. Ένα αξιοσημείωτο λάθος που γίνονταν από τους Αμερικανούς στρατιώτες ήταν να ξαπλώνουν κάτω και να περιμένουν όταν οι ίδιοι αντιλαμβάνονταν ότι βάλλονταν από τους Γερμανούς ελεύθερους σκοπευτές, επιτρέποντας έτσι τους ελεύθερους σκοπευτές να τους στοχοποιούν, τον έναν μετά τον άλλον.[50] Οι Γερμανοί ελεύθεροι σκοπευτές συχνά διείσδυσαν στις Συμμαχικές γραμμές και μερικές φορές όταν οι μπροστινές γραμμές μετακινούνταν, τους σκόπευαν και τους πολεμούσαν από τις κεκαλυμμένες θέσεις τους, αρνούμενοι να παραδοθούν μέχρι την εξάντληση των πυρομαχικών τους.
Αυτές οι τακτικές ήταν επίσης συνέπειες των αλλαγών στις γερμανικές εγγραφές. Μετά από πολλά χρόνια πολέμου και σοβαρών απωλειών στο Ανατολικό Μέτωπο, ο γερμανικός στρατός αναγκάστηκε να εγγράφει περισσότερο και σε μεγάλο βαθμό έφηβους στρατιώτες. Λόγω της έλλειψης κατάρτισης σε πιο σύνθετες τακτικές μιας ομάδας και χάρη στην κατάρτιση για το τουφέκι που παρέχονταν στην Νεολαία Χίτλερ (Hitlerjugend), αυτοί οι στρατιώτες θα χρησιμοποιούνταν συχνά ως αυτόνομοι, αφημένοι πίσω, ελεύθεροι σκοπευτές. Ενώ ένας έμπειρος ελεύθερος σκοπευτής θα έριχνε μερικές θανατηφόρες βολές και θα υποχωρούσε σε μία ασφαλέστερη θέση, αυτά τα νεαρά αγόρια, λόγω τόσο της αμέλειάς τους για τη δική τους ασφάλεια όσο και η έλλειψη εμπειρίας στην τακτική, προτιμούσαν να μένουν σε μια τρύπα και να πολεμούν μέχρι εξάντλησης των πυρομαχικών τους, με αποτέλεσμα να σκοτώνονται. Ενώ αυτή η τακτική συνήθως καταλήγει στο θάνατο του ελεύθερου σκοπευτή, με ένα βαρύ ανθρώπινο κόστος, συνεπεία αυτής βγήκε το παρατσούκλι "Αγόρια Αυτοκτονίας" το οποίο δίνονταν σε εκείνους τους στρατιώτες, που έχουν αυτή την παράλογη συμπεριφορά και η οποία αποδείχτηκε αποδιοργανωτική για την πρόοδο των Συμμαχικών δυνάμεων. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πολλά στοιχεία της γερμανικής εκπαίδευσης ελεύθερων σκοπευτών και το δόγμα αντιγράφηκαν από άλλες χώρες.[50]
Στον Πόλεμο του Ειρηνικού, η Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας εκπαίδευσε ελεύθερους σκοπευτές. Στις ζούγκλες της Ασίας και των Νήσων του Ειρηνικού, οι ελεύθεροι σκοπευτές ήταν μια σοβαρή απειλή για τα στρατεύματα των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Κοινοπολιτείας. Οι Ιάπωνες ελεύθεροι σκοπευτές είχαν εκπαιδευθεί ειδικά για να χρησιμοποιούν το περιβάλλον να αποκρύψουν τον εαυτό τους. Οι Ιάπωνες ελεύθεροι σκοπευτές χρησιμοποιούσαν φύλλωμα στις στολές τους και έσκαβαν καλά κρυμμένα κρησφύγετα που συνδέονταν συχνά με μικρές τάφρους. Δεν υπήρχε ανάγκη για ακρίβεια βολής μεγάλης απόστασης, επειδή οι περισσότερες μάχες στη ζούγκλα γίνονταν μέσα σε μερικές εκατοντάδες μέτρα. Οι Ιάπωνες ελεύθεροι σκοπευτές ήταν γνωστοί για την υπομονή τους και την ικανότητά τους να παραμένουν κρυμμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σχεδόν ποτέ δεν εγκατέλειψαν τα προσεκτικά καμουφλαρισμένα κρησφύγετά τους. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που ένας ελεύθερος σκοπευτής ήταν στην περιοχή, η θέση του ελεύθερου σκοπευτή μπορούσε να προσδιοριστεί μόνο αφού είχε πυροβολήσει μερικές φορές. Οι Σύμμαχοι χρησιμοποίησαν δικούς τους ελεύθερους σκοπευτές στον Ειρηνικό, ιδίως πεζοναύτες, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν το τουφέκι M1903 Springfield.
Μερικά από τα κοινά τουφέκια ελεύθερων σκοπευτών που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν: το Σοβιετικό M1891/30 Mosin Nagant και, σε μικρότερο βαθμό, το SVT-40, τα γερμανικά Mauser Karabiner 98K και Gewehr 43, τα βρετανικά Lee-Enfield Νο 4 και Pattern 1914 Enfield, το ιαπωνικό Arisaka 97, τα αμερικανικά M1903A4 Springfield και M1C Garand, σε μικρότερο βαθμό, οι Ιταλοί εκπαιδευσαν μερικούς ελεύθερους σκοπευτές και τους παρείχαν ένα Carcano, μοντέλο του 1891, με διόπτρα.
Καταγεγραμμένα μακρύτερα θανατηφόρα πλήγματα σκοπευτών
Ομάδα ελεύθερων σκοπευτών Αμερικανών πεζοναυτών, Βιετνάμ, 1968
Η μεγαλύτερη σε απόσταση επιβεβαιωμένη θανατηφόρα βολή ελεύθερου σκοπευτή σε μάχη επιτεύχθηκε από τον Κρεγκ Χάρισον (Craig Harrison), έναν δεκανέα του Βασιλικού έφιππου συντάγματος του βρετανικού στρατού. Τον Νοέμβριο του 2009, ο Χάρισον χτύπησε δύο πολυβολητές Ταλιμπάν διαδοχικά, νότια του Μούσα Κάλα στην επαρχία Χελμάντ στο Αφγανιστάν, σε μια απόσταση 2.475 μέτρων (2.707 yd), χρησιμοποιώντας το τυφέκιο αποστάσεων L115A3.[66][67]
Το λογισμικό βαλλιστικής QTU Lapua,[68] με τη χρήση συνεχούς συντελεστή οπισθέλκουσας Doppler και τα δεδομένα που παρέχονται από το λογισμικό Lapua,[69] προκύπτει ότι αυτές η βολίδες που ταξιδεύουν με 2.475 m (2.707 yd) θα μπορούσαν πιθανώς να χτυπήσουν τους στόχους τους μετά από σχεδόν 6 δευτερόλεπτα χρόνου πτήσης, έχοντας χάσει το 93% της κινητικής ενέργειας τους, διατηρώντας μια ταχύτητα 255 m/s (840 ft/s) της αρχικής τους ταχύτητας των 936 m/s (3070 ft/sec), και αφού πέσει κατά 121,39 m (398 ft 3 in).
Λόγω των εξαιρετικά μεγάλων αποστάσεων σε σχέση με τον χρόνο ταξιδιού της βολίδας, ακόμα και ένα ελαφρύ κάθετο αεράκι ταχύτητας μόλις 2,7 m/s (6,0 mph) είναι ικανό να εκτρέψει μια βολίδα κατά 9,2 m (360 in) από το στόχο, η οποία τότε απαιτεί αντιστάθμιση στη διόπτρα. Ο υπολογισμός υποθέτει ένα σενάριο με επίπεδη βολή (όπου ο σκοπευτής και ο στόχος ίσοι υψομετρικά), χρησιμοποιώντας βρετανικό υψηλής πίεσης φυσίγγιο .338 Lapua Magnum, εφοδιασμένο με βολίδα 250 γραμμαρίων Lapua LockBase B408, η οποία έχει ταχύτητα εξόδου 936 m/s (3.071 ft/s)[70] και σύμφωνα με τις ακόλουθες κατά τόπους (κατά μέσο όρο) ατμοσφαιρικές συνθήκες: βαρομετρική πίεση: 1.019 hPa (30.1 inHg) ίση με την στάθμη της θάλασσας ή 899 hPa (26.5 inHg) τοπικά, υγρασία: 25,9%, και θερμοκρασία: 15 °C (59 °F) στην περιοχή, για τον Νοέμβριο του 2009,[71] δίνουν το αποτέλεσμα της πυκνότητας του αέρα ρ= 1,0854 kg/m3 στα 1.043 m (3.422 ft) του υψόμετρου της Μούσα Κάλα.
Ο δεκανέας Κρεγκ Χάρισον λέει στις αναφορές του ότι οι περιβαλλοντικές συνθήκες ήταν τέλειες για βολές μεγάλων αποστάσεων, χωρίς άνεμο, με ήπιο κλίμα και καθαρή ορατότητα. Σε μια συνέντευξη του στο BBC,ο Χάρισον ανέφερε ότι του πήρε περίπου εννέα βολές, για τον ίδιο και τον παρατηρητή του, για να πετύχει το στόχο με επιτυχία.
Διάσημοι Ελεύθεροι σκοπευτές
Βασίλι Γκριγκόριεβιτς Ζάιτσεφ, Ρώσία
Σίμο Χέιχε, Φινλανδία
Κάρλος Χάθκοκ, Αμερική
Γιόζεφ Άλερμπεργκερ, Γερμανία
Έρβιν Κένιγκ , Γερμανία
Κρις Κάιλ, Αμερική
Αστυνομία
Οι ελεύθεροι σκοπευτές των σωμάτων ασφαλείας και υπηρεσιών επιβολής του νόμου, κοινώς ονομάζονται εσφαλμένα και αυτοί ελεύθεροι σκοπευτές, ενώ ελεύθεροι σκοπευτές του στρατού διαφέρουν σε πολλά σημεία, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών δράσης τους και την τακτική. Ένας σκοπευτής ακριβείας της αστυνομίας αποτελεί μέρος της αστυνομικής επιχείρησης και συνήθως παίρνει μέρος σε σχετικά σύντομες αποστολές. Οι αστυνομικές αρχές συνήθως αναπτύσσουν τέτοιους σκοπευτές σε περιπτώσεις ομηρίας. Αυτό διαφέρει από έναν ελεύθερο σκοπευτή του στρατού, ο οποίος δρα ως μέρος ενός μεγαλύτερου στρατού, που ασχολείται με τον πόλεμο. Μερικές φορές, ως μέλη μιας ομάδας ΕΚΑΜ (ή και SWAT), οι σκοπευτές ακριβείας της αστυνομίας αναπτύσσονται παράλληλα με τους διαπραγματευτές και μιας ομάδας επίθεσης εκπαιδευμένη για μάχες εκ του συστάδην (CQB). Ως αστυνομικοί, έχουν εκπαιδευτεί για να πυροβολούν μόνο ως ύστατη λύση, όταν υπάρχει άμεση απειλή για τη ζωή. Ο σκοπευτής της αστυνομίας έχει ένα πολύ γνωστό κανόνα: «Να είσαι έτοιμος να πάρεις μια ζωή, για να σώσεις μια ζωή»[72] Οι Αστυνομικοί σκοπευτές ακριβείας συνήθως επιχειρούν σε πολύ μικρότερα βεληνεκή από τους στρατιωτικούς ελεύθερους σκοπευτές, γενικά κάτω από τα 100 μέτρα (109 yd) και μερικές φορές ακόμη λιγότερο από 50 μέτρα (55 yd). Και οι δύο τύποι των σκοπευτών κάνουν δύσκολες βολές υπό πίεση, και συχνά εκτελούν θανατηφόρες 'μια κι έξω' βολές.
Αστυνομικός των SWAT σε εκπαιδευτική άσκηση.
Οι αστυνομικές μονάδες που δεν είναι εξοπλισμένες για τακτικές επιχειρήσεις μπορούν να βασίζονται σε μια εξειδικευμένη ομάδα ΕΚΑΜ, η οποία μπορεί να διαθέτει έναν σκοπευτή ακριβείας.[72] Ορισμένες αστυνομικές επιχειρήσεις σκοπευτών αρχίζουν με στρατιωτική βοήθεια.[73] Οι σκοπευτές ακριβείας της αστυνομίας τοποθετημένοι σε σημεία πλεονεκτικής θέσης, όπως ψηλά κτίρια, μπορούν να παράσχουν ασφάλεια όταν συμβούν καταστάσεις.[74] Σε ένα υψηλού προφίλ περιστατικό, ο Μάϊκ Πλαμπ (Mike Plumb), ένας σκοπευτής ακριβείας των SWAT στο Κολόμπους του Οχάιο, εμπόδισε μία αυτοκτονία πυροβολώντας το περίστροφο που κρατούσε ο δυνάμει αυτόχειρας, πετώντας το του από το χέρι, αφήνοντάς τον σώο και αβλαβή.[75]
Η ανάγκη για εξειδικευμένη κατάρτιση των αστυνομικών σκοπευτών έγινε εμφανής το 1972 κατά τη διάρκεια της σφαγής του Μονάχου, όταν η γερμανική αστυνομία δεν θα μπορούσε να αναπτύξει εξειδικευμένο προσωπικό ή εξοπλισμό κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσης στο αεροδρόμιο στην τελική φάση της κρίσης, και, κατά συνέπεια, το σύνολο των ισραηλινών ομήρων σκοτώθηκαν. Η γερμανική αστυνομία είχε μόνο συμβατική αστυνομία και επιλέχθηκαν άτομα που έκαναν κυνήγι ως χόμπι. Ενώ ο γερμανικός στρατός είχε ελεύθερους σκοπευτές το 1972, η χρήση των ελεύθερων σκοπευτών του γερμανικού στρατού σε τέτοια σενάρια ήταν αδύνατη λόγω του γερμανικού συντάγματος και της ρητής του απαγόρευσης της χρήσης του στρατού σε εσωτερικά ζητήματα. Η κατάσταση αυτή αργότερα θα αντιμετωπιστεί με την ίδρυση της αντιτρομοκρατικής μονάδας GSG 9.
Δείτε επίσης
Σκοπευτής ακριβείας
Ειδικός σκοπευτής
Τυφέκια ελεύθερων σκοπευτών
CheyTac M200
SVD (Dragunov)
Barrett M82
Barrett M95
Barrett XM500
Barrett XM109
Orsis T-5000
Alejandro
Zastava M93
ΚΗΦΕΥΣ
Παραπομπές
Valdes, Robert. «How Military Snipers Work — What Does a Sniper Really Do?». Howstuffworks. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2008.
«Snipe». Online Etymology Dictionary. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2011.
Plaster 2007
Plaster 1993
«ATK.com» (PDF). ATK.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2011.
Gaijinass (6 Μαΐου 2010). «The way of the Gun: USMC S/S». gaijinass.wordpress.com. Gaijinass. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2010.
http://amina-politiki.blogspot.gr/2014/02/blog-post_1133.html
Pardini, Sèverine (2 Αυγούστου 2007). «J'ai fait mouche sur son arme à 80 mètres pour le sauver (ENG:I hit his weapon at 80 meters to save him)». laprovence.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2010.
U.S. Army Snipers Accused of 'Baiting' Iraqi Insurgents, Fox News 25 September 2007 "sworn statements and testimony in the cases of two other accused Ranger snipers indicate that the Army has a classified program that encourages snipers to "bait" potential targets and then kill whoever takes the bait", "The transcript of a court hearing for two of the three accused snipers makes several references to the existence of a classified "baiting" program"
U.S. Aims To Lure Insurgents With 'Bait', Washington Post
U.S. Snipers Accused of 'Baiting' Iraqis, Pauline Jelinek and Robert Burns, The Associated Press, Tuesday, 25 September 2007
Gregory Mast· Hans Halberstadt (Ιανουαρίου 2007). To Be a Military Sniper. Zenith Imprint. σελ. 22. ISBN 978-0-7603-3002-9. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Hans Halberstadt (18 Μαρτίου 2008). Trigger Men: Shadow Team, Spider-Man, the Magnificent Bastards, and the American Combat Sniper. St. Martin's Press. σελ. 29. ISBN 978-0-312-35472-5. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Martin Pegler (20 Σεπτεμβρίου 2011). Out of Nowhere: A history of the military sniper, from the Sharpshooter to Afghanistan. Osprey Publishing. σελ. 21. ISBN 978-1-84908-875-6. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.[νεκρός σύνδεσμος]
Duffy, Michael (22 Αυγούστου 2009). «Encyclopedia - Snipers». firstworldwar.com. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2010.
Page, Lewis (28 Νοεμβρίου 2008). «Snipers - Cowardly assassins, or surgical soldiers?». The Register. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2010.
GlobalSecurity.org (27 Απριλίου 2005). «Sniper and countersniper tactics, techniques, and procedures». GlobalSecurity.org. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2010.
Senich, Peter R. (1988). The Complete Book of U.S. Sniping (1988 ed.). Paladin Press. ISBN 978-0-87364-460-0.
Dockery, Kevin (3 Ιουλίου 2007). Stalkers and Shooters: A History of Snipers. New York: Penguin Group US. σελίδες 170–171. ISBN 978-1-4406-2890-0. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Taylor 1997, σελ. 132 - "In 1971, the Provisional IRA shot dead forty-two British soldiers. In 1972, this figure rose to sixty-four, most of them killed by snipers."
Jackson,Mike (2006). Operation Banner: An Analysis of Military Operations in Northern Ireland. MoD, Army Code 71842
Craig Roberts· Charles W. Sasser (1 Ιουλίου 2004). Crosshairs on the Kill Zone: American Combat Snipers, Vietnam through Operation Iraqi Freedom. Pocket Books. σελ. 47. ISBN 978-1-4165-0362-0. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Pat Farey· Mark Spicer (1 Μαΐου 2009). Sniping: An Illustrated History. MBI Publishing Company. σελίδες 225–227. ISBN 978-0-7603-3717-2. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.[νεκρός σύνδεσμος]
Gilbert, Adrian (1996). «The Sniper Today». Sniper: Master of Terrain, Technology, And Timing, He Is A Hunter Of Human Prey And The Military's Most Feared Fighter. St. Martin's Press. σελίδες 245–247. ISBN 978-0-312-95766-7. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Diamond, John (27 July 2006). «Insurgent snipers sent after troops». USA Today. Ανακτήθηκε στις 21 March 2008.
Holmes, Paul (29 Οκτωβρίου 2006). «U.S. military probes sniper threat in Baghdad». Reuters news service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2008.
Ponder, Jon (25 Οκτωβρίου 2006). «Iraqi Insurgent Snipers Target U.S. Medics, Engineers and Chaplains». Pensito Review. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2008.
Pickup, Oliver (15 March 2011). «British sniper takes out TWO Taliban with a single bullet: Extraordinary images show how crack shot killed insurgents». Daily Mail (London).
«Bravest of the brave: Soldiers volunteer as targets to flush out sniper who is shooting colleagues». Daily Mail (London). 14 March 2011.
Ian Drury (9 Ιουλίου 2011). «Taliban sniper kills 2 British soldiers with 1 devastating shot in Afghanistan». Dailymail.co.uk. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2013.
«Rebels share firepower as snipers menace Tripoli». Reuters. 24 August 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-24. Ανακτήθηκε στις 2015-01-29.
«International News | World News». Abcnews.go.com. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2013.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2015.
«AFP: Violence kills 29 across Syria: activists». Google.com. 30 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2013.[νεκρός σύνδεσμος]
Gregory Mast· Hans Halberstadt (Ιανουαρίου 2007). To Be a Military Sniper. Zenith Imprint. σελ. 18. ISBN 978-0-7603-3002-9. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Alexander Rose (21 Οκτωβρίου 2008). American Rifle: A Biography. New York: Random House Publishing Group. σελ. 46. ISBN 978-0-440-33809-3. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Andy Dougan (1 Ιουνίου 2006). Through the Crosshairs: A History of Snipers. Da Capo Press, Incorporated. σελ. 47. ISBN 978-0-7867-1773-6. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.[νεκρός σύνδεσμος]
Robert Leckie (24 Αυγούστου 2010). George Washington's War: The Saga of the American Revolution. New York: HarperCollins. σελ. 513. ISBN 978-0-06-201536-5. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
«Whitworth Rifle».
"Minutes of proceedings of the Institution of Civil Engineers, Volume 19" By Institution of Civil Engineers (Great Britain)
Pegler, Martin (2011). Out of Nowhere: A history of the military sniper, from the Sharpshooter to Afghanistan. Osprey Publishing. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2013.
“Minutes of proceedings of the Institution of Civil Engineers". Institution of Civil Engineers (Great Britain), 1860, p.12
Rhea, Gordon C. (1997). The Battles for Spotsylvania Court House and the Road to Yellow Tavern, May 7-12, 1864. Louisiana: Louisiana State University Press. σελ. 94. ISBN 978-0-8071-2136-8. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
David Eicher (14 Μαρτίου 2005). Civil War Battlefields: A Touring Guide. Taylor Trade Publications. σελίδες 73–75. ISBN 978-1-58979-181-7. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
John F. Cummings, III (Ιουνίου 2011). Spotsylvania County. Arcadia Publishing. σελ. 36. ISBN 978-0-7385-8246-7. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Gallagher, Gary (1 Φεβρουαρίου 2010). Spotsylvania Campaign. North Carolina: UNC Press Books. σελ. 297. ISBN 978-0-8078-9837-6. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2013.
Plaster 2007, σελ. 5
Copper, Jeff (July 1994). «Cooper's Scout rifle a gun for all reasons: whether it be for hunting or individual combat, this concept may just be the ultimate dual-purpose rifle». Guns & Ammo 38 (7): 74. ISSN 0017-5684.
Pegler 2006
Senich 1982
Parker 1924, σελίδες 211–212
Parker, Eric. Hesketh Prichard. σελ. 212.
Hesketh-Prichard, H.V. Sniping in France. σελίδες Chapter 5. ISBN 0-85052-426-1.
Hesketh-Prichard, H.V. Sniping in France. σελίδες Chapter 2. ISBN 0-85052-426-1.
Prichard & Vernon 2004, σελίδες 10,19
Sniping in France by Major H. Hesketh-Prichard (1920)
Gilbert 1996, σελ. 45
Brookesmith 2007, σελ. 77
«Sniping in France by Major H. Hesketh-Prichard (1920) p. 239» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 30 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2015.
Shore 1988, σελ. 316
«The Sniper Log Book—World War II». Snipercentral.com. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2011.
Rayment, Sean (30 April 2006). «The long view». The Daily Telegraph (London). Ανακτήθηκε στις 30 March 2009.
Peter R. Senich: German Sniper 1914-45, Page 91
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2015.
«Снайперское движение в РККА | История снайперского искусства». Shotgun.com.ua. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2011.
"Hotshot sniper in one-and-a-half mile double kill". The Sunday Times. 2 May 2010.
"Super sniper kills Taliban 1.5 miles away Αρχειοθετήθηκε 2010-05-08 στο Wayback Machine.".
«QuickTarget Unlimited Lapua Edition exterior ballistics software». Web.archive.org. 29 Ιουνίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2013.
«Lapua: Downloads: Lapua Bullets CD Data». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2009.
«L96 Sniper Rifle and L115A3 Long Range Rifle». Mod.uk. 20 Φεβρουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2011.
«Weather Underground History for Kandahar, Afghanistan - Month of November 2009». Wunderground.com. 21 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2011.
«The Sniper, SWAT Teams Grow In Number». CBS News. 25 January 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-11-04. Ανακτήθηκε στις 4 May 2008.
«Gastonia Police Department - Sniper School». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2008.
«Police sniper watches from roof, Sydney». Australian Broadcasting Corporation. 6 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2008.
Scanlon, James J. (2010). «The Columbus Ohio Police». The Columbus Ohio Police. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2010. - News footage of sniper shooting gun out of a persons hand
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
